Oedipus του Σενέκα, μα όχι Τύραννος


Του Γαβριήλ Μπομπέτση



«Πολλὰ τὰ δεινὰ κοὐδὲν ἀν-/θρώπου δεινότερον πέλει·» λέει ο Χορός στο στάσιμο της σοφόκλειας Αντιγόνης (στ. 332-333). Ο άνθρωπος είναι το πιο δεινόν από όλα τα πράγματα, μα η λέξη δεινόν είναι media vox, σημαίνει εν ταυτώ τον άνθρωπο τον φοβερό, τον εξαιρετικών ικανοτήτων αλλά και τον φριχτό. 

Δεινός αυτόχρημα και ο Οιδίποδας και με τις δύο σημασίες του όρου. Κατάφερε κι έλυσε το αίνιγμα της τερατόμορφης Σφίγγας. Στην ερώτηση: «Τί ἐστιν ὅ μίαν ἔχον φωνὴν τετράπουν καὶ δίπουν καὶ τρίπουν γίνεται;», αποκρίθηκε ο άνθρωπος. Η Σφίγγα, εγκατεστημένη στην είσοδο της πόλης, έσφιγγε και έπνιγε όσους δεν απαντούσαν σωστά στο αίνιγμα, σκορπώντας τον θάνατο. Στην ομιλία του κατά την τελετή απονομής του Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1963  ο Σεφέρης είπε τα εξής: «Πρέπει ν’ αναζητήσουμε τον άνθρωπο, όπου και να βρίσκεται. Όταν, στο δρόμο της Θήβας, ο Oιδίπους συνάντησε τη Σφίγγα κι αυτή του έθεσε το αίνιγμά της, η απόκρισή του ήταν: ο άνθρωπος. Τούτη η απλή λέξη χάλασε το τέρας». Ο Οιδίπους «βρήκε» τον άνθρωπο με έπαθλο τη βασιλεία επί του θηβαϊκού λαού. «Έχασε», όμως, τον εαυτό του. Το ταυτοτικό ζήτημα είναι από τα κομβικότερα θέματα που διατρέχουν τον Οἰδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή. Ο Οιδίπους νομίζει πως είναι γιος του βασιλιά της Κορίνθου, Πολύβου, και για να μην επαληθεύσει τον απολλώνιο χρησμό που έλεγε πως θα σκοτώσει τον πατέρα του και θα σμίξει ερωτικά με τη μητέρα του, πήρε τον δρόμο της εξορίας, για να καταλήξει εν αγνοία του να κάνει πράξη τα λόγια του χρησμού, σκοτώνοντας τον Λάιο και πλαγιάζοντας με τη μητέρα του. 

Όμως, ο λόγος εδώ δεν είναι για το σοφόκλειο έργο αλλά για τον Οἰδίποδα του Σενέκα. Ο Σενέκας, που ζει το 4 π.Χ. ως το 65 μ.Χ., ήταν συγγραφικά πολυπράγμων, σχεδόν κατά τη γραμμή που χάραξαν οι Αλεξανδρινοί, με σημαιοφόρο πάντα τον Καλλίμαχο. Ήταν πρώτα και κύρια φιλόσοφος της Ύστερης Στοάς, που δεν έκαμνε να τονίζει την αξία της παρούσας στιγμής, την αποδοχή του πεπρωμένου, όχι ένεκα μοιρολατρίας αλλά προς αποφυγήν της ψυχικής ταραχής, καθώς και την αφοβία προς τον θάνατο. Στόχος του, όπως και όλων των Στωικών, ήταν να γευτεί ο άνθρωπος το αγαθό της ευδαιμονίας και να μπορέσει να διατηρήσει την ψυχή του ατάραχη. Ασχολήθηκε, επίσης, με τη φυσική επιστήμη στις Naturales Quaestiones, έγραψε κείμενα παραμυθητικά, τις λεγόμενες Consolationes, μία εκ των οποίων απευθύνεται στη μητέρα του, από την οποία ζητά να μην στεναχωριέται που ο γιος βρίσκεται στο exilium, ενώ στο corpus του έργου του περιλαμβάνονται και οι Epistulae Morales ad Lucilium. Πλην της μενίππειας σάτιρας Apocolocynthosis, ήτοι Αποβλάκωση, όπου σατιρίζεται ο θανών αυτοκράτορας Κλαύδιος, γράφει και πλήθος τραγωδιών.  

Οι τραγωδίες του είναι όλες fabulae crepiditatae, αντλούν, δηλαδή, το θέμα τους από την ελληνική μυθολογική παλέτα, με μία και μόνη εξαίρεση, την Octavia. Πρόκειται, ακόμη, για αναγνωστικές τραγωδίες, προορισμένες να διαβαστούν κατά μόνας και όχι να παιχτούν στο θεατρικό κοίλον. 

Γιατί ο Σενέκας ονοματίζει την τραγωδία του Oedipus και όχι Oedipus Tyrannus, όπως ο Σοφοκλής; Ο Οἰδίπους του Σοφοκλή δεν είναι σε καμία περίπτωση Τύραννος, ονομάστηκε, εντούτοις, έτσι κατά τις αρχαίες πηγές, για να διακριθεί από το έτερο έργο του Αθηναίου τραγικού, τον Οἰδίποδα ἐπὶ Κολωνῷ. Ο Σενέκας έχει γράψει μία και μόνη τραγωδία με το όνομα Oedipus, συνεπώς υπό αυτό το πρίσμα το Tyrannus πλεονάζει.

Ο βασικός πυρήνας της ιστορίας του Οιδίποδα είναι κοινός τόσο στον Σοφοκλή όσο και στον Σενέκα. Κάποιες διαφοροποιήσεις αφορούν την εισαγωγή νέων προσώπων στον Σενέκα, όπως η Μαντώ, κόρη του μάντη Τειρεσία, που τον βοηθά, καθώς εκείνος είναι τυφλός. Με έντονες επιδράσεις από την ομηρική Νέκυια, ο εκ Κόρδοβας ορμώμενος Λατίνος τραγικός βάζει τον Τειρεσία να επικαλείται τις ψυχές των νεκρών του Κάτω Κόσμου, ώσπου ο ίδιος ο Λάιος υποδεικνύει τον αίτιο του φονικού λοιμού που έχει πλήξει τη Θήβα, ήτοι τον δεινόν Οιδίποδα (νεκρομαντεία). Θάνατοι επί σκηνής δεν συνέβαιναν επ’ ουδενί στο ελληνικό κοίλον• στον Σενέκα, απεναντίας, η Ιοκάστη μπήγει στην κοιλιά της - σημείο όχι τυχαίο, πρόκειται για τη γαστέρα που έφερε στον κόσμο ένα μίασμα - ένα ξίφος, αυτοκτονώντας στη θεωρία επί σκηνής. Στον Σοφοκλή η Ιοκάστη απαγχονίζεται. Ο Οιδίπους αυτοτυφλώνεται στο ομώνυμο έργο του Σενέκα, όπως και στο αντίστοιχο του Σοφοκλή, όμως, αυτή τη φορά επί σκηνής. 

Η αρχαία τραγωδία κρύβει στα σπλάχνα της τη φιλοσοφία, τον στοχασμό πάνω στα ανθρώπινα. Στον Oedipus είναι έκτυπο, ιδίως προς το τέλος, πως ο Σενέκας γράφει με γραφίδα τραγικού αλλά μανδύα στωικού φιλοσόφου. «Fatis agimur: credite fatis» («βάσει του πεπρωμένου ενεργούμε, εμπιστευτείτε το πεπρωμένο») και λίγο πιο κάτω «quicquid patimus mortale genus/ quicquid facimus venit ex alto» («όσα υποφέρουμε οι θνητοί κι όσα κάνουμε είναι σταλμένα εξ ουρανού»). Στα λόγια αυτά αντιπαραβάλλεται ο τρομερός λόγος του Οιδίποδα: «fata superavi impia» («από το ανόσιο πεπρωμένο μου προχώρησα πιο πέρα»). Ισχύει εν προκειμένω το σύστημα της διπλής αιτιότητας ή διπλής εκπορεύσεως, που εκπηγάζει ήδη από τον Όμηρο: για τα πάντα η ευθύνη στο μυαλό των αρχαίων διαμοιράζεται ανάμεσα στους θεούς/τη μοίρα και τον άνθρωπο. Ούτε μόνο οι θεοί κι η μοίρα ευθύνονται ούτε μόνο ο άνθρωπος αλλά και οι δύο. 

Στον Oedipus βλέπει κανείς, ακόμη, το ανυποχώρητο αίτημα του βασιλιά της Θήβας να μάθει την αλήθεια. Το αίτημα της γνώσης είναι συγκινητικό, πλην όμως μοιραίο. Το δίλημμα επιλογής ανάμεσα στα ζεύγη ευτυχία - ψέμα/αναλήθεια, δυστυχία - αλήθεια παραμένει μέχρι σήμερα δύσκολο.

Άλλο ένα στοιχείο που κάνει τον Οιδίποδα ξεχωριστό είναι η ωριμότητα της ανάληψης των ευθυνών. Αυτοτυφλώνεται, για να εξιλεωθεί κάποτε μέσα από το διαρκές βασανιστήριο που αυτοεπιβάλλει. Αναγγέλλει, ακόμη, πως θα πάρει για δεύτερη φορά στη ζωή του τη στράτα της εξορίας. 

Αυτές οι πτυχές του Οἰδίποδα και όχι μόνο είναι που τον καθιστούν αξιανάγνωστο και αξιοσύστατο και για τον συγκαιρινό αναγνώστη. Και για να πάμε ένα βήμα παραπέρα, άμποτες κατά τους θερινούς μήνες να παίζονται στα θέατρα πλάι στους Έλληνες δημιουργούς έργα της ρωμαϊκής διανόησης, όπως του Σενέκα, του Πλαύτου, του Τερέντιου, σε καλαίσθητες μεταφράσεις. Διακαής πόθος και ευχή.



ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ - ΛΑΤΙΝΙΚΑ




Οι επιρρηματικές και οι επιθετικές μετοχές μπορούν να αναλυθούν σε δευτερεύουσα πρόταση, ανάλογα με το είδος τους. Για την ανάλυση μετοχής, είναι απαραίτητα κάποια βήματα: 
1) Αρχικά, θα πρέπει να εντοπίσουμε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς του είδους πρότασης στο οποίο πρέπει να αναλυθεί η μετοχή, ανάλογα με το είδος της.
2) Στη συνέχεια, πρέπει να ελέγξουμε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται το ρήμα εξάρτησης, το ρήμα δηλαδή της κύριας πρότασης. Αυτό μπορεί να είναι σε αρκτικό (Ενεστώτα, Μέλλοντα, Παρακείμενο) ή σε ιστορικό χρόνο (Παρατατικό, Παρακείμενο με σημασία Αορίστου ή Υπερσυντέλικο).
3) Kάθε μετοχή θα τραπεί στο αντίστοιχο ρήμα,ανάλογα με το χρόνο της, αλλά και το ρήμα εξάρτησης. 



Η Μοιχεία της Αφροδίτης και του Άρη στην ποίηση του Οβιδίου


Του Στέφανου Αλιφιεράκη


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

«Στον έρωτά μου εμφιλοχωρεί κάτι το βίαιον, σχεδόν μια βαρβαρότης»
Οβιδίου Ερωτική Τέχνη

Μετάφραση :Θεόδωρος Παπαγγελής


Ένα από τα πιο διαβόητα ζευγάρια μοιχών στην αρχαιότητα είναι αυτό της Αφροδίτης, της θεάς της ομορφιάς, και του Άρη, του θεού του πολέμου, που διέπραξαν μοιχεία, καθιστώντας κερασφόρο, το νόμιμο σύζυγο της Αφροδίτη, τον Ήφαιστο. H ερωτική τους συνεύρεση αποτέλεσε προσφιλές θέμα τόσο της ομηρικής Οδύσσειας, όσο και της ποίησης του Οβιδίου. Η μοιχεία της Αφροδίτης εμφανίζεται για πρώτη φορά στη ραψωδία θ της Οδύσσειας (στ.266-369) και αποτελεί τραγούδισμα στα χείλη του αοιδού Δημόδοκου. Αφού έχει ήδη εξιστορήσει τη φιλονικία του Οδυσσέα και του Αχιλλέα, ο αοιδός στη συνέχεια αφηγείται ένα πιο ανάλαφρο περιστατικό με θέμα την ερωτική περιπέτεια των δύο θεών.


Η FORTUNA στα Carmina Burana (ΜΕΡΟΣ Α΄)

του Στεφάνου Αλιφιεράκη


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

Μοίρα, τύχη, πεπρωμένο ή αλλιώς Fortuna. Για να δηλώσουν τόσο την παντοδυναμία της όσο και το ρόλο που διαδραματίζει στις ζωές των ανθρώπων οι Λατίνοι την εισήγαγαν στο ρωμαϊκό πάνθεον. Επίσης χαρακτηριστικό είναι πως η παρουσία της είναι διάχυτη τόσο στα κείμενα της Αυγούστειας εποχής (Βλ. Οράτιος ωδή 1.35 ) όσο και στα κείμενα του Μεσαίωνα όπως φαίνεται από το γεγονός ότι μνημονεύεται 4 φορές επίκληση στη θεότητα στα Carmina Burana.


Ἐμβάθυνσις εἰς Τα Ἀπρόσωπα Ῥήματα τῆς Λατινικῆς


Τα Απρόσωπα Ρήματα της Λατινικής
(Verba impersonalia)

τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ
Lingua Latina - Vicipaedia
la.wikipedia.org


Απρόσωπα ρήματα[1] λέγονται όσα ρήματα έχουν μόνον το τρίτον πρόσωπον του ενικού αριθμού, καθ’ όλους τους χρόνους της οριστικής και υποτακτικής. Προστακτικήν όμως, ρηματικά επίθετα, ύπτια και μετοχάς δεν έχουν. Των απροσώπων ρημάτων άλλα είναι ενεργητικά, άλλα δε παθητικά.




Κείμενα από Ι (1) - X (10) (ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ)





ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Κείμενα από Ι (1) - X (10)

1.    LECTIO III (3): Η περιπέτεια της Ανδρομέδας
2.    LECTIO V (5): Ένας ‘λάτρης’ του Βιργιλίου
3.    LECTIO VI (6): Οι νόμοι
4.    LECTIO VII (7): Ετοιμασίες για ξεχειμώνιασμα



·        Ασκήσεις του σχολικού βιβλίου
·        Πρόσθετες ασκήσεις επί του κειμένου
·     Ασκήσεις για προχωρημένους (σε όλη τη θεωρία των γραμματικών και συντακτικών φαινομένων)




ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ: ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ 11-20





ΚΕΙΜΕΝΑ
Κείμενα από XΙ (11) - XX (20)

1.   LECTIO XI (11): Η Ρώμη και η Καρχηδόνα
2.   LECTIO XIII (13): Πώς η γνώση νίκησε τη δεισιδαιμονία
3.   LECTIO XIV (14): Ένα φοβερό όνειρο
4.   LECTIO XV (15): Τα ήθη των Γερμανών
5.   LECTIO XX (20): Πίσω από τις κουρτίνες ή πως ο Κλαύδιος έγινε αυτοκράτορας




Επιμέλεια:
Πεπέ Παρασκευή, Τσολάκη Μελίνα




·        Κείμενο - Μετάφραση - Επισημάνσεις
·        Ερμηνεία και γραμματική αναγνώριση των λέξεων
·        Γραμματικά ταξινομημένο λεξιλόγιο
·       Συντακτική ανάλυση



 


ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ: ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ 1-10





Επιμέλεια: Βενούτσου Μαριάννα
Επιστημονικός έλεγχος: Αργυροπούλου Μαρία, Κεκροπούλου Μαρία, Πλακίδας Γεώργιος, Ρίζου Βασιλική






ΚΕΙΜΕΝΑ
Κείμενα από Ι (1) - X (10)
LECTIO III (3): Η περιπέτεια της Ανδρομέδας
LECTIO V (5): Ένας ‘λάτρης’ του Βιργιλίου
LECTIO VI (6): Οι νόμοι
LECTIO VII (7): Ετοιμασίες για ξεχειμώνιασμα






Λατινικά. Ασκήσεις μαθήματος ΧΙ.


Βασίλειος  Μακρυπούλιας
φιλόλογος





1.Να μεταφέρετε στον πληθυντικό τις παρακάτω προτάσεις.
a.Dux Carthaginiensis gentem Hispaniae superavit et delevit.
b.Poeta montem,qui terram Romania b Gallia seiungit,cum elephantis transit.
c.Romanus cladem pavidus audivit.
d.Carthaginiensis eum in Africam revocavit.
e.Carthaginiensis ex insidiis ducis Romani se expedivit.



Σχεδιάγραμμα. Εκμάθηση Απαρεμφάτου. Μετατροπή προτάσεων σε απαρεμφατικές και το αντίστροφο.



Βασίλειος Μακρυπούλιας,
φιλόλογος.



1.Το τελικό απαρέμφατο είναι πάντα χρόνου ενεστώτος .Το ειδικό απαρέμφατο μπορεί να ευρίσκεται σε οποιοδήποτε χρόνο.

2.Το τελικό απαρέμφατο υπακούει στους κανόνες και της ταυτοπροσωπείας και της ετεροπροσωπείας.


Το ειδικό απαρέμφατο υπακούει πάντα στην ετεροπροσωπεία έστω και αν το υποκείμενο του ρήματος και του απαρεμφάτου είναι το ίδιο.Όταν έχουμε ειδικό απαρέμφατο θα πρέπει πάντα να δηλώνουμε το υποκείμενό του σε πτώση αιτιατική.

π.χ. Ego Puto me errare(νομίζω ότι κάνω λάθος).


3.Μετατροπή προτάσεων σε απαρεμφατικές.


Τα ρήματα που ευρίσκονται σε ενεστώτα και παρατατικόμετατρέπονται σε απαρέμφατα ενεστώτος. Τα ρήματα που ευρίσκονται σε χρόνο μέλλοντα μετατρέπονται σε απαρέμφατα του μέλλοντος.Τα ρήματα χρόνου παρακειμένου και υπερσυντελίκου μετατρέπονται σε απαρέμφατο παρακειμένου. 

π.χ Ovidius in epistulis scriptitat.Incolae terrae Ponticae barbari sunt.
 

Βήματα.

1ο.
Eίναι το sunt  ρήμα χρόνου ενεστώτος ,επειδή η πρώτη κύρια πρόταση έχει λεκτικό ρήμα το δεύτερο ρήμα θα μετατραπεί σε ειδικό απαρέμφατο χρόνου ενεστώτος. Εννοείται θα έχουμε ετεροπροσωπεία.

2ο.Προχωρούμε σε συντακτική ανάλυση.

Ovidius(Υ) in epistulis scriptitat .Incolae(Y) terrae Ponticae barbari(Κ)sunt.(προσοχή στη μετατροπή το υποκείμενο της δευτέρας προτάσεως θα μετατραπεί σε αιτιατική και το κατηγορούμενο επίσης για να συμφωνήσει μαζί του).

Οvidius in epistulis scriptitat incolas terrae Ponticae barbaros esse.


4.Αντίστροφα μετατρέπουμε πάλι τις απαρεμφατικές σε κύριες ,μεταφέροντας το υποκείμενο σε ονομαστική(εάν έχουμε ετεροπροσωπεία,μαζί και το αντικείμενο και το κατηγορούμενο που ακολουθεί την πτώση του υποκειμένου)και βέβαια το απαρέμφατο ενεστώτος σε χρόνο ενεστώτα ή παρατατικό,μέλλοντος σε μέλλοντα,παρακειμένου σε παρακείμενο ή υπερσυντέλικο.

π.χ.Ovidius poeta scriptitat(χρόνου ενεστώτος) se(Y) esse(χρόνου ενεστώτος) sapientem(Κ).


Οvidius poeta scriptitat .Ovidius est sapiens.



ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ / ΠΗΓΗ
via ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ







1001 ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΛΑΤΙΝΙΚΗΝ (Aesop's Fables by Laura Gibbs)




Ο Αίσωπος καταγόταν από τη Φρυγία της Μικράς Ασίας. Έζησε στην Ελλάδα και ταξίδεψε στην Ανατολή και την Αίγυπτο, μελετώντας τα ήθη και τα έθιμα των ανθρώπων.

Γεννήθηκε από οικογένεια δούλων. Δούλος κι ο ίδιος πουλήθηκε σε σκλαβοπάζαρα σε τρεις αφέντες. Ένας από τους αφέντες τους ήταν φιλόσοφος από τη Σάμο και του χάρισε την ελευθερία του γιατί εξήγησε σωστά έναν οιωνό.

Η φήμη θέλει τον Αίσωπο πολύ άσχημο. Ήταν όμως πανέξυπνος και είχε μεγάλη και δημιουργική φαντασία. Από τα ταξίδια που έκανε απέκτησε σοφία και συμβούλευε τους ανθρώπους να ζουν αρμονικά και ευτυχισμένα. Τις συμβουλές αυτές τις έκανε μύθους όπου έβαζε συμβολικά τα ζώα να μιλούν αλλά και φυτά και ανθρώπους. Ήταν ευχάριστες ιστορίες με διδακτικό περιεχόμενο.

Σε ένα ταξίδι του στους Δελφούς κατηγορήθηκε από τους ιερείς του μαντείου για κλοπή. Δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο. Οι ιερείς όμως, τιμωρήθηκαν από τους θεούς.

Οι Μύθοι του Αισώπου διαδόθηκαν από γενιά σε γενιά, από στόμα σε στόμα. Ακόμα και σήμερα διδάσκονται στα σχολεία και έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.




Ὁ Προσδιορισμός τοῦ Χρόνου εἰς την Λατινικήν




τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν




Ο Χρόνος εις την Λατινικήν δηλούται:

1.   Δια χρονικών επιρρημάτων

Heri, hodie, cras, noctu (= χθές, σήμερον, αύριον, νύκτωρ)

Π.χ
·        Heri dicebam
·        Noctu venio



Ἀφαιρετική Συγκριτική (ABLATIVUS COMPARATIONIS)




τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν





Δηλώνει τον β’ όρον συγκρίσεως και συντάσσεται με παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων.



Ἡ παθητική μετοχή τοῦ Μέλλοντος στα Λατινικά





ἐπιμελεία τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν




Η μετοχή είναι ένας από τους 5 ονοματικούς τύπους των ρημάτων. Πρόκειται για ρηματικό επίθετο που εκφράζει το σύγχρονο (μετοχή ενεστώτα ενεργητικής φωνής), το προτερόχρονο (μετοχή παρακειμένου παθητικής φωνής) και το υστερόχρονο (μετοχή μέλλοντα ενεργητικής φωνής) σε σχέση με το ρήμα της πρότασης που αναφέρεται είτε στο παρόν είτε στο παρελθόν. 



Σύνταξις τῆς Γενικῆς τῆς Λατινικῆς



ἐπιμελεία τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν



ΣΥΝΤΑΞΙΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΤΗΣ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΙΙ by ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ



Ἡ Γενική τῆς Γ' Κλίσεως τῆς Λατινικῆς (ΜΕΡΟΣ Β')



ἐπιμελεία τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν


Η από το πολύτροπον της γενικής προερχομένη, ταύτη της κλίσεως δυσκολία, σμικρύνεται δια της ακριβούς παρατηρήσεως των επομένων κανόνων:



Οὐσιαστικά Γ' Κλίσεως τῆς Λατινικῆς (ΜΕΡΟΣ Α')


ἐπιμελεία τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν





Προς εκμάθησιν ταύτης της κλίσεως επιζητείται άκρα προσοχή και ακριβής παρατήρησις της εν τη γενική ενική τροπής των ονομάτων…



Οὐσιαστικά Β' Κλίσεως τῆς Λατινικῆς





ἐπιμελεία τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν




Δεύτερη κλίση (Declinatio secunda)

Η δεύτερη κλίση περιέχει ονόματα και των τριών γενών: αρσενικά και θηλυκά που λήγουν σε -us ή σε -er (γενική -i) και ουδέτερα που λήγουν σε -um (γενική -i). Ο χαρακτήρας του θέματος είναι -ο-.




Οὐσιαστικά Α' Κλίσεως τῆς Λατινικῆς




υπό

Αναστασίου Παλατίδη

ἐπιμελεία τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
 
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ




Η πρώτη κλίση περιέχει ονόματα αρσενικά και θηλυκά. Στην ονομαστική του ενικού έχουν κατάληξη -ă (γεν. -ae). Ο χαρακτήρας του αρχικού θέματος είναι -a-. Τα πρωτόκλιτα ουσιαστικά κλίνονται όπως το παρακάτω  παράδειγμα:



Οἱ ἀρχικοί χρόνοι τῶν ῥημάτων στά Λατινικά τῆς Γ’ Λυκείου




ἐπιμελεία τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν


Τα παρεπόμενα του ρήματος της λατινικής γλώσσας είναι διάθεση, φωνή, συζυγία, έγκλιση, χρόνος, αριθμός, πρόσωπο, όπως και στην Ελληνική.