ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΓΠ) - ΘΕΜΑΤΑ



επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-κλασσικου φιλολόγου-

ΚΕΙΜΕΝΟ


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

Πανανθρώπινο μήνυμα τέχνης

Κάθε πολιτισμός έχει τα όρια και το στίγμα του στον ιστορικό χώρο και χρόνο. Μέσα ωστόσο στην ιστορία του κόσμου, το αρχαιοελληνικό αισθητικό επίτευγμα σημαδεύει την καταγωγή μιας τέχνης με πανανθρώπινο μήνυμα και με διαστάσεις παγκόσμιες, θα έλεγα σχεδόν εξωχρονικές. Πρώτη έκφραση της αποστασιοποίησης του ανθρώπου από την αναγκαιότητα της φύσης, χάρη στη μεταμόρφωση της ύλης σε πνεύμα, το ελληνικό πλαστικό κατόρθωμα δηλώνει την επίμονη και έλλογη προσπάθεια του καλλιτέχνη να δαμάσει το πάθος και τη μοίρα με τα έργα του νου και της καρδιάς, αυτά που φέρνουν τον άνθρωπο όλο και πιο κοντά στο Θεό, αυτά που τον οδηγούν δίπλα στο συνάνθρωπο.

Αποκρυστάλλωμα μιας ορθής και όρθιας σκέψης, το αρχαίο άγαλμα (μεμονωμένο ή ως αναπόσπαστο μέρος αρχιτεκτονικού συμπλέγματος) καθαγιάζει και αγλαΐζει1 τους χώρους της πόλης. Σήμα ανάτασης ψυχικής και ορόσημο πανάρχαιας μνήμης, θυμίζει στους πολίτες την αμέριστη ευθύνη τους για τη συνοχή της κοινωνικής ομάδας και ορθώνεται εγγυητής της ιστορικής αλληλεγγύης του συνόλου. Διαγράφει ο τεχνίτης τα πλαίσια μιας πάντα ευνομούμενης και ισορροπημένης πολιτείας, έτσι όπως την ονειρευόταν η νεογέννητη δημοκρατία και έτσι όπως την ορίζει η πλατιά ειρηνευτική κίνηση του θεϊκού βραχίονα στο αέτωμα του ολυμπιακού ναού. Κίνηση που αναδεικνύει τον Απόλλωνα ρυθμιστή στη διαμάχη του ανθρώπου με το ζώο, με το μυθικό Κένταυρο, στην


1 αγλαΐζω=λαμπρύνω



Ολυμπία, και οργανωτή της ζωής μέσα στο φως του λόγου. Το πέρασμα από το μύθο στο λόγο έγινε, χάρη στην τέχνη, άγαλμα, θέαμα και θεωρία. […]


Το πέρασμα από το ζώο, την άγρια φύση και τους αγρούς, στο δομημένο άστυ και στην οργανωμένη πόλη, ας πούμε τη θεϊκή μετάβαση από την κυνηγέτιδα Άρτεμι στην πολιάδα Αθηνά, δηλώνει με κάθε της μορφή και σε κάθε της βήμα η αρχαία ελληνική τέχνη, πρώτη αυτή εγρήγορση του ανθρώπου στον κόσμο του ελεύθερου πνεύματος. Αυτό ίσως είναι το συνοπτικό μέγιστο μάθημα του αρχαιοελληνικού βιώματος, των ανθρώπων που πρώτοι σμίλευσαν στο ξύλο, στην πέτρα και στο μάρμαρο, τη μορφή της εσωτερικής ενατένισης, συνδυασμένη με την ιδεατή πληρότητα της φυσικής ομορφιάς. Μαρτυρεί για τα λεγόμενά μου το αινιγματώδες χαμόγελο του αρχαϊκού κούρου και η ανείπωτη έκπληξη στο βλέμμα της κόρης μέσα στην πολύπτυχη φορεσιά της.


Ιδού η απαρχή της προσπάθειας για γνώση και για αυτογνωσία, ιδού το πρώτο ερωτηματικό, το για πάντα αναπάντητο, ιδού η αυγή του μυστηρίου που οδήγησε τον άνθρωπο να γίνει πλάστης αθάνατου έργου, δημιουργός δηλαδή θεών. Δάμασε η ελληνική τέχνη το ζώο πριν ανακαλύψει τον τέλειο άνθρωπο. Το συντροφικό συναπάντημα του ανθρώπου με τους θεούς διδάσκει η αρχαία αισθητική, στην προσπάθειά της να αιχμαλωτίσει την τέλεια μορφή την πάντα μετέωρη και πάντα τεταμένη προς μια ιδεατή πληρότητα, προς ένα αέναο γίγνεσθαι. Να γιατί η αρχαία τέχνη θα μένει πάντα πρωτοποριακά επίκαιρη και ζωντανή: είναι η τέχνη πυξίδα και σταθερός προσανατολισμός, αυτή που δεν γνώρισε αμηχανίες και αγνοεί τα αδιέξοδα, γι’ αυτό και εμπνέει κάθε αναγέννηση, γι’ αυτό και μένει η βάση κάθε πνευματικής παλιννόστησης προς το ουσιώδες, δηλαδή τη δημιουργία ελευθερίας.



Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ
Πολιτισμός και Ελληνισμός
Προσεγγίσεις, Αθήνα2007
(Διασκευή)


A1. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (100-120 λέξεις).


Μονάδες 25


Β1. Η αρχαία τέχνη θα μένει πάντα πρωτοποριακά επίκαιρη και ζωντανή. Να αναπτύξετε το περιεχόμενο της φράσης σε μία παράγραφο (70-90 λέξεις).


Μονάδες 10


Β2. α) Να βρείτε τους δύο τρόπους πειθούς που χρησιμοποιεί η συγγραφέας στην τελευταία παράγραφο και να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με μία αναφορά για κάθε τρόπο (μονάδες 6).


β) Να εντοπίσετε στο κείμενο τέσσερις λέξεις ή φράσεις με μεταφορική σημασία (μονάδες 4).


Μονάδες 10


Β3. α) επίτευγμα, δαμάσει, μετάβαση, πληρότητα, ουσιώδες: Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις (μονάδες 5).


β) έλλογη, κοντά, συνοπτικό, φυσικής, αιχμαλωτίσει: Να γράψετε από ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις (μονάδες 5).


Μονάδες 10


Β4. Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνταξης στις παρακάτω φράσεις και να τις μετατρέψετε στο αντίθετο είδος:


Διαγράφει ο τεχνίτης τα πλαίσια μιας πάντα ευνομούμενης και ισορροπημένης πολιτείας (μονάδες 2).


Δάμασε η ελληνική τέχνη το ζώο πριν ανακαλύψει τον τέλειο άνθρωπο (μονάδες 3).


Μονάδες 5


Γ1. Σε ημερίδα του δήμου σου με θέμα «Τέχνη και Ζωή» συμμετέχεις ως εκπρόσωπος του σχολείου σου με εισήγηση 500-600 λέξεων. Στην εισήγηση αυτή αναφέρεσαι στην προσφορά της Τέχνης στους νέους σήμερα, καθώς και στους τρόπους με τους οποίους μπορεί το σχολείο να συμβάλλει στην ουσιαστική επαφή τους με αυτήν.


Μονάδες 40



DMCA.com Protection Status Copyrighted.com Registered & Protected


author image

About the Author

This article is written by: Φιλόλογος Ερμής - He has already written over 2.200 articles for Φιλόλογος Ερμής. He has Graduate Diploma in Classical Philology, Postgraduate Diploma in Applied Pedagogic, and is Candidate Doctor(Dph) of Classical Philology. Stay touch with him or email him

13 σχόλια:

podilatakias είπε...

anebase ta 8emata 10 kai 30 phge ainteeee

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

ΕΧΟΥΝ ΠΈΣΕΙ ΤΑ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ

Ανώνυμος είπε...

ante ta themata....

Ανώνυμος είπε...

ti ginetai me ta sisthmata tr.....!!

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

ΕΚΑΝΑ ΌΣΟ ΠΙΟ ΓΡΗΓΟΡΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΠΑΙΔΙΑ

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

ΣΕ ΛΊΓΟ ΘΑ ΤΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΤΩ ΚΑΙ ΘΑ ΣΑς ΠΩ ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

katerina_94 είπε...

Θα δημοσιευτουν οι απαντησεις στο ιστολογιο;

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

οι απαντήσεις μου στα θέματα, κριτική καισχολιασμός στο
http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_701.html

Ανώνυμος είπε...

αμα αντι για εισηγηση το κανω σαν αρθρο ποσο θα μου κοψουν?
ρουλα

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

Δεν είναι μόνο ότι προφανώς έβαλες τίτλο.. αλλά και μια εισήγηση προαπαιτεί συνολικό ύφος που θα διαχέεται μέσα στο κείμενο. Είναι πρόβλημα εκφράσεως...!! Πιθανόν γύρω στις 3 μονάδες στα 20 αν είναι επιεικής ο εξεταστής

Ανώνυμος είπε...

3 μοναδες στις 20?
δηλαδη 15 μορια στα 40
για το επικοινωνιακο..
κανεις λαθος

(δεν ειμαι η ρουλα)

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

Στην έκθεση παιδιά 10/20 βαθμολογείται το περιεχόμενο, 6/20 η έκφραση και 4/20 η δομή.
Είπα στην κοπέλα την μισή έκφραση λάθος περίπου 3/20 δηλαδή 6/40. Οχι και 15!!!!
Και είπα ότι επειδή το ύφος της εισήγησης δέον όπως διαχέεται εις όλο το κείμενο...