Πολιτική Σκέψη στον Ξενοφώντα.





Η εικόνα του Ξενοφώντα ως διανοούμενου παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία. Ως συγγραφέας έμεινε γνωστός κυρίως για τα ιστορικά-βιογραφικά του έργα, επιχειρώντας να συνεχίσει το έργο του Θουκυδίδη. Ωστόσο, προχώρησε και στη συγγραφή πονημάτων με βάση τα δικά του ενδιαφέροντα, τα οποία εμφανίζουν μια διδακτική-φιλοσοφική διάσταση. Παρακάτω θα εξετάσουμε ορισμένα από τα τελευταία (Ιέρων, Λακεδαιμονίων Πολιτεία, ψευδοξενοφόντεια Αθηναίων Πολιτεία) αλλά και την υποδειγματική βιογραφία περί της Κύρου Παιδείας, εστιάζοντας στις πολιτικές απόψεις που απηχούνται σε αυτά.


Το "μικτό"πολίτευμα των πλατωνικών Νόμων ως εναλλακτική της "φιλοσοφικής" μοναρχίας.



Οι Νόμοι αποτελούν χωρίς αμφιβολία το ογκωδέστερο από τα πλατωνικά έργα κι ως ένα βαθμό λειτουργούν ως επιστέγασμα της πλατωνικής φιλοσοφίας. Εκδόθηκαν πιθανόν μετά τον θάνατο του Πλάτωνα από τον μαθητή του Φίλιππο Οπούντιο, η σύλληψη του σχεδίου, ωστόσο, όπως πληροφορούμαστε από την 7η Επιστολή, είχε γίνει ήδη από το 361 π.Χ., οπότε και ο φιλόσοφος επιχείρησε μαζί με τον Διονύσιο τον νεότερο την σύνταξη προοιμίων, προκειμένου να επισυναφθούν σε νόμους. Αν και διατηρεί τη μορφή του διαλόγου, στην ουσία πρόκειται για μονόλογο του Αθηναίου Ξένου ενώπιον του Κρητικού Κλεινία και του Σπαρτιάτη Μέγιλλου. Είναι δύσκολο να εντοπίσει κανείς τη σύνδεση των επιμέρους μερών του έργου, σίγουρα όμως καθώς προχωρά, αποκτά ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον καταλήγοντας στην έκθεση μιας μορφής «ποινικού» και «αστικού» κώδικα.


ΘΕΟΙ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΚΑΙ ΘΕΙΟΝ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ





Η αρχαία ελληνική θρησκεία από ομηρικής και ησιόδειας εποχής συνίστατο στη λατρεία κατά βάση του Ολυμπιακού Δωδεκάθεου και αλλά και άλλων θεών, όπως αυτοί που αντικατοπτρίζονταν στα έργα των ποιητών, που αποτελούσαν τη βάση της παιδείας. Σταδιακά έκαναν την εμφάνισή τους νέες λατρείες, αθεϊστικές και αγνωστικιστικές τάσεις, οι οποίες ενισχύθηκαν με τη δράση των σοφιστών και των εν γένει υλιστών της εποχής. Οι «γραφές ασεβείας» αυξήθηκαν αποτελώντας πολλές φορές την πρόφαση για την καταδίκη πολιτών, όπως για παράδειγμα του Σωκράτη, ενώ στην πραγματικότητα τα αίτια ήταν πολιτικής φύσεως. 



Α' Βιβλίο Πολιτείας: Οι συνομιλητές του Σωκράτη και το ιστορικό πλαίσιο


Το πρώτο βιβλίο της Πολιτείας έχει διχάσει τους ερευνητές σε αυτούς που θεωρούν ότι γράφτηκε νωρίτερα από τα υπόλοιπα μέρη της και εν συνεχεία ενσωματώθηκε σε αυτήν ως εισαγωγή και σε εκείνους που θεωρούν ότι τόσο το πρώτο βιβλίο της Πολιτείας όσο και τα υπόλοιπα γράφτηκαν κατά την ίδια περίοδο.  Μεταξύ των ερευνών, που έχουν διενεργηθεί, η πρώτη εκδοχή μοιάζει πιο πιθανή, εκδοχή που επιβεβαιώνεται και από γλωσσολογικές έρευνες, που την τοποθετούν πιο κοντά στα πρώιμα πλατωνικά έργα. Δεδομένων όλων αυτών το πρώτο βιβλίο της Πολιτείας πρέπει να τοποθετηθεί χρονικά περί το 400-390 π.Χ. Ο δραματικός χρόνος του διαλόγου τοποθετείται περί τα 421π.Χ. Κατά συνέπεια, ο Πλάτων προχωρώντας στην συγγραφή του έχει υπόψη του τα γεγονότα που μεσολάβησαν και που καθόρισαν τις εξελίξεις για την Αθήνα της εποχής του τόσο στο πολιτικό επίπεδο όσο και στο πνευματικό.



ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ


Πρεσβύτερος Γεώργιος Προμπονάς*



Επιγραμματικά θα πω ότι, η Ψυχή σαν μέρισμα της θεϊκής Ουσίας κατά τον Πλάτωνα και Πνοή Του Θεού κατά την Ορθόδοξη θεολογία είναι η πηγή της Σοφίας και της Γνώσης, από την οποία ο ανθρώπινος εγκέφαλος τροφοδοτείται με γνώσεις-πληροφορίες και απλά τις επεξεργάζεται. Αυτό θα επιχειρήσω να τεκμηριώσω ξεκινώντας από μια ιστορική αναδρομή.

Η αναζήτηση της απάντησης στο ερώτημα τι είναι γνώση, χρονολογείται από την εποχή της εμφανίσεως του σκεπτόμενου ανθρώπου, ήτοι του HOMO SAPIENS. Στην πορεία της ιστορίας η Ελληνική Μυθολογία την φαντάστηκε σαν ιδιότητα των θεών και μάλιστα, όταν ο Προμηθέας τους την έκλεψε με τη μορφή της φωτιάς, τον έστειλαν δεσμώτη στον Καύκασο, για να μη την διαδώσει στους ανθρώπους και αυτοκαταστραφούν κάνοντας της κακή χρήση. Κατά την ορθόδοξη θεολογία η γνώση είναι ένα από τα δώρα της αρχεγόνου δικαιοσύνης, όπως είναι αναμαρτησία αθανασία αναρρώστεια, με τα οποία προίκισε ο Θεός τον άνθρωπο. Έκλεισε σε ένα καρπό την κακή, προειδοποιώντας τους πρωτοπλάστους να το αποφύγουν, για να μην πεθάνουν. Κατά την Ίδια, μετά την πτώση έχασε αυτά τα δώρα, μεταξύ των οποίων και τη γνώση. Του έχει μείνει η ανάμνηση της και έκτοτε εναγώνια και με κόπο προσπαθεί να τη θυμηθεί και να τη διακρίνει πίσω από το θαμπωμένο γυαλί της Ψυχής του. Εξ’ άλλου η ίδια η λέξη ανακάλυψη, με την οποία η επιστήμη χαρακτηρίζει κάθε επίτευγμά της, ετυμολογικά σημαίνει, ξαναβρίσκω αυτό που είχα και το έχασα. Ο ίδιος ενέπνευσε την Κλασική Σκέψη ότι, εκείνος και μόνο είναι η πηγή της γνώσης. Για να μας πει όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου σαν Ενσαρκωμένος Θεάνθρωπος ότι, εγώ είμαι η πηγή της Σοφίας της Γνώσης και της Αλήθειας .