Διαγώνισμα Λατινικῶν Α’ (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)


1o ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ
Λατινικά Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών
1ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ
(ΚΕΦ. 3-7)


Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:
Cepheus et Cassiope Andromedam filiam habent. Cassiope, superba forma sua, cum
Nymphis se comparat.
Silius animum tenerum habebat. Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat.
Eum ut puer magistrum honorabat. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro
templo habebat.
In ea civitate, quam leges continent, boni viri libenter leges servant. Lex enim est
fundamentum libertatis, fons aequitatis. Mens et animus et consilium et sententia
civitatis posita est in legibus.
Legatos omnes frumentum in castra importare iubet. Milites his verbis admonet:
«Hostes adventare audio; speculatores nostri eos prope esse nuntiant. Vim hostium
cavere debetis; hostes enim de collibus advolare solent et caedem militum perpetrare
possunt».
Μονάδες 40


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΘΡ/ΚΩΝ ΣΠΟΥΔ. - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ II (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
2ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ


Διδαγμένο κείμενο
Πλάτωνος Πολιτεία 519Β-520Α

Ἡμέτερον δὴ ἔργον, ἦν δ’ ἐγώ, τῶν οἰκιστῶν τάς τε βελτίστας φύσεις ἀναγκάσαι ἀφικέσθαι πρὸς τὸ μάθημα ὃ ἐν τῷ πρόσθεν ἔφαμεν εἶναι μέγιστον, ἰδεῖν τε τὸ ἀγαθὸν καὶ ἀναβῆναι ἐκείνην τὴν ἀνάβασιν, καὶ ἐπειδὰν ἀναβάντες ἱκανῶς ἴδωσι, μὴ ἐπιτρέπειν αὐτοῖς ὃ νῦν ἐπιτρέπεται.
Τὸ ποῖον δή;
Τὸ αὐτοῦ, ἦν δ’ ἐγώ, καταμένειν καὶ μὴ ἐθέλειν πάλιν καταβαίνειν παρ’ ἐκείνους τοὺς δεσμώτας μηδὲ μετέχειν τῶν παρ’ ἐκείνοις πόνων τε καὶ τιμῶν, εἴτε φαυλότεραι εἴτε σπουδαιότεραι.
Ἔπειτ’, ἔφη, ἀδικήσομεν αὐτούς, καὶ ποιήσομεν χεῖρον ζῆν, δυνατὸν αὐτοῖς ὂν ἄμεινον;
Ἐπελάθου, ἦν δ’ ἐγώ, πάλιν, ὦ φίλε, ὅτι νόμῳ οὐ τοῦτο μέλει, ὅπως ἕν τι γένος ἐν πόλει διαφερόντως εὖ πράξει, ἀλλ’ ἐν ὅλῃ τῇ πόλει τοῦτο μηχανᾶται ἐγγενέσθαι, συναρμόττων τοὺς πολίτας πειθοῖ τε καὶ ἀνάγκῃ, ποιῶν μεταδιδόναι ἀλλήλοις τῆς ὠφελίας ἣν ἂν ἕκαστοι τὸ κοινὸν δυνατοὶ ὦσιν ὠφελεῖν καὶ αὐτὸς ἐμποιῶν τοιούτους ἄνδρας ἐν τῇ πόλει, οὐχ ἵνα ἀφιῇ τρέπεσθαι ὅπῃ ἕκαστος βούλεται, ἀλλ’ ἵνα καταχρῆται αὐτὸς αὐτοῖς ἐπὶ τὸν σύνδεσμον τῆς πόλεως.
Ἀληθῆ, ἔφη· ἐπελαθόμην γάρ.
Σκέψαι τοίνυν, εἶπον, ὦ Γλαύκων, ὅτι οὐδ’ ἀδικήσομεν τοὺς παρ’ ἡμῖν φιλοσόφους γιγνομένους, ἀλλὰ δίκαια πρὸς αὐτοὺς ἐροῦμεν, προσαναγκάζοντες τῶν ἄλλων ἐπιμελεῖσθαί τε καὶ φυλάττειν.


ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΕΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΥΠΙΔΗ (Β΄ Επεισόδιο, 4η Σκηνή)




ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (από μετάφραση)
Α΄: Κείμενο: Ευριπίδη Ελένη, Β΄ Επεισόδιο, 4η Σκηνή (στ.979, 987-1021)



ΘΕΟΝΟΗ: Η τύχη σου όμως κρέμεται από μένα 979

…………………………………………………....................................

ΕΛΕΝΗ: Ικέτισσα, ω! παρθένα, σου προσπέφτω
και σε παρακαλώ απ’ της δυστυχίας
τη θέση αυτή, για μένα και για κείνον,
να μην τον χάσω, τώρα που τον βρήκα. 990
Στον αδελφό σου μην το μαρτυρήσεις
πως ήρθε ο άντρας μου. έλα, γλίτωσέ τον,
σε ικετεύω, την παλιά σου ευσέβεια
για χάρη του αδελφού σου μην προδώσεις
κερδίζοντάς του την ευγνωμοσύνη 995
με ταπεινές κι άδικες πράξεις. Πάντα
μισεί ο θεός τη βία και προστάζει
ν’ αποκτούν όλοι δίκαια τ’ αγαθά τους. 


ΙΛΙΑΔΑ: Σημειώσεις Και Σχόλια Στη Ραψωδία Α



Βαρβάρα Αληγιάννη


Πηλεύς και Θέτις, του Ν. Εγγονόπουλου, 1976. Συλλογή Ε. Εγγονοπούλου.

Δέκα χρόνια οι Αχαιοί πολιορκούν την Τροία και στα βάσανά τους έρχεται να προστεθεί ο θυμός του Αχιλλέα με τις ολέθριες συνέπειές του, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με την απόφαση του Δία. Όλα ξεκίνησαν από την άρνηση του Αγαμέμνονα να επιστρέψει στον ιερέα του Απόλλωνα, Χρύση, την κόρη του, την οποία κρατούσε στη σκηνή του ως πολεμικό γέρας (=τιμητικό βραβείο). Αυτό προκάλεσε την οργή του Φοίβου, που έστειλε φοβερό λοιμό στο αχαϊκό στρατόπεδο. Τότε ο Αχιλλέας συγκάλεσε συνέλευση του στρατού, όπου ο μάντης Κάλχας αποκάλυψε την αιτία του κακού· προέβλεψε μάλιστα κι άλλες συμφορές αν ο Αγαμέμνονας δεν ικανοποιήσει το αίτημα του Χρύση.


Ιλιάδα Β Γυμνασίου - Ερωτήσεις Εισαγωγής




 
Η Ιλιάδα, ακολουθώντας το κύριο γνώρισμα της επικής ποίησης, που είναι ο ηρωικός χαρακτήρας στο περιεχόμενό της, αναφέρεται σε ένα ένδοξο παρελθόν γεμάτο ηρωικές πράξεις. Έτσι, αν και το έπος συντέθηκε τον 8ο αιώνα, αναφέρεται σε αναμνήσεις μιας άλλης εποχής, της μυκηναϊκής, στο τέλος της οποίας έγινε ο Τρωικός πόλεμος (12ος αιώνας π.Χ.). Επειδή, λοιπόν, ο ποιητής αναπαριστά μιαν εποχή πολύ πιο μακρινή από τη δική του και αγνοεί πολλές λεπτομέρειες της καθημερινότητάς της, απεικονίζει μέσα στο έργο του έναν κόσμο που του είναι πιο πρόσφατος και οικείος. 
 


Αρχαία Α΄ Γυμνασίου - Κριτήρια Αξιολόγησης με Απαντήσεις



Χριστίνας Σμαραγδάκη
- Φιλολόγου


ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΝΟΤΗΤΑ 1
Το ταξίδι των λέξεων στον χρόνο...
Οι Έλληνες και η ελληνική γλώσσα
Η καταγωγή του ελληνικού αλφαβήτου
Οι διάλεκτοι της Αρχαίας Ελληνικής – Από τις αρχαίες ελληνικές διαλέκτους στη Νέα Ελληνική
ΕΝΟΤΗΤΑ 2
Η εκπαίδευση των παιδιών στην αρχαία Αθήνα (Πλάτων, Πρωταγόρας 325c-326c, ελεύθερη διασκευή)
Α. Κείμενο
Β. Πώς έγραφαν οι αρχαίοι Έλληνες;
Γ. Φθόγγοι και γράμματα
ΕΝΟΤΗΤΑ 3
Επαγγέλματα των αρχαίων Αθηναίων (Ξενοφῶν, Ἀπομνημονεύματα 2.7.6, ελεύθερη διασκευή)
Α. Κείμενο
Β. Ετυμολογικά: Η ετυμολογία των λέξεων – Παραγωγή και Σύνθεση
Γ. Γραμματική: 1. Τόνοι και πνεύματα 2. Μέρη του λόγου 3. Τα παρεπόμενα των πτωτικών 4. Τα παρεπόμενα του ρήματος
ΕΝΟΤΗΤΑ 4
Ένα ταξίδι επιστημονικής φαντασίας (Λουκιανός, Ἀληθὴς Ἱστορία 2.3-4, διασκευή)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: ἡ φωνή
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή ουσιαστικών από ουσιαστικά (α΄ μέρος): – υποκοριστικά – περιεκτικά – τοπικά
Γ. Γραμματική: 1. Το άρθρο 2. Β΄ κλίση ουσιαστικών 3. Προσωπικές αντωνυμίες
ΕΝΟΤΗΤΑ 5
Ο πλούτος της αττικής γης (Ξενοφῶν, Πόροι 1.1-5, διασκευή)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: ἡ γῆ
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή ουσιαστικών από ουσιαστικά (β΄ μέρος): παρώνυμα – εθνικά – πατρωνυμικά – γονεωνυμικά
Γ. Γραμματική: 1. Οριστική ενεστώτα ρ. εἰμί 2. Οριστική ενεστώτα και μέλλοντα ε.φ. βαρύτονων ρημάτων 3. Oριστική μέλλοντα ε.φ. αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων
ΕΝΟΤΗΤΑ 6
Η ομορφιά δεν είναι το παν (Μύθος του Αισώπου, διασκευή)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: πίνω
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή ουσιαστικών από ρήματα (α΄ μέρος): ουσιαστικά που δηλώνουν το πρόσωπο που ενεργεί, ενέργεια, πάθος, κατάσταση, το αποτέλεσμα ενέργειας
Γ. Γραμματική: Α΄ κλίση ουσιαστικών
ΕΝΟΤΗΤΑ 7
Η λύση του γόρδιου δεσμού (Ἀρριανός, Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις 2.3.1-8, διασκευή)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: ζευγνύω (και ζεύγνυμι)
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή ουσιαστικών από ρήματα (β΄ μέρος): ουσιαστικά που δηλώνουν όργανο ή μέσο, τόπο
Γ. Γραμματική: 1. Η αύξηση 2. Οριστική παρατατικού ρ. εἰμί 3. Οριστική παρατατικού και αορίστου ε.φ. βαρύτονων ρημάτων 4. Οριστική αορίστου ε.φ. αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων
ΕΝΟΤΗΤΑ 8
Ένα μοιραίο λάθος (Λουκιανός, Νεκρικοὶ Διάλογοι 17, διασκευή)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: ἐλεύθερος
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή ουσιαστικών από επίθετα
Γ. Γραμματική: 1. Δευτερόκλιτα επίθετα 2. Η δεικτική αντωνυμία οὗτος, αὕτη, τοῦτο
ΕΝΟΤΗΤΑ 9
Ανυπέρβλητα πρότυπα (Ἰσοκράτης, Εὐαγόρας 1-6, διασκευή)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: ὁ πατήρ
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή ρημάτων (α΄ μέρος): παραγωγή ρημάτων από ονόματα
Γ. Γραμματική: 1. Ο αναδιπλασιασμός 2. Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου ε.φ. βαρύτονων ρημάτων 3. Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου ε.φ. αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων
ΕΝΟΤΗΤΑ 10
Ο Σωκράτης για τη φιλία (Ξενοφῶν, Ἀπομνημονεύματα 2.4.1-7, διασκευή)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: κτάομαι, κτῶμαι
Β2. Ετυμολογικά: Επαναληπτικές ασκήσεις
Γ. Γραμματική: Επαναληπτικές ασκήσεις
ΕΝΟΤΗΤΑ 11
Η αγάπη του Αλεξάνδρου για τον Βουκεφάλα (Ἀρριανός, Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις 5.19.4-6, διασκευή)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: ἡ πόλις
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή ρημάτων (β΄ μέρος): παραγωγή ρημάτων από άλλα ρήματα, επιρρήματα και επιφωνήματα
Γ. Σύνταξη: Οι βασικοί όροι μιας απλής πρότασης: υποκείμενο και κατηγόρημα
ΕΝΟΤΗΤΑ 12
Αθήνα και Ατλαντίδα (Πλάτων, Τίμαιος 25a-d, διασκευή)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: κρατέω, κρατῶ
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή επιθέτων από ουσιαστικά (α΄ μέρος): επίθετα τα οποία σημαίνουν αυτόν που ανήκει σε εκείνο που δηλώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέση με αυτό, ύλη ή (σπάνια) χρώμα, τον κατάλληλο για εκείνο που δηλώνει η πρωτότυπη λέξη
Γ1. Γραμματική: Γ΄ κλίση ουσιαστικών: α. καταληκτικά διπλόθεμα φωνηεντόληκτα σε -ις (γεν. -εως) β. καταληκτικά μονόθεμα φωνηεντόληκτα σε -εύς (γεν. -έως) – ουδέτερα ακατάληκτα μονόθεμα οδοντικόληκτα σε (γεν. -ατος)
Γ2. Σύνταξη: Τα είδη των προτάσεων ως προς τους όρους τους: απλές, σύνθετες, ελλειπτικές, επαυξημένες
ΕΝΟΤΗΤΑ 13
Δάμων και Φιντίας (Διόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη 10.4.3-6, διασκευή)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: ὁ τύραννος
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή επιθέτων από ουσιαστικά (β΄ μέρος): επίθετα τα οποία σημαίνουν πλησμονή, χρόνο ή μέτρο
Γ1. Γραμματική: Απαρέμφατα και μετοχές ε.φ. βαρύτονων ρημάτων
Γ2. Σύνταξη: 1. Το απαρέμφατο 2. Η μετοχή
ΕΝΟΤΗΤΑ 14
Ένα άδικο παράπονο (Μύθος του Αισώπου, διασκευή)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: ἄρχω
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή επιθέτων από ρήματα (α΄ μέρος): κυρίως ρηματικά επίθετα με καταλήξεις -τέος, -τος
Γ. Γραμματική: 1. Γ΄ κλίση ουσιαστικών: α. ακατάληκτα διπλόθεμα οδοντικόληκτα σε -ων (γεν. -οντος) β. καταληκτικά μονόθεμα οδοντικόληκτα σε -ας (γεν. -αντος) 2. Οριστική ενεστώτα και μέλλοντα μ.φ. βαρύτονων ρημάτων 3. Οριστική μέλλοντα ρ. εἰμί
ΕΝΟΤΗΤΑ 15
Η μεταμόρφωση του Λευκίππου (Ἀντωνῖνος Λιβεράλις, Μεταμορφώσεων Συναγωγή 17, διασκευή)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: φύω
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή επιθέτων από ρήματα (β΄ μέρος)
Γ. Γραμματική: Οριστική παρατατικού και αορίστου μ.φ. βαρύτονων ρημάτων
ΕΝΟΤΗΤΑ 16
Το θλιβερό τέλος ενός τυράννου (Αἰλιανός, Ποικίλη Ἱστορία 6.12, διασκευή)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: ἡ θάλαττα / θάλασσα
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή επιθέτων από επιρρήματα
Γ. Γραμματική: Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου μ.φ. βαρύτονων ρημάτων
ΕΝΟΤΗΤΑ 17
Ένα διδακτικό παράδειγμα από τη φύση (Μέγας Βασίλειος, Ὁμιλίαι εἰς τὴν Ἑξαήμερον 7.3)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: ἡ σάρξ
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή επιρρημάτων: τοπικά, τροπικά, ποσοτικά, χρονικά
Γ1. Γραμματική: Απαρέμφατα και μετοχές μ.φ. βαρύτονων ρημάτων
Γ2. Σύνταξη: 1. Το υποκείμενο του απαρεμφάτου: ταυτοπροσωπία – ετεροπροσωπία 2. Το υποκείμενο της μετοχής: συνημμένη – απόλυτη
ΕΝΟΤΗΤΑ 18
Η ειλικρίνεια ανταμείβεται (Μύθος του Αισώπου, διασκευή)
Α. Κείμενο
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: ἡ δίκη
Β2. Ετυμολογικά: Επαναληπτικές ασκήσεις
Γ. Γραμματική – Σύνταξη: Επαναληπτικές ασκήσεις
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
I. Παράλληλα κείμενα
ΙΙ. Το λεξιλόγιο των κειμένων
ΙΙΙ. Αρχικοί χρόνοι ρημάτων
ΙV. Συγκεντρωτικοί πίνακες φαινομένων (Γραμματική – Σύνταξη – Ετυμολογία)



ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΑΡΧΑΙΩΝ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (9η ενότητα)



της Θεοδώρας Ανδρέσα
- Φιλολόγου

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ
Ο θάνατος του Σωκράτη, Cignaroli, Giambettino, 1706-1770

Στο έργο του Κρίτων ο Πλάτων παρουσιάζει τα επιχειρήματα που προέβαλε ο Σωκράτης αποκρούοντας τις προτάσεις των φίλων του να δραπετεύσει πριν από την εκτέλεση της θανατικής ποινής που του επιβλήθηκε από το δικαστήριο της Ηλιαίας (399 π.Χ.). Η κατηγορία που οδήγησε τον Σωκράτη στην καταδίκη ήταν ότι πίστευε σε άλλους θεούς από εκείνους που τιμούσε η πόλη του και ότι διέφθειρε τους νέους. Η δικαιολόγηση της άρνησής του να δραπετεύσει ήταν δύσκολη, καθώς οι φίλοι του υποστήριζαν ότι η δραπέτευσή του δε θα αποτελούσε αδικία αλλά θεραπεία μιας αδικίας. Στο απόσπασμα που ακολουθεί ο Σωκράτης παρουσιάζει τους νόμους προσωποποιημένους να του υποβάλλουν ερωτήματα σχετικά με τις συνέπειες μιας ενδεχόμενης δραπέτευσής του.