ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ: ΑΡΘΡΑ

επιμέλεια

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΕΩΡ/ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ

- φιλόλογος

Κοίλη Γη

Η θεωρία του Έντμοντ Χάλεϊ (Edmond Halley) για την Κοίλη Γη είναι μία από τις πρώτες και πιο γνωστές επιστημονικές υποθέσεις που προσπάθησαν να εξηγήσουν διάφορα γεωφυσικά φαινόμενα με την ιδέα ενός κοίλου εσωτερικού πλανήτη.

Ποιος ήταν ο Έντμοντ Χάλεϊ;

Ο Έντμοντ Χάλεϊ (1656–1742) ήταν ένας εξέχων Άγγλος αστρονόμος, γεωφυσικός, μαθηματικός, μετεωρολόγος και φυσικός. Είναι κυρίως γνωστός για τον υπολογισμό της τροχιάς του κομήτη που φέρει το όνομά του (ο Κομήτης του Χάλεϊ) και την πρόβλεψη της επανεμφάνισής του. Ως μέλος της Βασιλικής Εταιρείας, ασχολήθηκε με ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών πεδίων.

Η Θεωρία του Χάλεϊ για την Κοίλη Γη

Ο Χάλεϊ πρότεινε τη θεωρία του για την Κοίλη Γη το 1692, σε μια προσπάθεια να εξηγήσει ορισμένες ανωμαλίες που παρατηρούσε στο μαγνητικό πεδίο της Γης. Εκείνη την εποχή, οι επιστήμονες πάλευαν να κατανοήσουν τη φύση και τη μεταβλητότητα του μαγνητικού πεδίου.

Τα βασικά σημεία της θεωρίας του ήταν τα εξής:

* Ομόκεντρα Κελύφη: Ο Χάλεϊ υποστήριξε ότι η Γη δεν είναι συμπαγής, αλλά αποτελείται από τέσσερις ομόκεντρες, σφαιρικές κοιλότητες, σαν ρωσικές κούκλες (Matryoshka dolls). Αυτές οι σφαίρες βρίσκονταν η μία μέσα στην άλλη, διαχωριζόμενες από κενά (ατμοσφαιρικούς χώρους).

* Εξωτερικός Φλοιός: Ο εξωτερικός φλοιός ήταν αυτός στον οποίο ζούμε.

* Τρεις Εσωτερικές Σφαίρες:

Πιο μέσα, υπήρχαν τρεις μικρότερες σφαίρες, η κάθε μία περιστρεφόμενη ανεξάρτητα.

* Κεντρικός Πυρήνας: Στο κέντρο όλων, υπήρχε ένας συμπαγής πυρήνας.

* Ανεξάρτητη Περιστροφή:

Η κεντρική ιδέα του Χάλεϊ ήταν ότι κάθε ένα από αυτά τα κελύφη περιστρεφόταν με διαφορετική ταχύτητα από τα άλλα. Αυτή η διαφορική περιστροφή ήταν, κατά τη γνώμη του, η αιτία για τις παραλλαγές και τις μετατοπίσεις στο μαγνητικό πεδίο της Γης.

Πίστευε ότι οι αλλαγές στο μαγνητικό πεδίο οφείλονταν στη σχετική κίνηση αυτών των εσωτερικών μαγνητικών σφαιρών.

* Εσωτερική Φωτεινότητα και Ζωή:

Ο Χάλεϊ υπέθεσε επίσης ότι οι εσωτερικές επιφάνειες αυτών των κοιλοτήτων θα μπορούσαν να είναι κατοικήσιμες και φωτιζόμενες. Πίστευε ότι το εσωτερικό της Γης θα μπορούσε να έχει φως, ίσως από τη φωσφορίζουσα φύση των εσωτερικών ατμοσφαιρών ή από κάποια άλλη πηγή φωτός, υπονοώντας την πιθανότητα ύπαρξης ζωής σε αυτά τα κελύφη.

* Ανοίγματα στους Πόλους:

Παρόλο που ο Χάλεϊ δεν ανέφερε ρητά μεγάλα ανοίγματα στους πόλους όπως οι μεταγενέστεροι υποστηρικτές της Κοίλης Γης, η ιδέα της επικοινωνίας μεταξύ των στρωμάτων υπονοούσε κάποια σύνδεση.

Γιατί πρότεινε αυτή τη θεωρία;

Ο Χάλεϊ προσπάθησε να λύσει δύο βασικά προβλήματα της εποχής του:

* Ανωμαλίες στο Μαγνητικό Πεδίο: Η κύρια κινητήρια δύναμη ήταν η παρατήρηση ότι το μαγνητικό πεδίο της Γης μεταβαλλόταν με τον χρόνο και δεν ήταν σταθερό. Η ιδέα των ανεξάρτητα περιστρεφόμενων μαγνητικών σφαιρών μπορούσε να εξηγήσει αυτές τις αλλαγές.

* Προέλευση του Βόρειου Σέλαος (Aurora Borealis): Ο Χάλεϊ πίστευε επίσης ότι η εκπομπή αερίων ή "φωτεινού υλικού" από το εσωτερικό της Γης (μέσω των πόλων) θα μπορούσε να εξηγήσει το Βόρειο Σέλας.

***

..... έχουν γίνει πρόσφατα εντυπωσιακές ανακαλύψεις δασών πολλά μέτρα κάτω από την επιφάνεια της Γης!

Οι πιο πρόσφατες και εντυπωσιακές ανακαλύψεις αφορούν γιγάντιες καταβόθρες (sinkholes ή "tiankeng" στα κινέζικα) στην Κίνα.

Πώς εξηγούνται αυτά τα δάση:

* Γεωλογικός Σχηματισμός (Καρστικά Φαινόμενα):

* Οι καταβόθρες αυτές σχηματίζονται σε περιοχές με καρστικό ανάγλυφο, όπου κυριαρχούν ασβεστολιθικά πετρώματα.

* Με την πάροδο χιλιάδων ή εκατομμυρίων ετών, το νερό της βροχής, που είναι ελαφρώς όξινο, διαβρώνει σταδιακά τον ασβεστόλιθο, δημιουργώντας υπόγεια σπήλαια και ποτάμια.

* Όταν η οροφή αυτών των σπηλαίων καταρρεύσει, σχηματίζονται αυτές οι τεράστιες καταβόθρες, οι οποίες μπορεί να είναι εκατοντάδες μέτρα βαθιές και πλατιές.

* Δημιουργία Απομονωμένων Οικοσυστημάτων:

* Το κάτω μέρος αυτών των καταβοθρών συχνά αποτελεί ένα απομονωμένο και προστατευμένο περιβάλλον.

* Η υγρασία είναι υψηλή, και το φως του ήλιου μπορεί να φτάσει μέχρι ένα βαθμό, επιτρέποντας την ανάπτυξη πυκνής βλάστησης.

* Λόγω της απομόνωσης, αυτά τα δάση μπορούν να φιλοξενούν μοναδικά είδη φυτών και ζώων που έχουν εξελιχθεί ξεχωριστά από αυτά της επιφάνειας, και μπορεί να είναι άγνωστα στην επιστήμη ή να θεωρούνται εξαφανισμένα αλλού.

* Τα δέντρα μέσα σε αυτές τις καταβόθρες μπορούν να φτάσουν σε εντυπωσιακά ύψη (π.χ., 40 μέτρα), καθώς προστατεύονται από τους ανέμους και τις ακραίες καιρικές συνθήκες.

* Παραδείγματα Ανακαλύψεων:

* Μία από τις πιο πρόσφατες ανακαλύψεις έγινε το 2022 στην αυτόνομη περιοχή Guangxi Zhuang της νοτιοδυτικής Κίνας, σε βάθος περίπου 180 μέτρων (630 πόδια). Οι εξερευνητές βρήκαν ένα καλά διατηρημένο αρχέγονο δάσος με δέντρα ύψους έως 40 μέτρων.

* Υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις, όπως υποβρύχια δάση (π.χ., στον Κόλπο του Μεξικού ή στη Βόρεια Θάλασσα) που κάποτε βρίσκονταν στην επιφάνεια, αλλά βυθίστηκαν λόγω αλλαγών στη στάθμη της θάλασσας (π.χ., λιώσιμο πάγων μετά την τελευταία εποχή των παγετώνων). Αυτά είναι πλέον απολιθωμένα ή καλοδιατηρημένα κάτω από το νερό.

* Επίσης, έχουν ανακαλυφθεί απολιθωμένα δάση (όπως το Απολιθωμένο Δάσος της Λέσβου στην Ελλάδα ή στην πολιτεία της Νέας Υόρκης των ΗΠΑ), τα οποία έχουν θαφτεί κάτω από στρώματα γης ή ηφαιστειακής στάχτης και έχουν μετατραπεί σε πέτρα με την πάροδο εκατομμυρίων ετών.

Επομένως, τα δάση που βρίσκονται πολλά μέτρα κάτω από την επιφάνεια είναι είτε ζωντανά οικοσυστήματα σε προστατευμένες καταβόθρες είτε αρχαία δάση που έχουν βυθιστεί ή απολιθωθεί λόγω γεωλογικών διεργασιών και αλλαγών στο περιβάλλον.

***

"Ταξίδι στο κέντρο της Γης" του Ιουλίου Βερν

Είναι ένα από τα πιο διάσημα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας του Γάλλου συγγραφέα, που εκδόθηκε το 1864.

Η πλοκή ακολουθεί τον καθηγητή ορυκτολογίας Όττο Λίντενμπροκ, τον ανιψιό του Άξελ και τον ψύχραιμο Ισλανδό οδηγό τους, Χανς.

Η περιπέτεια ξεκινά όταν ο καθηγητής ανακαλύπτει σε ένα παλιό χειρόγραφο ένα κωδικοποιημένο μήνυμα, το οποίο ισχυρίζεται ότι ο αλχημιστής Arne Saknussemm έφτασε στο κέντρο της Γης μέσω ενός ανενεργού ηφαιστείου στην Ισλανδία. Οι τρεις τους ξεκινούν το ταξίδι, αντιμετωπίζοντας μυστηριώδεις υπόγειες στοές, προϊστορικά πλάσματα και απρόβλεπτες δυσκολίες.

Η θεωρία της Κοίλης Γης

Η θεωρία αυτή είναι μια παλιά, μη επιστημονική ιδέα που υποστηρίζει ότι ο πλανήτης μας είναι κούφιος στο εσωτερικό του. Πολλοί πολιτισμοί και μυθολογίες, συμπεριλαμβανομένων των αρχαίων Ελλήνων με τον Άδη, είχαν παρόμοιες ιδέες για έναν υπόγειο κόσμο.

Στη σύγχρονη εποχή, η θεωρία αυτή αναβίωσε τον 17ο αιώνα, με τον αστρονόμο Έντμοντ Χάλεϊ να προτείνει ότι η Γη αποτελείται από ομόκεντρες, κούφιες σφαίρες. Η ιδέα αυτή, έγινε δημοφιλής στη λογοτεχνία και αποτέλεσε έμπνευση για συγγραφείς όπως ο Ιούλιος Βερν.

Πώς συνδέονται;

Ο Ιούλιος Βερν, ως πρωτοπόρος της επιστημονικής φαντασίας, χρησιμοποίησε τη θεωρία της Κοίλης Γης ως την κεντρική ιδέα του μυθιστορήματός του. Βασίστηκε σε παρόμοιες ιδέες που ήταν δημοφιλείς στην εποχή του και δημιούργησε μια συναρπαστική ιστορία που συνδυάζει την επιστήμη, την περιπέτεια και τη φαντασία.

Με άλλα λόγια, το "Ταξίδι στο κέντρο της Γης" δεν είναι απλά μια ιστορία, αλλά μια λογοτεχνική εξερεύνηση μιας επιστημονικής (αν και λανθασμένης) θεωρίας της εποχής του, η οποία είχε γοητεύσει πολλούς ανθρώπους.

***

Στην ελληνική μυθολογία, οι Τιτάνες αλυσοδέθηκαν και φυλακίστηκαν στον Τάρταρο μετά την ήττα τους στην Τιτανομαχία.

Ο Τάρταρος ήταν το πιο βαθύ μέρος του Κάτω Κόσμου, ένας σκοτεινός και απέραντος τόπος. Ο βασιλιάς των θεών, ο Δίας, αφού νίκησε τον πατέρα του, τον Τιτάνα Κρόνο, και τους υπόλοιπους Τιτάνες στον δεκαετή πόλεμο για την εξουσία, τους έριξε εκεί ως τιμωρία.

Για να διασφαλίσει ότι δεν θα μπορούσαν ποτέ να αποδράσουν, ο Δίας έβαλε τους τρεις Εκατόγχειρες, γιγάντιους θεούς με εκατό χέρια, να τους φυλάνε.

Ωστόσο, δεν τιμωρήθηκαν όλοι οι Τιτάνες. Όσοι παρέμειναν ουδέτεροι κατά τη διάρκεια της Τιτανομαχίας, όπως ο Ωκεανός και η Θέμις, δεν φυλακίστηκαν, αλλά εντάχθηκαν στο νέο πάνθεον των Ολύμπιων θεών.

Ο πιο γνωστός αλυσοδεμένος Τιτάνας είναι ίσως ο Προμηθέας, ο οποίος τιμωρήθηκε από τον Δία επειδή έκλεψε τη φωτιά από τους θεούς για να τη δώσει στους ανθρώπους. Αν και δεν φυλακίστηκε στον Τάρταρο, δέθηκε σε έναν βράχο στον Καύκασο, όπου ένας αετός του έτρωγε κάθε μέρα το συκώτι, το οποίο ανανεωνόταν κάθε νύχτα.

Διαβάστε Περισσότερα

ἐπιμελεία τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

Πτυχιούχου Κλασσικῆς Φιλολογίας Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
MSc Ἐφηρμοσμένης Παιδαγωγικῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Ὑπ. Δρος(Dph) Κλασσικῆς Φιλολογίας Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Death_Sarpedon_MNA_Policoro_detail

Ο Πάτροκλος ήταν γιος του Αργοναύτου Μενοίτιου και θυγατέρας του Ακάστου, Σθενέλης ή της κόρης του Πηλέα Πολυμήλης. Όταν ήταν ακόμη μικρό παιδί και ζούσε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Οπούντα της Λοκρίδας, σκότωσε πάνω στο παιχνίδι ένα συνομήλικό του αρχοντόπουλο, τον Κλησώνυμο. Ο Πάτροκλος συμμετείχε στον Τρωικό Πόλεμο είτε ως φίλος του Αχιλλέα, είτε και ως πρώην μνηστήρας της Ωραίας Ελένης. Όταν οι Αχαιοί πιέζονταν δεινά από τους Τρώες, ο Πάτροκλος ζήτησε από τον Αχιλλέα να περιβληθεί αυτός την πανοπλία εκείνου. Ο Πάτροκλος προσδοκούσε ότι θα εκφόβιζε τους Τρώες φορώντας την πανοπλία του Αχιλλέα. Αυτό ήταν το αίτημα του Πατρόκλου προς τον Αχιλλέα. Φορώντας την πανοπλία του Αχιλλέα και με θυελλώδη ορμή απέκρουσε μαζί με τους Μυρμιδόνες τους Τρώες, που είχαν φθάσει στα πλοία των Αχαιών και ήταν έτοιμοι να τα πυρπολήσουν.

Διαβάστε Περισσότερα