ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΑΡΧΑΙΩΝ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (9η ενότητα)



της Θεοδώρας Ανδρέσα
- Φιλολόγου

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ
Ο θάνατος του Σωκράτη, Cignaroli, Giambettino, 1706-1770

Στο έργο του Κρίτων ο Πλάτων παρουσιάζει τα επιχειρήματα που προέβαλε ο Σωκράτης αποκρούοντας τις προτάσεις των φίλων του να δραπετεύσει πριν από την εκτέλεση της θανατικής ποινής που του επιβλήθηκε από το δικαστήριο της Ηλιαίας (399 π.Χ.). Η κατηγορία που οδήγησε τον Σωκράτη στην καταδίκη ήταν ότι πίστευε σε άλλους θεούς από εκείνους που τιμούσε η πόλη του και ότι διέφθειρε τους νέους. Η δικαιολόγηση της άρνησής του να δραπετεύσει ήταν δύσκολη, καθώς οι φίλοι του υποστήριζαν ότι η δραπέτευσή του δε θα αποτελούσε αδικία αλλά θεραπεία μιας αδικίας. Στο απόσπασμα που ακολουθεί ο Σωκράτης παρουσιάζει τους νόμους προσωποποιημένους να του υποβάλλουν ερωτήματα σχετικά με τις συνέπειες μιας ενδεχόμενης δραπέτευσής του.

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ

Οι νόμοι επισκέπτονται το Σωκράτη στη φυλακή

Eἰ μέλλουσιν ἡμῖν ἐνθένδε εἴτε ἀποδιδράσκειν, εἴθ’ ὅπως δεῖ ὀνομάσαι τοῦτο, ἐλθόντες οἱ νόμοι καὶ τὸ κοινὸν τῆς πόλεως ἐπιστάντες ἔροιντο· Εἰπέ μοι, ὦ Σώκρατες, τί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν; Ἄλλο τι ἢ τούτῳ τῷ ἔργῳ ᾧ ἐπιχειρεῖς διανοῇ τούς τε νόμους ἡμᾶς ἀπολέσαι καὶ σύμπασαν τὴν πόλιν τὸ σὸν μέρος; Ἢ δοκεῖ σοι οἷόν τε ἔτι ἐκείνην τὴν πόλιν εἶναι καὶ μὴ ἀνατετράφθαι, ἐν ᾗ ἂν αἱ γενόμεναι δίκαι μηδὲν ἰσχύωσιν ἀλλὰ ὑπὸ ἰδιωτῶν ἄκυροί τε γίγνωνται καὶ διαφθείρωνται; Τί ἐροῦμεν, ὦ Κρίτων, πρὸς ταῦτα καὶ ἄλλα τοιαῦτα; Πολλὰ γὰρ ἄν τις ἔχοι, ἄλλως τε καὶ ῥήτωρ, εἰπεῖν ὑπὲρ τούτου τοῦ νόμου ἀπολλυμένου ὃς τὰς δίκας τὰς δικασθείσας προστάττει κυρίας εἶναι. Ἢ ἐροῦμεν πρὸς αὐτοὺς ὅτι «Ἠδίκει γὰρ ἡμᾶς ἡ πόλις καὶ οὐκ ὀρθῶς τὴν δίκην ἔκρινεν;» Ταῦτα ἢ τί ἐροῦμεν;

Πλάτων, Κρίτων 50a-c

Α1. Παράλληλο κείμενο

Ἡ δὲ τῶν νόμων ἰσχὺς τίς ἐστιν; Ἆρ’ ἐάν τις ὑμῶν ἀδικούμενος ἀνακράγῃ, προσδραμοῦνται καὶ παρέσονται βοηθοῦντες; Οὔ· γράμματα γὰρ γεγραμμέν’ ἐστί, καὶ οὐχὶ δύναιντ’ ἂν τοῦτο ποιῆσαι. Τίς οὖν ἡ δύναμις αὐτῶν ἐστιν;Ὑμεῖς ἐὰν βεβαιῶτ’ αὐτοὺς καὶ παρέχητε κυρίους ἀεὶ τῷ δεομένῳ. Οὐκοῦν οἱ νόμοι θ’ ὑμῖν εἰσιν ἰσχυροὶ καὶ ὑμεῖς τοῖς νόμοις. Δεῖ τοίνυν τούτοις βοηθεῖν ὁμοίως ὥσπερ ἂν αὑτῷ τις ἀδικουμένῳ, καὶ τὰ τῶν νόμων ἀδικήματα κοινὰ νομίζειν, ἐφ’ ὅτου περ ἂν λαμβάνηται, καὶ μήτε λῃτουργίας μήτ’ ἔλεον μήτ’ ἄνδρα μηδένα μήτε τέχνην μηδεμίαν εὑρῆσθαι, δι’ ὅτου παραβάς τις τοὺς νόμους οὐ δώσει δίκην.

Δημοσθένης, Κατὰ Μειδίου 224-225

Β.ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1) Να μεταφραστεί το απόσπαμα “Ἢ δοκεῖ σοι” έως “καὶ ἄλλα τοιαῦτα;” του κειμένου Α.

2) Να δικαιολογήσετε την απόφαση του Σωκράτη να μη δραπετεύσει με αναφορές σε χωρία του κειμένου.

3) Ποια είναι η αξία της υπακοής στους νόμους όπως προκύπτει και από τα δυο αποσπάσματα.

Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ

1) Μεταφέρετε στον άλλον αριθμό από τον οποίο βρίσκονται όλα τα ουσιαστικά του παράλληλου κειμένου (διατηρήστε ίδια πτώση).

2) Πολλὰ, ἰσχυροὶ, ὑπὲρ > Να γραφτούν τα παραθετικά τους.

3) Εντοπίστε και χαρακτηρίστε τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς του Α κειμένου.

4) Να γίνει χρονική κι εγκλιτική αντικατάσταση των υπογραμμισμένων ρηματικών τύπων.

Δ. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

1) “Eἰ μέλλουσιν ἡμῖν ἐνθένδε εἴτε ἀποδιδράσκειν, εἴθ’ ὅπως δεῖ ὀνομάσαι τοῦτο, ἐλθόντες οἱ νόμοι καὶ τὸ κοινὸν τῆς πόλεως ἐπιστάντες ἔροιντο·”

Να αναγνωρίσετε τα είδη των προτάσεων.

2) Να αναγνωριστεί το είδος των απαρεμφάτων και των μετοχών του πρώτου κειμένου.

3) Να αναλύσετε την πρόταση “ Ἡ δὲ τῶν νόμων ἰσχὺς τίς ἐστίν; ” .
DMCA.com Protection Status