Διαγώνισμα Λατινικῶν Ε’ (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)


Λατινικά Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών
5ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ
(ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΣΤΑ ΚΕΦ. 3-24)

The interior of the Pantheon

Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:

Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit et Saguntum vi expugnavit. Postea Alpes, quae Italiam ab Gallia seiungunt, cum elephantis transiit. Ubi in Italia fuit, apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum et Cannas copias Romanorum profligavit et delevit. ………………………………………………………………………………………… Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium, pro quo immensam pecuniam acceperunt. Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; ………………………………………………………………………………………… Paucis post diebus cum Ennius ad Nasicam venisset et eum a ianua quaereret, exclamavit Nasica se domi non esse, etsi domi erat. Tum Ennius indignatus quod Nasica tam aperte mentiebatur: «Quid?» inquit «Ego non cognosco vocem tuam?». Visne scire quid Nasica responderit? «Homo es impudens».
Μονάδες 40

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: 
  • gentes: την ονομαστική του ενικού 
  • vi: τη γενική και την αφαιρετική του πληθυντικού 
  • elephantis: την αιτιατική του ίδιου αριθμού (και τους 2 τύπους) 
  • flumen: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό urbem: τη γενική του πληθυντικού 
  • quo: την ονομαστική του πληθυντικού του ίδιου γένους 
  • iure: την αιτιατική του ίδιου αριθμού aequo: την ίδια πτώση του ίδιου γένους στον άλλο αριθμό 
  • absens: την αφαιρετική του ίδιου γένους του ίδιου αριθμού tuam: την ίδια πτώση του ίδιου γένους στο α΄ και το γ΄ πρόσωπο Homo: τη γενική του πληθυντικού impudens: την αιτιατική του πληθυντικού του ίδιου γένους
Μονάδες 15

Β2. 
Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: seiungunt: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής παρακειμένου στην ίδια φωνή 
  • superavit: το γ΄ενικό της υποτακτικής ενεστώτα και τη γενική ενικού της μετοχής ενεστώτα στο θηλυκό γένος
  • everterunt: την ονομαστική πληθυντικού του ουδετέρου γένους της μετοχής του ενεστώτα
  • acceperunt: το β΄ ενικό της οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα στη μέση φωνή
  • absens: τον ίδιο τύπο στον μέλλοντα
  • est factus:τα απαρέμφατα ενεστώτα και μέλλοντα
  • venisset: το β΄ ενικό της οριστικής και της υποτακτικής του μέλλοντα (να λάβετε
  • υπ’ όψιν το γένος του υποκειμένου)
  • mentiebatur: το απαρέμφατο μέλλοντα (να λάβετε υπ’ όψιν το γένος του υποκειμένου)
  • cognosco: το β΄ ενικό της υποτακτικής ενεστώτα και παρακειμένου της ίδιας φωνής
  • responderit: το ίδιο πρόσωπο στον ενεστώτα της ίδιας έγκλισης
Μονάδες 15

Β3α. 
cum Ennius ad Nasicam venisset, Ubi in Italia fuit: Να αναγνωρίσετε το είδος των προτάσεων, τον τρόπο εισαγωγής τους και τον τρόπο της εκφοράς τους.
Μονάδες 10

Β3β. 
Paucis post diebus:
Να αποδώσετε την ίδια επιρρηματική σχέση με εμπρόθετο προσδιορισμό.
Μονάδες 2 
Β3γ. deletis legionibus: Να αναλύσετε τη μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση εισαγόμενη με α) το postquam, β) με τον ιστορικό διηγηματικό cum: 
Μονάδες 4 
Β4α. 
dux, vi , Brenno duce, propter praedam: Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις φράσεις. Μονάδες 4 
Β4β. 
Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit et Saguntum vi expugnavit.:
Να τρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
Μονάδες 6

Β4γ. 
in Italia, domi:
Να ξαναγράψετε τις λέξεις ώστε να δηλώνεται η προς τόπο κίνηση.
Μονάδες 2

Β4δ. 
se domi non esse:
Αν στη θέση του se είχαμε το eum ποιες θα ήταν οι διαφορές συντακτικά και νοηματικά;
Μονάδες 2
Καλή επιτυχία



Διαγώνισμα Λατινικῶν Δ’ (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)


Λατινικά Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών
4ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ
(ΚΕΦ. 21-27)

Theater of Vitruvius

Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:

Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine ostendensque patribus «Interrogo vos» inquit «quando hanc ficum decerptam esse putetis ex arbore». Cum omnes recentem esse dixissent, «Atqui ante tertium diem» inquit «scitote decerptam esse Carthagine. […] Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite. Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis. Mementote rem publicam in extremo discrimine quondam fuisse!».
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Cum Accius ex urbe Roma Tarentum venisset, ubi Pacuvius grandi iam aetate recesserat, devertit ad eum. Accius, qui multo minor natu erat, tragoediam suam, cui «Atreus» nomen est, ei desideranti legit. Tum Pacuvius dixit sonora quidem esse et grandia quae scripsisset, sed videri tamen ea sibi duriora et acerbiora. «Ita est» inquit Accius «ut dicis; neque id me sane paenitet; meliora enim fore spero, quae deinceps scribam».
Μονάδες 40

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Β.1α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: 
  • ficum: την ονομαστική του πληθυντικού (2 τύποι) 
  • hanc: την αιτιατική του πληθυντικού στο ουδέτερο γένος 
  • praecocem: την αιτιατική του ουδετέρου στον ίδιο αριθμό 
  • Neminem: τη γενική και τη δοτική του ίδιου αριθμού 
  • meliora: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό 
  • nomen: την αιτιατική του πληθυντικού patriae: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό
Μονάδες 9

Β.1β. recentem, nimia, meliora: Να γράψετε τον ίδιο τύπο στους άλλους δυο βαθμούς
Μονάδες 6

Β.2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
  • ostendens : την ίδια πτώση της μετοχής μέλλοντα στο θηλυκό γένος 
  • decerptam esse : το β΄ ενικό της οριστικής του παρακειμένου στην ενεργητική φωνή και το απαρέμφατο του μέλλοντα στην παθητική φωνή 
  • confidere : το απαρέμφατο του μέλλοντα και του παρακειμένου (όπου χρειάζεται να λάβετε υπ’ όψιν σας το υποκείμενο) 
  • credideritis: το ίδιο πρόσωπο στον υπερσυντέλικο της ίδιας έγκλισης
  • consulturum esse: το α΄ πληθυντικό της οριστικής μέλλοντα και συντελεσμένου μέλλοντα 
  • Mementote: το απαρέμφατο του παρακειμένου 
  • recesserat: το β’ ενικό της προστακτικής ενεστώτα και το γ’ πληθυντικό της προστακτικής μέλλοντα στην ίδια φωνή 
  • devertit: το β’ πληθυντικό της οριστικής στον ίδιο χρόνο και τους 2 τύπους του απαρεμφάτου του ενεστώτα scribam : το γ’ ενικό του παρακειμένου στην ίδια έγκλιση
Μονάδες 15

Β.3α. quando hanc ficum decerptam esse putetis ex arbore. Cum omnes recentem esse dixissent: Να αναγνωρίσετε το είδος των προτάσεων, την συντακτική τους λειτουργία τον τρόπο εισαγωγής τους και τον τρόπο εκφοράς τους.
Μονάδες 8

Β3.β. opibus, vobis, aetate, natu, me:
Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τις παραπάνω λέξεις.
Μονάδες 5

Β3.γ. nolite confidere. Neminem credideritis patriae consulturum esse: Να εκφράσετε την απαγόρευση με τον άλλο τρόπο.
Μονάδες 5 
Β4.α. Cato attulit ficum praecocem: Να μετατρέψετε τον επιθετικό προσδιορισμό σε δευτερεύουσα πρόταση.
Μονάδες 3

Β4.β. Carthagine:
Να εκφράσετε την ίδια επιρρηματική σχέση με τις λέξεις Roma, Athenae, Italia.
Μονάδες 3

Β4.γ. legit ei desideranti:
Να αναλύσετε τη μετοχή σε αιτιολογική πρόταση που να παρουσιάζει την αιτιολογία ως αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας.
Μονάδες 2

Β4.δ. Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine: Να τρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
Μονάδες 4

Καλή επιτυχία



Διαγώνισμα Λατινικῶν Γ’ (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)


Λατινικά Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών
3ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ
(ΚΕΦ. 15-20)


Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:

Germani non student agriculturae; lacte, caseo et carne nutriuntur. Locis frigidissimis pelles solum habent et in fluminibus lavantur. Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur cum vitae necisque potestate. Equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt ac pedibus proeliantur: ephippiorum usus res turpis et iners habetur. Vinum a mercatoribus ad se importari non sinunt quod ea re, ut arbitrantur, remollescunt homines atque effeminantur.
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Paulo post rumore caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum et inter vela praetenta foribus se abdidit. Discurrens miles pedes eius animadvertit; eum latentem adgnovit; extractum imperatorem eum salutavit. Hinc ad commilitones suos eum adduxit. Ab his in castra delatus est tristis et trepidus, dum obvia turba quasi moriturum eum miseratur. Postero die Claudius imperator factus est.
Μονάδες 40

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Β.1α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
  • lacte : αιτιατική ενικού
  • Locis frigidissimis : αιτιατική πληθυντικού
  • pelles : γενική πληθυντικού
  • fluminibus : αιτιατική ενικού
  • Equestribus proeliis : αφαιρετική ενικού
  • caedis : ονομαστική ενικού
  • praetenta : δοτική πληθυντικού στο ίδιο γένος
  • latentem : γενική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος
  • tristis : αιτιατική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος
  • Claudius : κλητική ενικού
Μονάδες 10

Β.1β. Να μεταφερθούν οι κλιτοί τύποι της παρακάτω πρότασης στον άλλο αριθμό (όπου είναι δυνατόν). Η νέα πρόταση να είναι νοηματικά αποδεκτή:
«Discurrens miles pedes eius animadvertit»
Μονάδες 4

Β.2α. Να ξαναγράψετε την πρόταση δυο φορές χρησιμοποιώντας ως υποκείμενο την πρώτη φορά το ego και την δεύτερη το tu.
« inter vela praetenta foribus se abdidit»
Μονάδες 2

Β.2β. Να γράψετε τους παρακάτω ρηματικούς όρους στον τύπο που ζητείται για τον καθένα:
  • student: απαρέμφατο Παρακειμένου στην ίδια φωνή
  • nutriuntur: ο ίδιος τύπος στον Παρατατικό
  • lavantur: η μετοχή του Μέλλοντα ( να ληφθεί υπ’ όψιν το υποκείμενο)
  • desiliunt: το β΄ ενικό της οριστικής του Συντελεσμένου Μέλλοντα στην ίδια φωνή
  • proeliantur: η μετοχή του Ενεστώτα στην αιτιατική ενικού του αρσενικού
  • prorepsit: το γ΄ πληθυντικό της οριστικής του Συντελεσμένου Μέλλοντα στην άλλη φωνή (να ληφθεί υπ’ όψιν το γένος του υποκειμένου)
  • discurrens: το απαρέμφατο του Παρακειμένου στην άλλη φωνή (να ληφθεί υπ’ όψιν το υποκείμενο)
  • latentem: το γ΄ ενικό της οριστικής του Μέλλοντα στην ίδια φωνή
  • adgnovit: το γ΄ πληθυντικό οριστικής Μέλλοντα στην ίδια φωνή
  • moriturum: το β΄ ενικό οριστικής Ενεστώτα
  • factus est: ο ίδιος τύπος στον Ενεστώτα και το απαρέμφατο του Ενεστώτα στην ίδια φωνή.
Μονάδες 12

Β. 2γ. Να ξαναγραφεί η παρακάτω πρόταση μεταφέροντας το ρήμα στην ενεργητική περιφραστική συζυγία, στην οριστική του Παρατατικού και Υπερσυντελίκου:
«miles pedes animadvertit»
Μονάδες 2

Γ.1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:
Agriculturae, carne, vitae, pedibus, re, se, extractum, tristis, obvia, imperator.
Μονάδες 10

Γ.1β. Να μετατρέψετε τη σύνταξη από ενεργητική σε παθητική:
Cum civitas bellum gerit
Μονάδες 3

Γ.1γ. Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική στις παρακάτω προτάσεις:
ephippiorum usus res turpis et iners habetur (a Germanis). (Μον.3)
Ab his in castra delatus est tristis (is). (Μον. 2)
Postero die Claudius imperator factus est (a militibus). (Μον. 2)
Μονάδες 7

Γ.2α. Να αναγνωρίσετε το είδος και τον συντακτικό ρόλο των δευτερευουσών προτάσεων (Μον. 2), να δικαιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής (μον. 2) καθώς και τον τρόπο εκφοράς (Μον. 2)
 Cum civitas bellum gerit
 dum obvia turba quasi moriturum eum miseratur
Μονάδες 6

Γ.2β. «rumore»: Να αναγνωρίσετε συντακτικά τον όρο (Μον. 1) και να δικαιολογήσετε τον τρόπο της εκφοράς του. (Μον. 1)
Μονάδες 2

Γ. 2γ. «pedes eius»: το «eius» να αντικατασταθεί με τον σωστό τύπο της αντωνυμίας suus, sua, suum. Ποια είναι η σημασιολογική διαφορά;
Μονάδες 2

Καλή επιτυχία


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΘΡ/ΚΩΝ ΣΠΟΥΔ. - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ V (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
5ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ

Διδαγμένο κείμενο
Ἀριστοτέλους Ἠθικὰ Νικομάχεια Β6, 1-8

Δεῖ δὲ μὴ μόνον οὕτως εἰπεῖν, ὅτι ἕξις, ἀλλὰ καὶ ποία τις. Ῥητέον οὖν ὅτι πᾶσα ἀρετή, οὗ ἂν ᾖ ἀρετή, αὐτό τε εὖ ἔχον ἀποτελεῖ καὶ τὸ ἔργον αὐτοῦ εὖ ἀποδίδωσιν, οἷον ἡ τοῦ ὀφθαλμοῦ ἀρετὴ τόν τε ὀφθαλμὸν σπουδαῖον ποιεῖ καὶ τὸ ἔργον αὐτοῦ· τῇ γὰρ τοῦ ὀφθαλμοῦ ἀρετῇ εὖ ὁρῶμεν. Ὁμοίως ἡ τοῦ ἵππου ἀρετὴ ἵππον τε σπουδαῖον ποιεῖ καὶ ἀγαθὸν δραμεῖν καὶ ἐνεγκεῖν τὸν ἐπιβάτην καὶ μεῖναι τοὺς πολεμίους. Εἰ δὴ τοῦτ᾽ ἐπὶ πάντων οὕτως ἔχει, καὶ ἡ τοῦ ἀνθρώπου ἀρετὴ εἴη ἂν ἡ ἕξις ἀφ᾽ ἧς ἀγαθὸς ἄνθρωπος γίνεται καὶ ἀφ᾽ ἧς εὖ τὸ ἑαυτοῦ ἔργον ἀποδώσει. Πῶς δὲ τοῦτ᾽ ἔσται,… ὧδ᾽ ἔσται φανερόν, ἐὰν θεωρήσωμεν ποία τίς ἐστιν ἡ φύσις αὐτῆς.
Ἐν παντὶ δὴ συνεχεῖ καὶ διαιρετῷ ἔστι λαβεῖν τὸ μὲν πλεῖον τὸ δ᾽ ἔλαττον τὸ δ᾽ ἴσον, καὶ ταῦτα ἢ κατ᾽ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα ἢ πρὸς ἡμᾶς.... Λέγω δὲ τοῦ μὲν πράγματος μέσον τὸ ἴσον ἀπέχον ἀφ᾽ ἑκατέρου τῶν ἄκρων, ὅπερ ἐστὶν ἓν καὶ τὸ αὐτὸ πᾶσιν, πρὸς ἡμᾶς δὲ ὃ μήτε πλεονάζει μήτε ἐλλείπει· τοῦτο δ᾽ οὐχ ἕν, οὐδὲ ταὐτὸν πᾶσιν.

Α1. Από το παραπάνω κείμενο να μεταφράσετε το απόσπασμα: «Ῥητέον οὖν ὅτι … τὸ πρᾶγμα ἢ πρὸς ἡμᾶς.»
Μονάδες 10

Β1. «Δεῖ δὲ μὴ μόνον οὕτως εἰπεῖν, ὅτι ἕξις, ἀλλὰ καὶ ποία τις». Στη φράση αυτή ο Αριστοτέλης δηλώνει ότι η ἕξις είναι έννοια ουδέτερη, δηλαδή μπορεί να έχει θετικό, αλλά και αρνητικό περιεχόμενο. Από τι εξαρτάται και πού οδηγεί η ποιότητα των ἕξεων;
Μονάδες 10

Β2. Να δείξετε με αναφορά στο κείμενο το περιεχόμενο της έννοιας ἀρετὴ γενικά για τα πράγματα και ειδικά για τον άνθρωπο.
Μονάδες 10

Β3. Παρατηρούμε ότι ο Αριστοτέλης περνά από τη χρήση λέξεων που δηλώνουν ποιότητα (ἀγαθὸς και εὖ) στη χρήση λέξεων που δηλώνουν ποσότητα (τὸ πλεῖον, τὸ ἔλαττον και τὸ ἴσον). Να αιτιολογήσετε αυτή την πορεία σκέψης του φιλοσόφου.
Μονάδες 10

Β4. Ποιο περιεχόμενο δίνουν στην έννοια της εὐδαιμονίας ο Ηράκλειτος και ο Δημόκριτος;
Μονάδες 10

Β5. Αφού εντοπίσετε τους λεκτικούς τύπους του διδαγμένου κειμένου με τους οποίους παρουσιάζουν ετυμολογική συγγένεια οι επόμενες λέξεις, να σχηματίσετε για κάθε μία από αυτές δύο περιόδους λόγου, τη μία με την αναφορική και την άλλη με την ποιητική λειτουργία των λέξεων: 1. Ταυτότητα, 2. Παλινδρόμηση, 3. Λαβίδα, 4. Αναβαθμός, 5. Αφομοίωση.
Μονάδες 10

Γ. Αδίδακτο κείμενο:
Δημοσθένης, Κατ’ Ἀνδροτίωνος 3-4

Περὶ δ’ ὧν οἴσετε τὴν ψῆφον νυνὶ καὶ περὶ ὧν οὗτος δημοσίᾳ πεπολιτευμένος οὐκ ὀλίγ’ ὑμᾶς ἔβλαψεν, ἅ μοι παραλείπειν Εὐκτήμων ἐδόκει, βέλτιον δ’ ὑμᾶς ἀκοῦσαι, ταῦτα διεξελθεῖν ἐν βραχέσιν πειράσομαι. ἐγὼ γὰρ εἰ μὲν ἑώρων τιν’ ἁπλῆν τούτῳ περὶ ὧν φεύγει πρὸς ὑμᾶς οὖσαν ἀπολογίαν, οὐκ ἂν ἐποιούμην περὶ αὐτῆς μνείαν οὐδεμίαν. νῦν δ’ οἶδα σαφῶς ὅτι οὗτος ἁπλοῦν μὲν οὐδὲ δίκαιον οὐδὲν ἂν εἰπεῖν ἔχοι, ἐξαπατᾶν δ’ ὑμᾶς πειράσεται πλάττων καὶ παράγων πρὸς ἕκαστα τούτων κακούργους λόγους. ἔστι γάρ, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τεχνίτης τοῦ λέγειν καὶ πάντα τὸν βίον ἐσχόλακεν ἐν τούτῳ.
------------------------------
φεύγω = κατηγορούμαι
κακοῦργος λόγος = παραπλανητικό επιχείρημα, σόφισμα.

Γ1. Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο.
Μονάδες 20

Γ2. Να γράψετε τους τύπους που σας ζητούνται για τις επόμενες λέξεις του κειμένου:
  • τιν’: την ίδια πτώση στο ουδέτερο γένος
  • ἕκαστα: την αιτιατική πληθυντικού στο θηλυκό γένος
  • ὀλίγ’: τον ίδιο τύπο στον συγκριτικό βαθμό
  • βραχέσιν: τη γενική ενικού στο αρσενικό γένος
  • παράγων: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του παρακειμένου στη μέση φωνή
  • διεξελθεῖν: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του β΄ αορίστου
  • οἴσετε: το απαρέμφατο του ίδιου χρόνου
  • ἔβλαψεν: το γ΄ ενικό πρόσωπο της ευκτικής του παρακειμένου στη μέση φωνή (να λάβετε υπόψη σας το υποκείμενο)
  • οἶδα: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα
  • ἐσχόλακεν: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού.
Μονάδες 10

Γ3.α. Να επισημάνετε τη συντακτική λειτουργία των ακόλουθων λέξεων του κειμένου και να αναφέρετε τον όρο που καθεμία από αυτές προσδιορίζει: δημοσίᾳ, μοι, τοῦ λέγειν, τούτων, πάντα. (μονάδες 5)

Γ3.β. Ι. Αφού αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου στην ακόλουθη περίοδο, να τον επαναδιατυπώσετε έτσι, ώστε να σχηματιστεί το προσδοκώμενο: ἐγὼ γὰρ εἰ μὲν ἑώρων τιν’ ἁπλῆν τούτῳ περὶ ὧν φεύγει πρὸς ὑμᾶς οὖσαν ἀπολογίαν, οὐκ ἂν ἐποιούμην περὶ αὐτῆς μνείαν οὐδεμίαν. (μονάδες 2)
ΙΙ. Να επαναδιατυπώσετε την περίοδο σε άλλη μορφή πλαγίου λόγου: νῦν δ’ οἶδα σαφῶς ὅτι οὗτος ἁπλοῦν μὲν οὐδὲ δίκαιον οὐδὲν ἂν εἰπεῖν ἔχοι, ἐξαπατᾶν δ’ ὑμᾶς πειράσεται πλάττων καὶ παράγων πρὸς ἕκαστα τούτων κακούργους λόγους. (μονάδα 1)

Γ3.γ. Να τρέψετε την περίοδο σε όλες τις δυνατές μορφές πλαγίου λόγου: ἑώρων τιν’ ἁπλῆν τούτῳ περὶ ὧν φεύγει πρὸς ὑμᾶς οὖσαν ἀπολογίαν. (μονάδες 2)
Μονάδες 10

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!


Διαγώνισμα Λατινικῶν Β’ (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)



Λατινικά Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών
2ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ
(ΚΕΦ. 11-15)
 

 
Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα :
Ob repentīnum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus fiduciam amiserat.Tum Sulpicius Gallus de caeli ratiōne et de stellārum lunaeque statu ac motibus disputāvit eōque modo exercitum alacrem in pugnam misit. Sic liberāles artes Galli aditum ad illustrem illam Pauliānam victoriam dedērunt. Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda. Existimāvit ad se venīre hominem ingentis magnitudinis et facie squalidā, similem effigiēi mortui. Quem simul aspexit Cassius, timōrem concēpit nomenque eius audīre cupīvit. Respondit ille se esse Orcum.
Μονάδες 40

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Β1α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: militum: ονομαστική ενικού exercitus: δοτική πληθυντικού caeli: ονομαστική πληθυντικού eōque: δοτική πληθυντικού ίδιου γένους alacrem: γενική πληθυντικού ίδιου γένους somno: ονομαστική ενικού species: δοτική ενικού ingentis magnitudinis: αφαιρετική ενικού quem: γενική ενικού ίδιου γένους και στους δυο αριθμούς nomenque: ονομαστική πληθυντικού 
Μονάδες 11

Β1β. Να μεταφέρετε τις κλιτές λέξεις της παρακάτω πρότασης στον άλλο αριθμό: Quem simul aspexit ille, timōrem concēpit nomenque eius audīre cupīvit 
Μονάδες 4

Β2α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: amiserat: ίδιο πρόσωπο μέλλοντα disputāvit: α΄ ενικό συντελεσμένου μέλλοντα dedērunt: ίδιο πρόσωπο ενεστώτα apparuit: α΄ πληθυντικό παρατατικού venīre: α΄ ενικό μέλλοντα aspexit: β΄ ενικό ενεστώτα concēpit: γ΄ πληθυντικό ενεστώτα cupīvit: β΄ ενικό ίδιου χρόνου respondit: β΄ πληθυντικό υπερσυντελίκου esse: γ΄ πληθυντικό μέλλοντα 
Μονάδες 10

Β2β. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων επιλέγοντας τον σωστό από τους δυο τύπους που δίνονται στην παρένθεση: Το β΄ ενικό της οριστικής μέλλοντα του invaserat είναι………….(invades, invadebis) Το β΄ πληθυντικό της οριστικής παρατατικού του misit είναι………………………. (missebatis, mittebatis) Το α΄ ενικό της οριστικής παρακειμένου του respondet είναι………….( respondi, responsi) Το γ΄ ενικό της οριστικής ενεστώτα του concepit είναι………….( concipit, concapit)
Το γ΄ πληθυντικό της οριστικής μέλλοντα του dederat είναι………….(dabunt, dent) 
Μονάδες 5

Γ1α.Να αναγνωρίσετε συντακτικά τους ακόλουθους τύπους: ob monstrum, de ratiōne, stellārum, alacrem, ad se, venīre, magnitudinis, effigiēi, Quem, se. 
Μονάδες 10 
 
Γ1β. Να αναγνωρίσετε συντακτικά την ακόλουθη πρόταση: cum repente apparuit ei species horrenda. Μονάδες 5 Γ2α. nomenque eius, se esse Να αντικαταστήσετε τα eius και se με τους κατάλληλους τύπους των αντωνυμιών suus,-a,-um και is-ea-id αντίστοιχα (Μον. 2) και να προσδιορίσετε τη συντακτική (Μον. 4) και τη σημασιολογική διαφορά (Μον. 3)
Μονάδες 9 
 
Γ2β. Να αναλυθούν οι επιθετικοί προσδιορισμοί σε δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις:
a. Ob repentīnum monstrum terror animos militum invaserat
b. cum repente apparuit ei species horrenda
Μονάδες 6


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΘΡ/ΚΩΝ ΣΠΟΥΔ. - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ IV (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
4ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ


Διδαγμένο κείμενο

α) Ἀριστοτέλους Πολιτικὰ Γ 1, 1-2
Τῷ περὶ πολιτείας ἐπισκοποῦντι, καὶ τίς ἑκάστη καὶ ποία τις, σχεδὸν πρώτη σκέψις περὶ πόλεως ἰδεῖν, τί ποτέ ἐστιν ἡ πόλις. Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν, οἱ μὲν φάσκοντες τὴν πόλιν πεπραχέναι τὴν πρᾶξιν, οἱ δ’ οὐ τὴν πόλιν ἀλλὰ τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον· τοῦ δὲ πολιτικοῦ καὶ τοῦ νομοθέτου πᾶσαν ὁρῶμεν τὴν πραγματείαν οὖσαν περὶ πόλιν, ἡ δὲ πολιτεία τῶν τὴν πόλιν οἰκούντων ἐστὶ τάξις τις. Ἐπεὶ δ’ ἡ πόλις τῶν συγκειμένων, καθάπερ ἄλλο τι τῶν ὅλων μὲν συνεστώτων δ’ ἐκ πολλῶν μορίων, δῆλον ὅτι πρότερον ὁ πολίτης ζητητέος· ἡ γὰρ πόλις πολιτῶν τι πλῆθός ἐστιν. Ὥστε τίνα χρὴ καλεῖν πολίτην καὶ τίς ὁ πολίτης ἐστὶ σκεπτέον. Καὶ γὰρ ὁ πολίτης ἀμφισβητεῖται πολλάκις· οὐ γὰρ τὸν αὐτὸν ὁμολογοῦσι πάντες εἶναι πολίτην· ἔστι γάρ τις ὃς ἐν δημοκρατίᾳ πολίτης ὢν ἐν ὀλιγαρχίᾳ πολλάκις οὐκ ἔστι πολίτης.

β) Ἀριστοτέλους Πολιτικὰ Γ 7, 1-3/5
Ύστερα από όσα είπαμε δίνοντας όλες τις απαραίτητες εξηγήσεις για τα θέματα που μας απασχόλησαν, σειρά στη διερεύνησή μας έχει τώρα το θέμα των πολιτευμάτων, να δούμε πόσα είναι και ποια η φύση του καθενός τους. Και πρώτα, βέβαια, τα ορθά· γιατί οι παρεκκλίσεις και οι διαστρεβλώσεις θα γίνουν φανερές μόλις θα έχουν καθοριστεί τα ορθά πολιτεύματα. Επειδή όταν λέμε "πολίτευμα" εννοούμε "αρχή, το σώμα δηλαδή που ασκεί τη διακυβέρνηση στην πόλη", και η "κυβέρνηση" είναι η ύψιστη αρχή στις πόλεις, αναγκαστικά η ύψιστη αρχή θα είναι ή ένα μόνο άτομο ή λίγα άτομα ή το σύνολο των πολιτών. Όταν λοιπόν ο ένας ή οι λίγοι ή το πλήθος ολόκληρο ασκούν την εξουσία για την εξυπηρέτηση του κοινού συμφέροντος, αυτά τα πολιτεύματα δεν μπορεί παρά να είναι ορθά· όταν, αντίθετα, η εξουσία ασκείται για την εξυπηρέτηση του ιδιαίτερου συμφέροντος είτε του ενός είτε των λίγων είτε του πλήθους, τα πολιτεύματα αυτά είναι παρεκκλίσεις και διαστρεβλώσεις των ορθών. Γιατί ή το όνομα του πολίτη δεν πρέπει να δίνεται σε ανθρώπους που είναι κατά το πολίτευμα μέλη της πόλης (ενν. μια και δεν λαμβάνονται υπόψη τα δικαιώματά τους), ή (ενν. αν τους δίνεται το όνομα του πολίτη) πρέπει να έχουν το μερτικό τους στα πλεονεκτήματα που ανήκουν στα μέλη της πόλης. Συνηθίζουμε λοιπόν να ονομάζουμε: "βασιλεία" τη μοναρχία που αποβλέπει στο κοινό συμφέρον και "αριστοκρατία" το πολίτευμα στο οποίο τη διακυβέρνηση ασκούν λίγα (περισσότερα του ενός) άτομα (το όνομα οφείλεται είτε στο ότι κυβερνούν οι άριστοι είτε στο ότι ασκούν την εξουσία αποβλέποντας σε ό,τι είναι άριστο για την πόλη και για τα μέλη της)· όταν, τέλος, κυβερνά ο λαός αποβλέποντας στο κοινό συμφέρον, αυτό το πολίτευμα (στα αρχαία ελληνικά: αυτή η πολιτεία) πήρε το όνομα "πολιτεία", μια λέξη που είναι κοινή για όλα τα πολιτεύματα (στα αρχαία ελληνικά: για όλες τις πολιτείες). ... Παρεκκλίσεις και διαστρεβλώσεις των πολιτευμάτων που αναφέραμε είναι: της βασιλείας η "τυραννία", της αριστοκρατίας η "ολιγαρχία", της πολιτείας η "δημοκρατία". Η τυραννία είναι, πράγματι, μια μοναρχία που υπηρετεί το συμφέρον του μονάρχη, η ολιγαρχία υπηρετεί το συμφέρον των πλουσίων και η δημοκρατία το συμφέρον των απόρων, κανένα όμως από τα πολιτεύματα αυτά δεν υπηρετεί το συμφέρον του συνόλου των πολιτών.

Α1. Να μεταφράσετε το απόσπασμα: «Τῷ περὶ πολιτείας ἐπισκοποῦντι… τι πλῆθός ἐστιν».
Μονάδες 10

Β. Να απαντήσετε στις ακόλουθες ερωτήσεις: Β1. «Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν, οἱ μὲν φάσκοντες τὴν πόλιν πεπραχέναι τὴν πρᾶξιν, οἱ δ’ οὐ τὴν πόλιν ἀλλὰ τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον». Ποια είναι η διχογνωμία την οποία επισημαίνει ο φιλόσοφος και ποιο ιστορικό παράδειγμα φαίνεται να έχει υπόψη του, εκφράζοντας αυτές τις απόψεις;
Μονάδες 15

Β2. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνει ο Αριστοτέλης τα πολιτεύματα και με βάση ποια κριτήρια γίνεται η διάκριση αυτή;
Μονάδες 15

Β3. Να εξηγήσετε για ποιους λόγους ο Αριστοτέλης αφιέρωσε το έργο του στη μελέτη των επιμέρους αρετών του ανθρώπου και πώς μέσω αυτών προκύπτει ότι η ηθική φιλοσοφία είναι μέρος της πολιτικής φιλοσοφίας.
Μονάδες 10

Β4. Να εντοπίσετε στο κείμενο α΄ τους τύπους που συγγενεύουν ετυμολογικά με τις ακόλουθες λέξεις της νεοελληνικής γλώσσας: συνδιάσκεψη, επόπτης, παροντικός, απότακτος, κατεστημένο, μεμψίμοιρος, υποχρέωση, πασιφανής, εγκράτεια, έναρξη.
Μονάδες 10

Γ. Αδίδακτο κείμενο:
Πλάτωνος Λάχης 182e-183b

Λέγω δὲ ταῦτα περὶ αὐτοῦ (τοῦ ὁπλιτικοῦ) εἰς τάδε ἀποβλέψας, ὅτι οἶμαι ἐγὼ τοῦτο, εἴ τι ἦν, οὐκ ἂν λεληθέναι Λακεδαιμονίους, οἷς οὐδὲν ἄλλο μέλει ἐν τῷ βίῳ ἢ τοῦτο ζητεῖν καί ἐπιτηδεύειν, ὅ,τι ἂν μαθόντες καὶ ἐπιτηδεύσαντες πλεονεκτοῖεν τῶν ἂλλων περί τόν πόλεμον. Εἰ δ’ ἐκείνους λέληθεν, ἀλλ’ οὐ τούτους γε τοὺς διδασκάλους αὐτοῦ λέληθεν αὐτὸ τοῦτο, ὅτι ἐκεῖνοι μάλιστα τῶν Ἑλλήνων σπουδάζουσιν ἐπὶ τοῖς τοιούτοις καὶ ὅτι παρ’ ἐκείνοις ἄν τις τιμηθεὶς εἰς ταῦτα καὶ παρὰ τῶν ἄλλων πλεῖστ’ ἂν ἐργάζοιτο χρήματα, ὥσπερ γε και τραγῳδίας ποιητὴς παρ’ ἡμῖν τιμηθείς.
------------------------------
ἐργάζομαι χρήματα: αποκτώ/κερδίζω χρήματα

Γ1. Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο.
Μονάδες 20

Γ2. Για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου να γράψετε τον ζητούμενο τύπο:
  • λεληθέναι: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της ευκτικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή
  • οὐδέν: τη γενική ενικού του θηλυκού γένους
  • ζητεῖν: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στη μέση φωνή
  • μαθόντες: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ίδιου χρόνου
  • τούτους: την αιτιατική πληθυντικού του θηλυκού γένους
  • Ἑλλήνων: τη δοτική ενικού
  • σπουδάζουσιν: το ίδιο πρόσωπο στην οριστική του υπερσυντελίκου
  • τοιούτοις: τη δοτική ενικού του ίδιου γένους
  • τιμηθείς: τη δοτική πληθυντικού του ίδιου γένους
  • ἐργάζοιτο: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παθητικού αορίστου α΄.
Μονάδες 10

Γ3.α. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις επόμενες λέξεις του κειμένου και να αναφέρετε τους όρους τους οποίους αυτές προσδιορίζουν:
μαθόντες, τοὺς διδασκάλους, τῶν Ἑλλήνων, τραγῳδίας.
Μονάδες 4

Γ3.β. «Λέγω δὲ ταῦτα περὶ αὐτοῦ εἰς τάδε ἀποβλέψας, ὅτι οἶμαι ἐγὼ τοῦτο, εἴ τι ἦν, οὐκ ἂν λεληθέναι Λακεδαιμονίους»:
Να εντοπίσετε τον εξαρτημένο υποθετικό λόγο του αποσπάσματος (μονάδα 1), να τον μετατρέψετε στον ευθύ λόγο (μονάδες 2) και να αναγνωρίσετε το είδος του (μονάδα 1).
Μονάδες 4

Γ3.γ. «ὅ,τι ἂν μαθόντες καὶ ἐπιτηδεύσαντες πλεονεκτοῖεν τῶν ἂλλων περί τόν πόλεμον»:
Να αναγνωρίσετε την παραπάνω δευτερεύουσα πρόταση (είδος, εισαγωγή, εκφορά, συντακτικός ρόλος).
Μονάδες 2


  • Το διδαγμένο κείμενο επιμελήθηκε η Σιούτη Αθανασία, Φιλόλογος.
  • Το αδίδακτο κείμενο επιμελήθηκε η Σιταρά Φωτεινή, Φιλόλογος.
  • Ο επιστημονικός έλεγχος πραγματοποιήθηκε από τον Μπρούσαλη Γεώργιο.



ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΘΡ/ΚΩΝ ΣΠΟΥΔ. - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ III (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
3ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ


Διδαγμένο κείμενο
Ἀριστοτέλους Ἠθικὰ Νικομάχεια Β6, 10-16

Οἷον καὶ φοβηθῆναι καὶ θαρρῆσαι καὶ ἐπιθυμῆσαι καὶ ὀργισθῆναι καὶ ἐλεῆσαι καὶ ὅλως ἡσθῆναι καὶ λυπηθῆναι ἔστι καὶ μᾶλλον καὶ ἧττον, καὶ ἀμφότερα οὐκ εὖ· τὸ δ' ὅτε δεῖ καὶ ἐφ' οἷς καὶ πρὸς οὓς καὶ οὗ ἕνεκα καὶ ὡς δεῖ, μέσον τε καὶ ἄριστον, ὅπερ ἐστὶ τῆς ἀρετῆς. Ὁμοίως δὲ καὶ περὶ τὰς πράξεις ἔστιν ὑπερβολὴ καὶ ἔλλειψις καὶ τὸ μέσον. Ἡ δ' ἀρετὴ περὶ πάθη καὶ πράξεις ἐστίν, ἐν οἷς ἡ μὲν ὑπερβολὴ ἁμαρτάνεται καὶ ψέγεται καὶ ἡ ἔλλειψις, τὸ δὲ μέσον ἐπαινεῖται καὶ κατορθοῦται· ταῦτα δ' ἄμφω τῆς ἀρετῆς. Μεσότης τις ἄρα ἐστὶν ἡ ἀρετή, στοχαστική γε οὖσα τοῦ μέσου.
Ἔτι τὸ μὲν ἁμαρτάνειν πολλαχῶς ἔστιν (τὸ γὰρ κακὸν τοῦ ἀπείρου, ὡς οἱ Πυθαγόρειοι εἴκαζον, τὸ δ' ἀγαθὸν τοῦ πεπερασμένου), τὸ δὲ κατορθοῦν μοναχῶς (διὸ καὶ τὸ μὲν ῥᾴδιον τὸ δὲ χαλεπόν, ῥᾴδιον μὲν τὸ ἀποτυχεῖν τοῦ σκοποῦ, χαλεπὸν δὲ τὸ ἐπιτυχεῖν)· καὶ διὰ ταῦτ' οὖν τῆς μὲν κακίας ἡ ὑπερβολὴ καὶ ἡ ἔλλειψις, τῆς δ' ἀρετῆς ἡ μεσότης·
ἐσθλοὶ μὲν γὰρ ἁπλῶς, παντοδαπῶς δὲ κακοί.
Ἔστιν ἄρα ἡ ἀρετὴ ἕξις προαιρετική, ἐν μεσότητι οὖσα τῇ πρὸς ἡμᾶς, ὡρισμένη λόγῳ καὶ ᾧ ἂν ὁ φρόνιμος ὁρίσειεν. Μεσότης δὲ δύο κακιῶν, τῆς μὲν καθ' ὑπερβολὴν τῆς δὲ κατ' ἔλλειψιν· καὶ ἔτι τῷ τὰς μὲν ἐλλείπειν τὰς δ' ὑπερβάλλειν τοῦ δέοντος ἔν τε τοῖς πάθεσι καὶ ἐν ταῖς πράξεσι, τὴν δ' ἀρετὴν τὸ μέσον καὶ εὑρίσκειν καὶ αἱρεῖσθαι.