ΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥ & ΤΟ ΠΑΡΙΟΝ ΜΑΡΜΑΡΟ

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Ο Ερμής Κρατά το παιδί-Διόνυσο, του Πραξιτέλη, Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας

Το μάρμαρο που κείται μεταξύ της Παροικίας και του Αγίου Μηνά και Νάουσας είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Το Πάριο Μάρμαρον ελέγετο από τους αρχαίους λυχνίτης ή λυχνίας ή λυχνεύς, επειδή έβγαινε με το φώς του λύχνου από τα βάθη της γής. Εξ αυτού κατεσκευάσθησαν τα πιο πολλά αριστουργήματα της κλασσικής εποχής όπως ο Ερμής του Πραξιτέλους και η πρόσοψις του Ναού των Δελφών.

Η νήσος Πάρος είναι ορεινή και υψηλοτέρας κορυφάς διαθέτει τον προφήτην Ηλίαν – 750μ – και την Στρούμπουλα – 730μ. Τα παριανά μάρμαρα έχουν χρώμα χιονόλευκον και ως ήδη είπομεν εκ της αρχαιότητος ωνομάζοντο λυχνίτες. Εκτός από το ότι η εξόρυξίς των εγίγνετο εις υπογείους στοάς υπό το φώς της λυχνίας, ίσως και η διαφάνεια των μαρμάρων να συνετέλεσεν εις την παράξενην ταύτην ονομασίαν.

Προσεφέροντο ιδιαιτέρως δια την αγαλματοποιίαν επειδή εφαίνοντο εξόχως διαφανή ωσάν να εφωτίζοντο έως έν πάχος μέχρι 35 χιλιοστών. Τοιαύτην δύναμην διαφανείας δεν την είχον άλλα μάρμαρα. Ακόμα και τα περίφημα μάρμαρα όπως εκείνα της Καράρας φθάνουν να έχωσι διαφάνειαν ως προς το πάχος μόλις 25 χιλιοστά ενώ εις τα ονομαστά μάρμαρα της Πεντέλης η διαφάνεια ελαττώνεται εις τα 15 χιλιοστά. Αύτη η σπουδαία ιδιότης των μαρμάρων της Πάρου, να απορροφούν έν μέρος εκ του φωτός όπερ πίπτει επ’ αυτών χαρίζει εις τα αγάλματα τα οποία γινόντουσαν εξ αυτών μίαν αίγλην εντελώς ξεχωριστήν.

Το εγνώριζον πολύ καλώς το πλεονέκτημα τούτο οι αρχαίοι καλλιτέχνες. Δια τούτο και εγίγνετο εντατική εξόρυξις κατά την αρχαιότητα, τι όπερ είχεν ως αποτέλεσμα να κάνει την Πάρον να αναδειχθή νήσος ονομαστή. Την σήμερον τα αποθέματα των μαρμάρων της Πάρου έχουν σχεδόν εξαντληθεί. Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι επρόλαβον ολοκληρωτικώς εις τούτο το σημείον τους νεωτέρους.

Εις την Παροικίαν υπάρχει μικρόν μουσείον όπερ συγκεντρώνει τα αρχαία και μεσαιωνικά ευρήματα της νήσου. Ανάμεσα στα ευρήματα εξέχουσαν θέσιν κατέχει μια μαρμάρινη επιγραφή ήτις καλείται «Πάριον Χρονικόν» ή και «Πάριον Μάρμαρον».

Το μνημείον τούτο ηυρέθη τω 1627 εις την νήσον και την σήμερον φυλάσσεται εις την Οξφόρδην. Ο συγγραφεύς της μεγάλης ταύτης επιγραφής φιλοδοξεί να μας δώση βασικάς χρονολογίας γεγονότων εκ της εποχής του Κέκροπως έως το 263 π.Χ. Ουσιαστικώς ωστόσον η προσοχή αυτού εστιάζεται εις την ποίησιν και την μουσικήν, εις τους αντιστοίχους «αγώνας», εις τας χρονολογίας γεννήσεως και θανάτου των ποιητών και εις τας νίκας τας οποίας κέρδισαν.

Γενικώς εις το Πάριον Χρονικόν ευρίσκονται χαραγμένα γεγονότα ελληνικής ιστορίας 1318 ετών, δηλαδή από το 1582 π.Χ ένθα τοποθετείται ο μυθικός βασιλεύς της Αθήνας Κέκρωψ, ως το 263 π.Χ. Ένα μικρόν τμήμα του πολύτιμου τούτου μαρμάρινου χρονικού ανεκαλύφθη τω 1897 εις τινάν πλάκαν, μεθ’ ήν ήτο επιστρωμένον το μπαλκόνι οικίας τινός της Παροικίας !!!

Διαβάστε Περισσότερα

Είναι δικό μου το παιδί; Μια ερώτηση στο μαντείο της Δωδώνης

Το μαντείο της Δωδώνης δεχόταν κάθε χρόνο ένα πλήθος ερωτήσεων για διάφορα θέματα. Έχουν σωθεί πολλές από αυτές τις ερωτήσεις, αλλά και ορισμένες από τις απαντήσεις που έδινε το μαντείο. Πολλές ερωτήσεις σχετίζονται με αυστηρά ιδιωτικές υποθέσεις, όπως αυτή που μεταφράζεται αμέσως παρακάτω: κάποιος άνδρας ρωτά αν το παιδί μιας συγκεκριμένης γυναίκας είναι δικό του. Επειδή αγνοούμε τα συμφραζόμενα, δύο πιθανότητες διαγράφονται: α) είτε ο νόμιμος σύζυγος έχει αμφιβολίες για την πίστη της γυναίκας του, β) είτε ένας εραστής αναρωτιέται αν το παιδί της ερωμένης είναι δικό του ή όχι... Η επιγραφή είναι μολύβδινη και χρονολογείται από τον 2ο αιώνα π.Χ. Η διάλεκτος του κειμένου είναι η δωρική.

 

Ρωτά ο Λυσα-

νίας τον Δία Νάιο

και την Διώνη μήπως δεν

είναι από αυτόν

το παιδάκι

που κυοφορεί η Αννύλα.

Διαβάστε Περισσότερα

10 ΣΟΦΟΙ ΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ

1. Στοβαίος 2, 8, 16: «Του Δημόκριτου: «Οι άνθρωποι έπλασαν το είδωλο της τύχης, για να δικαιολογήσουν τη μωρία τους. Γιατί σπάνια η τύχη αντιμάχεται τη φρόνηση, τα περισσότερα όμως πράγματα στη ζωή τα κατευθύνει η συνετή οξυδέρκεια»...».

            2. (DK 68 B172) Στοβαίος 2, 9, 1: «Του Δημόκριτου: Από εκείνες τις πηγές, απ’ τις οποίες προκύπτουν για μας τα καλά, απ’ αυτές τις ίδιες θα μπορούσαμε να αποκομίσουμε και τα κακά. Όμως, θα μπορούσαμε και να τα αποφύγουμε: τη μια στιγμή το βαθύ νερό είναι χρήσιμο σε πολλά πράγματα, ύστερα πάλι γίνεται κακό. Γιατί υπάρχει ο κίνδυνος του πνιγμού. Βρέθηκε, λοιπόν, τρόπος αποφυγής του κινδύνου, η διδασκαλία της κολύμβησης»...».

            3. (DK 68 B176) Στοβαίος 2, 9, 5: «Η τύχη είναι γενναιόδωρη, αλλά αβέβαιη, ενώ η φύση αυτάρκης. Γι’ αυτό και νικά με τις μικρότερες, αλλά βέβαιες δυνάμεις της, τις μεγαλύτερες που δίνει η ελπίδα».

            4. (DK 68 B269) Στοβαίος 4, 10, 28: «Του Δημόκριτου: η τόλμη είναι η αρχή της πράξης, ενώ η τύχη είναι κυρίαρχη του τέλους».

           

Διαβάστε Περισσότερα

H παντοδυναμία της μοίρας (από τον Τήλεφο του Μοσχίωνος)

O Τήλεφος ήταν ένας δημοφιλής τραγικός ήρωας. Στους Μυσούς ο Σοφοκλής ανέπτυσσε ένα διάσημο επεισόδιο του μύθου του, την επανένωση και την αναγνώριση με την μητέρα του. Ο Ευριπίδης στον Τήλεφο παρουσίαζε τον ήρωα μεταμφιεσμένο σε ζητιάνο να πηγαίνει στην Αυλίδα και να παρακαλεί τον Αχιλλέα να του θεραπεύσει μια πληγή που του είχε κάνει παλιότερα ο μέγιστος των Αχαιών. Ο Ευριπίδης περιγράφει επίσης την απαγωγή του μικρού Ορέστη από τον Τήλεφο, προκειμένου ο τελευταίος να εκβιάσει τον Αχιλλέα. 

 

Διαβάστε Περισσότερα

Η δυσκολία να ανεχτούμε την κριτική των άλλων (Μοσχίων)

 

 

Στα παρακάτω σοφά λόγια του ο Μοσχίων μάς τονίζει ότι είναι πάντα εύκολο να δούμε τα ελαττώματα των άλλων και να ασκήσουμε κριτική ή να συμβουλεύσουμε, αλλά είναι πολύ δυσκολότερο να ανεχτούμε την κριτική ή την προσβολή σε βάρος του εαυτού μας:

 

Διαβάστε Περισσότερα

"Το «τώρα», όμως, δεν αποτελεί τμήμα (του χρόνου)": ένα αριστοτελικό σχόλιο για τη φύση του χρόνου

Κατά τους Ατομικούς φιλοσόφους στην περιοχή της γνήσιας γνώσης ο χρόνος δεν υπάρχει ως συνεχές, παρά μόνο ως ξεχωριστές στιγμές, που συνυπάρχουν η μία δίπλα στην άλλη σε κάθε ξεχωριστό «τώρα», περίπου όπως οι κινηματογραφικές εικόνες στο φιλμ υπάρχουν ταυτόχρονα η μία δίπλα στην άλλη, αλλά όταν βλέπουμε το έργο νομίζουμε ότι ρέουν η μία μετά την άλλη. Αυτή είναι η μοναδική δυνατότητα να υποστηρίξει κανείς, αντίθετα προς τους Ελεάτες, ότι υπάρχει η κίνηση και η μεταβολή και ταυτόχρονα να αρνηθεί τη ροή του χρόνου. Στο χωρίο που ακολουθεί ο Αριστοτέλης, καταπολεμά αυτήν την άποψη με τον εξής συλλογισμό: αν όλα τα ξεχωριστά «νυν» υπάρχουν το ένα δίπλα στο άλλο ταυτόχρονα, τότε όλα τους πρέπει να υπάρχουν τώρα, δηλαδή στο ίδιο «νυν». Αλλά τότε όλα γίνονται ταυτόχρονα και δεν υπάρχει ούτε παρελθόν ούτε μέλλον.

Διαβάστε Περισσότερα

Σιμωνίδης: τα τέσσερα ευτυχέστερα αγαθά στην ζωή του ανθρώπου (γνωμικό σκόλιο)

ὑγιαίνειν μὲν ἄριστον ἀνδρὶ θνητῶι͵

δεύτερον δὲ καλὸν φυὰν γενέσθαι͵

τὸ τρίτον δὲ πλουτεῖν ἀδόλως͵

καὶ τὸ τέταρτον ἡβᾶν μετὰ τῶν φίλων.

Διαβάστε Περισσότερα

Η αλλαγή φύλου του μάντη Τειρεσία ως απόκρυφη μυητική τελετή

Φλέγων, Περί θαυμασίων 4 [1]

 

 

Ο Ησίοδος, ο Δικαίαρχος, ο Κλέαρχος, ο Καλλίμαχος και ορισμένοι άλλοι ιστορούν για τον Τειρεσία και τα εξής: ο Τειρεσίας, γιος του Ευήρους, στην Αρκαδία, στο όρος της Κυλλήνης, όταν είδε φίδια να συνουσιάζονται, σκότωσε το ένα από τα δύο [2] και αμέσως άλλαξε μορφή. Από άντρας έγινε γυναίκα και έκανε έρωτα με άντρα. Ο Απόλλων του έδωσε χρησμό ότι εάν παραφυλάξει φίδια που συνουσιάζονται και με τον ίδιο τρόπο θανατώσει το ένα,[3] θα γίνει όπως ήταν. Ο Τειρεσίας παραφύλαξε και πραγματοποίησε όσα ειπώθηκαν από τον θεό. Έτσι ξαναπήρε την παλιά του μορφή. Όταν ο Δίας φιλονίκησε με την Ήρα και ισχυρίστηκε ότι στη συνουσία η γυναίκα πλεονεκτεί του ανδρός ως προς την ερωτική ηδονή, ενώ η Ήρα έλεγε το αντίθετο, αποφάσισαν να τον φέρουν και να τον ρωτήσουν, επειδή είχε εμπειρία και των δύο (ερωτικών) τρόπων. Όταν τον ρώτησαν, αποφάνθηκε ότι από τα δέκα μερίδια του έρωτα ο άντρας απολαμβάνει το ένα, ενώ η γυναίκα τα εννιά. Η Ήρα οργίστηκε, του πλήγωσε τα μάτια και τον τύφλωσε, ενώ ο Δίας του δώρισε την μαντική και ζωή για επτά γενιές.

Διαβάστε Περισσότερα

"Ακόμη το αγαθό αναζητά η ύπαρξή μου": ο απολογισμός της ζωής ενός Κυνικού

Στο απόσπασμα αυτό ο Κυνικός ποιητής Κερκίδας προβαίνει σε έναν απολογισμό της ζωής του: στο κατώφλι των γηρατειών πια, μας αυτοπαρουσιάζεται ως ένας υπηρέτης των Μουσών και του αγαθού. Όλη του τη ζωή υπηρέτησε την τέχνη, τώρα όμως τα γηρατειά τον έχουν καταβάλει, όπως κάθε άνθρωπο. Εντούτοις η ψυχή του ακόμη επιζητεί τα ίδια πράγματα προσηλωμένη στις αξίες της:

Διαβάστε Περισσότερα

Ορφικός ύμνος στις Ώρες

Το ποίημα απευθύνεται στις Ώρες, θεότητες των εποχών, αλλά και παράγοντες ευταξίας και ρυθμισμένου βίου στις κοινωνίες των ανθρώπων. Τα ονόματά τους είναι χαρακτηριστικά: Ευνομία, Δίκη (=Δικαιοσύνη), Ειρήνη.[1] 

Το όνομα της μητέρας τους Θέμιδας είναι επίσης άρρηκτα συνδεμένο με τη δικαιοσύνη. Ως θεότητες των εποχών έχουν ένα πλήθος χαρακτηριστικών που τις συνδέει με τη φύση (βλ. στίχους 3-6). Επιπλέον, φυλάγουν τις πύλες του Ολύμπου και συνδέονται συχνά με τις γεννήσεις, την ανατροφή και τους γάμους θεών και ηρώων. 

Διαβάστε Περισσότερα

Η αγωγή που διαμορφώνει ελεύθερους πολίτες

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Η αγωγή που διαμορφώνει ελεύθερους πολίτες

- Οι στόχοι της παιδείας –

Σκοπός της διδασκαλίας καθενός από τα μαθήματα των εγκυκλίων σπουδών

    Στο έβδομο και όγδοο βιβλίο ο φιλόσοφος εξετάζει το άριστο πολίτευμα και υποστηρίζει ότι προϋπόθεση για την ύπαρξη και εξέλιξή του είναι η κατάλληλη παιδεία, καθώς οι νέοι πρέπει να παίρνουν μόρφωση ταιριαστή με το πολίτευμα της πόλης τους. Σύμφωνα με τον φιλόσοφο, η παραμέληση της αγωγής των πολιτών βλάπτει το ίδιο το πολίτευμα· επίσης, είναι αναγκαία η κοινή διαπαιδαγώγηση σε όλους τους πολίτες από τη στιγμή που και οι στόχοι της πόλης είναι κοινοί. Στη συνέχεια διατυπώνει τις απόψεις του για το πρόγραμμα της αγωγής που διαμορφώνει αληθινά ελεύθερους πολίτες.

Διαβάστε Περισσότερα

Δε γεννήθηκε ακόμη, μήτε υπήρξε ποτέ τέτοια γυναίκα (ΑΣΚΗΣΙΣ ΠΛ. ΛΟΓΟΥ)

Ιωάννης Κονδυλόπουλος

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

 

Ο Κύρος αναθέτει σε έναν φίλο του, τον Αράσπα, να του φυλάει την όμορφη γυναίκα του βασιλιά των Σουσίων, του Αβραδάτα, η οποία ονομαζόταν Πάνθεια και είχε πιαστεί αιχμάλωτη.

 

[5.1.2] Καλέσας δὲ ὁ Κῦρος Ἀράσπαν Μῆδον, ὃς ἦν αὐτῷ ἐκ παιδὸς ἑταῖρος, ᾧ καὶ τὴν στολὴν ἐκδὺς ἔδωκε τὴν Μηδικήν, ὅτε παρ' Ἀστυάγους εἰς Πέρσας ἀπῄει, τοῦτον ἐκέλευσε διαφυλάξαι αὐτῷ τήν τε γυναῖκα καὶ τὴν σκηνήν·

[5.1.3] ἦν δὲ αὕτη ἡ γυνὴ τοῦ Ἀβραδάτου τοῦ Σουσίου· ὅτε δὲ ἡλίσκετο τὸ τῶν Ἀσσυρίων στρατόπεδον, ὁ ἀνὴρ αὐτῆς οὐκ ἔτυχεν ἐν τῷ στρατοπέδῳ ὤν, ἀλλὰ πρὸς τὸν τῶν Βακτρίων βασιλέα πρεσβεύων ᾤχετο· ἔπεμψε δὲ αὐτὸν ὁ Ἀσσύριος περὶ συμμαχίας· ξένος γὰρ ὢν ἐτύγχανε τῷ τῶν Βακτρίων βασιλεῖ· ταύτην οὖν ἐκέλευσεν ὁ Κῦρος διαφυλάττειν τὸν Ἀράσπαν, ἕως ἂν αὐτὸς λάβῃ. [5.1.4] κελευόμενος δὲ ὁ Ἀράσπας ἐπήρετο· Ἑώρακας δ', ἔφη, ὦ Κῦρε, τὴν γυναῖκα, ἥν με κελεύεις φυλάττειν; Μὰ Δί', ἔφη ὁ Κῦρος, οὐκ ἔγωγε. Ἀλλ' ἐγώ, ἔφη, ἡνίκα ἐξῃροῦμέν σοι αὐτήν· καὶ δῆτα, ὅτε μὲν εἰσήλθομεν εἰς τὴν σκηνὴν αὐτῆς, τὸ πρῶτον οὐ διέγνωμεν αὐτήν· χαμαί τε γὰρ ἐκάθητο καὶ αἱ θεράπαιναι πᾶσαι περὶ αὐτήν· καὶ τοίνυν ὁμοίαν ταῖς δούλαις εἶχε τὴν ἐσθῆτα· ἐπεὶ δὲ γνῶναι βουλόμενοι ποία εἴη ἡ δέσποινα πάσας περιεβλέψαμεν, ταχὺ πάνυ καὶ πασῶν ἐφαίνετο διαφέρουσα τῶν ἄλλων, καίπερ καθημένη κεκαλυμμένη τε καὶ εἰς γῆν ὁρῶσα. [5.1.5] ὡς δὲ ἀναστῆναι αὐτὴν ἐκελεύσαμεν, συνανέστησαν μὲν αὐτῇ ἅπασαι αἱ ἀμφ' αὐτήν, διήνεγκε δ' ἐνταῦθα πρῶτον μὲν τῷ μεγέθει, ἔπειτα δὲ καὶ τῇ ἀρετῇ καὶ τῇ εὐσχημοσύνῃ, καίπερ ἐν ταπεινῷ σχήματι ἑστηκυῖα. δῆλα δ' ἦν αὐτῇ καὶ τὰ δάκρυα στάζοντα, τὰ μὲν κατὰ τῶν πέπλων, τὰ δὲ καὶ ἐπὶ τοὺς πόδας.

ΞΕΝΟΦΩΝ, ΚΥΡΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑ 5.1.2-5.1.5

ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ:

Μτφρ. Β. Καλαμπαλίκης. 1975. Ξενοφώντος Κύρου Παιδεία. Αρχαίο κείμενο, μετάφραση, σημειώσεις. Εισαγωγή Ν. Μπουγάς. Αθήνα: Πάπυρος.

Έπειτα ο Κύρος κάλεσε το Μήδο Αράσπα, που ήταν παιδικός του φίλος (και που του είχε χαρίσει, αφού έβγαλε, την περσική στολή, τότε που έφυγε από τον Αστυάγη για την Περσία) και του ανέθεσε τη φροντίδα να του φυλάξει τη γυναίκα και τη σκηνή. Η γυναίκα εκείνη ήταν σύζυγος του Αβραδάτα από τα Σούσα. Όταν κυρίευαν το στρατόπεδο των Ασσυρίων, ο σύζυγός της συνέβη να μη βρίσκεται εκεί, γιατί είχε σταλεί σαν πρεσβευτής στο βασιλιά των Βάκτριανών, από το βασιλιά της Ασσυρίας, για να διαπραγματευθεί συμμαχία, επειδή έτυχε να είναι φίλος του. Αυτή λοιπόν τη γυναίκα διέταξε τον Αράσπα να φυλάξει, μέχρις ότου την πάρει ο ίδιος. Ο Αράσπας, παίρνοντας τη διαταγή, ρώτησε: Έχεις δει, Κύρε, τη γυναίκα που μου αναθέτεις να φυλάξω; Όχι, μα το Δία, απάντησε ο Κύρος. Εγώ όμως την είδα, είπε, όταν τη διαλέξαμε για σένα. Καθώς τότε μπήκαμε στη σκηνή της, στην αρχή δεν την αναγνωρίσαμε, γιατί καθόταν χάμω και γύρω της όλες οι δούλες· μετά, όταν θελήσαμε να μάθουμε ποια ήταν η δέσποινα και τις κοιτάξαμε όλες, όπως ήταν ολόγυρά της, αμέσως φάνηκε πως πολύ διέφερε απ' όλες τις άλλες, μολονότι καθόταν σκεπασμένη και με το βλέμμα στραμμένο στη γη. Όταν τη διατάξαμε να σηκωθεί, σηκώθηκαν μαζί της κι όλες εκείνες που ήταν γύρω της∙ τότε πράγματι διέφερε από τις άλλες τόσο στο ανάστημα, όσο και στην ωραιότητα και την ευπρέπεια, αν και στεκόταν κατά τρόπο ταπεινό. Φαίνονταν μάλιστα και τα δάκρυά της να τρέχουν, άλλα στο φόρεμά της και άλλα στα πόδια της. Τότε ο γεροντότερος από μας είπε: Να έχεις θάρρος, γυναίκα· ακούμε βέβαια πως ο σύζυγος σου είναι ωραίος και ανδρείος. Τώρα όμως έχε υπόψη σου πως σου διαλέξαμε έναν άντρα, που δεν είναι κατώτερος από εκείνον, ούτε στην ωραιότητα, ούτε στο πνεύμα, ούτε και λιγότερη έχει δύναμη, αλλά, τουλάχιστο κατά τη γνώμη μας, ο Κύρος είναι περισσότερο από κάθε άλλον αξιοθαύμαστος. Σ' αυτόν θα ανήκεις από σήμερα. Μόλις άκουσε αυτό η γυναίκα, καταξέσχισε το πάνω μέρος του πέπλου της και άρχισε να κλαίει και να φωνάζει, και μαζί της έκλαιγαν φωνάζοντας και οι δούλες. Τότε πια αποκαλύφτηκε το μεγαλύτερο μέρος του προσώπου της, καθώς και ο λαιμός και τα χέρια της∙ σε βεβαιώνω λοιπόν, Κύρε, πως κατά τη γνώμη και τη δική μου και όλων των άλλων που την είδαν, δε γεννήθηκε ακόμη, μήτε υπήρξε ποτέ τέτοια γυναίκα, γεννημένη από θνητούς ανθρώπους στην Ασία. Πάντως πρέπει κι εσύ οπωσδήποτε να τη δεις. Μα το Δία, καθόλου, του είπε ο Κύρος, και μάλιστα πολύ λιγότερο, αν είναι όπως εσύ την περιγράφεις. Μα γιατί; ρώτησε ο νεαρός. Γιατί, του απάντησε, αν θα πειστώ τώρα σε σένα που μου λες πως είναι ωραία, και έρθω να τη δω, ενώ δεν έχω και πολύ καιρό στη διάθεσή μου, φοβάμαι μήπως εκείνη με πείσει πολύ γρηγορότερα να έρθω και πάλι να τη δω· και ύστερα, για να κάθομαι να τη βλέπω, ίσως παραμελήσω όσα πρέπει να κάνω.

Ευθύς-πλάγιος λόγος

ΑΣΚΗΣΙΣ 1

τοῦτον ἐκέλευσε διαφυλάξαι αὐτῷ τήν τε γυναῖκα καὶ τὴν σκηνήν (ΞΕΝ ΚΠαιδ 5.1.2.3-4):

Να επιλέξεις τις λέξεις που δεν πρέπει να παραλείψεις ή να αλλάξεις κατά τη μετατροπή του πλάγιου λόγου σε ευθύ.

·        τοῦτον

·        ἐκέλευσε

·        διαφυλάξαι

·        αὐτῷ

·        τήν τε γυναῖκα

·        καὶ

·        τὴν σκηνήν

ΒΟΗΘΕΙΑ

Διαβάστε Περισσότερα

Η προσωπικότητα και η διδασκαλία του Σωκράτη (1+4 ΚΕΙΜΕΝΑ / ΑΣΚΗΣΗ)

του

Ιωάννη Κονδυλόπουλου

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Μὴ θορυβεῖτε, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ἀλλ' ἐμμείνατέ μοι οἷς ἐδεήθην ὑμῶν, μὴ θορυβεῖν ἐφ' οἷς ἂν λέγω ἀλλ' ἀκούειν· καὶ γάρ, ὡς ἐγὼ οἶμαι, ὀνήσεσθε ἀκούοντες. μέλλω γὰρ οὖν ἄττα ὑμῖν ἐρεῖν καὶ ἄλλα ἐφ' οἷς ἴσως βοήσεσθε· ἀλλὰ μηδαμῶς ποιεῖτε τοῦτο. εὖ γὰρ ἴστε, ἐάν με ἀποκτείνητε τοιοῦτον ὄντα οἷον ἐγὼ λέγω, οὐκ ἐμὲ μείζω βλάψετε ἢ ὑμᾶς αὐτούς· ἐμὲ μὲν γὰρ οὐδὲν ἂν βλάψειεν οὔτε Μέλητος οὔτε Ἄνυτος ―οὐδὲ γὰρ ἂν δύναιτο― οὐ γὰρ οἴομαι θεμιτὸν [30d] εἶναι ἀμείνονι ἀνδρὶ ὑπὸ χείρονος βλάπτεσθαι. ἀποκτείνειε μεντἂν ἴσως ἢ ἐξελάσειεν ἢ ἀτιμώσειεν· ἀλλὰ ταῦτα οὗτος μὲν ἴσως οἴεται καὶ ἄλλος τίς που μεγάλα κακά, ἐγὼ δ' οὐκ οἴομαι, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον ποιεῖν ἃ οὑτοσὶ νῦν ποιεῖ, ἄνδρα ἀδίκως ἐπιχειρεῖν ἀποκτεινύναι. νῦν οὖν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, πολλοῦ δέω ἐγὼ ὑπὲρ ἐμαυτοῦ ἀπολογεῖσθαι, ὥς τις ἂν οἴοιτο, ἀλλὰ ὑπὲρ ὑμῶν, μή τι ἐξαμάρτητε περὶ τὴν τοῦ [30e] θεοῦ δόσιν ὑμῖν ἐμοῦ καταψηφισάμενοι. ἐὰν γάρ με ἀποκτείνητε, οὐ ῥᾳδίως ἄλλον τοιοῦτον εὑρήσετε, ἀτεχνῶς ―εἰ καὶ γελοιότερον εἰπεῖν― προσκείμενον τῇ πόλει ὑπὸ τοῦ θεοῦ ὥσπερ ἵππῳ μεγάλῳ μὲν καὶ γενναίῳ, ὑπὸ μεγέθους δὲ νωθεστέρῳ καὶ δεομένῳ ἐγείρεσθαι ὑπὸ μύωπός τινος, οἷον δή μοι δοκεῖ ὁ θεὸς ἐμὲ τῇ πόλει προστεθηκέναι τοιοῦτόν τινα, ὃς ὑμᾶς ἐγείρων καὶ πείθων καὶ ὀνειδίζων ἕνα ἕκαστον [31a] οὐδὲν παύομαι τὴν ἡμέραν ὅλην πανταχοῦ προσκαθίζων. τοιοῦτος οὖν ἄλλος οὐ ῥᾳδίως ὑμῖν γενήσεται, ὦ ἄνδρες, ἀλλ' ἐὰν ἐμοὶ πείθησθε, φείσεσθέ μου· ὑμεῖς δ' ἴσως τάχ' ἂν ἀχθόμενοι, ὥσπερ οἱ νυστάζοντες ἐγειρόμενοι, κρούσαντες ἄν με, πειθόμενοι Ἀνύτῳ, ῥᾳδίως ἂν ἀποκτείναιτε, εἶτα τὸν λοιπὸν βίον καθεύδοντες διατελοῖτε ἄν, εἰ μή τινα ἄλλον ὁ θεὸς ὑμῖν ἐπιπέμψειεν κηδόμενος ὑμῶν. ὅτι δ' ἐγὼ τυγχάνω ὢν τοιοῦτος οἷος ὑπὸ τοῦ θεοῦ τῇ πόλει δεδόσθαι, ἐνθένδε [31b] ἂν κατανοήσαιτε· οὐ γὰρ ἀνθρωπίνῳ ἔοικε τὸ ἐμὲ τῶν μὲν ἐμαυτοῦ πάντων ἠμεληκέναι καὶ ἀνέχεσθαι τῶν οἰκείων ἀμελουμένων τοσαῦτα ἤδη ἔτη, τὸ δὲ ὑμέτερον πράττειν ἀεί, ἰδίᾳ ἑκάστῳ προσιόντα ὥσπερ πατέρα ἢ ἀδελφὸν πρεσβύτερον πείθοντα ἐπιμελεῖσθαι ἀρετῆς. καὶ εἰ μέν τι ἀπὸ τούτων ἀπέλαυον καὶ μισθὸν λαμβάνων ταῦτα παρεκελευόμην, εἶχον ἄν τινα λόγον· νῦν δὲ ὁρᾶτε δὴ καὶ αὐτοὶ ὅτι οἱ κατήγοροι τἆλλα πάντα ἀναισχύντως οὕτω κατηγοροῦντες τοῦτό γε οὐχ οἷοί τε ἐγένοντο ἀπαναισχυντῆσαι [31c] παρασχόμενοι μάρτυρα, ὡς ἐγώ ποτέ τινα ἢ ἐπραξάμην μισθὸν ἢ ᾔτησα. ἱκανὸν γάρ, οἶμαι, ἐγὼ παρέχομαι τὸν μάρτυρα ὡς ἀληθῆ λέγω, τὴν πενίαν.

ΠΛΑΤΩΝ, ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ 30c-31c

Διαβάστε Περισσότερα

Ἡ παραμονή τῆς ναυμαχίας τῆς Σαλαμῖνος

1.    Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΤΟΛΟΣ ΚΑΤΑΠΛΕΕΙ ΣΤΗ ΣΑΛΑΜΙΝΑ

2.    ΟΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΑΦΗΝΟΥΝ ΕΡΗΜΗ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΟΥΣ

3.    Η ΑΘΗΝΑ ΚΥΡΙΕΥΕΤΑΙ ΚΑΙ Η ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΠΑΡΑΔΙΝΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΦΛΟΓΕΣ

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

  

ΗΡΟΔΟΤΟΣ

Ἱστορίαι (8.21.1 κ.ε)

1 . Οἱ μὲν δὴ ταῦτα ἔπρησσον, παρῆν δὲ ὁ ἐκ Τρηχῖνος κατάσκοπος... Οἱ δὲ ὡς ἐπύθοντο ταῦτα, οὐκέτι ἐς ἀναβολὰς ἐποιεῦντο τὴν ἀποχώρησιν, ἐκομίζοντο δὲ ὡς ἕκαστοι ἐτάχθησαν, Κορίνθιοι πρῶτοι, ὕστατοι δὲ Ἀθηναῖοι.

Διαβάστε Περισσότερα

Ἡ Ἱστορία τοῦ Οἰδίποδος

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

1.   Καταγωγὴ καὶ παιδικὴ ἡλικία Οἰδίποδος.

Ζεύς, ὁ τῶν θεῶν βασιλεύς, ἔδωκε Κάδμῳ, κτίτορι τῶν Θηβῶν, γυναῖκα Ἁρμονίαν. Πάντες τότε οἱ θεοὶ καταλιπόντες τὸν οὐρανὸν ἐν τῇ Καδμείᾳ εὐωχούμενοι ὑμνηταὶ τοῦ γάμου ἐγένοντο. Εν δὲ τῇ εὐωχίᾳ αὐληταί(1) καὶ ἀοιδοὶ παρῆσαν ᾄδοντες, πολλοὶ δὲ θεράποντες καὶ κλητῆρες ὑπούργουν τοῖς εὐωχουμένοις.

Διαβάστε Περισσότερα

Ἰάσων καὶ Μήδεια

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Μετὰ τὸν διὰ τῶν Συμπληγάδων πλοῦν οἱ Ἀργοναῦται ἀναπεταννύασι(1) τὰ ἱστία καὶ διᾳπλεύσαντες τὸν πόντον εἰς Κολχικὴν γῆν ἀφικνοῦνται. Εν τῷ πλῷ ἐπερρώννυσαν(2) ἀλλήλους καὶ ὤμοσαν(3) βοηθήσειν παντὶ τρόπῳ τῷ Ιάσονι.

Καθορμισθείσης(4) δὲ τῆς νεὼς ἧκεν Ιάσων πρὸς Αἰήτην καὶ ἔλεγεν αὐτῷ· « Πελίας, ὁ τῆς φθίας βασιλεύς, ἐπέταξέ μοι τὸ χρυσόμαλλον δέρας αὐτῷ κομίσασθαι· ἐὰν τοῦτο μὴ φέρω αὐτῷ, ἀπολοῦμαι ».

Διαβάστε Περισσότερα

Δελφικός Παιάνας στον Απόλλωνα (του Αριστονόου)

Ο Αριστόνοος, άγνωστος από αλλού, είναι ο δημιουργός δύο ύμνων που βρέθηκαν στις ανασκαφές του 1903 στην περιοχή του θησαυρού των Αθηναίων στους Δελφούς. Ο Αριστόνοος ανήκει χρονολογικά στο 3ο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. Τιμήθηκε από τις αρχές των Δελφών, ο ίδιος και οι απόγονοί του, με το δικαίωμα να έχει προτεραιότητα στη σειρά, κάθε φορά που θα ήθελε να συμβουλευτεί το μαντείο. Το δικαίωμα αυτό το κέρδισε δίκαια, χάρη στους ύμνους που συνέθεσε για τους θεούς, όπως αναφέρει μια δελφική επιγραφή.[1]Από τους ύμνους αυτούς σώζονται ένας παιάνας προς τιμήν του Απόλλωνος και ένας ύμνος στην Εστία.

Διαβάστε Περισσότερα

Ἡ ρητορική του Περικλέους - Ἡ προσωνυμία «Ολύμπιος»

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

ΚΕΦ. 8

1 Τῆ μέντοι περὶ τὸν βίον κατασκευῇ καὶ τῷ μεγέθει τοῦ φρονήματος ἁρμόζοντα λόγον ὥσπερ ὄργανον ἐξαρτυόμενος, παρενέτεινε πολλαχοῦ τὸν Ἀναξαγόραν, οἷον βαφὴν τῆ ῥητορικῇ τὴν φυσιολογίαν ὑποχεόμενος. 2 Τὸ γὰρ «ὑψηλόνουν τοῦτο καὶ πάντῃ τελεσιουργόν», ὡς ὁ θεῖος Πλάτων φησί, «πρὸς τῷ εὐφυὴς εἶναι κτησάμενος» ἐκ φυσιολογίας, καὶ «τὸ πρόσφορον ἑλκύσας ἐπὶ τὴν τῶν λόγων τέχνην», πολὺ πάντων διήνεγκε. 3 Διὸ καὶ τὴν ἐπίκλησιν αὐτῷ γενέσθαι λέγουσι καίτοι τινὲς ἀπὸ τῶν ἀναθημάτων οἷς ἐκόσμησε τὴν πόλιν, οἱ δ’ ἀπὸ τῆς ἐν τῆ πολιτείᾳ καὶ ταῖς στρατηγίαις δυνάμεως Ὀλύμπιον αὐτὸν οἴονται προσαγορευθῆναι· καὶ συνδραμεῖν οὐδὲν ἀπέοικεν ἀπὸ πολλῶν προσόντων τῷ ἀνδρὶ τὴν δόξαν. 4 Αἱ μέντοι κωμῳδίαι τῶν τότε διδασκάλων, σπουδῇ τε πολλὰς καὶ μετὰ γέλωτος ἀφεικότων φωνὰς εἰς αὐτόν, ἐπὶ τῷ λόγῳ μάλιστα τὴν προσωνυμίαν γενέσθαι δηλοῦσι, «βροντᾶν» μὲν αὐτὸν καὶ «ἀστράπτειν» ὅτε δημηγοροίη, «δεινὸν δὲ κεραυνὸν ἐν γλώσσῃ φέρειν» λεγόντων.

Διαβάστε Περισσότερα

Οἱ 12 ἆθλοι τοῦ Ἡρακλέους εἰς ἀρχαῖον κείμενον

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

1.   Πρῶτος ἆθλος.

῾Ηρακλῆς ἀκούσας, ὅτι δεῖ ἐνδιδόναι Εὐρυσθεῖ, ἔγνω κατὰ τὴν τοῦ θεοῦ ρῆσιν ποιεῖν. Μετέβη οὖν πρὸς Εὐρυσθέα καὶ τὰ ὑπὸ τοῦ θεοῦ προσταττόμενα ἐποίει.

Διαβάστε Περισσότερα

Ἡ ἐκστρατεία τῶν Περσῶν κατά τῆς Νάξου τω 499 π.Χ

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

28. ῞Υστερα πολλὰ κακὰ πέσανε στὴν ᾽Ιωνία, καὶ ἡ πρώτη ἀφορμὴ δόθηκε ἀπὸ τὴ Νάξο καὶ τὴ Μίλητο· καὶ νὰ πῶς ἄρχισε τὸ πράμα... 

30 . Ἀπὸ τὴ Νάξο ὁ δῆμος ξόρισε μερικοὺς ἄντρες ἀπὸ τὴν τάξη τῶν ἀριστοκρατικῶν, καὶ αὐτοὶ ζητήσανε καταφυγὴ στὴ Μίλητο. ᾽Επίτροπος τότε τῆς Μιλήτου ἦταν ὁ Ἀρισταγόρας τοῦ Μολπαγόρα, ἐξάδερφος καὶ γαμπρὸς τοῦ ῾Ιστιαίου, γιοῦ τοῦ Λυσαγόρα, ποὺ ὁ Δαρεῖος τὸν κρατοῦσε στὰ Σοῦσα. Γιατὶ αὐτὸν τὸν καιρὸ τῆς ἀπουσίας τοῦ ῾Ιστιαίου, ποὺ ἤτανε τύραννος τῆς Μιλήτου, εἴχανε φτάσει οἱ ἐξόριστοι ἀπὸ τὴ Νάξο, δικοί του φίλοι, στὴ Μίλητο, καὶ οἱ ἐξόριστοι τώρα παρακαλούσανε τὸν ἐπίτροπό του Ἀρισταγόρα, ἂν μποροῦσε, νὰ τοὺς δώση βοήθεια, γιὰ νὰ κατεβοῦνε στὴν πατρίδα τους. Αὐτὸς πάλι μὲ τὴν ἰδέα πώς, ἂν γυρίσουνε οἱ ἀριστοκρατικοὶ στὴ Νάξο μὲ τὴ δική του συνδρομή, θὰ γίνη αὐτὸς ἄρχοντας τῆς Νάξου, εἶπε στοὺς ἐξορίστους: 

Διαβάστε Περισσότερα