Άρθρον του
ΝΙΚΟΛΆΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΎΛΗ
-φιλολόγου-
Ο άνθρωπος είναι σάρκα και
πνεύμα.Δεν είναι δυνατόν η μία φύσις εξ αυτών των δυο,να ζήση εις βάρος της
άλλης.Και δεν πρέπει να παραμελή κανείς τα του σώματος,βρώσιν και πόσιν και
ενδυμασίαν και υγείαν αλλά πολύ περισσότερον τα του πνεύματος,καλλίεργειαν του
νού και της βουλήσεως,παρά αρμονικώς και τας δύο αυτού φύσεις να
θεραπεύη.Φαίνεται ωστόσο,ότι δια πολύν καιρόν πια,ο άνθρωπος απώλεσεν την
ισορροπίαν ταύτην και όσον αφορά το πνεύμα περί αλλού τυρβάζει,παραδίδων εαυτόν
εις την υλικήν αποκλειστικώς ευδαιμονίαν,εις την επίτευξιν της καλουμένης
ευμαρείας.
Τούτο καυτηριάζων ο Ιησούς
είπεν:΄΄ζητείτε να με εύρετε,όχι διότι είδατε θαύματα που σας έπεισαν δια την
θείαν αποστολήν μου,ώστε να ωφεληθήτε πνευματικώς,αλλά διότι εφάγατε από τους άρτους
και εχορτάσθητε και ζητείται πάλιν να σας δώσω υλικά αγαθά(κατά Ιωαννην
ΣΤ,26).Δεν τον ενδιαφέρει τον σημερινόν άνθρωπον παρα μόνον η βρώσις και η
πόσις.Τί θα φάγη και τι θα πιή,έχει καταστεί εν τη συνειδήσει αυτού
κύριον,μοναδικόν και αποκλειστικόν μέλημά του.Έφθασεν δε εις το σημείον να
χρησιμοποιή το πνεύμα,δια την επίτευξιν της υλικής,ποθουμένης ευμαρείας.Πόθεν
άλλως εξηγείται η μανία του νεοέλληνος να καταστή με οιονδήποτε τρόπον
επιστήμων;Ουδείς επόθησεν την εργασίαν καθ’αυτού.Επόθησεν μιαν επιστημονικήν
θέσιν,ίνα μέσω αυτής να έχη πλούσια τα ελέη.Ήθελεν να γίνη
ιατρός;δικηγόρος;Κατέβαλεν πάσαν ενεργείαν,ούτως ώστε να έμβη εις το
πανεπιστήμιον.Ήλθεν όμως ο καιρός,που η ανεργία εχτύπησεν αυτούς πρώτα,τους
επιστήμονας.Η Ελλάς ίσως να είναι η χώρα με τους περισσοτέρους ανέργους
πτυχιούχους.Κάποιος έπρεπε να μας παιδαγωγήση,ίνα ιδώμεν το στρεβλό και
επανέλθωμεν εις την ευθείαν οδόν.
΄΄δεν πρέπει όμως το
ενδιαφέρον σας ολόκληρον να στρέφετε με ζήλον,όπως αποκτήσετε την υλικήν
τροφήν,αλλά την πνευματικήν,που μένει αφθαρτος και παράγει ως αποτέλεσμα την
αιώνιον ζωήν΄΄(κατά Ιωάννην,ΣΤ,27).Βέβαια όχι μίαν πνευματικήν τροφήν,ως την
εθεώρησεν ο νεοέλληνας,μέσον δια την ευμάρειαν.Το πνεύμα εστί ο σκοπός,η
πνευματική τροφή της αιωνίου ζωής.Νυν λοιπον ένθα και επήλθεν το
τέλμα,διερωτάται κανείς τι πταίει,τι εφταιξεν και δια τι είναι δυστυχής.Μια
μεγέθυνσις από το ατομικό στο γενικό ή απ’το άτομο εις το μέγεθος της όλης
πολιτείας θα διαφωτίση το πράγμα.Διότι πάει καιρός πάλι που η σύγχρονη ελληνική
πολιτεία κλυδωνίζεται και απειλείται αυτή η ιδία της η υλική τροφή της,ώστε οι
πολίτες της να κινδυνεύωσι να μην έχουν τα επαρκή του βίου.
Υπήρχεν μια εποχή που η Ελλάς
έζη βασιλικώς.Ο καθείς είχεν υλικά αγαθά περισσότερα απ’ότι του επέτρεπεν ίσως
η εισοδηματική του δύναμις.Τό μάννα έπεφτεν εξ ουρανού αφθόνως.Όμως ΄΄το μάννα
αυτό που σας έδωκεν ο Μωυσής,ούτε αληθινός ουράνιος άρτος ήτο,ούτε απ’τον Μωυσήν
εδόθη.Εδόθη υπο του πατρός.Διότι ο άρτος και πολύ περισσότερον απ’τον υλικόν άρτον,ο
ουράνιος,δίδεται απ΄τον θεόν και είναι αυτός που κατεβαίνει απ΄τον ουρανόν και
μεταδίδει ζωήν αθάνατον΄΄(κατά Ιωάννη,ΣΤ,32-33).Πάρα πολύ χρήσιμη περικοπή δια
συμπεράσματα.Πρώτον ο κάθε είδους Μωυσής,κυβερνήτης της Ελλάδος,ας ειπώμεν,δεν ήταν
αυτός υπεύθυνος της ευμαρείας.Ως προς τούτο κακώς τινές προσωπολάτρες
εξιδανικεύουν πολιτικά πρόσωπα,ως δήθεν υπαίτια της υλικής κάποιας ευδαιμονίας.Ήτο
απλώς μεσάζοντες της θείας βουλήσεως.Ακόμα κι αυτός ο Μωυσής,δεν ήταν υπεύθυνος
δια την τροφήν που εδίδετο εις τον Ισραήλ,θεία επεμβάσει.Ήθελεν ο θεός εκείνην
την εποχήν ούτως,να έχωμεν αφθονίαν.Προσοχή δέον να δοθή εις την προνοίαν του θεού.Διότι
την αφθονίαν στον Ισραήλ την έδωκεν,ίνα σωθή και εξέλθη εκ της ερήμου,εν ώ το ίδιο
φαίνεται να συμβαίνη και νύν εις την νέαν Ελλάδα,αν και φαινομενικώς δεν είναι
ορατό εκ πρώτης όψεως.Δηλαδή η ευμάρεια της μεταπολιτεύσεως φαίνεται να εδόθη,ινα
σωθώμεν εκ της ερήμου της πνευματικής μας αδρανείας,όχι ασφαλώς ινα καταστραφώμεν.Μέσω
αυτής θα εννοούσαμεν υστέρως,ότι η ευμάρεια εκείνη δεν ήταν αληθινή και πρέπουσα
τροφή δια ημάς.Δια τούτο δευτερευόντως εξάγομεν το συμπέρασμα το οποίον είναι
και πασίδηλον.΄΄Το μάννα δεν ήταν άρτος΄΄!!Το μάννα που έπεφτεν εξ ουρανού,έτρεφεν
και εχότραινεν τον Ισραήλ,αλλά δεν ήταν και ψωμί.Το αυτό συνέβη και με την σύγχρονην
πραγματικότητα.Η ευμάρεια,κίβδηλη ούσα,φαινομενικά εχόρταινεν τους νεοέλληνας,αλλά
πολύ απήχεν απ΄το να είναι και άρτος ζωοποιός,ως τοιούτου νοουμένου,εκείνου που
απορρέει εκ της εργασίας,του κόπου και του μόχθου και που τω όντι τρέφει την καταπονεμένη
σάρκα.
Η προσοχή μας σε άλλο μας άρθρο
θα επισυγκεντρωθή εις το γιατί εγένοντο όλα αυτά,γιατί ο θεός επέτρεψεν τι τοιούτο,και
πως νοείται η σωτηρία μέσω τινός φαινομενικής απωλείας.Δυο έννοιες τότε θα μας απασχολήσουν.Αυτές
της ΄΄παιδαγωγίας΄΄ και της ΄΄ανοχής΄΄.
