Διαγώνισμα Λατινικῶν ΣΤ’ (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)

Λατινικά Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών
6ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ
(ΚΕΦ. 29-34)

Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:
Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit. Audita salutatione Caesar dixit: «Domi satis salutationum talium audio». Tum venit corvo in mentem verborum domini sui: «Oleum et operam perdidi». Ad haec verba Augustus risit emitque avem tanti, quanti nullam adhuc emerat.
«Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat».Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit; et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit.
Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt, is fores reserari eosque intromitti iussit. Praedones postes ianuae tamquam sanctum templum venerati sunt et cupide Scipionis dextram osculati sunt. Cum ante vestibulum dona posuissent, quae homines deis immortalibus consecrare solent, domum reverterunt.
Μονάδες 40

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Β1. 

Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: 

• Domi: αφαιρετική ενικού 
• satis: συγκριτικός βαθμός 
• talium, quanto: γενική ενικού ίδιου γένους 
• mentem: γενική πληθυντικού singularis proelii: ονομαστική πληθυντικού 
• virtute: αιτιατική ενικού 
• viribus: αιτιατική ενικού και γενική πληθυντικού 
• certamen: ονομαστική πληθυντικού 
• dextram: συγκριτικός και υπερθετικός στην ίδια πτώση, γένος και αριθμό 
• deis: κλητική ενικού 

Μονάδες 15 

Β2. 

Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους (για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπ΄όψιν το υποκείμενο των ρηματικών τύπων στο κείμενο): 

• didicit: απαρέμφατο ενεστώτα 
• attulit: β΄ ενικό προστακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή και β΄ ενικό οριστικής μέλλοντα στην άλλη φωνή venit: αιτιατική γερουνδίου 
• Congrediamur: απαρέμφατο μέλλοντα και β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα 
• cernatur: ίδιο πρόσωπο υποτακτικής παρακειμένου 
• pugnandi: απαρέμφατο παρακειμένου στην ίδια φωνή 
• confisus: β΄ πληθυντικό προστακτικής μέλλοντα 
• ruit: ίδιο πρόσωπο υποτακτικής μέλλοντα 
• transfixit: αφαιρετική ενικού, αρσενικού γένους, μετοχής μέλλοντα reserari, intromitti: απαρέμφατο παρακειμένου 
• posuissent: αφαιρετική σουπίνου
• reverterunt: απαρέμφατο μέλλοντα 

Μονάδες 15 

Γ1α. 

sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit: να μετατρέψετε τη σύνταξη της πρότασης στην παθητική φωνή. 

Μονάδες 4 

Γ1β. Να αναλυθούν οι μετοχές σε δευτερεύουσες προτάσεις: 

β1. Audita salutatione (Caesar dixit): να αναλυθεί σε δευτερεύουσες προτάσεις εισαγόμενες με τον ιστορικό διηγηματικό cum και με το postquam. 

Μονάδες 2 

β2 confisus (adulescens ruit): να αναλυθεί σε δευτερεύουσες προτάσεις που να εκφράζουν το πραγματικό, το υποκειμενικό και το αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας. 

Μονάδες 3 

Γ1γ. 

Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt, is fores reserari eosque intromitti iussit.: 

γι. Να συμπτύξετε τη δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή. 

Μονάδες 1,5 

γιι. Να τρέψετε την παθητική απαρεμφατική σύνταξη σε ενεργητική. 

Μονάδες 2,5 

Γ1δ. 

hoste: να δηλώσετε τον ίδιο συντακτικό τύπο με άλλο τρόπο. 

Μονάδες 2 

Γ2α. 

in certamen ruit: να δηλωθεί ο σκοπός με όλους τους δυνατούς τρόπους (certo1). 

Μονάδες 9 

Γ2β. ut singularis proelii eventu cernatur: να αναγνωρίσετε συντακτικά την πρόταση. 

Μονάδες 5 

Γ2γ. Να αντικαταστήσετε το domum (reverterunt) με τον σωστό τύπο του ουσιαστικού Roma. 

Μονάδα 1

Καλή επιτυχία

Διαβάστε Περισσότερα

Διαγώνισμα Λατινικῶν Ε’ (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)

Λατινικά Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών
5ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ
(ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΣΤΑ ΚΕΦ. 3-24)

The interior of the Pantheon

Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:

Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit et Saguntum vi expugnavit. Postea Alpes, quae Italiam ab Gallia seiungunt, cum elephantis transiit. Ubi in Italia fuit, apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum et Cannas copias Romanorum profligavit et delevit. ………………………………………………………………………………………… Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium, pro quo immensam pecuniam acceperunt. Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; ………………………………………………………………………………………… Paucis post diebus cum Ennius ad Nasicam venisset et eum a ianua quaereret, exclamavit Nasica se domi non esse, etsi domi erat. Tum Ennius indignatus quod Nasica tam aperte mentiebatur: «Quid?» inquit «Ego non cognosco vocem tuam?». Visne scire quid Nasica responderit? «Homo es impudens».
Μονάδες 40

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: 

• gentes: την ονομαστική του ενικού 
• vi: τη γενική και την αφαιρετική του πληθυντικού 
• elephantis: την αιτιατική του ίδιου αριθμού (και τους 2 τύπους) 
• flumen: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό urbem: τη γενική του πληθυντικού 
• quo: την ονομαστική του πληθυντικού του ίδιου γένους 
• iure: την αιτιατική του ίδιου αριθμού aequo: την ίδια πτώση του ίδιου γένους στον άλλο αριθμό 
• absens: την αφαιρετική του ίδιου γένους του ίδιου αριθμού tuam: την ίδια πτώση του ίδιου γένους στο α΄ και το γ΄ πρόσωπο Homo: τη γενική του πληθυντικού impudens: την αιτιατική του πληθυντικού του ίδιου γένους

Μονάδες 15

Β2. 

Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: seiungunt: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής παρακειμένου στην ίδια φωνή 

• superavit: το γ΄ενικό της υποτακτικής ενεστώτα και τη γενική ενικού της μετοχής ενεστώτα στο θηλυκό γένος
• everterunt: την ονομαστική πληθυντικού του ουδετέρου γένους της μετοχής του ενεστώτα
• acceperunt: το β΄ ενικό της οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα στη μέση φωνή
• absens: τον ίδιο τύπο στον μέλλοντα
• est factus:τα απαρέμφατα ενεστώτα και μέλλοντα
• venisset: το β΄ ενικό της οριστικής και της υποτακτικής του μέλλοντα (να λάβετε
• υπ’ όψιν το γένος του υποκειμένου)
• mentiebatur: το απαρέμφατο μέλλοντα (να λάβετε υπ’ όψιν το γένος του υποκειμένου)
• cognosco: το β΄ ενικό της υποτακτικής ενεστώτα και παρακειμένου της ίδιας φωνής
• responderit: το ίδιο πρόσωπο στον ενεστώτα της ίδιας έγκλισης

Μονάδες 15

Β3α. 

cum Ennius ad Nasicam venisset, Ubi in Italia fuit: Να αναγνωρίσετε το είδος των προτάσεων, τον τρόπο εισαγωγής τους και τον τρόπο της εκφοράς τους.
Μονάδες 10

Β3β. 

Paucis post diebus:
Να αποδώσετε την ίδια επιρρηματική σχέση με εμπρόθετο προσδιορισμό.
Μονάδες 2 

Β3γ. deletis legionibus: Να αναλύσετε τη μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση εισαγόμενη με α) το postquam, β) με τον ιστορικό διηγηματικό cum: 

Μονάδες 4 

Β4α. 

dux, vi , Brenno duce, propter praedam: Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις φράσεις. Μονάδες 4 

Β4β. 

Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit et Saguntum vi expugnavit.:
Να τρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
Μονάδες 6

Β4γ. 

in Italia, domi:
Να ξαναγράψετε τις λέξεις ώστε να δηλώνεται η προς τόπο κίνηση.
Μονάδες 2

Β4δ. 

se domi non esse:
Αν στη θέση του se είχαμε το eum ποιες θα ήταν οι διαφορές συντακτικά και νοηματικά;
Μονάδες 2
Καλή επιτυχία

Διαβάστε Περισσότερα

Διαγώνισμα Λατινικῶν Δ’ (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)

Λατινικά Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών
4ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ
(ΚΕΦ. 21-27)

Theater of Vitruvius

Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:

Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine ostendensque patribus «Interrogo vos» inquit «quando hanc ficum decerptam esse putetis ex arbore». Cum omnes recentem esse dixissent, «Atqui ante tertium diem» inquit «scitote decerptam esse Carthagine. […] Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite. Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis. Mementote rem publicam in extremo discrimine quondam fuisse!».
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Cum Accius ex urbe Roma Tarentum venisset, ubi Pacuvius grandi iam aetate recesserat, devertit ad eum. Accius, qui multo minor natu erat, tragoediam suam, cui «Atreus» nomen est, ei desideranti legit. Tum Pacuvius dixit sonora quidem esse et grandia quae scripsisset, sed videri tamen ea sibi duriora et acerbiora. «Ita est» inquit Accius «ut dicis; neque id me sane paenitet; meliora enim fore spero, quae deinceps scribam».
Μονάδες 40

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Β.1α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: 

• ficum: την ονομαστική του πληθυντικού (2 τύποι) 
• hanc: την αιτιατική του πληθυντικού στο ουδέτερο γένος 
• praecocem: την αιτιατική του ουδετέρου στον ίδιο αριθμό 
• Neminem: τη γενική και τη δοτική του ίδιου αριθμού 
• meliora: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό 
• nomen: την αιτιατική του πληθυντικού patriae: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό

Μονάδες 9

Β.1β. recentem, nimia, meliora: Να γράψετε τον ίδιο τύπο στους άλλους δυο βαθμούς
Μονάδες 6

Β.2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:

• ostendens : την ίδια πτώση της μετοχής μέλλοντα στο θηλυκό γένος 
• decerptam esse : το β΄ ενικό της οριστικής του παρακειμένου στην ενεργητική φωνή και το απαρέμφατο του μέλλοντα στην παθητική φωνή 
• confidere : το απαρέμφατο του μέλλοντα και του παρακειμένου (όπου χρειάζεται να λάβετε υπ’ όψιν σας το υποκείμενο) 
• credideritis: το ίδιο πρόσωπο στον υπερσυντέλικο της ίδιας έγκλισης
• consulturum esse: το α΄ πληθυντικό της οριστικής μέλλοντα και συντελεσμένου μέλλοντα 
• Mementote: το απαρέμφατο του παρακειμένου 
• recesserat: το β’ ενικό της προστακτικής ενεστώτα και το γ’ πληθυντικό της προστακτικής μέλλοντα στην ίδια φωνή 
• devertit: το β’ πληθυντικό της οριστικής στον ίδιο χρόνο και τους 2 τύπους του απαρεμφάτου του ενεστώτα scribam : το γ’ ενικό του παρακειμένου στην ίδια έγκλιση

Μονάδες 15

Β.3α. quando hanc ficum decerptam esse putetis ex arbore. Cum omnes recentem esse dixissent: Να αναγνωρίσετε το είδος των προτάσεων, την συντακτική τους λειτουργία τον τρόπο εισαγωγής τους και τον τρόπο εκφοράς τους.
Μονάδες 8

Β3.β. opibus, vobis, aetate, natu, me:
Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τις παραπάνω λέξεις.
Μονάδες 5

Β3.γ. nolite confidere. Neminem credideritis patriae consulturum esse: Να εκφράσετε την απαγόρευση με τον άλλο τρόπο.
Μονάδες 5 

Β4.α. Cato attulit ficum praecocem: Να μετατρέψετε τον επιθετικό προσδιορισμό σε δευτερεύουσα πρόταση.
Μονάδες 3

Β4.β. Carthagine:
Να εκφράσετε την ίδια επιρρηματική σχέση με τις λέξεις Roma, Athenae, Italia.
Μονάδες 3

Β4.γ. legit ei desideranti:
Να αναλύσετε τη μετοχή σε αιτιολογική πρόταση που να παρουσιάζει την αιτιολογία ως αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας.
Μονάδες 2

Β4.δ. Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine: Να τρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
Μονάδες 4

Καλή επιτυχία

Διαβάστε Περισσότερα

Πώς μπορεί ο γονιός και ο εκπαιδευτικος να υποστηρίξει το παιδί με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες;

της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου

 

 Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται σε μια ανομοιογενή ομάδα διαταραχών που εκδηλώνονται με δυσκολίες στις εξής ικανότητες: ομιλία, ανάγνωση, γραφή, συλλογισμού ή μαθηματικής ικανότητας. Αυτές οι διαταραχές είναι εγγενείς.
Σύμφωνα με το DSM-V οι μαθησιακές δυσκολίες είναι οι εξης:
1. Διαταραχή ανάγνωσης (Δυσλεξία)
2. Διαταραχή στη γραπτή έκφραση
3. Διαταραχή στα Μαθηματικά
4. Μαθησιακή διαταραχή μη προσδιοριζόμενη αλλιώς
Δυσκολίες οπτικής και ακουστικής αντίληψης είναι χαρακτηριστικές στα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Οι κυριότερες περιοχές της οπτικής αντίληψης που εμφανίζονται προβλήματα είναι: οπτική διάκριση, οπτική μνήμη, οπτική ακολουθία και η αντίληψη σχέσεων του χώρου. Ενώ οι δυσκολίες στην ακουστική επεξεργασία σχετίζονται με την ακουστική μνήμη και την ακουστική ακολουθία. Επιπλέον, μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να εμφανίζουν ελλείψεις στην φωνολογική επίγνωση/ενημερότητα. Αυτό σημαίνει πως δυσκολευονται να αναγνωρίσουν τα διακριτά μέρη του προφορικού λόγου και να τα χειριστούν. Αρκετές έρευνες δεικνύουν πως το επίπεδο φωνολογικής επίγνωσης συνδέεται άμεσα με την επίδοση του μαθητή σε ορθογραφία και ανάγνωση.
Άλλη δυσκολία που συναντούν οι μαθητές με δυσκολίες μάθησης είναι στην μνήμη αλλά και στη συγκέντρωση. Η αργή επεξεργασία των πληροφοριών και η έλλειψη κινήτρων και στρατηγικών μάθησης είναι αιτιακοί παράγοντες δυσκολίας στην συγκέντρωση.
Σημαντική είναι η δυσκολία των μαθητών με δυσκολίες μάθησης και στην αυτορρύθμιση αλλά και στην μεταγνώση.
Ενδεικτικές προτάσεις αντιμετώπισης των δυσκολιών στην ανάγνωση:
1. επιλογή κειμένων με θεματικές που ενδιαφέρουν τον μαθητή
2. Ενημέρωση του μαθητή για το ύφος του κειμένου
3. Τεμαχισμός του κειμένου σε μικρότερες ενότητες
4. Ηχητική βιβλιοθήκη (ηχογραφήσεις κειμένων)
5. Ο εκπαιδευτικός ή ο γονιος να διαβάζει ο ίδιος το κείμενο μια φορά φωναχτά στον μαθητή
6. Χρησιμοποιηση έντονων χρωμάτων, υπογράμμιση λέξεων και καταλήξεων, εικονογραφήσεις κειμένων, αναδιήγηση κειμένου, αναπαράσταση κειμένου με παιγνιώδη τρόπο
Ενδεικτικές προτάσεις αντιμετώπισης των δυσκολιών στην γραφή:
1.Προγραφικές ασκήσεις
2. μείωση γραπτών εργασιών στο σπίτι
3.ασκήσεις λεπτής κινητικότητας
4. Να επιτραπεί στον μαθητή να γράφει σε διαφορετικής υφής επιφάνειες όπως στην άμμο, με κραγιόν, με κέτσαπ
Ενδεικτικές προτάσεις αντιμετώπισης των δυσκολιών στην ορθογραφία:
1. γραφή λέξεων στον αέρα και κατοπιν στο χαρτί
2. μάθηση κανόνων ορθογραφίας και δημιουργία αφισών με τους κανόνες
3. λίστες λέξεων, χρησιμοποιηση λεξικών
4. αντιγραφή κειμένων με θεατική που ενδιαφέρει τους μαθητες
5. χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή
Ενδεικτικές προτάσεις αντιμετώπισης των δυσκολιών στα Μαθηματικά:
1. Οι έννοιες και οι δεξιότητες να αναπαρίστανται πρώτα στο πραξιακό, στο εικονιστικό και κατόπιν στο συμβολικό επίπεδο
2. Διδασκαλία μέσα από εικόνες
3. χρησιμοποιηση φύλλων ανίχνευσης μαθηματικών δυσκολιών
4. Διδασκαλία μεταγνωστικών στρατηγικών
5. Επίλυση μαθηματικών πράξεων φωναχτά από τον μαθητή και εποπτεια μαθηματικού συλλογισμού από τον γονιό και τον εκπαιδευτικό
6. Χρησιμοποίηση Μοντεσσοριανού υλικού

Διαβάστε Περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ: ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ

ΘΕΟΔΩΡΑ ΑΝΔΡΕΣΑ

- Φιλόλογος

“Τι να προσέξω στην επανάληψη; Πόσες ώρες πρέπει να διαβάζω; Μήπως να πάρω κάποιο τονωτικό για να ενισχύσω τη μνήμη μου; Νομίζω ότι θα πάθω κρίση πανικού και θα τα ξεχάσω την ώρα των εξετάσεων!!”

Μην πελαγώνεις.... Σου έχουμε 10 συμβουλές για την περίοδο των πανελληνίων:

1) Να τρως καλά

Μην κατηγορείς τη μάνα σου που σε κυνηγάει με ένα πιάτο όλη μέρα. Είναι αλήθεια! Την περίοδο των εξετάσεων πρέπει να βρίσκονται όλα τα συστήματα στον οργανισμό σου σε καλή κατάσταση, για να αντεπεξέλθεις στο άγχος και την πίεση. Ξεκίνα τη μέρα σου με ένα καλό πρωινό. Ο εγκέφαλος χρειάζεται άμεσα τροφή για να αποκτήσει ενέργεια. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που τρώνε ένα πλήρες και θρεπτικό πρωινό, βελτιώνουν την ικανότητα μάθησης κι έχουν καλύτερα αποτελέσματα σε πνευματικό επίπεδο που μπορεί να διατηρηθεί μέχρι και το μεσημέρι. Παράλληλα, η συστηματική πρόσληψη πρωινού γεύματος μειώνει τις πιθανότητες να παρουσιάσεις κατάθλιψη.

Την υπόλοιπη μέρα καλό είναι να μοιράσεις τα γεύματα, θα πρέπει να τρως ένα γεύμα ή σνακ κάθε 3-4 ώρες, αποφεύγοντας τα μεγάλα γεύματα που επιφέρουν υπνηλία και αδυναμία συγκέντρωσης. Μην παραλείπεις να τρως φυλλώδη λαχανικά, θαλασσινά, κρέας, συκώτι, όσπρια, μέλι, ξηρούς καρπούς που εξασφαλίζουν τον απαραίτητο σίδηρο στον οργανισμό για δυνατότερη μνήμη, λιπαρά οξέα ω-3 και ω-6 και αντιοξειδωτικά στοιχεία για αποτελεσματικότερη γνωστική λειτουργία. Ακόμα, σωστό είναι, για να αποφύγεις το πρόβλημα του άγχους και των διαταραχών ύπνου, να αντικαταστήσεις τον καφέ ή το τσάι που πίνεις με πολλά φρέσκα φρούτα -καλύτερο από το να τα στύβεις σε χυμό- που θωρακίζουν τον εγκέφαλο με μια σειρά από νευροπροστατευτικές ιδιότητες. Παρ’όλ’αυτά, αν έχεις συνηθίσει να πίνεις καφέ, δεν θα πρέπει να καταναλώνεις υπερβολικές ποσότητες. Δύο με τρία φλιτζάνια τη μέρα θα διατηρήσουν τον σώμα σου σε εγρήγορση, χωρίς να σου προκαλέσουν νευρικότητα και διαταραχές συγκέντρωσης ή ύπνου.

Θα έχεις ακούσει ότι πρέπει λίγη ώρα πριν την εξέταση να τρως σοκολάτα, γιατί ενισχύει τη μνήμη. Αυτό συμβαίνει, γιατί η κατανάλωση σοκολάτας αυξάνει την παραγωγή ενδορφινών που ενισχύουν την νοητικές λειτουργίες, καθώς περιορίζει το στρες. Ξεκίνα τη μέρα σου με ένα καλό πρωινό και μια μικρή ποσότητα μαύρης σοκολάτας (περίπου 30 γρ.), θα σου φτιάξει και τη διάθεση εκτός των άλλων.

2) Πιες πολλά υγρά

....Κυρίως νερό που περιέχει οξυγόνο, ( Ξέρω τι έκανες στο μάθημα της Χημείας;!!!), απαραίτητο στοιχείο με το οποίο τροφοδοτείται ο εγκέφαλος όπως και η γλυκόζη. Να θυμάσαι ότι ακόμα και πολύ μικρό ποσοστό αφυδάτωσης του οργανισμού μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην εγκεφαλική λειτουργία, αφού το 73% του εγκεφάλου μας αποτελείται από νερό. Μάθε πώς από τη στιγμή που αρχίζει το συναίσθημα της δίψας έχεις ήδη αφυδατωθεί!!!

Επειδή διανύουμε την εποχή του καλοκαιριού, κατά μέσο όρο 6-8 ποτήρια νερό τη μέρα είναι αρκετά, ώστε να μη νιώθεις δίψα αλλά και να μη σε καλεί η φύση κάθε τρεις και λίγο....Στο πρωινό σου μπορείς να προσθέσεις και χυμούς. Και εννοείται ότι αποφεύγεις το αλκοόλ και τα ενεργειακά ποτά, γιατί προκαλούν γρήγορη αφυδάτωση, καρδιακή αρρυθμία και νευρικότητα.

3) Κοιμήσου καλά

Δεν εννοώ πάνω στο βιβλίο! Πολλοί ερευνητές, μετά από μια σειρά πειραμάτων, συμπέραναν, ότι ένα σημαντικό όφελος του ύπνου είναι η υποστήριξη του εγκεφάλου μας στη μαθησιακή διαδικασία. Κατά τη διάρκεια του ύπνου ενεργοποιούνται ξανά οι πληροφορίες της ημέρας και επεξεργάζονται, ώστε να συνδεθεί η νέα γνώση με τη μακροπρόθεσμη μνήμη. Αυτό δε σημαίνει πως θα ξεχάσεις όσα έμαθες το προηγούμενο βράδυ της εξέτασης αν δεν κοιμηθείς, καθώς αυτό θα συμβεί μετά τις 30 ώρες αϋπνίας. Γενικά, όμως οι μαθητές πρέπει να κοιμούνται καλά, γιατί έτσι δίνουν την ευκαιρία στον εγκέφαλο να σταθεροποιήσει τη μνήμη.

Και μην ξεχνάς ότι, επειδή η έντονη εργασία προκαλεί υπερένταση πριν τον ύπνο, το σωστό είναι να σταματήσεις τη μελέτη σου αρκετή ώρα, πριν πεις για ύπνο.

4) Αποσυνδέσου από τα social media

Αυτές τις μέρες των Πανελληνίων φρόντισε να μηδενίσεις το χρόνο που περνάς μπροστά από οθόνες (laptop, tablet, κινητό), γιατί θα σε κάνουν να χάσεις χρόνο χωρίς να το καταλάβεις. Δεν έγινε και τίποτα να μη μάθεις κάποια νέα, ούτε χάνεις τους φίλους σου με αυτόν τον τρόπο. Κάνε ένα διάλειμμα από το Wi-Fi, για να δώσεις στις εξετάσεις και επιστρέφεις στο διαδικτυακό κόσμο σε 20 μέρες περίπου. Αν και το μόνο που θα σε ενδιαφέρει μετά, θα είναι οι διακοπές και οι παραλίες!!

5) Φτιάξε ένα πρόγραμμα

Την ατάκα “είχε πρόγραμμα και γι’αυτό πέρασε” την έχεις ακούσει λογικά... Ισχύει! Μπορείς να διαβάζεις, αλλά να συνεχίζεις να εξασκείς το χόμπι σου, που ξέρεις ότι θα σε χαλαρώσει κιόλας από το συνεχόμενο βαρετό διάβασμα. Παράλληλα, βρες τη δική σου ιεροτελεστία στην επανάληψη που θα κάνεις. Αν δυσκολεύεσαι, μπορείς να χωρίσεις την ύλη σε δίωρα ή να βάλεις χρονόμετρο για να ελέγχεις καλύτερα το ρυθμό της μελέτης σου. Για παράδειγμα, υπάρχουν μαθητές που δυσκολεύονται να μελετήσουν με μουσική, ενώ άλλοι δεν μπορούν να μελετήσουν χωρίς μουσική...Άλλοι πάλι, θέλουν να διαβάζουν τη νύχτα που επικρατεί απόλυτη ησυχία, ενώ άλλοι προτιμούν τη μέρα.

Για να αποδώσεις όσα έμαθες όλη τη χρονιά οι ειδικοί συνιστούν η επανάληψη που θα κάνεις να μην υπερβαίνει τις 5 ώρες την ημέρα. Βέβαια, αυτό εξαρτάται από το μαθητή, γιατί υπάρχουν και αυτοί που προτιμούν να κοιμούνται όλη μέρα και να διαβάζουν από τη νύχτα μέχρι το πρωί της εξέτασης. Πάντως, ωφέλιμο θα είναι να μην αυξάνονται οι ώρες μελέτης στην εξεταστική περίοδο, γιατί ο εγκέφαλος “κουράζεται” και δεν μπορεί να συγκρατήσει την ύλη. Όμως, η μεταμεσονύκτια μελέτη δεν φέρνει καλά αποτελέσματα. Είναι προτιμότερο για τους περισσότερους μαθητές να διαβάζουν πρωινές ώρες και να κοιμούνται 8 ώρες. Μην παραλείψεις τον ύπνο! Η αϋπνία μειώνει την κρίση και τη σωστή σκέψη και γενικά φέρνει αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά.

6) Μείνε συγκεντρωμένος

Όση ώρα διαρκεί η μελέτη σου, φρόντισε να μην αποσπάσαι από εξωτερικούς ήχους ή άλλους παράγοντες. Συγκεντρώσου πάνω από το βιβλίο! Έχεις καιρό για τα υπόλοιπα! Βρες το δικό σου τρόπο που θα σε βοηθήσει να συγκεντρωθείς στο αντικείμενο που διαβάζεις. Μάθε και το άλλο: έρευνες έχουν δείξει ότι, όταν κατά τη διάρκεια της μελέτης χρησιμοποιούμε περισσότερες από μία αισθήσεις, κατανοούμε και αποτυπώνουμε γρηγορότερα αυτό που διαβάζουμε. Χρησιμοποίησε, λοιπόν, χαρτί για να ξεκαθαρίσεις τις σημειώσεις που θες να βάλεις σε μια σειρά και ταυτόχρονα διάβαζε δυνατά αυτά που γράφεις. Με αυτόν τον τρόπο συμμετέχει και η όραση και η ακοή στη διαδικασία της μάθησης. Αν υπάρχει κάποια απορία, μη διστάσεις να τηλεφωνήσεις στους καθηγητές σου! Σίγουρα είναι πάντα πρόθυμοι να σε βοηθήσουν αυτήν την περίοδο, οποιαδήποτε ώρα!

7) Κάνε διάλειμμα

Η σωστή μελέτη δεν πρέπει να είναι συνεχής. Το μυαλό κουράζεσαι και δεν αποστηθίζει με την ίδια ποιότητα μετά τις 2 ώρες περίπου συνεχόμενης μελέτης. Γι’αυτό κάνε reload, κάνε μικρά διαλείμματα του 10λεπτου ή 15λεπτου. Επίσης, ύλη που δεν έβγαλες όλη τη χρονιά, μην περιμένεις να τη βγάλεις τελευταία στιγμή. Τώρα ό,τι έμαθες, έμαθες!! Αν προσπαθήσεις να μάθεις πολλά νέα πράγματα μαζί, θα αποτύχεις και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μπερδέψεις αυτά που ήδη ξέρεις.

8) Βγες από το σπίτι!

Επίσης, μετά την εξέταση, μη γυρίσεις σπίτι απευθείας για το διάβασμα του επόμενου μαθήματος. Είναι σημαντικό να κάνεις διάλειμμα, κάνοντας μια άλλη δραστηριότητα που θα σε ωφελήσει και θα σε ηρεμήσει. Να δώσεις χρόνο στον εαυτό σου, γιατί και η εξέταση αποτελεί πνευματική διεργασία, που- σε συνδυασμό με το άγχος- καταπονεί τον οργανισμό μας. Μπορείς να πας στο γυμναστήριο, στην καφετέρια, στη θάλασσα...μόνο σπίτι σου μην πας αμέσως μετά! Μην βιάζεσαι να πέσεις επάνω στους γονείς σου που θα σε ρωτήσουν διάφορες λεπτομέρειες για την εξέταση...Θα τις δουν στα αποτελέσματα!

9) Μην αγχώνεσαι

......πριν, κατά τη διάρκεια, μετά την εξέταση! Είναι αργά για να αγχώνεσαι, είχες τόσους μήνες μπροστά σου για να διαβάσεις. Κατεβαίνεις στις Πανελλήνιες με ό,τι ξέρεις και πάντα σκέφτεσαι θετικά. Ξέρουμε!! Τα έχουμε περάσει- οι περισσότεροι...είναι μια πολύ ψυχοφθόρα διαδικασία και ντε και καλά, σε βάζει να αποφασίσεις για το μέλλον σου στην περίοδο της εφηβείας, περίοδο τα βάζεις μέχρι και με τον εαυτό σου! Αν έχεις άγχος μέρες πριν από την εξέταση, δοκίμασε να κάνεις ασκήσεις χαλάρωσης για 15 λεπτά καθημερινά. Ανάπνευσε από το διάφραγμα και ταυτόχρονα σκέψου κάτι θετικό. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, αν παίρνοντας στα χέρια σου τα θέματα, νιώθεις ότι δεν ξέρεις τίποτα, είναι επειδή είσαι αγχωμένος. Το παθαίνει το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών, αλλά η μνήμη επανέρχεται όταν χαλαρώσεις! Εκείνη την ώρα, αρχίζεις να γράφεις οτιδήποτε σου φαίνεται πιο οικείο και αν πιστεύεις ότι θα πάθεις κρίση πανικού οποιαδήποτε στιγμή, πάρε γρήγορα βαθιές ανάσες και έπειτα σκέψου κάτι καθησυχαστικό, όπως το παρακάτω............

10) Οι Πανελλήνιες δεν καθορίζουν τη ζωή σου

Μπορείς να ασχοληθείς με πολλά πράγματα στη ζωή σου, χωρίς να έχεις πετύχει στις Πανελλήνιες. Άσε που ακόμα κι αν πετύχεις στις Πανελλαδικές εξετάσεις, το πιο πιθανό είναι να μείνεις για πολλά χρόνια άνεργος πτυχιούχος. Αλλά αν θες τόσο πολύ να περάσεις σε κάποια σχολή, μπορείς να ξαναδώσεις ή να περάσεις κάπου με το 10% του χρόνου...

Σκέψου όμως, πόσο αστεία θα είναι στα 30 σου, όλα αυτά που τώρα σου φαίνονται βουνό! Και πόσο αστείο θα μοιάζει αυτό το άρθρο σε 2 χρόνια από τώρα, όταν θα έχουν καταργηθεί οι Πανελλήνιες!! Σκέψου τις παραλίες, τα καλοκαιρινά μπάνια, τις πρώτες διακοπές χωρίς γονείς...όλα αυτά που σαν ενήλικος πια θα μπορείς να απολαύσεις, χωρίς να σε περιορίζει το σχολείο ή το διάβασμα!!! Κάνε ό,τι καλύτερο μπορείς στις εξετάσεις, όμως μην ξεχνάς ότι έχεις μια ζωή μπροστά σου που είσαι ελεύθερος/η να φτιάχνεις όπως θες εσύ!!

Εμείς σου ευχόμαστε...


Καλή επιτυχία!!

Διαβάστε Περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΔΡΑΜΑ ΚΑΙ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΤΗΣ ΒΙΚΥΣ ΣΙΑΜΑΝΤΑ

       H μάθηση μέσω παιχνιδιού έχει διαπιστωθεί ερευνητικά ως προς τα πολλαπλά οφέλη της στην ανάπτυξη των παιδιών.

Διαβάστε Περισσότερα

Πολιτική Σκέψη στην Αρχαϊκή Λυρική Ποίηση και Φιλοσοφία

                                                    Αρχαϊκή Λυρική Ποίηση

Η λυρική ποίηση της αρχαϊκής εποχής είναι συνδεδεμένη με την κοινωνική και πολιτική διάρθρωση της πόλεως-κράτους, στο εσωτερικό της οποίας αποκρυσταλλώνονται οι διαφορές μεταξύ της αστικής τάξης των γαιοκτημόνων και της ανερχόμενης τάξης των εμπόρων. Η επική ποίηση αποτέλεσε την κατεξοχήν ψυχαγωγία της αριστοκρατικής τάξης, οι νέες ιδεολογικές διαφοροποιήσεις, ωστόσο, οδήγησαν στη διαμόρφωση μιας «ποικιλόμορφης ποίησης», που εμφανίστηκε στα πλαίσια προσπαθειών ετερόκλητων κοινωνικών ομάδων να νομιμοποιήσουν μια διακριτή ενιαία ταυτότητα. Στη διαμόρφωση αυτού του είδους της ποίησης καθοριστικός ήταν ο ρόλος των εταιρειών, των συμποσίων, των θιάσων αλλά και των δημοσίων τελετών και αγώνων.[2]

Διαβάστε Περισσότερα

Η αντίρρηση της φυγής ως λύση

της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου

Έλεγε ο Baudelaire: Στη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του ανθρώπου ξέχασαν δύο δικαιώματα: της αντίρρησης και της φυγής.
Αντίρρηση για όσα ζω και είμαι αναγκασμένη να τα υπομένω σε μια χώρα πάτρια αλλά τόσο ξένη
Και το δικαίωμα στην Φυγή

Να μπορείς να φεύγεις όταν δεν μπορούν τα πράγματα να γίνουν όπως ονειρεύεσαι γιατί οι αυτοί που κινούν τα νήματα είναι τόσο αλλιώτικοι από σένα
Ψάχνω μια χώρα, έναν πλανήτη που οι Άνθρωποι έχουν δικαίωμα στο όνειρο
Μα νιώθω πως το αγκυροβόλι με κρατά δέσμια σε μια χώρα που την είπαν «πατρίδα μου»
Δεν μπορώ να αλλάξω τον κόσμο, τι κρίμα!
Άλλαξα τον εαυτό μου και τώρα δεν μπορεί να χωρέσει πουθενά!

Πολύ συχνά συνηθίζω να γράφω αυτό που με απασχολεί. Το γράφω, όπως μου βγει, χωρίς φτιασίδια και περιττά κοσμητικά επίθετα. Σαν το γράψω μοιάζει αυτό το ίδιο το «πρόβλημα», αν μπορώ να το ονομάσω έτσι, να αρχίζει να παίρνει μια απόσταση από εμένα και έτσι βοηθιέμαι να το δω πιο καθαρά!

Ένα τέτοιο «πρόβλημα» είναι αυτό που γράφω πιο πάνω. Είναι ένα από αυτά τα ζητήματα που έρχονται, σε βασανίζουν και ύστερα σβήνουν γιατί κάτι άλλο τα επισκιάζει. Και κάνουν έτσι ένα μεγάλο σεργιάνισμα για χρόνια καθότι μόνο χρόνια μπορώ να ονομάσω την κατάσταση μιας πατρίδας που μένει στάσιμη. Στάσιμη σε συνήθειες παρακμής, σε τακτικές και βολέματα!

Διαβάστε Περισσότερα

Πολιτικός Στοχασμός στον Ησίοδο

Με τον Ησίοδο γίνεται η μετάβαση στην «ατομικότητα του ποιητή», καθώς είναι ο πρώτος που ξεπερνά το φράγμα της ανωνυμίας, που ίσχυε ως τότε, μνημονεύοντας το όνομα του και αναφερόμενος στον εαυτό του σε πρώτο πρόσωπο.[1] Επίκεντρο της θεματολογίας του είναι αφενός η θεϊκή τάξη του σύμπαντος (Θεογονία) και αφετέρου η θέση του ανθρώπου στον κόσμο (Ἔργα καὶ ἡμέραι), γεγονός που μας επιτρέπει να κάνουμε λόγο για μια φιλοσοφία σε «εμβρυακή κατάσταση», ιδίως μάλιστα, αν λάβουμε υπόψη μας ότι τόσο ο μύθος του Προμηθέα, όσο και τα γένη των ανθρώπων (χρυσό, αργυρό, χάλκινο κ.ο.κ.), κάνουν την εμφάνισή τους και στην πλατωνική φιλοσοφία, ενώ την εμφάνισή της κάνει και η Έριδα, που καταλαμβάνει κεντρικό ρόλο στους φυσιοκράτες φιλοσόφους.

Διαβάστε Περισσότερα

Ηρώ και Λέανδρος: μια αρχαία ιστορία αγάπης

 

Του Γαβριήλ Μπομπέτση

Rodin, La cathédrale

Ένα επύλλιο, ύμνος στον έρωτα, είναι η ιστορία της Ηρούς και του Λεάνδρου. Η ιστορία του έπους δεν σταματά στον Όμηρο, στον Ησίοδο ή στα Αργοναυτικά  του Απολλωνίου του Ρόδιου. Το έπος δεν παύει να παράγει βλαστούς καθ' όλη την αρχαιότητα. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το μικρό αυτό έπος, μόλις 343 στίχων, του Μουσαίου. Ο Μουσαίος είναι συγγράφεας του 5ου αιων. μ.Χ., γνωστός για το έργο του, Τὰ καθ' Ἡρὼ καὶ Λέανδρον.

Είναι ένα επύλλιο τόσο χυμώδες, τόσο καλαίσθητο και λυρικό που προσφέρει μεγάλη αναγνωστική ηδονή. Δεν είναι μονάχα ο Μουσαίος που πραγματεύεται την ιστορία της Ηρούς και του Λεάνδρου, όμως εμείς θα σταθούμε μόνο στο έργο του ποιητή της Αιγύπτου. Για παράδειγμα, ο Ρωμαίος Οβίδιος στις Epistulae Heroidum (18 και 19) πραγματεύεται επίσης την ίδια ιστορία. Γιατί να διαβάσουμε το Μουσαίο, έναν λιγότερο γνωστό ποιητή; Θα απαντήσω προσωπικά. Από την πρώτη στιγμή που άκουσα την ιστορία της Ηρούς και του Λεάνδρου, ένιωσα βαθιά συγκίνηση. Θα έλεγα πως η ιστορία αυτή, παρότι φαινομενικά έχει ένα κακό τέλος, συνιστά τη νίκη του έρωτα επί του θανάτου ή διατυπώνοντάς το λίγο διαφορετικά συνιστά την επιβίωση και τη διαίωνιση του έρωτα και στο πέρα από αυτό που ονομάζουμε ζωή. κὰδ δ᾽ Ἡρὼ τέθνηκε σὺν ὀλλυμένῳ παρακοίτῃ./ἀλλήλων δ᾽ ἀπόναντο καὶ ἐν πυμάτῳ περ ὀλέθρῳ, είναι η κατακλείδα του επύλλιου. Ακόμα και στον έσχατο όλεθρο, στο θάνατο του Λεάνδρου, κατασπαραγμένου από τα κύματα της θάλασσας, ἀλλήλων δ᾽ ἀπόναντο, ο ένας απολάμβανε τον άλλον. Γιατί; Καθώς η Ηρώ αντιλαμβανόμενη με το χάραμα το ξεβρασμένο σώμα του αγαπημένου της, χιμά από τον πύργο της πάνω του και γίνονται έτσι σύγκλινοι ακόμη και στον ύπνο του θανάτου. Αδυνατεί κανείς, θαρρώ, έτσι όπως το θέτει ο ποιητής, να δει κάτι το απαισιόδοξο σε αυτήν την ιστορία.

Ας γίνουμε, όμως, πιο σαφείς. Ξεκινήσαμε από το τέλος της ιστορίας, ας το πάρουμε τώρα από την αρχή. Ο ποιητής, κατά τις παλιές καλές συνήθειες του έπους, επικαλείται τη Μούσα, δίχως να την κατονομάζει, να του μιλήσει για το λύχνο που στάθηκε ἐπιμάρτυρα(ς) Ἐρώτων. Ποιο είναι το πλαίσιο; Γίνεται η γιορτή του Άδωνη και της Αφροδίτης στη Σηστό, που βρίσκεται στην ευρωπαϊκή πλευρά του Ελλησπόντου. Η παράδοση θέλει, σε αυτή τη γιορτή, οι νεαροί άνδρες να βρίσκουν τη μελλοντική σύντροφό τους. Η πληροφορία αυτή δεν θα πρέπει να μας ξενίζει, καθώς, την ίδια συνήθεια περιγράφει στα Εφεσιακά ο Ξενοφώντας ο Εφέσιος, στο πλαίσιο αυτή τη φορά της γιορτής της Άρτεμης. Η Ηρώ, λοιπόν, είναι ιέρεια της Αφροδίτης και κατοικεί στη Σηστό. Στην ασιατική πλευρά, στην Άβυδο, κατοικεί ο Λέανδρος, ο οποίος παρίσταται στη γιορτή αυτή της Αφροδίτης. Οι δύο νέοι με το που ανταλλάσουν ματιές, νιώθουν ευθύς αμέσως τα βέλη του έρωτα να διαπερνούν τα φυλλοκάρδια τους. Ο Λέανδρος καταφέρνει να κάμψει τις όποιες αντιστάσεις της Ηρούς. Και έτσι η ιέρεια αποκτά δύο ρόλους: είναι παρθένος την ημέρα και τη νύχτα γυναίκα, όπως το αποτυπώνει έξοχα ο ποιητής. Ο γάμος είναι κρυφός. Κάθε βράδυ έβλεπε το λύχνο στο παράθυρο του πύργου της Ηρούς ο Λέανδρος, διέσχιζε κολυμπώντας τον Ελλήσποντο, πολεμώντας καθημερινά με τα κύματα, για να μπορεί να βρίσκεται πλάι στην αγαπημένη του. Έφθασε, όμως, η εποχή του χειμώνα, η εποχή του χωρισμού, η εποχή που ακόμη και οι πολεμικές εχθροπραξίες παύουν. Η Μοίρα, εντούτοις, σχεδίαζε αλλιώτικα: άναψε ο λύχνος της Ηρούς, ο Λέανδρος το θεώρησε ερωτικό κάλεσμα, αποπείραθηκε να διασχίσει τον Ελλήσποντο, για να καταλήξει βορά των κυμάτων.

Ας δούμε εκ του σύνεγγυς κάποιες επιμέρους θεματικές αυτού του πανέμορφου πραγματικά επυλλίου. Ο Αριστοτέλης στην Ποιητική του αποφαίνεται για την τραγωδία κάτι που θα μπορούσαμε να εφαρμάσουμε γενικότερα στη λογοτεχνία: οι πράττοντες στην τραγωδία πρέπει, λέει, να έχουν ιδιότητες που να αφορούν το ήθος και τη διάνοια, το χαρακτήρα και τον τρόπο σκέψης τους δηλαδή. Ἡρὼ μὲν χαρίεσσα διοτρεφὲς αἷμα λαχοῦσα: η Ηρώ ήταν μια βασιλοπούλα γεμάτη χάρες λοιπόν, της οποία τονίζεται και συνυποδηλωτικά μέσω του λευκού χρώματος η αγνότητα. Στους στ.55-66 εισέρχεται στο ναό της Αφροδίτης και σκορπά παντού φως και λάμψη. Έντονη είναι σε αυτούς τους στίχους η αντίθεση ανάμεσα στο λευκό χρώμα και στο κόκκινο. Από τη μία οἷά τε λευκοπάρῃος (λευκομάγουλη) ἐπαντέλλουσα Σελήνη (ἡ) λευκοχίτωνος κούρη(ς) (η κόρη με το λευκό χιτώνα).  Και από την άλλη περιγράφονται τα ροδοκοκκινισμένα μάγουλα, μέλη και φτέρνες της. Πρόκειται για μία πολύ όμορφη έκφρασις, για να μεταχειριστούμε τον αρχαίο ρητορικό όρο. Είναι ψέμα πως υπάρχουν μόνο τρεις Χάριτες, θέες της ομορφιάς και της γονιμότητας, θα πει ο Μουσαίος. Γιατί εκατό μόνο μπορούσε να διακρίνει κανείς μέσα στα χαμογελαστά μάτια της Ηρούς: ὀφθαλμὸς γελόων ἑκατὸν Χαρίτεσσι τεθήλει. Η φράση αυτή ανακαλεί συνειρμικά στο νου μου μία παραπλήσια διατύπωση από την πένα του Ν. Βρεττάκου: Το βλέμμα σου σπιθίζει στον ήλιο σαν φώσφορο αγάπης. Οι μνηστήρες πολλοί, έχουν καρφώσει τα βλέμματα πάνω στην όμορφη ιέρεια της Αφροδίτης.

Ο Λέανδρος υφίσταται, με το που την ακουμπά με το βλέμμα του, σχεδόν ταυτόχρονα όλα τα δυνατά πάθη. εἷλε δέ μιν τότε θάμβος, ἀναιδείη,τρόμος, αἰδώς.  Νιώθει ταυτόχρονα ξεδιαντροπιά, καθώς οι ποταμοί του έρωτα χύνονται ορμητικά στην καρδιά του και τον παρασέρνουν, αλλά και ντροπή, συστολή. Δείγμα του ήθους του από τη μία, με την ειδικότερη σημασία της λέξης, αλλά και της χειμαρρώδους επέλευσης του ερωτικού πάθους, από την άλλη, που δεν μπορεί να το συγκρατήσει. Την πλησιάζει λοιπόν, τις ρίχνει ματιές και εκείνη αρχικά ανταποκρίνεται.

Έχουμε δει μέσα σε άκρες τις πληροφορίες που μας δίνει ο Μουσαίος για το ήθος, το χαρακτήρα, δηλαδή, των ηρώων. Αγνή, χαριτωμένη, ευσεβής ως ιέρεια, με γεμάτο χάρη χαμόγελο η Ηρώ, συνεσταλμένος αλλά και συνάμα αναίσχυντος, καθώς είναι κυριευμένος από τον έρωτα, ο Λέανδρος. Πριν μιλήσουμε για τη διάνοια, ας εισάγουμε σε αυτό το σημείο το λογοτεχνικό μοτίβο της ανταλλαγής βλεμμάτων.

 Ήδη στο αρχαιοελληνικό μυθιστόρημα, που γεννάται τον 1ο μ.Χ., με το έργο του Χαρίτωνα από την Αφροδισιάδα της Καρίας, Τα περί Χαιρέαν και Καλλιρόην, το βλέμμα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη γένεση του ερωτικού συναισθήματος. Ήδη στο Φαίδρο του Πλάτωνα υπάρχει η ιδέα ότι το ωραίο εισρέει στον άνθρωπο μέσα από τα μάτια, τον οδηγεί στην ιδέα του Ωραίου και αυτό συντείνει στην ανάπτυξη "ερωτικής σχέσης" μαθητή και δασκάλου, με κοινό στόχο τη γρηγορότερη κατά το δυνατόν πτέρωση της ψυχής. σὺν βλεφάρων δ᾽ ἀκτῖσιν ἀέξετο πυρσὸς Ἐρώτων/καὶ κραδίη πάφλαζεν ἀνικήτου πυρὸς ὁρμῇ. Και λίγο πιο κάτω: ὀφθαλμὸς δ᾽ ὁδός ἐστιν· ἀπ᾽ ὀφθαλμοῖο βολάων/κάλλος ὀλισθαίνει καὶ ἐπὶ φρένας ἀνδρὸς ὁδεύει. Οι φράσεις αυτές καταδεικνύουν το περι ου ο λόγος, ότι ο έρωτας και το κάλλος, με σημείο εκκίνησης τα μάτια, γλιστρούν ύστερα μέσα στην καρδιά του ανθρώπου. Σημειωτέον πως φρήν, στα αρχαία ελληνικά, είναι και ο νους και η καρδιά. Εδώ πιο πιθανή είναι η δεύτερη σημασία, χωρίς, παρά ταύτα, να χρειάζεται να αποκλείσουμε και την πρώτη.

Και ας επανέλθουμε τώρα στη δεύτερη παράμετρο που άπτεται της χαρακτηρολογίας των ηρώων του επυλλίου, τη διάνοια. Όπως έχουμε ήδη δει, ο έρωτας κατακυριεύει αμέσως το Λέανδρο και του αίρει τις όποιες αναστολές. Θα ήταν ίσως υπερβολικός και αναχρονιστικός ο χαρακτηρισμός του Λεάνδρου ως "καθαρόαιμου κυνηγού" αλλά στην πραγματικότητα κάπως έτσι λειτουργεί. Προσπαθεί με κάθε τρόπο να κάμψει τις αναστολές της Ηρούς, απόρροια της σεμνότητας που επιβάλλεται στη γυναίκα καθ' όλη την αρχαιότητα. Είναι αυτός που της πιάνει τα ροδόμορφα δάχτυλα, αλλά εκείνη ευθύς τραβάει το χέρι της. Είναι παρθένα, είναι ιέρεια της Αφροδίτης, να ένα δείγμα της διάνοιάς της. Επιμένει ο Λέανδρος. Την οδηγεί έπειτα στα έγκατα του ναού. Επόμενη κίνηση είναι να φιλήσει το ζωηρόχρωμο λαιμό της ιέρειας. Και τελευταίο όπλο του η πειστική δύναμη του λόγου, της ρητορικής. Η Αφροδίτη, της λέει, αγαπάει το γάμο και τα λέκτρα, τις νυφικές παστάδες. εἰ φιλέεις Ἀφροδίτην, θελξινόων ἀγάπαζε μελίφρονα θεσμὸν Ἐρώτων. Για να της πει εν τέλει ότι η αγάπη προς την Αφροδίτη προϋποθέτει την αγάπη του έρωτα, που σαγηνεύει το νου και στάζει μέλι στην καρδιά. Πείθεται στα λόγια του, κάμπτεται και έρχεται εκείνος στη σύνεχεια σε μία φράση αξεπέραστου, πράγματι, λυρισμού, να της δηλώσει την αφοσίωσή του: ἔσσομαι ὁλκὰς Ἔρωτος ἔχων σέθεν ἀστέρα λύχνον. Θα είμαι ερωτοκάραβο, της λέει, έχοντας για αστέρι, για οδηγό το λύχνο σου.

Συνοψίζοντας τα περί της διανοίας μπορούμε να πούμε τα εξής: ο μεν Λέανδρος σκέφτεται και ενεργεί ως "κυνηγός" που με πράξεις και λόγια προσπαθεί να κάμψει την Ηρώ, ενώ εκείνη αντιστέκεται αρχικά, γιατί αυτό επιβάλλει το ήθος (σεμνότητα) αλλά και η διάνοιά της (συνειδητοποίηση του κοινωνικού ρόλου της=βασιλοπούλα, ιέρεια της Αφροδίτης).

Ο έρωτας από τη φύση του είναι αντινομικός, υπέρτατη χάρα και υπέρτατη λύπη μαζί. Την αντινομικότητα αυτή του έρωτα την έχουν υμνήσει περίφημα οι συγγραφείς, ήδη από την αρχαιότητα. Θα παραθέσουμε ορισμένες φράσεις του κειμένου που το καταδεικνύουν:

• ἄνδρα γὰρ αἰολόμητις (γρηγοροπόδαρος) Ἔρως βελέεσσι δαμάζει/καὶ πάλιν ἀνέρος ἕλκος ἀκέσσεται (γιατρεύει). 
• ἤδη δὲ γλυκύπικρον ἐδέξατο κέντρον Ἐρώτων.
• θέρμετο δὲ κραδίην γλυκερῷ πυρὶ 

Ο Έρωτας παρουσιάζεται ως βέλος (η αναπαράσταση αυτή του έρωτα ανάγεται στα ελληνιστικά χρόνια), που δαμάζει, ως κεντρί, ως γλυκειά φωτιά. Όσον αφορά την πρώτη από τις φράσεις που παραθέσαμε, ο έρωτας δαμάζει την ψυχή του ανθρώπου από τη στιγμή που την κυριεύει, και δεν την γιατροπορεύει μέχρι που να έρθει η ολοκλήρωση του. Τη δεύτερη φράση αξίζει να την αντιπαραβάλλουμε με τους υπέροχους στίχους της Σαπφούς, στους οποίους πολύ πιθανόν να παραπέμπει ο εν λόγω στίχος: Ἔρος δηὖτέ μ᾽ ὀ λυσιμέλης δόνει,/γλυκύπικρον ἀμάχανον ὄρπετον (άγριο ερπετό) (απ.130 Lobel-Page). Για αυτήν την αντινομικότητα του έρωτα μίλησε και ο Πλάτωνας δια στόματος του Σωκράτη στο μύθο της Διοτίμας στο Συμπόσιον: ο Έρωτας είναι ο γιος του Πόρου και της Πενίας. Η Πενία, στη γιορτή που γινόταν στον Όλυμπο για τα γενέθλια της Αφροδίτης, πλησίασε να ζητιανεύσει και κατέληξε να πλαγιάσει πλάι στον μεθυσμένο Πόρο, και έτσι προήλθε ο Έρωτας. Ως γιος του Πόρου, είναι δεινός κυνηγός και επινοητικός, ως γιος της Πενίας, ξυπόλυτος, άστεγος, έμπλεος στερήσεων.

Τι έχει, λοιπόν, να μας πει εν τέλει αυτή η ιστορία; Δείχνει τα όρια που μπορεί να πιάσει ο έρωτας, δείχνει την αυτοθυσία που εμπεριέχει και προϋποθέτει το ερωτικό συναίσθημα, δείχνει πως ακόμη και ο θάνατος δεν συνιστά τέρμα του έρωτα, ο έρωτας ως ακτίνα Χ διατρυπά την κουρτίνα του χρονικού και του τοπικού, την κουρτίνα της ιστορικότητας, θα λέγαμε με μία λέξη, και προχωρά και στο παρά πέρα, πιθανόν βέβαια διαφοροποιημένος. Η εικόνα της Ηρούς και του Λεάνδρου που κείτονται σύγκλινοι, ο ένας πλάι στον άλλο, ακόμη και στο κρέβατου του θανάτου, θέλω να πιστεύω πως δεν είναι απλώς λογοτεχνική αδεία. Έχει ψήγματα αλήθειας και πραγματικότητας.

Να σημειωθεί, επιπρόσθετα, πως μπορούμε να εντοπίσουμε στο επύλλιο αυτό επιδράσεις από τις μυθιστορίες της ελληνορωμαϊκής περιόδου (σημασία της όρασης στην πρόκληση ενός κεραυνοβόλου - λογοτεχνικού περισσότερο παρά ρεαλιστικού - έρωτα, χωρισμός και επανεύρευση ηρώων, δοκιμασίες, όπως η διάσχιση του Ελλησπόντου κλπ). Ας εγκύψει ο καθένας σε αυτό το δίχως άλλο υπέροχο επύλλιο, μέσα από μία νεοελληνική μετάφραση ενδεχομένως, για να γευτεί προσωπικά όσα προσπαθήσαμε να σκιαγραφήσουμε εδώ και ακόμα περισσότερα.

Διαβάστε Περισσότερα

Σε Εφαρμογή Πρόγραμμα Διάνοιξης Νέων Γεωτρήσεων Στη Νάξο;

ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ SOS

Φιλώτι 20 Μαΐου 2018

Προς Τον Κύριο Μανώλη Μαργαρίτη
Δήμαρχο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων.
ΝΑΞΟN

Αγαπητέ μου Δήμαρχε Χαίρε.

Πληροφορούμαι ότι θέσατε σε εφαρμογή πρόγραμμα διάνοιξης νέων γεωτρήσεων, προκειμένου να αντιμετωπίσετε το όντως υδρευτικό αδιέξοδο που προέκυψε για την εν γένει ανάπτυξη, ή για μένα ακόμα και επιβίωση του νησιού μας, ιδιαίτερα δε την τουριστική λόγω των πολύπλευρων αναγκών του ασύγκριτων με αυτές του παρελθόντος.

Διαβάστε Περισσότερα

Η Ορθόδοξη Πίστη μέσα από τα δημοτικά τραγούδια

Καλλιόπη Ζιώγου
θεολόγος

Το Δημοτικό τραγούδι αγγίζει ακόμη και σήμερα τις ψυχές των απανταχού Ελλήνων και σχετίζεται με κάθε έκφανση της ζωής τους. Στη χαρά, στη λύπη, στην αγωνία, στην ζωή και στο θάνατο, οι Έλληνες τραγουδούσαν και τραγουδούν δημοτικά τραγούδια. Δυστυχώς δεν γράφονται πλέον δημοτικά τραγούδια, αφορούν σε μια κοινωνία που δεν υπάρχει πλέον, όμως όλοι όσοι τα αγαπούν, τα σέβονται, τα θυμούνται και τα τραγουδούν με πάθος. Ο Claude Fauriel, ο πρώτος εκδότης δημοτικών τραγουδιών, μετά από έρευνα αρχαίων και μεσαιωνικών πηγών κατέληξε στην ύπαρξή τους, από την αρχαιότητα και στα Βυζαντινά χρόνια! 

Διαβάστε Περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ - ΛΑΤΙΝΙΚΑ

Οι επιρρηματικές και οι επιθετικές μετοχές μπορούν να αναλυθούν σε δευτερεύουσα πρόταση, ανάλογα με το είδος τους. Για την ανάλυση μετοχής, είναι απαραίτητα κάποια βήματα: 

1) Αρχικά, θα πρέπει να εντοπίσουμε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς του είδους πρότασης στο οποίο πρέπει να αναλυθεί η μετοχή, ανάλογα με το είδος της.
2) Στη συνέχεια, πρέπει να ελέγξουμε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται το ρήμα εξάρτησης, το ρήμα δηλαδή της κύριας πρότασης. Αυτό μπορεί να είναι σε αρκτικό (Ενεστώτα, Μέλλοντα, Παρακείμενο) ή σε ιστορικό χρόνο (Παρατατικό, Παρακείμενο με σημασία Αορίστου ή Υπερσυντέλικο).
3) Kάθε μετοχή θα τραπεί στο αντίστοιχο ρήμα,ανάλογα με το χρόνο της, αλλά και το ρήμα εξάρτησης. 

Διαβάστε Περισσότερα

Ομηρικά Έπη και Πολιτικός Στοχασμός

Ιωάννα Φάφκα

Με την κατάρρευση των μυκηναϊκών βασιλείων (12ος-11ος π.Χ. αι.) και την παρέλευση του «ελληνικού μεσαίωνα» (11ος-8ος αι. π.Χ.) εκκολάπτεται η νέα δομή της πόλεως-κράτους, η οποία καθιερώνεται και διατηρείται ως το τέλος της κλασικής περιόδου. Η νέα αυτή δομή οδήγησε στην πολιτειακή μεταβολή από την μοναρχία στην κυριαρχία κατά βάση της αριστοκρατικής τάξης των γαιοκτημόνων. Ο αποικισμός άνοιξε νέους εμπορικούς δρόμους και, σε συνδυασμό με την εκ νέου εισαγωγή της γραφής με προσαρμογή του φοινικικού αλφαβήτου, συνεισέφερε στην διάδοση των ιδεών μεταξύ των Ελλήνων, οι οποίοι, αν και πολίτες διαφορετικών πόλεων-κρατών, κατανοούσαν τον εαυτό τους ως υπαγόμενοι στον ίδιο λαό. Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου κάνουν την εμφάνισή τους το έπος, η λυρική ποίηση και ο φιλοσοφικός στοχασμός. Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας θα εξεταστούν εν είδει εισαγωγής τα γενικά πλαίσια απόδοσης της πολιτικής σκέψης, όπως αυτή παρουσιάζεται στα κυριότερα έργα της περιόδου.

Διαβάστε Περισσότερα

Διαγώνισμα Λατινικῶν Γ’ (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)

Λατινικά Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών
3ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ
(ΚΕΦ. 15-20)

Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:

Germani non student agriculturae; lacte, caseo et carne nutriuntur. Locis frigidissimis pelles solum habent et in fluminibus lavantur. Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur cum vitae necisque potestate. Equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt ac pedibus proeliantur: ephippiorum usus res turpis et iners habetur. Vinum a mercatoribus ad se importari non sinunt quod ea re, ut arbitrantur, remollescunt homines atque effeminantur.
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Paulo post rumore caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum et inter vela praetenta foribus se abdidit. Discurrens miles pedes eius animadvertit; eum latentem adgnovit; extractum imperatorem eum salutavit. Hinc ad commilitones suos eum adduxit. Ab his in castra delatus est tristis et trepidus, dum obvia turba quasi moriturum eum miseratur. Postero die Claudius imperator factus est.
Μονάδες 40

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Β.1α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

• lacte : αιτιατική ενικού
• Locis frigidissimis : αιτιατική πληθυντικού
• pelles : γενική πληθυντικού
• fluminibus : αιτιατική ενικού
• Equestribus proeliis : αφαιρετική ενικού
• caedis : ονομαστική ενικού
• praetenta : δοτική πληθυντικού στο ίδιο γένος
• latentem : γενική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος
• tristis : αιτιατική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος
• Claudius : κλητική ενικού

Μονάδες 10

Β.1β. Να μεταφερθούν οι κλιτοί τύποι της παρακάτω πρότασης στον άλλο αριθμό (όπου είναι δυνατόν). Η νέα πρόταση να είναι νοηματικά αποδεκτή:
«Discurrens miles pedes eius animadvertit»
Μονάδες 4

Β.2α. Να ξαναγράψετε την πρόταση δυο φορές χρησιμοποιώντας ως υποκείμενο την πρώτη φορά το ego και την δεύτερη το tu.
« inter vela praetenta foribus se abdidit»
Μονάδες 2

Β.2β. Να γράψετε τους παρακάτω ρηματικούς όρους στον τύπο που ζητείται για τον καθένα:

• student: απαρέμφατο Παρακειμένου στην ίδια φωνή
• nutriuntur: ο ίδιος τύπος στον Παρατατικό
• lavantur: η μετοχή του Μέλλοντα ( να ληφθεί υπ’ όψιν το υποκείμενο)
• desiliunt: το β΄ ενικό της οριστικής του Συντελεσμένου Μέλλοντα στην ίδια φωνή
• proeliantur: η μετοχή του Ενεστώτα στην αιτιατική ενικού του αρσενικού
• prorepsit: το γ΄ πληθυντικό της οριστικής του Συντελεσμένου Μέλλοντα στην άλλη φωνή (να ληφθεί υπ’ όψιν το γένος του υποκειμένου)
• discurrens: το απαρέμφατο του Παρακειμένου στην άλλη φωνή (να ληφθεί υπ’ όψιν το υποκείμενο)
• latentem: το γ΄ ενικό της οριστικής του Μέλλοντα στην ίδια φωνή
• adgnovit: το γ΄ πληθυντικό οριστικής Μέλλοντα στην ίδια φωνή
• moriturum: το β΄ ενικό οριστικής Ενεστώτα
• factus est: ο ίδιος τύπος στον Ενεστώτα και το απαρέμφατο του Ενεστώτα στην ίδια φωνή.

Μονάδες 12

Β. 2γ. Να ξαναγραφεί η παρακάτω πρόταση μεταφέροντας το ρήμα στην ενεργητική περιφραστική συζυγία, στην οριστική του Παρατατικού και Υπερσυντελίκου:
«miles pedes animadvertit»
Μονάδες 2

Γ.1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:
Agriculturae, carne, vitae, pedibus, re, se, extractum, tristis, obvia, imperator.
Μονάδες 10

Γ.1β. Να μετατρέψετε τη σύνταξη από ενεργητική σε παθητική:
Cum civitas bellum gerit
Μονάδες 3

Γ.1γ. Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική στις παρακάτω προτάσεις:
ephippiorum usus res turpis et iners habetur (a Germanis). (Μον.3)
Ab his in castra delatus est tristis (is). (Μον. 2)
Postero die Claudius imperator factus est (a militibus). (Μον. 2)
Μονάδες 7

Γ.2α. Να αναγνωρίσετε το είδος και τον συντακτικό ρόλο των δευτερευουσών προτάσεων (Μον. 2), να δικαιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής (μον. 2) καθώς και τον τρόπο εκφοράς (Μον. 2)
 Cum civitas bellum gerit
 dum obvia turba quasi moriturum eum miseratur
Μονάδες 6

Γ.2β. «rumore»: Να αναγνωρίσετε συντακτικά τον όρο (Μον. 1) και να δικαιολογήσετε τον τρόπο της εκφοράς του. (Μον. 1)
Μονάδες 2

Γ. 2γ. «pedes eius»: το «eius» να αντικατασταθεί με τον σωστό τύπο της αντωνυμίας suus, sua, suum. Ποια είναι η σημασιολογική διαφορά;
Μονάδες 2

Καλή επιτυχία

Διαβάστε Περισσότερα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΘΡ/ΚΩΝ ΣΠΟΥΔ. - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ V (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
5ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ

Διδαγμένο κείμενο
Ἀριστοτέλους Ἠθικὰ Νικομάχεια Β6, 1-8

Δεῖ δὲ μὴ μόνον οὕτως εἰπεῖν, ὅτι ἕξις, ἀλλὰ καὶ ποία τις. Ῥητέον οὖν ὅτι πᾶσα ἀρετή, οὗ ἂν ᾖ ἀρετή, αὐτό τε εὖ ἔχον ἀποτελεῖ καὶ τὸ ἔργον αὐτοῦ εὖ ἀποδίδωσιν, οἷον ἡ τοῦ ὀφθαλμοῦ ἀρετὴ τόν τε ὀφθαλμὸν σπουδαῖον ποιεῖ καὶ τὸ ἔργον αὐτοῦ· τῇ γὰρ τοῦ ὀφθαλμοῦ ἀρετῇ εὖ ὁρῶμεν. Ὁμοίως ἡ τοῦ ἵππου ἀρετὴ ἵππον τε σπουδαῖον ποιεῖ καὶ ἀγαθὸν δραμεῖν καὶ ἐνεγκεῖν τὸν ἐπιβάτην καὶ μεῖναι τοὺς πολεμίους. Εἰ δὴ τοῦτ᾽ ἐπὶ πάντων οὕτως ἔχει, καὶ ἡ τοῦ ἀνθρώπου ἀρετὴ εἴη ἂν ἡ ἕξις ἀφ᾽ ἧς ἀγαθὸς ἄνθρωπος γίνεται καὶ ἀφ᾽ ἧς εὖ τὸ ἑαυτοῦ ἔργον ἀποδώσει. Πῶς δὲ τοῦτ᾽ ἔσται,… ὧδ᾽ ἔσται φανερόν, ἐὰν θεωρήσωμεν ποία τίς ἐστιν ἡ φύσις αὐτῆς.
Ἐν παντὶ δὴ συνεχεῖ καὶ διαιρετῷ ἔστι λαβεῖν τὸ μὲν πλεῖον τὸ δ᾽ ἔλαττον τὸ δ᾽ ἴσον, καὶ ταῦτα ἢ κατ᾽ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα ἢ πρὸς ἡμᾶς.... Λέγω δὲ τοῦ μὲν πράγματος μέσον τὸ ἴσον ἀπέχον ἀφ᾽ ἑκατέρου τῶν ἄκρων, ὅπερ ἐστὶν ἓν καὶ τὸ αὐτὸ πᾶσιν, πρὸς ἡμᾶς δὲ ὃ μήτε πλεονάζει μήτε ἐλλείπει· τοῦτο δ᾽ οὐχ ἕν, οὐδὲ ταὐτὸν πᾶσιν.

Α1. Από το παραπάνω κείμενο να μεταφράσετε το απόσπασμα: «Ῥητέον οὖν ὅτι … τὸ πρᾶγμα ἢ πρὸς ἡμᾶς.»
Μονάδες 10

Β1. «Δεῖ δὲ μὴ μόνον οὕτως εἰπεῖν, ὅτι ἕξις, ἀλλὰ καὶ ποία τις». Στη φράση αυτή ο Αριστοτέλης δηλώνει ότι η ἕξις είναι έννοια ουδέτερη, δηλαδή μπορεί να έχει θετικό, αλλά και αρνητικό περιεχόμενο. Από τι εξαρτάται και πού οδηγεί η ποιότητα των ἕξεων;
Μονάδες 10

Β2. Να δείξετε με αναφορά στο κείμενο το περιεχόμενο της έννοιας ἀρετὴ γενικά για τα πράγματα και ειδικά για τον άνθρωπο.
Μονάδες 10

Β3. Παρατηρούμε ότι ο Αριστοτέλης περνά από τη χρήση λέξεων που δηλώνουν ποιότητα (ἀγαθὸς και εὖ) στη χρήση λέξεων που δηλώνουν ποσότητα (τὸ πλεῖον, τὸ ἔλαττον και τὸ ἴσον). Να αιτιολογήσετε αυτή την πορεία σκέψης του φιλοσόφου.
Μονάδες 10

Β4. Ποιο περιεχόμενο δίνουν στην έννοια της εὐδαιμονίας ο Ηράκλειτος και ο Δημόκριτος;
Μονάδες 10

Β5. Αφού εντοπίσετε τους λεκτικούς τύπους του διδαγμένου κειμένου με τους οποίους παρουσιάζουν ετυμολογική συγγένεια οι επόμενες λέξεις, να σχηματίσετε για κάθε μία από αυτές δύο περιόδους λόγου, τη μία με την αναφορική και την άλλη με την ποιητική λειτουργία των λέξεων: 1. Ταυτότητα, 2. Παλινδρόμηση, 3. Λαβίδα, 4. Αναβαθμός, 5. Αφομοίωση.
Μονάδες 10

Γ. Αδίδακτο κείμενο:
Δημοσθένης, Κατ’ Ἀνδροτίωνος 3-4

Περὶ δ’ ὧν οἴσετε τὴν ψῆφον νυνὶ καὶ περὶ ὧν οὗτος δημοσίᾳ πεπολιτευμένος οὐκ ὀλίγ’ ὑμᾶς ἔβλαψεν, ἅ μοι παραλείπειν Εὐκτήμων ἐδόκει, βέλτιον δ’ ὑμᾶς ἀκοῦσαι, ταῦτα διεξελθεῖν ἐν βραχέσιν πειράσομαι. ἐγὼ γὰρ εἰ μὲν ἑώρων τιν’ ἁπλῆν τούτῳ περὶ ὧν φεύγει πρὸς ὑμᾶς οὖσαν ἀπολογίαν, οὐκ ἂν ἐποιούμην περὶ αὐτῆς μνείαν οὐδεμίαν. νῦν δ’ οἶδα σαφῶς ὅτι οὗτος ἁπλοῦν μὲν οὐδὲ δίκαιον οὐδὲν ἂν εἰπεῖν ἔχοι, ἐξαπατᾶν δ’ ὑμᾶς πειράσεται πλάττων καὶ παράγων πρὸς ἕκαστα τούτων κακούργους λόγους. ἔστι γάρ, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τεχνίτης τοῦ λέγειν καὶ πάντα τὸν βίον ἐσχόλακεν ἐν τούτῳ.
------------------------------
φεύγω = κατηγορούμαι
κακοῦργος λόγος = παραπλανητικό επιχείρημα, σόφισμα.

Γ1. Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο.
Μονάδες 20

Γ2. Να γράψετε τους τύπους που σας ζητούνται για τις επόμενες λέξεις του κειμένου:

• τιν’: την ίδια πτώση στο ουδέτερο γένος
• ἕκαστα: την αιτιατική πληθυντικού στο θηλυκό γένος
• ὀλίγ’: τον ίδιο τύπο στον συγκριτικό βαθμό
• βραχέσιν: τη γενική ενικού στο αρσενικό γένος
• παράγων: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του παρακειμένου στη μέση φωνή
• διεξελθεῖν: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του β΄ αορίστου
• οἴσετε: το απαρέμφατο του ίδιου χρόνου
• ἔβλαψεν: το γ΄ ενικό πρόσωπο της ευκτικής του παρακειμένου στη μέση φωνή (να λάβετε υπόψη σας το υποκείμενο)
• οἶδα: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα
• ἐσχόλακεν: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού.

Μονάδες 10

Γ3.α. Να επισημάνετε τη συντακτική λειτουργία των ακόλουθων λέξεων του κειμένου και να αναφέρετε τον όρο που καθεμία από αυτές προσδιορίζει: δημοσίᾳ, μοι, τοῦ λέγειν, τούτων, πάντα. (μονάδες 5)

Γ3.β. Ι. Αφού αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου στην ακόλουθη περίοδο, να τον επαναδιατυπώσετε έτσι, ώστε να σχηματιστεί το προσδοκώμενο: ἐγὼ γὰρ εἰ μὲν ἑώρων τιν’ ἁπλῆν τούτῳ περὶ ὧν φεύγει πρὸς ὑμᾶς οὖσαν ἀπολογίαν, οὐκ ἂν ἐποιούμην περὶ αὐτῆς μνείαν οὐδεμίαν. (μονάδες 2)
ΙΙ. Να επαναδιατυπώσετε την περίοδο σε άλλη μορφή πλαγίου λόγου: νῦν δ’ οἶδα σαφῶς ὅτι οὗτος ἁπλοῦν μὲν οὐδὲ δίκαιον οὐδὲν ἂν εἰπεῖν ἔχοι, ἐξαπατᾶν δ’ ὑμᾶς πειράσεται πλάττων καὶ παράγων πρὸς ἕκαστα τούτων κακούργους λόγους. (μονάδα 1)

Γ3.γ. Να τρέψετε την περίοδο σε όλες τις δυνατές μορφές πλαγίου λόγου: ἑώρων τιν’ ἁπλῆν τούτῳ περὶ ὧν φεύγει πρὸς ὑμᾶς οὖσαν ἀπολογίαν. (μονάδες 2)
Μονάδες 10

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

Διαβάστε Περισσότερα

Διαγώνισμα Λατινικῶν Β’ (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)

Λατινικά Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών
2ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ
(ΚΕΦ. 11-15)

 

 

Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα :
Ob repentīnum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus fiduciam amiserat.Tum Sulpicius Gallus de caeli ratiōne et de stellārum lunaeque statu ac motibus disputāvit eōque modo exercitum alacrem in pugnam misit. Sic liberāles artes Galli aditum ad illustrem illam Pauliānam victoriam dedērunt. Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda. Existimāvit ad se venīre hominem ingentis magnitudinis et facie squalidā, similem effigiēi mortui. Quem simul aspexit Cassius, timōrem concēpit nomenque eius audīre cupīvit. Respondit ille se esse Orcum.
Μονάδες 40

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Β1α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: militum: ονομαστική ενικού exercitus: δοτική πληθυντικού caeli: ονομαστική πληθυντικού eōque: δοτική πληθυντικού ίδιου γένους alacrem: γενική πληθυντικού ίδιου γένους somno: ονομαστική ενικού species: δοτική ενικού ingentis magnitudinis: αφαιρετική ενικού quem: γενική ενικού ίδιου γένους και στους δυο αριθμούς nomenque: ονομαστική πληθυντικού 

Μονάδες 11

Β1β. Να μεταφέρετε τις κλιτές λέξεις της παρακάτω πρότασης στον άλλο αριθμό: Quem simul aspexit ille, timōrem concēpit nomenque eius audīre cupīvit 

Μονάδες 4

Β2α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: amiserat: ίδιο πρόσωπο μέλλοντα disputāvit: α΄ ενικό συντελεσμένου μέλλοντα dedērunt: ίδιο πρόσωπο ενεστώτα apparuit: α΄ πληθυντικό παρατατικού venīre: α΄ ενικό μέλλοντα aspexit: β΄ ενικό ενεστώτα concēpit: γ΄ πληθυντικό ενεστώτα cupīvit: β΄ ενικό ίδιου χρόνου respondit: β΄ πληθυντικό υπερσυντελίκου esse: γ΄ πληθυντικό μέλλοντα 

Μονάδες 10

Β2β. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων επιλέγοντας τον σωστό από τους δυο τύπους που δίνονται στην παρένθεση: Το β΄ ενικό της οριστικής μέλλοντα του invaserat είναι………….(invades, invadebis) Το β΄ πληθυντικό της οριστικής παρατατικού του misit είναι………………………. (missebatis, mittebatis) Το α΄ ενικό της οριστικής παρακειμένου του respondet είναι………….( respondi, responsi) Το γ΄ ενικό της οριστικής ενεστώτα του concepit είναι………….( concipit, concapit)
Το γ΄ πληθυντικό της οριστικής μέλλοντα του dederat είναι………….(dabunt, dent) 

Μονάδες 5

Γ1α.Να αναγνωρίσετε συντακτικά τους ακόλουθους τύπους: ob monstrum, de ratiōne, stellārum, alacrem, ad se, venīre, magnitudinis, effigiēi, Quem, se. 

Μονάδες 10 

 

Γ1β. Να αναγνωρίσετε συντακτικά την ακόλουθη πρόταση: cum repente apparuit ei species horrenda. Μονάδες 5 Γ2α. nomenque eius, se esse Να αντικαταστήσετε τα eius και se με τους κατάλληλους τύπους των αντωνυμιών suus,-a,-um και is-ea-id αντίστοιχα (Μον. 2) και να προσδιορίσετε τη συντακτική (Μον. 4) και τη σημασιολογική διαφορά (Μον. 3)
Μονάδες 9 

 

Γ2β. Να αναλυθούν οι επιθετικοί προσδιορισμοί σε δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις:
a. Ob repentīnum monstrum terror animos militum invaserat
b. cum repente apparuit ei species horrenda
Μονάδες 6

Διαβάστε Περισσότερα

Γραμματισμός στα Μέσα Επικοινωνίας

της Καπατσούλια Χρυσαυγής

Στη σύγχρονη εποχή τα Μέσα Επικοινωνίας αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας του ανθρώπου ήδη από μικρή ηλικία, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη για εκπαίδευση των παιδιών σε αυτά.

Χαρακτηριστικά αναφέρει ο Prensky (2001) που εισήγαγε τον όρο ‘Ψηφιακοί Ιθαγενείς’ (digital natives) για να περιγράψει το άτομο που γεννήθηκε και μεγάλωσε όταν εμφανίστηκε η ψηφιακή τεχνολογία θέτοντας το ορόσημο για μια νέα εποχή. Σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία, οι ΄ψηφιακοί ιθαγενείς έχουν γεννηθεί σε ένα ψηφιακό περιβάλλον και έχουν μεγαλώσει με το να χρησιμοποιούν έναν μεγάλο αριθμό ψηφιακών προϊόντων όπως τα κινητά, τα tablet και το Ιντερνετ για να επικοινωνούν, να δρούν και να μαθαίνουν. Τα σημερινά παιδιά του Νηπιαγωγείου και του Δημοτικού είναι οι κατεξοχήν ψηφιακοί ιθαγενείς ενώ οι γονείς τους αποτελούν τους λεγόμενους «ψηφιακούς μετανάστες»

Διαβάστε Περισσότερα

ΧΡΥΣΑΥΓΗ ΚΑΠΑΤΣΟΥΛΙΑ

Η Καπατσούλια Χρυσαυγή εργάζεται ως αναπληρωτρια στο 3ο Νηπιαγωγείο Χαιδαρίου είναι απόφοιτος του τμήματος Εκπαίδευση και Αγωγή στην Προσχολική Ηλικία του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος του Διιδρυματικού, Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Η τεχνολογία της επικοινωνίας και της πληροφορίας για την εκπαίδευση» του ιδίου τμήματος σε συνεργασία με τα τμήματα: Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και το Τμήμα Ηλεκτρονικών-Μηχανικών Τ.Ε. του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Πειραιά από το οποίο αποφοίτησε με βαθμό Άριστα 9.30.

Κατέχει πτυχίο α και β επιπέδου «επιμόρφωσης εκπαιδευτικών για την αξιοποίηση και εφαρμογή των ψηφιακών τεχνολογιών στην διδακτική πράξη», β επιπέδου (proficiency) στην Αγγλική. Επίσης έχει παρακολουθήσει ετήσιο πρόγραμμα Εκπαιδευτικού Δράματος.

Τα τελευταία 9 χρόνια εργάζεται ως αναπληρώτρια σε δημόσια Νηπιαγωγεία της Αττικής και της Ηλείας. Το 2016 διακρίθηκε με το σχολείο της στον 16ο διαγωνισμό “camera zizanio Ευρωπαική Συνάντηση Νεανικής Οπτικοακουστικής Δημιουργίας» με το τρίτο βραβείο.

Ερευνητικά ασχολείται με θέματα Διαφοροποιημένης Παιδαγωγικής ,η χρήση των Νέων Τεχνολογιών στην εκπαιδευτική πράξη, το εκπαιδευτικό δράμα , παιχνίδια διάχυτου υπολογισμού σε μουσειακούς κ εξωτερικούς χώρους –ψηφιακές καινοτόμες εκπαιδευτικές πρακτικές, η έρευνα δράσης στο νηπιαγωγείο. Έχει λάβει μέρος σε διεθνή και Πανελλήνια συνέδρια ως εισηγήτρια. Είναι αρθρογράφος στην εκπαιδευτική ιστοσελίδα «ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ»

Ασχολείται με την αφήγηση παραμυθιών και το θέατρο σε ερασιτεχνικό επίπεδο.

Δείτε τα τελευταία της άρθρα:

Διαβάστε Περισσότερα

ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ Α'2.

Για να καρπώνεσαι τον Όμηρο και να νιώθεις υπερηφάνεια , θεωρώ πως είναι ανάγκη να κατανοείς τα λόγια του και να τα ταιριάζεις με την εποχή σου. Να τα ερμηνεύεις με τρόπο ελκυστικό κι όχι με τον αποστεωένο τρόπο των λεξικών. Τά λήμματα των λεξικών πρέπει να τα μετατρέπεις σε οχήματα που θα σε οδηγούν σε ιδέες εμπνευστικές ,ώστε  να ομορφαίνεις μ'αυτές την καθημερινότητά σου. Να δείχνεις αυτόν τον δρόμο και σ' άλλους .
Μ'αυτό το σκεπτικό και δίχως άλλη χρονοτριβή, συνεχίζω το ταξίδι που έχω προτείνει με τις λέξεις του Ομήρου από Α...
ΑΙΘΗΡ : προέρχεται από το ρήμα ''αίθω'' που σημαίνει καίω ,λάμπω. Είναι ο καθαρότερος και υψηλότερος αήρ. Ο Δίας παρουσιάζεται ως ''αιθέρι ναίων'' -αυτός που κατοικεί στον αιθέρα. Εξάλλου κι εμείς σήμερα χαρακτηρίζουμε ως αιθέρια όντα εκείνα που η ουσία τους δεν είναι συνηθισμένη, δηλαδή ανθρώπινη και γήινη. Είναι πιο πολύ ουράνια ,διαυγής -δίχως εκείνο το βάρος που ισοπεδώνει τον κόσμο μας.
ΑΙΜΩΝ : τον γνωρίσαμε αυτόν-ήταν ο γιος του Κρέοντα που τόσο αγαπούσε την αρραβωνιαστικιά  του,την Αντιγόνη. Έχει γραφτεί λοιπόν για τ'όνομά του πως αυτό από τους παλιούς ερμηνευόταν ως Δαίμων. Θα μπορούσαμε ίσως να υποθέσουμε πως σ'ένα ΄΄αλλο επίπεδο κρυμμένο -και συνεπώς πιο γνήσιο-ο Αίμων-δαίμων  εκπροσωπούσε την μοίρα της Αντιγόνης ή-εάν αο πάμε παραπέρα-τον φύλακα άγγελο που μάχονταν για να την σώσει κα αν μπορούσε,  να σωθεί κι ο ίδιος.
ΑΙΘΟΥΣΑ: πρόκειται για τη μετοχή του ρήματος ''αίθω '' που- όπως  αναφέρθηκε-σημαίνει λάμπω -καίω. Την πρωτοσυναντάμε στην εποχή των ανακτόρων. Ήταν μια υπόστεγος σειρά κιόνων  ,η οποία απείχε λίγο από το τοίχο΄(gallerie). Επρόκειτο για την είσοδο του ανακτόρου -(αίθουσα-πρόδομος-μέγαρο) -μπροστά απ'την οποία ήταν η ανοιχτή αυλή-κι έτσι ΄΄έλαμπε αυτή από το φως του ήλιου που εισχωρούσε άπλετος και ανεμπόδιστος με τους μεγαλοπρεπείς κίονες να τον υποδέχονται . Σ'αυτή την δομή επιδόθηκαν αργότερα, στην κλασική εποχή-οι θαυμαστοί απ'όλους  ναοί των θεών .
AIMA  το αίμα παρουσιάζεται στον Όμηρο ως η έδρα της ζωής. Ο όρος ''αίμος'' σημαίνει και κορυφή,οπότε μπορούμε να αισθανθούμε την διασύνδεση .   Και θυμόμαστε επίσης πως οι σκιές του κάτω κόσμου πρέπει να πιουν αίμα για ν'αποκτήσουν συναίσθηση για λίγο και να επικοινωνήσουν με τον επάνω κόσμο
ΑΙΧΜΗΤΗΣ : ενας εξαιρετικός χαρακτηρισμόςτου γενναίου πολεμιστή. Είναι εκείνς ο πολεμιστής που μάχεται με την λόγχη, με την αιχμή του δόρατός του-φαντάζομαι τόσο καλά που στο τέλος κι οίδιος γίνεται αιχμηρός,ένα με την αιχμή . Είναι οαιχμτής!
ΑΚΕΩΝ: είναι ο ήσυχος ,ο σιωπηλός. Κι επειδή ''άκεσμα'' ονομάζεται απ'τον Όμηρο το γιατρικό, είναι φανερό πως οι σοφοί μας πατέρες είχαν μαντέψει καλά τις θεραπευτικές ιδιότητες της ηρεμίας.
ΑΚΗΡΑΤΟΣ: ( α+κεραννυμι=αναμειγνύω) -είναι ο καθαρός,ο ακηλίδωτος,ο αβλαβής. Το χρησιμοποιούσαν πιο πολύ για να ονομάσουν το καθαρό νερό ή τον οίνο. Αλλά θα μπορούσαμε ευρύτερα να φανταστούμε-απ'αυτό ορμώμενοι-τις αρνητικές επιπτώσεις των πολλών προσμείξεων και αναμείξεων γενικότερα.Εξάλλο η καθαρότητα είναι το ζητούμενο.
ΑΚΡΟΚΟΜΟΣ : έχε κάτι το πολύ σύγχρονο αυτός ο χαρακρηρισμός (άκρη=κορυφή+ κόμη =μαλλιά). Ακρόκομος λοιπόν ήταν εκείνος που είχε ξυρισμένο όλο το κεφάλι εκτός από μια τουφα στην κορυφή,την οποία έδενε.Οι Θράκες προτιμούσαν αυτό το χτένισμα. Και πολλοί νέοι σήμερα .Είναι εκκεντρικό και μοντέρνο.
ΑΛΕΙΦΑΡ : το άλειφαρ ήταν η αλοιφή,το άλειμμα. Εκείνη η κατάληξη του -ρ που φανερώνει την ροή και το συνεχές συμμετέχοντας έτσι στην σημασία της λέξης ήταν συναρπαστική.---άλειφαρ...μαγευτικό ακούγεται!
ΑΛΕΚΤΩΡ  εντάξει,το γνωρίζουμε πως πρόκειται για τον πετεινό. Αλλά αρχικά σήμαινε αυτόν που δεν ξεκουράζεται,δεν ξαπλώνει ποτέ. Συνεπώς δεν αφήνει και τους υπόλοιπους.
ΑΛΕΞΩ : το ρήμα αυτό σημαίνει υπερασπίζομαι και αποκρούω. Κι έτσι ,ένα αλεξικέραυνο αποκρούει τον κεραυνό ,ένα αλεξίπτωτο την πτώση κι ένας Αλέξανδρος τους άνδρες που είναι εχθροί.  (με την ευκαιρία : Χαίρε Μέγα !)
ΑΛΙΖΩΝΕΣ: Αγαπώ αυτόν τον χαρακτηρισμότου στα έπη. Οι Αλιζώνες είναι εκείνοι που είναι περιζωσμένοι από θάλασσα (άλς+ζώννυμι) . Πόσους τέτοιους θεϊκούς τόπους έχει η Ελλάδα μας.
Αυτές ήταν άλλες δέκα ομηρικές λέξεις δοσμένες με μια πιο οικεία,πιο κουβεντιαστή λογική. Με μια οπτική ταξιδιάρικη,όπως εκείνη που έχουν τα όνειρα που αγαπήσαμε.
Εύχομαι να τις χαρήκατε όσο κι εγώ.
--Φιλότητα!

Διαβάστε Περισσότερα

ΠΑΙΓΝΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΤΗΣ ΒΙΚΥΣ ΣΙΑΜΑΝΤΑ

H παιγνιοθεραπεία αποτελεί μια μέθοδο συμβουλευτικής παιδιών που βασίζεται στο παιχνίδι.

Διαβάστε Περισσότερα

ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ Α'1.

Η αρχαία ελληνική γλώσσα διαπερνά τους αιώνες ήρεμη και ισχυρή. Την γνωρίσαμε μέσα απ'την αττική διάλεκτο, εφόσον μόνη αυτή διασώθηκε ή μόνο αυτήν δέσωσαν  (κανείς ποτέ δεν θα μάθει). Προστέθηκε και η ινδοευρωπαϊκή θεωρία,  που παραποίησε την προϊστορία. Μπορεί τα θεμέλιά της θεωρίας αυτής να είναι σαθρά ,αλλά πετυχαν κάπως τον στόχο τους κι έτσι μειώθηκαν εκείνοι που ένιωσαν την ανάγκη να διερευνήσουν βαθύτερα στα ήδη βαθιά  μονοπάτια του χρόνου.
 Ο Όμηρος είναι ο επίσημος και μοναδικός σήμερα χωροχρόνος  όπου διασώθηκαν όσες πληροφορίες απ'την παλαιότερη εποχή  κατάφεραν να τρυπώσουν μέσα στους στίχους των δύο επών.  Ανάσες λέξεων απ'τις ελληνικές διαλέκτους ,κυρίως την δωρική -που επιβεβαιώνεται ως η αρχαιότερη- κυκλοφορούν ακόμα μέσα στα ομηρικά λόγια.  Έθιμα, παραδόσεις, τρόποι ενδυμασίας, φιλοξενίας, μάχης,  όπλων και ταξιδιών  ζωντνεύουν στην φαντασία μας . Στοιχεία απ'οσους επικούς κύκλους προηγήθηκαν μας δίνουν εικόνα και γνώμη για τους ήρωες,τους βασιλιάδες-άνακτες  και τ'ανάκτορα που χορήγησαν την ιδέα και την λάμψη ώστε να κατοικήσουν  πλέον  σ'αυτά οι νέοι βασιλιάδες-άνακτες  ,που ήταν  οι θεοί του Ομήρου ,που έγιναν θεοί της Ελλάδας,  θεοί του κόσμου .
 Ο Μέγας Αλέξανδρος αγάπησε τον Όμηρο και τον έκανε οδηγό του γιατί δεν υπήρχε τίποτα πιο παλιό,τίποτα πιο θεϊκό που θα του χάριζε υπερφυσικές δυνάμεις. Οι λέξεις,τα λόγια του Ομήρου είναι ποτισμένες με μυστικά γνώσης-μυστικά που είναι ικανά ν'αλλάξουν για πάντα την ψυχή και το μυαλό του ανθρώπου που επιλέγουν ν'αγγίξουν.
 Συγκέντρωσα κάποιες λέξεις-αυθόρμητα τις συγκέντρωσα- κι έπειτα  διαχώρισα κάποιες που θεώρησα πως η ερμηνεία τους είναι από μόνη της μια μικρή κοσμοθέαση. Σκέφτηκα να τις μοιραστώ και να παρουσιάζω εδώ κάποις απ'το  Α αρχίζοντας. Τις παρουσιάζω πάντως  μ'εναν δικό μου τρόπο :περισσότερο αυθόρμητο και όσο γίνεται λιγότερο τυπικό.
Αγάκλειτος :  (άγαν+ κλέος) είναι ο ξακουστός ,που έχει κερδίσει πολύ κλέος. Προφανώς θα έχει δώσει πολλούς αγώνες με νίκες-οπότε αγαπήθκε άγαν,όπως όλοι οι ξεχωριστοί-τουλάχιστον έτσι θ'άξιζε.
----
Αγάλλομαι : το γνωρίζουμε ότι σημαίνει χαίρομα,ευχαριστιέμαι. Πιο συγκεκριμένα όμως  σημαίνει χαίρομα με υπερηφάνεια. Και βέβαια δεν είναι κακό νά'ναι κανείς περήφανος όταν έχει λόγους να χαίρεται μετά τον κόπο του-κι ας ενοχλούνται οι άλλοι.
----
Αγαμέμνων: ο περίφημος αρχιστράτηγος ,ο  βασιλιάς των Μυκηνών, ο γιός του Ατρέα, ο εγγονός του Πέλοπα. Με τέτοιυς τίτλους πώς να μην είναι κανείς Αγαμέμνων; (άγαν +μίμνω)-που σημαίνει επιμένω πολύ,είμαι μεγαλόφρων,αλλά και ευσταθής και καρτεριός συνάμα.  Έτσι είναι-οφείλει να υπηρετεί καθείς τ' ωραίο όνομά του.
---
Αγάννιφος (άγαν+νίφω) : χιονοσκεπής Είναι το επίθετο του Ολύμπου. Σε πιο άλλο βουνό να έδινε κανείς έναν τόσο επιβλητικό χαρακτηρισμό αν όχι στο βουνό των θεών,το απόλυτο βουνό;
---
Αγανόφρων  (άγαν + φρην ) : αυτός που έχει γλυκιά διάθεση ,που είναι φιλόφρων πολύ κι επιεικής. Τόσο πολύ είχαν οξύνει την παρατηρητικότητα και την ενσυναίσθησή τους εκεινοι οι άνθρωποι που με μια λέξη, έναν χαρακτηρισμό μόνο μπορούσαν να ψυχογραφήσουν ένα άτομο.
---
Αγάρρος (άγαν+ρέω)  : αυτός που έχει ορμητικά νερά. Αυτό το επίθετο δόθηκε στον Ελλήσποντο. Επίθετο πού είναι ήχος ,εικόνα και ιδιότητα συνάμα.
----
Άγη: η άγη είναι το θαύμα και ο θαυμασμός-''άγη μ'έχει''=με κατέχει ο θαυμασμός. Απ'τις κορυφαίες στιγμές της ανθρώπινης ζωής.
---
Αγνός : άξιος θαυμασμού και συνεπώς ιερός. Θεωρώ πως είναι από τις πλέον διαυγείς λέξεις της γλώσσα μας.
---
Αγών :   ο όρος αγών στη αρχαία ελληνική δήλωνε τον τόπο συναγωγής,συνήθως μια πλατεία πριν απ'τους ναούς όπου συγκεντρώνονταν οι προσευχόμενοι άνθρωποι. Μπορεί και οι θεοί -λένε κάποιοι. Μπορεί, Ο καθένας έχει μερίδιο στον αγώνα. Και οι θεοί.
----
Αδάμας  ( α+δαμάζω ): είναι ο αδάμαστος, που δεν διασπάται ,δεν κατακτιέται. Είναι ο χαρακτήρας που χαράζει μα δεν χαράζεται. Ποτέ,από κανέναν.
----
Αεθλοφόρος : πιο όμορφη λέξη -θεωρώ -απ'τη λέξη  νικητής. Έτσι είναι. Πρέπει κανείς  να φέρει τους άθλους του  μονάχος. Και να τους υποφέρει ενίοτε. Έχουν κι οι νίκες ένα βάρος ειδικό.
----
Αήρ : ο κατώτερος και πυκνότερος αήρ,. Αυτή η ατμώδης σφαίρα που υπάρχει  για όλους μας. Η ατμόσφαιρα.
---
Αία : η γη -πατρίς αία =η πατρική γη. Σαν κραυγή βαθιά ηχεί. Μάλλον...ηχούσε.
----
Αιγαίων  : μ'αρέσει πολύ αυτό τόνομα. Είναι ένας θαλάσσιος εκατόγχειρος γίγαντας που συμβολίζει την τρικυμία της θάλασσας. Σίγουρα γιος του Ποσειδώνα.  Λέγεται πως οι άνθρωποι  του έδωσαν τ'όνομα Αιγαίων.  Για τους θεούς ήταν ο Βριάρεως. Ξέρω όμως πως οι καταλήξεις των ονομάτων σε -εω ήταν προϊστορικές. Αναρωτιέμαι ποιο νά 'ταν οι θεοί λοιπόν...
Με την εσκεμμένη  αφορμή αυτού του προβληματισμού θα δώσω το έναυσμα για να ρίξουμε μια διαφορετική ματιά  στα λόγια του Ομήρου. Κι αν αντεχουμε και θέλουμε,θα επανέλθω για την συνέχεια.

Διαβάστε Περισσότερα

Επιθετικότητα:Παράγοντες που συντελούν στην εκδήλωση της

της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου

Η επιθετική συμπεριφορά των παιδιών, που αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς και ανυπολόγιστες δυστυχώς συνέπειες, δεν γεννιέται από τη μια μέρα στην άλλη. Ποιοι είναι αυτοί οι παράγοντες, που φροντίζουν να καλλιεργήσουν αυτού του είδους τη συμπεριφορά;

Δεν είναι ένα ούτε δύο τα περιστατικά βίας από μαθητές σε μαθητές ή από μαθητές σε δασκάλους ή ακόμη και σε γονείς, που βγήκαν στο φως της δημοσιότητας και έγιναν τροφή για συζήτηση στη Βουλή, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης κ.λπ. Οι αρμόδιοι τα χαρακτηρίζουν ως μεμονωμένα περιστατικά, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί έχουν αντίθετη άποψη. Οι μαθητές από την άλλη μιλούν στα «κρυφά» και δεν αποκαλύπτουν τι πραγματικά συμβαίνει.

Διαβάστε Περισσότερα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΘΡ/ΚΩΝ ΣΠΟΥΔ. - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ IV (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
4ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ

Διδαγμένο κείμενο

α) Ἀριστοτέλους Πολιτικὰ Γ 1, 1-2
Τῷ περὶ πολιτείας ἐπισκοποῦντι, καὶ τίς ἑκάστη καὶ ποία τις, σχεδὸν πρώτη σκέψις περὶ πόλεως ἰδεῖν, τί ποτέ ἐστιν ἡ πόλις. Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν, οἱ μὲν φάσκοντες τὴν πόλιν πεπραχέναι τὴν πρᾶξιν, οἱ δ’ οὐ τὴν πόλιν ἀλλὰ τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον· τοῦ δὲ πολιτικοῦ καὶ τοῦ νομοθέτου πᾶσαν ὁρῶμεν τὴν πραγματείαν οὖσαν περὶ πόλιν, ἡ δὲ πολιτεία τῶν τὴν πόλιν οἰκούντων ἐστὶ τάξις τις. Ἐπεὶ δ’ ἡ πόλις τῶν συγκειμένων, καθάπερ ἄλλο τι τῶν ὅλων μὲν συνεστώτων δ’ ἐκ πολλῶν μορίων, δῆλον ὅτι πρότερον ὁ πολίτης ζητητέος· ἡ γὰρ πόλις πολιτῶν τι πλῆθός ἐστιν. Ὥστε τίνα χρὴ καλεῖν πολίτην καὶ τίς ὁ πολίτης ἐστὶ σκεπτέον. Καὶ γὰρ ὁ πολίτης ἀμφισβητεῖται πολλάκις· οὐ γὰρ τὸν αὐτὸν ὁμολογοῦσι πάντες εἶναι πολίτην· ἔστι γάρ τις ὃς ἐν δημοκρατίᾳ πολίτης ὢν ἐν ὀλιγαρχίᾳ πολλάκις οὐκ ἔστι πολίτης.

β) Ἀριστοτέλους Πολιτικὰ Γ 7, 1-3/5
Ύστερα από όσα είπαμε δίνοντας όλες τις απαραίτητες εξηγήσεις για τα θέματα που μας απασχόλησαν, σειρά στη διερεύνησή μας έχει τώρα το θέμα των πολιτευμάτων, να δούμε πόσα είναι και ποια η φύση του καθενός τους. Και πρώτα, βέβαια, τα ορθά· γιατί οι παρεκκλίσεις και οι διαστρεβλώσεις θα γίνουν φανερές μόλις θα έχουν καθοριστεί τα ορθά πολιτεύματα. Επειδή όταν λέμε "πολίτευμα" εννοούμε "αρχή, το σώμα δηλαδή που ασκεί τη διακυβέρνηση στην πόλη", και η "κυβέρνηση" είναι η ύψιστη αρχή στις πόλεις, αναγκαστικά η ύψιστη αρχή θα είναι ή ένα μόνο άτομο ή λίγα άτομα ή το σύνολο των πολιτών. Όταν λοιπόν ο ένας ή οι λίγοι ή το πλήθος ολόκληρο ασκούν την εξουσία για την εξυπηρέτηση του κοινού συμφέροντος, αυτά τα πολιτεύματα δεν μπορεί παρά να είναι ορθά· όταν, αντίθετα, η εξουσία ασκείται για την εξυπηρέτηση του ιδιαίτερου συμφέροντος είτε του ενός είτε των λίγων είτε του πλήθους, τα πολιτεύματα αυτά είναι παρεκκλίσεις και διαστρεβλώσεις των ορθών. Γιατί ή το όνομα του πολίτη δεν πρέπει να δίνεται σε ανθρώπους που είναι κατά το πολίτευμα μέλη της πόλης (ενν. μια και δεν λαμβάνονται υπόψη τα δικαιώματά τους), ή (ενν. αν τους δίνεται το όνομα του πολίτη) πρέπει να έχουν το μερτικό τους στα πλεονεκτήματα που ανήκουν στα μέλη της πόλης. Συνηθίζουμε λοιπόν να ονομάζουμε: "βασιλεία" τη μοναρχία που αποβλέπει στο κοινό συμφέρον και "αριστοκρατία" το πολίτευμα στο οποίο τη διακυβέρνηση ασκούν λίγα (περισσότερα του ενός) άτομα (το όνομα οφείλεται είτε στο ότι κυβερνούν οι άριστοι είτε στο ότι ασκούν την εξουσία αποβλέποντας σε ό,τι είναι άριστο για την πόλη και για τα μέλη της)· όταν, τέλος, κυβερνά ο λαός αποβλέποντας στο κοινό συμφέρον, αυτό το πολίτευμα (στα αρχαία ελληνικά: αυτή η πολιτεία) πήρε το όνομα "πολιτεία", μια λέξη που είναι κοινή για όλα τα πολιτεύματα (στα αρχαία ελληνικά: για όλες τις πολιτείες). ... Παρεκκλίσεις και διαστρεβλώσεις των πολιτευμάτων που αναφέραμε είναι: της βασιλείας η "τυραννία", της αριστοκρατίας η "ολιγαρχία", της πολιτείας η "δημοκρατία". Η τυραννία είναι, πράγματι, μια μοναρχία που υπηρετεί το συμφέρον του μονάρχη, η ολιγαρχία υπηρετεί το συμφέρον των πλουσίων και η δημοκρατία το συμφέρον των απόρων, κανένα όμως από τα πολιτεύματα αυτά δεν υπηρετεί το συμφέρον του συνόλου των πολιτών.

Α1. Να μεταφράσετε το απόσπασμα: «Τῷ περὶ πολιτείας ἐπισκοποῦντι… τι πλῆθός ἐστιν».
Μονάδες 10

Β. Να απαντήσετε στις ακόλουθες ερωτήσεις: Β1. «Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν, οἱ μὲν φάσκοντες τὴν πόλιν πεπραχέναι τὴν πρᾶξιν, οἱ δ’ οὐ τὴν πόλιν ἀλλὰ τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον». Ποια είναι η διχογνωμία την οποία επισημαίνει ο φιλόσοφος και ποιο ιστορικό παράδειγμα φαίνεται να έχει υπόψη του, εκφράζοντας αυτές τις απόψεις;
Μονάδες 15

Β2. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνει ο Αριστοτέλης τα πολιτεύματα και με βάση ποια κριτήρια γίνεται η διάκριση αυτή;
Μονάδες 15

Β3. Να εξηγήσετε για ποιους λόγους ο Αριστοτέλης αφιέρωσε το έργο του στη μελέτη των επιμέρους αρετών του ανθρώπου και πώς μέσω αυτών προκύπτει ότι η ηθική φιλοσοφία είναι μέρος της πολιτικής φιλοσοφίας.
Μονάδες 10

Β4. Να εντοπίσετε στο κείμενο α΄ τους τύπους που συγγενεύουν ετυμολογικά με τις ακόλουθες λέξεις της νεοελληνικής γλώσσας: συνδιάσκεψη, επόπτης, παροντικός, απότακτος, κατεστημένο, μεμψίμοιρος, υποχρέωση, πασιφανής, εγκράτεια, έναρξη.
Μονάδες 10

Γ. Αδίδακτο κείμενο:
Πλάτωνος Λάχης 182e-183b

Λέγω δὲ ταῦτα περὶ αὐτοῦ (τοῦ ὁπλιτικοῦ) εἰς τάδε ἀποβλέψας, ὅτι οἶμαι ἐγὼ τοῦτο, εἴ τι ἦν, οὐκ ἂν λεληθέναι Λακεδαιμονίους, οἷς οὐδὲν ἄλλο μέλει ἐν τῷ βίῳ ἢ τοῦτο ζητεῖν καί ἐπιτηδεύειν, ὅ,τι ἂν μαθόντες καὶ ἐπιτηδεύσαντες πλεονεκτοῖεν τῶν ἂλλων περί τόν πόλεμον. Εἰ δ’ ἐκείνους λέληθεν, ἀλλ’ οὐ τούτους γε τοὺς διδασκάλους αὐτοῦ λέληθεν αὐτὸ τοῦτο, ὅτι ἐκεῖνοι μάλιστα τῶν Ἑλλήνων σπουδάζουσιν ἐπὶ τοῖς τοιούτοις καὶ ὅτι παρ’ ἐκείνοις ἄν τις τιμηθεὶς εἰς ταῦτα καὶ παρὰ τῶν ἄλλων πλεῖστ’ ἂν ἐργάζοιτο χρήματα, ὥσπερ γε και τραγῳδίας ποιητὴς παρ’ ἡμῖν τιμηθείς.
------------------------------
ἐργάζομαι χρήματα: αποκτώ/κερδίζω χρήματα

Γ1. Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο.
Μονάδες 20

Γ2. Για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου να γράψετε τον ζητούμενο τύπο:

• λεληθέναι: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της ευκτικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή
• οὐδέν: τη γενική ενικού του θηλυκού γένους
• ζητεῖν: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στη μέση φωνή
• μαθόντες: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ίδιου χρόνου
• τούτους: την αιτιατική πληθυντικού του θηλυκού γένους
• Ἑλλήνων: τη δοτική ενικού
• σπουδάζουσιν: το ίδιο πρόσωπο στην οριστική του υπερσυντελίκου
• τοιούτοις: τη δοτική ενικού του ίδιου γένους
• τιμηθείς: τη δοτική πληθυντικού του ίδιου γένους
• ἐργάζοιτο: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παθητικού αορίστου α΄.

Μονάδες 10

Γ3.α. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις επόμενες λέξεις του κειμένου και να αναφέρετε τους όρους τους οποίους αυτές προσδιορίζουν:
μαθόντες, τοὺς διδασκάλους, τῶν Ἑλλήνων, τραγῳδίας.
Μονάδες 4

Γ3.β. «Λέγω δὲ ταῦτα περὶ αὐτοῦ εἰς τάδε ἀποβλέψας, ὅτι οἶμαι ἐγὼ τοῦτο, εἴ τι ἦν, οὐκ ἂν λεληθέναι Λακεδαιμονίους»:
Να εντοπίσετε τον εξαρτημένο υποθετικό λόγο του αποσπάσματος (μονάδα 1), να τον μετατρέψετε στον ευθύ λόγο (μονάδες 2) και να αναγνωρίσετε το είδος του (μονάδα 1).
Μονάδες 4

Γ3.γ. «ὅ,τι ἂν μαθόντες καὶ ἐπιτηδεύσαντες πλεονεκτοῖεν τῶν ἂλλων περί τόν πόλεμον»:
Να αναγνωρίσετε την παραπάνω δευτερεύουσα πρόταση (είδος, εισαγωγή, εκφορά, συντακτικός ρόλος).
Μονάδες 2

• Το διδαγμένο κείμενο επιμελήθηκε η Σιούτη Αθανασία, Φιλόλογος.
• Το αδίδακτο κείμενο επιμελήθηκε η Σιταρά Φωτεινή, Φιλόλογος.
• Ο επιστημονικός έλεγχος πραγματοποιήθηκε από τον Μπρούσαλη Γεώργιο.

Διαβάστε Περισσότερα