Ο ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2ΟΟ ΧΡΟΝΩΝ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ


Πρεσβύτερος Γεώργιος Προμπονάς*


Σκέφθηκα επίκαιρα να φρεσκάρω τις μνήμες μας γύρω από το ιστορικό χρονικό το σχετικό με την Εθνική Επέτειο της Επανάστασης της 25ης Μαρτίου 1821. Γιατί πιστεύω ότι, κάθε επέτειος -γιορτή και εν προκειμένω Εθνική σκοπόν έχει, πέρα της ψυχαγωγίας που και αυτή είναι μια παράμετρος, να μας δειξει το δρόμο του ευρύτερου εθνικού καθήκοντος. Να μας θυμίσει κατορθώματα ηρώων ,που με το αίμα τους θέριεψα το δένδρο της λευτεριάς, που εμείς απολαμβάνομε .Να μας αποφέρει κάτι εποικοδομητικό, για τον τρόπο που σκεπτόμαστε τη έννοια της Πατρίδας. Να μας επαναφέρει αν έχομε ξεστρατίσει σε αυτή . Αν κάτι τέτοιο δεν συμβεί, είναι νεκρή η αποστολή της. Αν δεν επιτυγχάνεται αυτό ,τι ωφελούν οι χαβαλεδίστικες, έτσι όπως εξελίχθηκα παρελάσεις ,όταν ρωτούνται τα παιδιά ποιος ήταν ο Κολοκοτρώνης και εκείνα απαντούν ότι πολέμησε τους Γερμανούς; Ή τι γιορτάζομε την 25η Μαρτίου και εκείνα απαντούν «τον πόλεμο με τους Γερμανούς». ‘Η στη χειρότερη περίπτωση καίνε η ποδοπατούν τα εθνικά σύμβολα μάλιστα με τις ευλογίες κάποιων εθνοπατέρων τύπου Μ. Βαρβιτσιώτη. 



Α' Βιβλίο Πολιτείας: Οι συνομιλητές του Σωκράτη και το ιστορικό πλαίσιο


Το πρώτο βιβλίο της Πολιτείας έχει διχάσει τους ερευνητές σε αυτούς που θεωρούν ότι γράφτηκε νωρίτερα από τα υπόλοιπα μέρη της και εν συνεχεία ενσωματώθηκε σε αυτήν ως εισαγωγή και σε εκείνους που θεωρούν ότι τόσο το πρώτο βιβλίο της Πολιτείας όσο και τα υπόλοιπα γράφτηκαν κατά την ίδια περίοδο.  Μεταξύ των ερευνών, που έχουν διενεργηθεί, η πρώτη εκδοχή μοιάζει πιο πιθανή, εκδοχή που επιβεβαιώνεται και από γλωσσολογικές έρευνες, που την τοποθετούν πιο κοντά στα πρώιμα πλατωνικά έργα. Δεδομένων όλων αυτών το πρώτο βιβλίο της Πολιτείας πρέπει να τοποθετηθεί χρονικά περί το 400-390 π.Χ. Ο δραματικός χρόνος του διαλόγου τοποθετείται περί τα 421π.Χ. Κατά συνέπεια, ο Πλάτων προχωρώντας στην συγγραφή του έχει υπόψη του τα γεγονότα που μεσολάβησαν και που καθόρισαν τις εξελίξεις για την Αθήνα της εποχής του τόσο στο πολιτικό επίπεδο όσο και στο πνευματικό.



ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΗΣ ΙΣΧΥΟΣ: ο Θρασύμαχος και οι "πρόδρομοί" του



Κατά τη διάρκεια του 5ου αι. π.Χ. η αθηναϊκή δημοκρατία μετατράπηκε σε μια ιμπεριαλιστική δύναμη, που είχε έναν και μόνο σκοπό: την κυριαρχία σε άλλες πόλεις. Αυτός ο σκοπός κατέληξε σε αναγκαιότητα, την οποία μπορούμε να αντιληφθούμε φέρνοντας στον νου μας όλα τα μεγαλεπήβολα σχέδια, που οι Αθηναίοι έφεραν σε πέρας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αλλά, επίσης, και τις νέες οικονομικές απαιτήσεις, που προέκυψαν από την νέα θεσμική πραγματικότητα. Ο Πελοποννησιακός πόλεμος και ο εσωτερικός αναβρασμός έρχονται ως αποτέλεσμα της πολιτικής αυτού του είδους εμπνέοντας την μετέπειτα κριτική σκέψη. Στην ακόλουθη ανάλυση θα εξεταστούν τρία διαφορετικά γραμματειακά είδη: η τραγωδία Φοίνισσαι τού Ευριπίδη και συγκεκριμένα ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται ο Ετεοκλής σε αντίστιξη με τον αδερφό του Πολυνείκη, ο διάλογος των Μηλίων, απόσπασμα από την ιστορία του Θουκυδίδη, και η τοποθέτηση του Θρασύμαχου στην πλατωνική Πολιτεία, έργα, που όπως θα επισημανθεί, τοποθετούνται στην ίδια περίπου χρονική περίοδο. Ο συσχετισμός τους αναφέρεται συχνά στην βιβλιογραφία ως προς το δόγμα της ισχύος, που και στα τρία εμφανίζεται. Σκοπός της παρουσίασης είναι να δειχθεί αφενός ότι το δόγμα αυτό εμφανίζεται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε έργο ξεχωριστά, μολονότι η βάση τους παραμένει κοινή, και αφετέρου ότι και στις τρεις περιπτώσεις αποτελεί αντανάκλαση της ίδιας της πραγματικότητας.



Ο ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ


της ΒΙΚΥΣ ΣΙΑΜΑΝΤΑ


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


Η εκπαίδευση δεν αποτελεί μόνο μια μαθησιακή, αλλά και μια ψυχολογική διαδικασία. 

Αυτό συμβαίνει καθώς επηρεάζεται από τις τρέχουσες κοινωνικο-οικονομικές και πολιτικές συνθήκες, από τις κοινωνικές-μορφωτικές καταβολές των μαθητών, από τα προσωπικά τους κίνητρα και ενδιαφέροντα, από τις διαπροσωπικές σχέσεις που αναπτύσσουν. Επόμενως, ο εκπαιδευτικός καλείται να αναλάβει έναν πολυδιάστατο ρόλο στην καθημερινότητά του και συνεχώς να βρίσκεται σε επαγρύπνηση ώστε να μπορεί να δημιουργήσει και να διατηρήσει ένα κλίμα στην τάξη του που να διαπνέεται από σεβασμό και αποδοχή στη διαφορετικότητα του καθενός.


Η δύναμη της θέλησης



Του Γαβριήλ Μπομπέτση



Άκουσα κάπου τη φράση: η δύναμη της θέλησης, και άρχισαν να ανακαλούνται στο μνημονικό μου διάφορα λογοτεχνικά κείμενα που αναδεικνύουν ακριβώς αυτό το πράγμα. Θα μπορούσα να πω πως αισθάνθηκα δέος και μαγεία απέναντι σ' αυτή τη φράση. Έτσι, λοιπόν, με τη ματιά της ζωής και των βιωμάτων, και τη συνδρομή της λογοτεχνίας θα προσπαθήσω να την προσεγγίσω.


ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΜΑΚΑΡΙΟΤΑΤΟ ΑΡΧΕΠΙΣΚΟΠΟ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΥΡΙΟ ΙΕΡΩΝΥΜΟ




Μακαριότατε ευλαβικά ασπάζομαι τη δεξιά σας.

Είμαι ένας ταπεινός και ασήμαντος κληρικός και σαν τέτοιος δεν θα τολμούσα ποτέ, να υποδείξω το ρόλο ενός πνευματικού αναστήματος του δικού σας επιπέδου. Ο λόγος που θα το επιχειρήσω είναι, αφ' ενός για να σας εκφράσω την κραυγή αγωνίας, που βγαίνει μέσα από τα τρίσβαθα της ψυχής μου, διαβλέποντας που οδηγούν τη χώρα το έθνος και φυλή μας κάποιοι 《Έλληνες》 εμφορούμενοι από άκρατη αλαζονεία και αυτοκαταστροφική μανία και αφ' ετέρου με αφορμή την υβριστική απάντηση που πήρατε, στη δήλωση που κάνατε για το θέμα της Μακεδονίας από κάποιο υπουργό «είσθε χουντικοί», να σας παρακαλέσω, θέλω να πιστεύω εκ μέρους όλων των Ελλήνων, που αγωνιούν για το μέλλον της χώρας μας, να αναλάβετε ενεργό αποφασιστικό τολμηρό γενναίο και θαρραλέο ρόλο, αυτόν που απαιτούν οι δύσκολοι καιροί, για την αποτροπή του πολύπλευρου κακού που εξυφαίνεται για την πατρίδα και το λαό μας σε σκοτεινά κέντρα αποφάσεων.


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΘΡ/ΚΩΝ ΣΠΟΥΔ. - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ I (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)




ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
1ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ



Διδαγμένο κείμενο
Πλάτωνος Πρωταγόρας 323Α-Ε

Ἵνα δὲ μὴ οἴῃ ἀπατᾶσθαι ὡς τῷ ὄντι ἡγοῦνται πάντες ἄνθρωποι πάντα ἄνδρα μετέχειν δικαιοσύνης τε καὶ τῆς ἄλλης πολιτικῆς ἀρετῆς, τόδε αὖ λαβὲ τεκμήριον. Ἐν γὰρ ταῖς ἄλλαις ἀρεταῖς, ὥσπερ σὺ λέγεις, ἐάν τις φῇ ἀγαθὸς αὐλητὴς εἶναι, ἢ ἄλλην ἡντινοῦν τέχνην ἣν μή ἐστιν, ἢ καταγελῶσιν ἢ χαλεπαίνουσιν, καὶ οἱ οἰκεῖοι προσιόντες νουθετοῦσιν ὡς μαινόμενον· ἐν δὲ δικαιοσύνῃ καὶ ἐν τῇ ἄλλῃ πολιτικῇ ἀρετῇ, ἐάν τινα καὶ εἰδῶσιν ὅτι ἄδικός ἐστιν, ἐὰν οὗτος αὐτὸς καθ’ αὑτοῦ τἀληθῆ λέγῃ ἐναντίον πολλῶν, ὃ ἐκεῖ σωφροσύνην ἡγοῦντο εἶναι, τἀληθῆ λέγειν, ἐνταῦθα μανίαν, καί φασιν πάντας δεῖν φάναι εἶναι δικαίους, ἐάντε ὦσιν ἐάντε μή, ἢ μαίνεσθαι τὸν μὴ προσποιούμενον [δικαιοσύνην]· ὡς ἀναγκαῖον οὐδένα ὅντιν’ οὐχὶ ἁμῶς γέ πως μετέχειν αὐτῆς, ἢ μὴ εἶναι ἐν ἀνθρώποις. Ὅτι μὲν οὖν πάντ’ ἄνδρα εἰκότως ἀποδέχονται περὶ ταύτης τῆς ἀρετῆς σύμβουλον διὰ τὸ ἡγεῖσθαι παντὶ μετεῖναι αὐτῆς, ταῦτα λέγω· ὅτι δὲ αὐτὴν οὐ φύσει ἡγοῦνται εἶναι οὐδ’ ἀπὸ τοῦ αὐτομάτου, ἀλλὰ διδακτόν τε καὶ ἐξ ἐπιμελείας παραγίγνεσθαι ᾧ ἂν παραγίγνηται, τοῦτό σοι μετὰ τοῦτο πειράσομαι ἀποδεῖξαι. Ὅσα γὰρ ἡγοῦνται ἀλλήλους κακὰ ἔχειν ἄνθρωποι φύσει ἢ τύχῃ, οῦδεὶς θυμοῦται οὐδὲ νουθετεῖ οὐδὲ διδάσκει οὐδὲ κολάζει τοὺς ταῦτα ἔχοντας, ἵνα μὴ τοιοῦτοι ὦσιν, ἀλλ’ ἐλεοῦσιν· οἷον τοὺς αἰσχροὺς ἢ σμικροὺς ἢ ἀσθενεῖς τίς οὕτως ἀνόητος ὥστε τι τούτων ἐπιχειρεῖν ποιεῖν; Ταῦτα μὲν γὰρ οἶμαι ἴσασιν ὅτι φύσει τε καὶ τύχῃ τοῖς ἀνθρώποις γίγνεται, τὰ καλὰ καὶ τἀναντία τούτοις· ὅσα δὲ ἐξ ἐπιμελείας καὶ ἀσκήσεως καὶ διδαχῆς οἴονται γίγνεσθαι ἀγαθὰ ἀνθρώποις, ἐάν τις ταῦτα μὴ ἔχῃ, ἀλλὰ τἀναντία τούτων κακά, ἐπὶ τούτοις που οἵ τε θυμοὶ γίγνονται καὶ αἱ κολάσεις καὶ αἱ νουθετήσεις. Ὧν ἐστιν ἓν καὶ ἡ ἀδικία καὶ ἡ ἀσέβεια καὶ συλλήβδην πᾶν τὸ ἐναντίον τῆς πολιτικῆς ἀρετῆς.



Η ΕΥΓΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΕ..;



Καλλιόπη Ζιώγου, θεολόγος

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

Ζούμε σε έναν τόσο αγενή κόσμο που, αν κάποιος συμπεριφερθεί ευγενώς..αποτελεί είδηση και παραξενιά. Η μεγάλη αρετή της ευγένειας σχετίζεται άμεσα με την πίστη μας. Άνθρωπος αγενής δε νοείται να ισχυρίζεται πως αγαπά Θεό. Δεν υπάρχει ευγενέστερη μορφή από εκείνη του Θεανθρώπου. Με τι λεπτότητα, με τι ευγένεια προσέγγιζε τις πονεμένες και τσακισμένες από την αμαρτία ψυχές, όπως την μοιχαλίδα ( Ιω. 8, 1-11 ) που την περικύκλωσαν οι « αναμάρτητοι » Φαρισαίοι: 



ΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΛΑΣΠΕΣ


της Αγγελικής Μουστάκου
- Φιλολόγου



Οι κοιτίδες του ελληνικού πολιτισμού χάνονται στο βάθος του χρόνου και πίσω απ'την αχλύ των μύθων. ¨Ενας πολιτισμός ελεύθερων ψυχών, που κλείστηκε μέσα σε κλουβιά συμφερόντων κι αποσιωπάται. Βέβαια, δεν θά'πρεπε να μας κάνει ιδιαίτερη εντύπωση αυτό. Ζούμε σ'έναν κόσμο αρπαγής. Μόνο όσα καταφέρνουμε να διασφαλίσουμε νομικά μας ανήκουν (αν και στις μέρες μας, ούτε κι αυτό δεν είναι πια σίγουρο) . Ο πολιτισμός είναι ιδέες . Ιδέες που μορφοποιήθηκαν και αποτυπώθηκαν σε κτίσματα ,σε έργα τέχνης, σε λέξεις που χαράχτηκαν. Είναι ιστορικά αποδεδειγμένο, πως ο πολιτισμός αυτός είχε ανάγκη να ταξιδεύει για να γνωρίσει τον κόσμο. Σίγουρα δημιουργήθηκαν αποικίες παντού και αναπτύχθηκαν οι ανταλλαγές και το εμπόριο, αλλά το βασικό κίνητρο ήταν η ανάγκη των σπουδαίων εκείνων ανθρώπων να γνωρίσουν τον κόσμο ,να τον δουν από κοντά ,να τον αγγίξουν. Αυτή η λαχτάρα τους ήταν έκδηλη ήδη 5000 χρόνια πριν-αν όχι παραπάνω.


Η Γοητεία του Θουκυδίδη.


της Ιωάννας Φάφκα
- Φιλολόγου


Στο άκουσμα του ονόματος του Θουκυδίδη οι περισσότεροι προβαίνουν ασυνείδητα στο συσχετισμό του με την ιστορία του πελοποννησιακού πολέμου. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι ο Θουκυδίδης δεν έγραψε ούτε «ιστορία» ούτε τα γεγονότα, τα οποία κατέγραψε, κατονόμασε ως «πελοποννησιακό πόλεμο». Η ιστορία, όπως εμείς σήμερα την γνωρίζουμε, δεν είχε καθιερωθεί και το ρήμα ιστορώ για τους σύγχρονους του Θουκυδίδη είχε τη σημασία της έρευνας. Ο ίδιος προσδιορίζει την «ξυγγραφήν» του ως συλλογή και καταγραφή γεγονότων, για τα οποία ο ίδιος είχε προβεί σε εξονυχιστικό έλεγχο, αλλά και έκθεση λόγων, στους οποίους προσπάθησε να αποδώσει αυτό, που θα ταίριαζε να έχει ειπωθεί για κάθε περίσταση, παραμένοντας όσο το δυνατόν πιο κοντά στο γενικό νόημα των αληθώς λεχθέντων. Από την άλλη, προσεγγίζει τα γεγονότα αυτής της περιόδου, που καταγράφει όχι ως πελοποννησιακό πόλεμο, χαρακτηρισμός που υποδεικνύει οπτική της Αθήνας, αλλά ως τον πλέον αξιομνημόνευτο πόλεμο μεταξύ Αθηναίων και Πελοποννησίων. Αμέσως αμέσως, έχουμε αναφερθεί στην αμεροληψία του, στη διάκριση έργων και λόγων αλλά και στη διττή διάσταση των τελευταίων μεταξύ καταλληλότητας και αλήθειας.


Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας να διαβάζει στα πρώτα του αναγνωστικά βήματα;


της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου




Το πώς και πότε μαθαίνει ένα παιδί να διαβάζει εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Τα παιδιά τυπικά και επίσημα ξεκινούν να μαθαίνουν ανάγνωση και γραφή με την είσοδό τους στη σχολική κοινότητα. Κάποια παιδιά ήδη έχουν μάθει πράγματα από το νηπιαγωγείο ή και νωρίτερα με τη βοήθεια των γονιών ή των αδερφών τους. Κάθε παιδί έχει δικό του ρυθμό μάθησης, γι’ αυτό οι γονείς πρέπει να προσαρμόζονται σε αυτόν το ρυθμό και να μην έχουν παράλογες απαιτήσεις από τα παιδιά τους συγκρίνοντάς τα με άλλα. Από τη στιγμή που το παιδί πηγαίνει στην Α’ δημοτικού μπαίνει «στα βαθιά νερά» της ανάγνωσης και της γραφής.


Μεταγνωστικές δεξιότητες και μάθηση


της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου



Η μεταγνώση μπορεί να χωρισθεί σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στις μεταγνωστικές εμπειρίες και στις μεταγνωστικές δεξιότητες. Ο όρος μεταγλωσσικές δεξιότητες ανήκει στην ευρύτερη σφαίρα των μεταγνωστικών διεργασιών. Αν ένα παιδί λέει: <Πριν έλεγα παλονι αλλά τώρα λέω μπαλόνι>, αυτό σημαίνει πως έχει φωνολογική ενημερότητα αλλά και μεταφωνολογική γνώση όσο για το τι ισχύει τώρα όσο και για το τι ίσχυε τότε. Αυτή η μεταγλωσσική και μεταγνωστική αυτοενημερότητα μπορεί να υπάρχει από την ηλικία των 2-3 ετών.