ΤΗΣ ΒΙΚΥΣ ΣΙΑΜΑΝΤΑ
Η έννοια της γονεϊκότητας αφορά ένα σύστημα πεποιθήσεων, στάσεων,
αλλά και πρακτικών συμπεριφοράς. Συνδέεται άμεσα με τον τρόπο που οι γονείς
αντιλαμβάνονται και ανταποκρίνονται στις ανάγκες των παιδιών τους, το πώς εκφράζουν
συναισθήματα, το πώς λειτουργούν οι ίδιοι ως εκπαιδευτές συμπεριφορών και δράσεων, αλλά και το ποιες στρατηγικές ελέγχου συμπεριφορών χρησιμοποιούν. Η οικογένεια
μεταδίδει, λοιπόν, τον πολιτισμό, την μόρφωση, τη γλώσσα, διαμορφώνει τη
συμπεριφορά, αναπτύσσει ψυχικούς και κοινωνικούς δεσμούς.
Αυτό το σύστημα επηρεάζει κατά γενική ομολογία τον τρόπο που
οι γονείς εμπλέκονται στη σχολική καθημερινότητα των παιδιών τους. Η στάση της
οικογένειας απέναντι στο σχολείο, όπως και οι συνεργατικές σχέσεις που αναπτύσσουν με τους εκπαιδευτικούς συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στη διαμόρφωση των μαθησιακών επιδόσεων των μαθητών.
Βιβλιογραφικά διαπιστώνεται ότι η αποτελεσματική γονεϊκή
εμπλοκή συνδέεται με:
- την αύξηση
του ενδιαφέροντος από τους μαθητές για μάθηση,
- τη θετική
σχολική επίδοση,
- την ομαλή
κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη και διαμόρφωση υγιών προτύπων συμπεριφοράς,
- τα μικρότερα
ποσοστά σχολικής διαρροής,
- την επιτυχημένη
επαγγελματική σταδιοδρομία,
- τη δημιουργία
υψηλότερων προσδοκιών για τον εαυτό τους,
- την καλύτερη
αντιμετώπιση ακαδημαϊκών δυσκολιών.
Πώς μπορούν οι γονείς να εμπλέκονται, όμως, με τρόπο
εποικοδομητικό και αποτελεσματικό στη μαθησιακή πορεία του παιδιού τους;
Αρχικά, είναι πολύ σημαντικό τόσο η οικογένεια όσο και η εκπαιδευτική κοινότητα να κατανοούν την αξία της συνεργασίας, αλλά και να εργάζονται επί ίσοις όροις για τη δημιουργία κλίματος σεβασμού και εμπιστοσύνης με κοινό στόχο
το όφελος του/ της μαθήτριας. Η συχνή και ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ τους
συμβάλλει σε αυτό το σκοπό, όπως και ο από κοινού σχεδιασμός προγραμμάτων που
εστιάζουν στην ενίσχυση της γονεϊκής συμμετοχής στη σχολική ζωή των παιδιών και
φυσικά η εφαρμογή αυτών στην εκπαιδευτική πραγματικότητα. Τέτοια προγράμματα
μπορεί να είναι η συμμετοχή των γονέων στις υλικοτεχνικές δομές της σχολικής
μονάδας, στις γιορτές, στις εκδρομές ή ακόμα και στη διαμόρφωση ευέλικτων
διαθεματικών μαθησιακών εμπειριών.
Βέβαια, σήμερα η συμμετοχή των γονέων φαίνεται να είναι πιο έντονη στην προσχολική και πρωτοσχολική ηλικία των παιδιών, ενώ αργότερα περιορίζεται στην παρακολούθηση των εργασιών που πρέπει να ετοιμαστούν στο σπίτι. Επίσης, η αγχώδης καθημερινότητα των γονέων λειτουργεί ανασταλτικά για τη δημιουργία συνεργατικών σχέσεων ανάμεσα στους ίδιους και τους εκπαιδευτικούς. Άλλα εμπόδια προκύπτουν, ακόμα, και από τη διαφορετική πολιτισμική και εκπαιδευτική ταυτότητα της οικογένειας, αλλά και την έλλειψη αμφότερης εμπιστοσύνης. Οι εκπαιδευτικοί, από την άλλη, συχνά έρχονται αντιμέτωποι με αδιάφορους ή με υπερβολικά παρεμβατικούς γονείς, με αποτέλεσμα να μην επιθυμούν την ανάπτυξη της μεταξύ τους συνεργασίας. Το στοίχημα είναι, λοιπόν, να διαμορφωθεί σταδιακά μία ουσιώδης σχέση, ώστε να γκρεμιστούν αυτά τα εμπόδια και να λειτουργήσουν όλοι προς όφελος των παιδιών, κάτι που είναι στο χέρι και των δύο και εξαρτάται από τον τρόπο που αντιμετωπίζουν το ρόλο τους κάθε φορά.
Οικογένεια και εκπαιδευτικοί, λοιπόν, αποτελούν τα βασικά πρότυπα
προς μίμηση για τα παιδιά. Επομένως, η δημιουργία και διατήρηση -και από τα δύο
μέλη- όσο το δυνατόν πιο ισχυρών δεσμών ενισχύει την ολιστική ανάπτυξη των
τελευταίων, ενώ οδηγεί στη δημιουργία θετικής εικόνας εκ μέρους τους για το
σχολείο εν γένει.
