ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡ. ΚΑΤ. - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ II (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΙΣ)

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

 

ΚΕΙΜΕΝΟ

Διονύσιος Σολωμός, Ο ΚΡΗΤΙΚΟΣ

Διαβάστε Περισσότερα

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡ. ΚΑΤ. - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ I (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΙΣ)

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

 

 ΚΕΙΜΕΝΟ:

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ‐«Ο ΚΡΗΤΙΚΟΣ»

Διαβάστε Περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΓΠ) - ΘΕΜΑΤΑ

επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-κλασσικου φιλολόγου-

ΚΕΙΜΕΝΟ

Πανανθρώπινο μήνυμα τέχνης

Κάθε πολιτισμός έχει τα όρια και το στίγμα του στον ιστορικό χώρο και χρόνο. Μέσα ωστόσο στην ιστορία του κόσμου, το αρχαιοελληνικό αισθητικό επίτευγμα σημαδεύει την καταγωγή μιας τέχνης με πανανθρώπινο μήνυμα και με διαστάσεις παγκόσμιες, θα έλεγα σχεδόν εξωχρονικές. Πρώτη έκφραση της αποστασιοποίησης του ανθρώπου από την αναγκαιότητα της φύσης, χάρη στη μεταμόρφωση της ύλης σε πνεύμα, το ελληνικό πλαστικό κατόρθωμα δηλώνει την επίμονη και έλλογη προσπάθεια του καλλιτέχνη να δαμάσει το πάθος και τη μοίρα με τα έργα του νου και της καρδιάς, αυτά που φέρνουν τον άνθρωπο όλο και πιο κοντά στο Θεό, αυτά που τον οδηγούν δίπλα στο συνάνθρωπο.

Διαβάστε Περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012

ΤΟ

ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ

ΜΑΣ

ΡΙΧΝΕΤΑΙ  ΣΤΗΝ

ΜΑΧΗ

ΤΩΝ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ

 

Δια όσο διαρκούν οι εξετάσεις, σε όλα τα φιλολογικά μαθήματα

θα δίδονται τα θέματα, οι απαντήσεις

και συμβουλές δια το τελευταίο διάβασμα, τα επικίνδυνα

και άλλα παρόμοια.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!

 

  ............

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΙΣ

Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω από τα βάθη της καρδίας μου για την αμέριστη συμπαράσταση από πλευράς σας, για όσα προσπάθησα να πετύχω αυτές τις ημέρες, ήτοι την μερική προετοιμασία σε κάθε μάθημα, δίδοντας τα κομβικά σημεία και τα επικίνδυνα, την άμεση ανάρτηση των θεμάτων και τον σχολιασμό και απαντήσεις αυτών. Στο σχετικό ερώτημα δεξιά για το πώς βλέπετε την προσπάθεια 85% απάντησε ότι βοήθησα πάρα πολύ, ενώ 16% ότι ελάχιστα. Τους ευχαριστώ όλους. Διότι έστω κι ένας να εθεώρησε ότι τον βοήθησα τις μέρες αυτές, τις γεμάτες αγωνία και μόχθο πνευματικό, αληθώς σας λέγω είναι για μένα σαν να βοήθησα του πάντες. Η αλήθεια είναι ότι θα μπορούσα και καλύτερα να προσφέρω, αλλά την μια η συνεχής παράδοσις μαθημάτων και η εύρεσις μου εις τους δρόμους και από την άλλη η αδιάκοπη παρουσία μου στις μεταπτυχιακές μου παρακολουθήσεις έδρασαν ανασταλτικά εις αυτό. Όπως και να έχη και στα αρχαία και στην ιστορία όπου έκανα σημαντικές υποδείξεις στους μαθητές μου αλλά και σε εσάς, κάτι καλό βγήκε. Σας ευχαριστώ ξανά και εύχομαι καλά αποτελέσματα στα παιδιά μας, καλή ευόδωση στους κόπους των γονέων και στους συναδέλφους καλό κουράγιο στην συνεχή μας μάχη που επιλέξαμε να δίδουμε σε όλην μας την ζωή.

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

01/06/2012

……………

Μέχρις τώρα έχουν δημοσιευτεί τα εξής:

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΓΠ) - ΘΕΜΑΤΑ

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_21.html

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΓΠ) – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_701.html

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012/ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ/ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Α’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_2819.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (ΓΠ) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Α’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_22.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (ΓΠ) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Β’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_5386.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (ΓΠ) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Γ’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_4946.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (ΓΠ) - ΘΕΜΑΤΑ

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_23.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (ΓΠ) – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_2904.html

 

 ·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012/ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Β’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_5770.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012/ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Γ’)

 

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_7226.html

 

 ·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012/ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Δ’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_24.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012/ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Ε’) (ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_2882.html

 
 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) - ΘΕΜΑΤΑ

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_25.html

 
 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_3761.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012/ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Α’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_9359.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012/ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Β’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_8885.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012/ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Γ’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_7662.html

 
 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012/ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Δ’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_26.html

 

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012/ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Ε’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_4790.html

 

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012/ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ ΣΤ’) (ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΝ)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_6851.html

 

 

 ·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012/ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΑΔΙΔΑΚΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΡΟΣ ΕΞΑΣΚΗΣΙΝ

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_27.html

 

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) - ΘΕΜΑΤΑ

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_28.html

 

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_8558.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Α’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_4359.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Β’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_9095.html

 

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Γ’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_29.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Δ’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_7466.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Ε’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_1296.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ ΣΤ’) (ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΝ)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_360.html

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) - ΘΕΜΑΤΑ

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_1631.html

 

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_6261.html

 

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΛΑΤΙΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ / ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΟΧΗΣ (ΜΕΡΟΣ Α’)

http://filologos-hermes.blogspot.com/2012/05/2012_9851.html

 

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΛΑΤΙΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ / ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΟΧΗΣ (ΜΕΡΟΣ Β’)

http://filologos-hermes.blogspot.gr/2012/05/2012_31.html

 

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΛΑΤΙΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) - ΘΕΜΑΤΑ

http://filologos-hermes.blogspot.gr/2012/06/2012_01.html

 

 

·        ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΛΑΤΙΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

http://filologos-hermes.blogspot.gr/2012/06/2012_6617.html

 

ΤΕΛΟΣ

 

 

 

Διαβάστε Περισσότερα

Το δράμα του Πόντου, όπως το προείδε ο… Ευριπίδης

άρθρον του

ΝΙΚΟΛΑΟΥ  ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-κλασσικού φιλολόγου-

 

Επ’ αφορμή της μνήμης της συμφοράς του ποντιακού ελληνισμού και εν συγκρίσει με όσα έχουν γραφεί και θα γραφούν και εις το μέλλον, προς επικύρωσιν της μεγάλης εκτάσεως της συμφοράς, το παρόν θα επιχειρήση να καταδείξη το άγριον του τόπου και την βαρβαρότητά του, πρίν εκεί μετοικήση το ελληνικόν έθνος, καταδεικνύον εν τω άμα, ότι η βαρβαρότης και το αφιλόξενον αυτού ήταν πεπρωμένο να παραμείνη εις τους αιώνας και οι Έλληνες να έχουν εις το διηνεκές ουδέν άλλον εν ταις ψυχαίς των εξ εκείνου, πάρεξ αναμνήσεων πικρίας, δυστυχίας και αίματος ρέοντος πολλών αδελφών των. Και ήτο τω όντι αδικία δια τους Έλληνας και η πληρωμή του τόπου, δια την συμβολήν των, που όχι μόνον τον εξημέρωσαν αλλά και κάποιες στιγμές πολιτισμικώς τον ανέδειξαν στην υφήλιον.

Ο Ορέστης στην τραγωδία του Ευριπίδου «Ιφιγένεια εν Ταύροις» μετά τον φόνο της μητρός του κι αφού αθωώνεται εν Αθήναις, κυνηγιέται εξ ομάδος Ερινυών τινών, που διεφώνησαν με την απόφασιν. Ο Απόλλων εις όν καταφεύγει, του δίδει εντολήν να υπάγη εις την Ταυρίδα να υφαρπάξη το άγαλμα της Άρτεμης και να το φέρη εις την Αττική στην περιοχή της Βραυρώνας. Περίεργη χρησμοδότησις υπό του θείου, που μόνον ως ένδειξις αποστροφής αυτού προς το βάρβαρον και δυσώδες ήθος των εκεί ντόπιων βαρβάρων μπορεί να εξηγηθή. Ήτο ο τόπος που και οι θεοί δεν ήθελαν να έχουν σχέσιν.

Η Ιφιγένεια η δύστυχη το ομολογεί. Λέγει στην αρχή της τραγωδίας:

«Η Άρτεμη …εδώ στην χώρα να κατοικήσω μ’ έφερε των Ταύρων,

Που την ορίζει βάρβαρος βαρβάρων ρήγας.

Σ’ αυτό τον ναό με κάνανε ιέρεια

Κι έτσι με τα έθιμα – χαρές της θεάς- βαδίζω μιας γιορτής

Που είναι μόνο τ’ όνομά της ωραίο.

Το έθιμο, όπως ήταν και πρίν έρθω, ποιο ήταν;

Όποιος Έλληνας ξεπέσει εδώ, τον ετοιμάζω για θυσία».

(στιχ. 36-50)

Πρώτη ανάκρουσις! Λαός βάρβαρος που έχει ως δεσπότη βάρβαρο βασιλέα και που λατρεύουν θεούς μόνον κατ’ όνομα; Γιατί με έθιμα ανθρωποθυσιών στα αλήθεια μόνον άνθρωποι δεν ήσαν και μόνον την θείαν χάριν δεν είχαν. Χαρακτηριστική ωστόσο είναι η απέχθειά των προς τους Έλληνας. Αυτούς είχαν έθιμο να θυσιάζουν. Δεν λέει για άλλες εθνικότητες. Το μίσος προς τον λαμπρό, τον ανώτερο στο ήθος και στο πνεύμα είναι αέναο, αυτών που βάρβαροι όντες και απολίτιστοι θεωρούν τις υψηλότερες ιδέες εχθρούς.

Ο σκοταδισμός, ίνα επιβιώση αποστρέφεται το φώς. Η σκοτεινή εξουσία ίνα μείνη αλώβητη στα μάτια και στις συνειδήσεις των παραδεδομένων μαζών που εξουσιάζει, διότι τυφλές ούσες, τυφλά την υπακούουν, θεωρεί τους ξένους ανώτερους πολιτισμικώς, εχθρούς της δυναστείας των. Είς λαός, όπως και ο τουρκικός, αιώνες αργότερα, καταδυναστευόμενος από την απαιδευσία του, την στέρησιν και τα εξαχρειωμένα ήθη, που οι σουλτάνοι των είχαν όφελος να διαιωνίζουν, ήτο ποτέ δυνατόν να δεχθούν εντός του κόλπου των άνθρωπους ανώτερους πολιτισμικώς; Με χίλιους δύο τρόπους οι βάρβαροι ρηγάδες των, θα τους πείθανε εν τέλει πως είναι κίνδυνος γι’ αυτούς η ύπαρξις των Ελλήνων. Όπως και εγένετο. Και εκδιώχθησαν από την Μ. Ασία ολόκληρη, εκριζώχθησαν και παρεδόθησαν στο αίμα και στην σφαγή, ποιοι; Εκείνοι που έφεραν στον τόπο εκείνο τον ανθρωπισμό.

Θέλει κανείς να ακούση και τα αιώνια λόγια των βαρβάρων και να ιδή το μίσος των για τους Έλληνας;

«Της γής της βάρβαρης αυτής πολίτες

Όλοι στ’ άλογα μπρός! Χαλιναρώστε

Και τρέξτε στ’ ακρογυάλι, το ναυάγιο

Το ελληνικό στα χέρια σας να πέση.

Μπρός… αθεόφοβους ανθρώπους κυνηγήστε

..για να τους πιάσουμε… και τότε

Να παλουκωθούνε τα κορμιά τους.»

(στιχ. 1520-1530)

Ιδού τι αντιμετώπισαν για αιώνες οι Έλληνες του Πόντου. Ένα μίσος απύθμενο, όπερ αφετηρία έχον την μισαλλόδοξη θρησκεία των βαρβάρων, ήτις βάρβαρη αυτή, θεωρούσε άθεους και άπιστους τους άλλους -το κοράνι άπιστους βαπτίζει όλους όσους έχουν θρησκεία άλλη- βάρβαρη την θρησκεία των Ελλήνων, ωδηγούσε αυτούς στις περιβόητες κτηνωδίες των και θηριωδίες, απαγχονισμούς, παλουκώματα κτλ. Πόσον αίμα αθώο εχύθη!

«Ω συμφορά! Αποκοτιά φρικτή!

Ποια τύχη πλάι τους να στεκότανε

Γι’ αυτούς τι πέρασμα να βρισκότανε

Μακρυά από την χώρα αυτή, μακρυά από τον σκοτωμό

Για να σταλούν πίσω στο Άργος,

πρίν το αίμα των γυρεύοντας ζυγώσει το σπαθί;»

(στιχ. 930-939)

Το χρέος βέβαια ήταν βαρύ για εκείνους που έχοντας την τύχη των Ελλήνων εκείνων στα χέρια τους δεν έκαναν ότι μπόρεσαν, την ώρα που έπρεπε για να λυτρώσουν τους αδερφούς των. Χρέος αβάστακτο αλήθεια και ευθύνη μεγάλη, που μόνον άνθρωποι πατριώτες και με αγάπη στο όμαιμο και ομόθρησκο και ομόγλωσσο θα μπορούσαν να αισθανθούν, με άλλα λόγια άνθρωποι κυβερνήτες με αγάπη απύθμενη προς την πατρίδα των. Δυστυχώς δεν μπορέσαν εκείνοι και το αίμα του ποντιακού ελληνισμού θα τους βαραίνει αιώνια.

«Δικό σου χρέος, ταλαίπωρη ψυχή.

Δικό σου χρέος αυτό να ψάξης να βρής

Την σωτηρία εκείνων.

Άραγε από στεριά κι όχι από θαλάσσης;

Μα πεζοπόροι τρέχοντας, θα ήτανε κοντά

Ο θάνατος,

Ανάμεσα από βάρβαρες φυλές σαν θα περνούσαν

Και δρόμους κακοτράχαλους.

Από των μαυρογάλαζων των βράχων

Πάλι το στενό

Ήταν μακρυά η φευγάλα με καράβι»

(στιχ. 940-948)

Ήταν μακρυά ο Πόντος από την μητέρα Ελλάδα!! Και αυτό ήταν ίσα ίσα που έκανε μεγαλύτερο το χρέος εκείνων που εκλήθησαν να απεμπλέξουν τους Έλληνες του Πόντου από τη βάρβαρη θηριωδία που τους έζωσε αμετάκλητα και να βρούν τρόπο να το κάνουν. Η γεωγραφική απομόνωσις του Πόντου διεδραμάτισε  το μεγάλο της ρόλο στο δράμα που εξελίχθη.

Στο συνέδριο της Ειρήνης του Παρισιού (Δεκ. 1918- Απρ. 1919), συνέδριον όπερ επραγματοποίησαν αι νικητήριαι δυνάμεις της Αντάντ, προκειμένου να διευθετήσουν τα ζητήματα που αφορούσαν την διανομήν των εδαφών εις βάρος των ηττημένων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Βενιζέλος, επειδή και επιέσθηυπό των συμμάχων, δεν συμπεριέλαβε ποτέ τον Πόντο εις τον φάκελο των ελληνικών διεκδικήσεων και πρότεινε να παραχωρηθή η περιοχή εις την υπό ίδρυσιν Αρμενική Δημοκρατία. Είχεν κρίνει ο «εθνάρχης» ότι η αποδοχή εκ της Ελλάδος αιτήματος των Ποντίων για ανεξαρτησία και μετέπειτα ενσωμάτωσιν με την μητέρα πατρίδα θα εξασθενούσε τα αιτήματα της χώρας σε περιοχές γειτονικές αυτής. Θυσιάστηκαν ψυχές προκειμένου να εξυπηρετηθούν και πάλι ωμά συμφέροντα.

Αυτή ήταν η υπέυθυνος στάσις των Ελλήνων δια τον ποντιακόν ελληνισμό, που ήκμασε σε έναν τόπο, που μόνο φιλικός δεν ήταν ανέκαθεν.

Διαβάστε Περισσότερα

Ο χαμός του γένους των ελλήνων ποντικών

επιμελεία του

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-κλασσικού φιλολόγου-

Ας ιδή ο φιλαναγνώστης την προδοσία των πολιτικών ημεδαπών και ξένων, το γένος των βατράχων, που με δόλιο τρόπο έπνιξε τον δύστυχο λαό μας. Βέβαια τα ήθελε το γένος των ποντικών, τέτοιο να πάθει κακό, καθώς ανόητο υπήρξε και το μόνο πού ‘ξερε ήταν πώς να τρώει. Ακόμα και σαν πεθαίνει το μόνο που κάνει είναι να βγάζη ωραίους λόγους. Σε απάτητα νερά και σε κινδύνους μέσα, μακριά από εκεί που ήταν το στοιχείο του, η δυνατότητά του, που τον ρίξανε, ήταν δεδομένο πως δεν θα τα καταφέρνε. Μα ο ποντικοστρατός στο τέλος θα εκδικηθή τον θάνατό του.

-Γιατί ρωτάς με το γένος μου; Το ξέρει ο κόσμος όλος.

Το ξέρουν κι οι θνητοί κι οι αθάνατοι, ως και τα ουρανοπούλια.

Με ονοματίζουν Ψιχουλάρπαγα, κι είμαι του Ψωμοφάγου

γιός, του τρανόκαρδου του κύρη μου. Μάνα μου η Μυλογλύφτρα,

η μοσκοθυγατέρα του τρανού του ρήγα Ξυγκομάση.

Σε καλυβόσπιτο με γέννησε, κι αρχοντικιά η τροφή μου.

Καρύδια, σύκα κι ολονόστιμες θροφές λογιώ λογιώνε.

Μα πώς να με λογιάσεις φίλο σου, που διόλου δε σου μοιάζω;

Εσένα βάτραχε στα νερά είναι η ζήση σου. Μα εγώ το ‘χω συνήθεια

Να ροκανίζω όσα έχουν οι άνθρωποι στα σπίτια τους καλούδια.

Ψωμί δε μου ξεφεύγει αφρόπλαστο σ’ ωριόκλυτο πανέρι,

μήτε κομμάτι από χοιρόμερο, σκωτάκια ασπροντυμένα,

μήτε και το τυρί το νιόπηχτο από το γλυκό το γάλα,

μήτε η λαχταριστή μελόπιτα, που ως κι οι θεοί ποθούνε,

μήτε όσα σ’ ανθρωποξεφάντωσες μαγείροι μαστορεύουν

στις χύτρες τεχνικά ταιριάζοντας λογιώ λογιώ νοστίμιες.

Ποτέ δεν έφυγα απ’ το σάλαγο τον άγριο του πολέμου,

στους μπροστόμαχους πάντα ανάμεσα ρίχνομαι ευθύς στην μάχη.

Δεν τον φοβάμαι εγώ τον άνθρωπο, τρανό κι ας έχει σώμα,

μα του δαγκάνω τ’ ακροδάκτυλα στην κλίνη του γλιστρώντας.

Κι έτσι αλαφρά βουτάω την φτέρνα του, που δεν γροικάει τον πόνο,

Κι απ’ το βαθύ ύπνο δεν σηκώνεται την ώρα που δαγκώνω.

Μονάχα δυο είναι που μου φέρνουνε σ’ όλη τη γης τρομάρα.

Γάτα και κιρκινέζι από την μια, τρανή μου δυστυχία,

Τ’ άλλο η παγίδα η πολυστέναχτη, που δόλιος μου είναι ο χάρος.

Μα απ’ όλα πιότερο η ανήμερη μου φέρνει σύγκρυο η γάτα,

γιατί πασκίζει ως κι απ’ την τρύπα μου λες να με ξετρυπώσει.

Δεν τρώω ραπάνια μήτε λάχανα, δεν τρώω κολοκύθια,

χλωρά κοκκινομαγούλια ή σέλινα δεν είν’ τροφή δική μου

αυτά για φαγητά σεις τα ‘χετε, που ζείτε μες την λίμνη.

Σ’ αυτά αποκρίθη ο Φουσκομάγουλος χαμογελώντας κι είπε:

-         Για την κοιλιά σαν κούρκος φούσκωσες, ξένε. Κι εμείς στη λίμνη

και στην στεριά πολλά χαιρόμαστε, που θάμα να τα βλέπεις.

Διπλή ζωή, διπλό βοσκότοπο χάρισε στα βατράχια

του Κρόνου ο γιός, στη γης πηδήματα να κάνουν, να βουτάνε

στη λίμνη κι έτσι διπλομοίραστη την κατοικιά τους να ‘χουν.

Κι αν θές να δείς, να μάθεις, εύκολα κι αυτό μπορεί να γίνει.

Πήδα στην πλάτη μου και κράτα με γερά, μηπως γλιστρήσεις

κι έτσι με την καρδιά σου ολόχαρη στ’ αρχοντικό μου μπαίνεις.

Έτσι είπε και την πλάτη του έσκυψε. Κι ευθύς ανέβη εκείνος

γύρω τα χέρια αλαφροδένοντας στον τρυφερό λαιμό του.

Χαιρόταν στην αρχή γιατί έβλεπε τ’ αραξοβόλια δίπλα,

ονειρεμένο το ταξίδι τους. Μα ξαφνικά σαν είδε

τα σκούρα να τον ζώνουν κύματα, κορόμηλο το δάκρυ,

κλαιγόταν, μα η μετάνοια ανώφελη, τραβούσε τα μαλλιά του,

τα πόδια κάτω από την κοιλιά έσφιγγε και μέσα του η καρδιά του

σπαρτάριζε γιατί ήταν άμαθη και τη στεριά ποθούσε.

Βαριά αναστέναζε και πάγωσε το αίμα του από τον φόβο.

Σαν το κουπί η ουρά του πίσω τουμες τα νερά σερνόταν,

κι ως τους θεούς έκανε δέηση να βγεί, στεριά να πιάσει,

νερά ολοσκότεινα τον έλουζαν κι όλος έκραζε βοήθεια.

Κι από το στόμα του σαν ρήτορας αυτό το λόγο βγάζει:

-         Στη ράχη του όμοια δεν κουβάλησε το ερωτικό φορτίο

μες απ’ το κύμα ο Ταύρος φέρνοντας στην Κρήτη την Ευρώπη,

ως κουβαλάει εμέ στο σπίτι του, στην πλάτη του απλωμένον,

ο βάτραχος σ’ αφρούς σηκώνοντας το ολόχρωμό του σώμα

ξάφνου μια νεροφίδα πρόβαλε, φρικτό και για τους δυό τους

θέαμα. Το κεφάλι ορθόστητο πα στα νερά κρατούσε.

Μόλις την είδε ο Φουσκομάγουλος, βούτηξε κι ούτε νοιάστη

που έτσι το σύντροφό του θ’ άφηνε να αφανιστεί, στης λίμνης

τα βάθη χώθηκε και γλύτωσε από το μαύρο χάρο.

Πετάχτη ο ποντικός κι ανάσκελα μες τα νερά ξαπλώθη,

Τα χέρια του έσφιγγε και τσίριζε το τέλος του γροικώντας.

Πολλές φορές στον πάτο βούλιαξε, πολλές γοργοκλοτσώντας

απάνω ανέβαινε, μα αδύνατο του χάρου να ξεφύγει.

Μούσκεμα τα μαλλιά του πιότερο το σώμα του βαραίναν.

Κι έτσι όπως τα νερά τον έπνιγαν, λέει τούτες τις φοβέρες

-Θα το πληρώσεις Φουσκομάγουλε, το δόλιο φέρσιμό σου,

γιατί από το σώμα σου με πέταξες σαν ναυαγό από βράχο.

Δεν θα σουν στην στεριά, πανάθλιε, διόλου καλύτερός μου

στην πάλη, στις γροθιές, στο τρέξιμο, μα ξεπλανεύοντάς με,

ύπουλα στα νερά με πέταξες. Τα βλέπει ο θεός και κρίνει,

ο ποντικοστρατός εκδίκηση θα πάρει,δεν γλυτώνεις.

Βατραχομυομαχία στιχ. 25-98

Μτφρ. Νικ. Κοτσελίδη

Διαβάστε Περισσότερα

Αναζητώντας τον Ντεκάρτ (ΜΕΡΟΣ Β’)

επιμελεία του

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-κλασσικού φιλολόγου-

 Για μας, τους μεταγενεστέρους του, που επωφεληθήκαμε από την επίδρασή της, η καινοτομία τού Ντεκάρτ αποτελεί κοινοτοπία. Πρέπει όμως να έχουμε αναστήσει κάπως μέσα μας τη δική του εποχή, την πνευματική και ψυχολογική της ατμόσφαιρα, να έχουμε νοιώσει το δέος που ένοιωθαν οι τότε άνθρωποι μπρος στην ιεραρχία τών αξιών, την καθιερωμένη μέσα στις συνειδήσεις τους, όχι μονάχα από τα ήθη τών συγχρόνων και τις παραδόσεις των παλαιοτέρων, παρά από αυτή τούτη τη «θεία Αποκάλυψη», για να μπούμε κάπως στο νόημα του τεράστιου άθλου που αποτέλεσε η διακήρυξη των κανόνων τής Μεθόδου τού Ντεκάρτ. Πρόκειται κυρίως για τον πρώτο κανόνα. Οι τρεις άλλοι είναι τεχνικοί, πρακτικοί κανόνες, που έχουν βέβαια τη χρησιμότητά τους :« Ν α διαιρώ τις δυσκολίες...»

«Να κατευθύνω τις σκέψεις μου με τάξη, περνώντας από τα απλά στα συνθετότερα.. .»

Να κάνω απαριθμήσεις κι ανασκοπήσεις. . .τέτοιες που να είμαι βέβαιος πως δεν θα π α ρ α λ ε ί ψ ω τίποτα. . .».

Είναι αναμφίβολο πως οι νοικοκυρεμένες αυτές σκέψεις, έστω κι αν δεν είχαν ακόμα διατυπωθεί σε κανόνες μεθοδολογίας, εφαρμόζονταν ήδη από πολλούς ανθρώπους προικισμένους με τη στοιχειώδη ορθοφροσύνη. Δεν είναι μ’αυτούς που ο Ντεκάρτ άλλαξε τον ρυθμό τού κόσμου. Αυτοί μοιάζουν να τοποθετήθηκαν εκεί για να καλύψουν με την άκακη μετριότητά τους την ανυπολόγιστη εκρηκτικότητα που έκρυβε τότε μέσα του ο πρώτος από τους τέσσερις κανόνες. Αυτός είναι που περικλείνει ολόκληρο τον Ντεκάρτ, κι αυτό θα πει πως περικλείνει «εν δυνάμει» όλη την καταπληκτική ανάπτυξη του επιστημονικού πνεύματος των Νεότερων Χρόνων. Όμως, πόσο εύκολα μπορεί κανείς να τον αφήσει κι αυτόν να περάσει απαρατήρητος αν δεν τον προσέξει καλά, για να δει τί κρυβόταν την εποχή εκείνη κάτω από το ταπεινό σχήμα που είχε ντυθεί ο πρώτος του κανόνας! «Να μην παραδέχομαι τίποτα για αληθινό, αν δεν το ξέρω ολοφάνερα αληθινό... Ν' αποφεύγω τη βιασύνη και την προκατάληψη... Να μην περιλαμβάνω στις κρίσεις μου τίποτα παραπάνω απ’ ό,τ ι θα παρουσιάζεται στον νου μου τόσο καθαρά και τόσο διακριτά ώστε να μη μου δίνεται καμιά ευκαι-ρία ν' α μ φ ι β ά λ λ ω γι αυτό».Ας σταθούμε μια στιγμή, ας κλείσουμε τα μάτια, ας μεταφερθούμε πίσω στα χρόνια κείνα, κι ας προσπαθήσουμε να δώσουμε ένα συγκεκριμένο, το αληθινό τους όνομα στα πράματα που περιγράφονται τόσο αόριστα και συγκαλυμένα. Στο εξής, όταν ερευνώ τη Φύση και τα προβλήματά της τίποτα δεν θα το δέχομαι για αληθινό

αν το λογικό μου δεν το ελέγξει και δεν το αναγνωρίσει για αληθινό. Οποιοσδήποτε κι αν είναι κείνος που μου το βεβαιώνει, εγώ δεν θα τον πιστέψω. Δεν θα παρασυρθώ από καμιά βιασύνη, τη βιασύνη που δίνει η αποκτημένη συνήθεια

που κι αυτή μού τη δίνει η διαπαιδαγώγησή μου. Ούτε θα παρασυρθώ από καμιά προκατάληψη. Προκατάληψη είναι οτιδήποτε έχει μπει μέσα στην ψυχή μου, βαλμένο από οποιον-δήποτε άλλον εκτός από το λογικό μου. Πού καταλήγαν όλα αυτά στην εποχή τού Ντεκάρτ; Καταλήγαν στο να διακηρύξουν πως, για να κατακτήσει την αλήθεια και να θεμελιώσει την επι-στήμη, ο άνθρωπος πρέπει να παραμερίσει οποιονδήποτε άλλον εκτός από το λογικό του. Δηλαδή, γνώσεις, αισθήματα. Και την πίστη του ακόμα! Μέσα σε μιαν ανθρωπότητα, όπου τα πάντα είταν ρυθμισμένα κι εξουσιασμένα από την Εκκλησία, όπου η σκοπιμότητα του δόγματος παρεμβαλλόταν παντού, κι όριζε πορεία κι όρια στη δράση τής ανθρώπινης σκέψης

όπου κάθε απειθαρχία, τί λέω; ακόμα κι η απορία εκφρασμένη απορία αποτελούσε αίρεση ή μαρτυρούσε αθεϊσμό, βγήκε μια μέρα κάποιος, πιστός, αφοσιωμένος καθολικός, που τόλμησε να πει — ω, πόσο σκεπασμένα! αλλά το είπε πως δεν θα θεμελιωθεί ποτέ επιστήμη ικανή να βρει τη λύση τών προβλημάτων που ορθώνει μπροστά στον άνθρωπο η Φύοη, αν ο νους τού ανθρώπου δεν κλείσει έξω από το επιστημονικό τον εργαστήριο τη Θρησκεία. Ο Ντεκάρτ δεν είταν ούτε άθεος, ούτε άθρησκος. Απεναντίας! Δεν έπαψε ποτέ να εκκλησιάζεται, να προσεύχεται, να πιστεύει. Όμως, χωρίς να θυσιάσει τίποτα από την αφοσίωσή τον στη θρησκεία τών πατέρων, των δασκάλων,

«της παραμάννας μου» θα πει ο ίδιος δ ι α κ ή ρ υ ξ ε την α π ό λ υ τ η ανάγκη του χωρισμού τής επιστήμης από τη θεολογία. Της ηθικής σκοπιμότητας από τη φυσική αναγκαιότητα. Φαινομενικά, ο πόλεμος τον είταν πόλεμος κατά της Σχολαστικής φιλοσοφίας. Στην πραγματικότητα, ο Ντεκάρτ πολεμούσε κείνο που είχε νοθέψει και τη φιλοσοφική και την επιστημονική σκέψη τη θεολογία με τις σκοπιμότητές της. Με τη ζωή τον και το παράδειγμά τον ο Ντεκάρτ διακήρυξε ουσιαστικά πως οι επιστήμονες δεν πρέπει να πάψουν να πηγαίνονν στην εκκλησία. Δεν πρέπει όμως η Εκκλησία να θεωρεί το επιστημονικό εργαστήριο μετόχι της. Ούτε κι οι θελήσεις της να διέπουν την επιστημονική έρευνα. Όλα τ άλλα είναι απλές συνέπειες της βασικής αυτής καινοτομίας. Όλα : κι η Μεταφυσική κι η Φυσική του. Κι η καρτεσιανή μεθοδική αμφιβολία, κι ο ρασιοναλισμός τον. Κι η υπαγωγή τών πάντων, ακόμα και της Ιατρικής, στον μαθηματικό λογισμό' και το περίφημο «Σ κ έ π τ ο μ α ι, άρα υπάρχω» κι ο τονισμός τής ενότητας της επιστημονικής σκέψης' κι η κοσμογονία του' κι η θεωρία τών στροβίλων κι η ανάλυση της ύλης σε έκταση και κίνηση' κι η παράδοξη θεωρία τού αυτοματισμού τών ζώων, που δεν έχουν ψυχή' κι ο δυϊσμός τού ανθρώπου, που είναι φύση σύνθετη, γιατί είναι ψυχή, με ουσία της τη νόηση, και σώμα, με ουσία τον την ύλη. Κι όλα τ άλλα, τα σωστά και τα στραβά, οι καταπληκτικοί προϊδεασμοί κι οι πλανημένες φαντασιοπληξίες, όλα αυτά δίνουν το μέτρο τής προσωπικότητας και του έργου του, δίνουν τα όρια των δυνατοτήτων του. Αλλά δεν αποτελούν την πεμπτουσία τής πραγματικής εισφοράς τού Ντεκάρτ. Αυτή περιλαμβάνεται στην όσο το δυνατόν πιο συγκαλυμένη, πιο ταπεινόφρονη αλλά κατηγορηματική διακήρυξη μιας ανατρεπτικής, αλλά γονιμότατης αλήθειας : Αυτής που ορίζει πως, για να κάνει δική του, για να κατακτήσει την Αλήθεια μέσα στη Φύση, ο άνθρωπος πρέπει να μην αναζητήσει το μέσο πουθενά αλλού ούτε και στους υπερφυσικούς ουρανούς τής θρησκείας. Θα το βρει αποκλειστικά μέσα στον νου του! Αυτή την επανάσταση δεν την έκανε ο Ντεκάρτ με ελαφριά καρδιά. Απεναντίας. Καθώς ο αναγνώστης μπορεί να δει διεξοδικότερα στο βιογραφικό σημείωμα, ο Ντεκάρτ χρόνια βασανίστηκα πριν το πάρει απόφαση να υπερνικήσει τους δισταγμούς του και να δημοσιέψει τους κανόνες τής Μεθόδου του. Τολμηρότατος όταν βρισκόταν αποτραβηγμένος μέσα στον κόσμο τών στοχασμών τον, ο Ντεκάρτ δεν είχε μαγνητική ιδιοσυγκρασία. Πάντα προσπάθησε ν αποφύγει τις συγκρούσεις με όλους. Αγωνίστηκε να εξευμενίζει την Καθολική Εκκλησία, πολλαπλασιάζοντας τις εκδηλώσεις τής νομιμοφροσύνης του και βάζοντας, για να την εξυπηρετήσει, τις ικανότητες τον ορθολογισμού τον στην υπηρεσία μιας ορθόδοξης, συμμορφωμένης μεταφυσικής. Αυτά όμως όλα αφορούσαν αποκλειστικά την προσωπική του θέση. Παρ’ όλες τις προφυλάξεις και τα προσχήματα, η ιδέα του, η γόνιμη ιδέα που ο Ντεκάρτ εξαπόλυσε στον κόσμο, δεν μπορούσε να μην κάνει τον δρόμο της. Το ελεύθερο πνεύμα, χειραφετημένο, τράβηξε κι αυτό τον δρόμο του, και δεν πρόκειται πια να σταματήσει. Αυτή είναι μοιραία απλοποιημένη στο έπακρο η σημασία τού Ντεκάρτ. Κι είναι φυσικό να ρωτήσει κανένας αν ο άνθρωπος αυτός πρόβαλε άξαφνα στον ορίζοντα μιας ανέτοιμης ανθρωπότητας, σαν ένα εξαιρετικό, μοναδικό μετέωρο. Όχι, βέβαια! Όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές, ο ερχομός τής μεγαλοφυίας προαναγγέλθηκε από μιαν ακαθόριστη, αλλά σημαντική προ-ετοιμασία τών πνευμάτων. Στο επιστημονικό πεδίο, διάφοροι μεγάλοι και μικροί επιστήμονες είχαν ήδη ξεπροβάλει λίγο πριν, ή και ταυτόχρονα με τον Ντεκάρτ. Ο Κοπέρνικος, ο Κέπλερ, ο Γαλιλαίος, ο Τορριτσέλι. Το πνευματικό κλίμα είταν προετοιμασμένο για τον ερχομό τής Μεθόδου. Αλλά και στο καθαρά φιλοσοφικό, ο Ντεκάρτ είχε έναν ισάξιο σύγχρονο, κάπως προγενέστερο συναγωνιστή : τον Φρ. Βάκωνα, που άλλωστε διατύπωσε κι αυτός, ήδη από τα 1620, πέντε κανόνες που μοιάζουν αισθητά με τους τέσσερις του Ντεκάρτ. Όμως, του Ντεκάρτ η επίδραση υπήρξε μεγαλύτερη. Αν αναζητήσουμε το γιατί, θα βρούμε πρώτα την πολύ μεγαλύτερη σαφήνεια τον κηρύγματος του. Πολύ όμως περισσότερο θα τη βρούμε στο ότι ο Ντεκάρτ, έχοντας απόλυτη συναίσθηση της σημασίας τού κινήματος του, δεν περιορίστηκε στο να προσπαθήσει να πείσει τους λίγους σοφούς τής εποχής του. Με την πεποίθηση πως η υπόθεση ενδιέφερε ζωτικότατα όλους τούς ανθρώπους, απευ-θύνθηκε στην πλατύτερη κοινή γνώμη τής πατρίδας του, προσπαθώντας να την κάνει να ενδιαφερθεί. Αυτό εξηγεί τη μεγάλη καινοτομία του : να γράψει ένα τέτοιο φιλοσοφικό έργο, όχι στα λατινικά, παρά στη γλώσσα τού λαού τα Γαλλικά. Και ξέρουμε πως η άποψη του είταν σωστή, γιατί ο «Λόγος περί της Μεθόδου» είχε πλατύτατη απήχηση στη Γαλλία και την Ευρώπη ολόκληρη.

ΤΕΛΟΣ

Από την μετάφραση

του ΧΡ. ΧΡΗΣΤΙΔΗ

«ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΗ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΙΚΟΥ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ»

Εκδόσεις Β. Παπαζήση

Διαβάστε Περισσότερα