ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 / ΝΕΟΕΛ. ΓΛΩΣΣΑ (ΓΠ) – ΘΕΜΑ: Η ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙΝ - ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

Πτυχιούχου Κλασσικῆς Φιλολογίας Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
MSc Ἐφηρμοσμένης Παιδαγωγικῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Ὑπ. Δρος(Dph) Κλασσικῆς Φιλολογίας Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Aristippus of Cyrene, c. 435 – c. 356 BC

ΣΧΟΛΙΟ 1

ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΤΕ;

το όνομα του Αρίστιππος ... από την Κυρήνη. Ποιός ήταν ε; Μεγάλη μορφή... Ανακάλυψε ότι ευτυχία είναι η ΗΔΟΝΗ.... 

που να ψάχνεις τώρα τον μόχθο και την εργασία, και τις αρετές και τί είναι στην ουσία η αρετή και τα τοιαύτα.... Ωχουυυυ... μη βασανίζεσαι αγόρι μου... Ζήσε την στιγμή... ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΑΡΕΤΗ... 

Και ο Αριστοτέλης που μόχθησε να βρεί τί είναι αρετή ή αρετές και τις διέκρινε σε διανοητικές ή ηθικές τί ήταν;.... Ο τέλειος Τέλης ήταν ανόητος... 

ΑΡΕΤΗ = ΗΔΟΝΗ τελεία και παύλα...

• Ο Αρίστιππος ο Κυρηναίος, ιδρυτής της Κυρηναϊκής σχολής, είχε μια διαφορετική άποψη για την ευδαιμονία σε σχέση με τον Σωκράτη και άλλους φιλοσόφους. 
• Σύμφωνα με τον Αρίστιππο, η ευδαιμονία επιτυγχάνεται μέσω της ηδονής. 
• Ο Αρίστιππος θεωρούσε ότι η ευδαιμονία είναι ένα στιγμιαίο ηδονικό συναίσθημα, αντί για μια διαρκή ηρεμία και υγεία της ψυχής, όπως πίστευε ο Σωκράτης 
• Ο Αρίστιππος θεωρούσε ότι οι υλικές ηδονές (προκαλούνται από τα αισθητήρια) είναι ανώτερες από τις ηθικές, επειδή είναι άμεσες. Επιπλέον, οι ηθικές ηδονές δεν είναι στιγμιαίες, αλλά διαρκείς. 
• Κατά τον Αρίστιππο, η αρετή δεν είναι τίποτα αλλά παρά μια όσο το δυνατόν πιο έντονη στιγμιαία ηδονή

ΠΡΟΣΈΞΤΕ την Α παράγραφο από το φετινό θέμα των Πανελληνίων στην Έκθεση ........

Πολλές φορές αναρωτιόμαστε ποιο είναι το πολυτιμότερο συστατικό της ευτυχίας, η πεμπτουσία* της ζωής που αξίζει να παλέψουμε για να κατακτήσουμε, έτσι ώστε να

φτάσουμε έστω κι ένα βήμα πιο κοντά στην πολυπόθητη ευδαιμονία.

Αν και η ευτυχία είναι κάτι εντελώς υποκειμενικό !!!!!!!!! για τον κάθε άνθρωπο, οι περισσότεροι τουλάχιστον από εμάς !!!!!!!!!!! θα συμφωνούσαμε πως ευτυχία είναι αδιαμφισβήτητα μια ευρεία συλλογή στιγμών...στιγμών ιδιαίτερων και ξεχωριστών για τον καθένα από εμάς.!!!!!!

......

ΖΗΣΤΕ ΤΗΝ ΣΤΙΓΜΗ ΣΑΣ 

Μα ας αφήσουμε τον τέλειο Τέλη και τον Σωκράτη... Ας πιάσουμε τον Άλλον, τον Μεσσία. Τι εννοούσε ο Ιησούς όταν έλεγε, ‘σήκωσε τον σταυρό σου και ακολούθησέ με’ (Ματθαίος 16:24, Μάρκος 8:34, Λουκάς 9:23); 

«σήκωσε τον σταυρό σου και ακολούθησέ με» σημαίνει να είμαι πρόθυμος να πεθάνω προκειμένου ν’ ακολουθήσω τον Ιησού. Αυτό αποκαλείται «πεθαίνω ως προς τον εαυτό μου». Είναι πρόσκληση για απόλυτη παράδοση. Αφού ο Ιησούς έδωσε την εντολή να σηκώνουμε τον σταυρό μας, πρόσθεσε, «Γιατί όποιος θέλει να σώσει τη ζωή του θα την χάσει, και όποιος χάσει τη ζωή του για χάρη μου, αυτός θα την σώσει. Τι ωφελείται επομένως ο άνθρωπος έστω κι αν κερδίσει όλο τον κόσμο αλλά χαθεί ο ίδιος ή ζημιωθεί;» (Λουκάς 9:24-25, Ματθαίος 16:26, Μάρκος 8:35-36). Αν και η πρόσκληση είναι σκληρή, η ανταμοιβή είναι ασύγκριτη. Αφοσίωση στον Χριστό σημαίνει να σηκώνεις καθημερινά τον σταυρό σου, να εγκαταλείπεις τις προσδοκίες σου, τα όνειρά σου, τα υπάρχοντά σου, ακόμη κι αυτήν την ζωή σου, αν τούτο απαιτείται για την υπόθεση τού Χριστού. Μόνον αν είσαι πρόθυμος να σηκώσεις τον σταυρό σου μπορείς ν’ αποκληθείς μαθητής Του (Λουκάς 14:27)... 

ΔΕΝ ΕΙΠΕ Ο ΣΩΤΗΡ ΖΗΣΕ ΚΑΠΟΙΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΣΟΥ ΑΓΟΡΙ ΜΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΛΟΥΘΑ ΜΕ... ΓΙΑ ΣΤΑΥΡΟ ΜΙΛΗΣΕ

ΑΠΟΡΩ πως παιδιά που διαβάσανε Αριστοτέλη στην Γ Λυκείου και που ορίσανε την ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ - Ευδαιμονία, σύμφωνα με τη δική του φιλοσοφική θέση, είναι η ψυχική κατάσταση που έρχεται σε συμφωνία με την τελειότερη αρετή - θα γράψανε φέτος και θα αποδέχθηκαν

α) ότι η ευδαιμονία είναι ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ

β) ότι η ευδαιμονία είναι συλλογή ηδονιστικών στιγμών

***

ΣΧΟΛΙΟ: 2

Odysseus and Nausicaa

Λέει το φετινό θέμα της έκθεσης των Πανελληνίων 2024:

"θα συμφωνούσαμε πως ευτυχία είναι αδιαμφισβήτητα μια ευρεία συλλογή στιγμών στιγμών ιδιαίτερων και ξεχωριστών για τον καθένα από εμάς. Πολύτιμες και ανεξίτηλες στη μνήμη στιγμές μπορούν να μας χαρίσουν πολλά και διαφορετικά πράγματα στη ζωή. (ΣΗΜ. Αλήθεια; Ποιά είναι αυτά; !!!!!) Ένα από αυτά είναι και τα ταξίδια. Η αξία των ταξιδιών είναι από κάθε άποψη ανεκτίμητη. Κι αυτό, γιατί τα ταξίδια έχουν το μοναδικό χάρισμα να συνδυάζουν όλα αυτά τα συστατικά στοιχεία που χρειάζεται πραγματικά ο άνθρωπος προκειμένου να εξελιχθεί πνευματικά και ψυχικά, να ολοκληρωθεί και τελικά να ευτυχήσει. Πνευματικές κατακτήσεις για όσους «ορέγονται φύσει του ειδέναι», απεριόριστη ψυχαγωγία, αλλά και ψυχική και σωματική υγεία είναι τα οφέλη που μπορεί κανείς να αποκομίσει από ένα απλό ταξίδι.

Εγώ λέω πως ο Οδυσσέας που επί 10 χρόνια ταξίδευε δεν θα συμφωνούσε... 

Υπάρχει πιο ταξιδεμένος από αυτόν; Υπάρχει άλλος άνθρωπος στον πλανήτη που "Γνώρισε πολιτείες πολλές," και "έμαθε πολλών ανθρώπων τις βουλές" σαν αυτόν; 

Ποιό ήταν το κατάληγμά του; Ριγμένος από τα κύματα στην αμμουδιά στο νησί των Φαιάκων τον βρήκαν μέσα στα φύκια κουλουριασμένο γυμνό η Ναυσικά με τις βάγιες της...

"κι έζησε, καταμεσής στο πέλαγος, πάθη πολλά που τον σημάδεψαν"

ένα ανθρώπινο ράκος ΛΟΙΠΌΝ...

prooimion odysseias

Μα έγινε τετραπέρατος - θα πεί κάποιος - από τα ταξίδια του αφού γνώρισε τόσων ανθρώπων τις βουλές... 

Πολύτροπος... έγινε... (ἄνδρα μοι ἔννεπε, Μοῦσα, πολύτροπον) ... ένας άνθρωπος με πολλούς τρόπους να ξεγλιστράει από τις συμφορές... ένας καταφερτζής για να σώσει το τομάρι του...

ΕΥΔΑΙΜΩΝ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΠΟΤΕ

provoli pseudoeudaimonismou

***

ΣΧΟΛΙΟ: 3

ΕΡΩΤΗΜΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ 

Η ερώτηση αν η ευδαιμονία είναι η συλλογή στιγμών είναι μια φιλοσοφική ερώτηση που μπορεί να έχει διάφορες απαντήσεις ανάλογα με την προσέγγιση και την φιλοσοφική σχολή που ακολουθεί κανείς.

Για παράδειγμα, στην Αριστοτελική φιλοσοφία, η ευδαιμονία (ή ευτυχία) είναι η υψηλότερη αγαθή και τελική έκβαση της ανθρώπινης ζωής. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι απλά μια συλλογή στιγμών, αλλά μια κατάσταση που επιτυγχάνεται μέσω της αρετής και της σοφίας.

Από την άλλη πλευρά, στην Κυρηναϊκή Σχολή (η οποία ήταν ηδονιστική), η ευδαιμονία μπορεί να θεωρηθεί ως μια συλλογή ηδονικών στιγμών, καθώς η ηδονή θεωρείται το υπέρτατο αγαθό.

Ωστόσο, αυτές είναι μόνο δύο από τις πολλές προσεγγίσεις στην ερώτηση της ευδαιμονίας. Η απάντηση μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τις προσωπικές πεποιθήσεις, τις αξίες και τις εμπειρίες κάποιου. Είναι μια ερώτηση που αξίζει να την εξερευνήσει κανείς σε βάθος.

ΔΙΑΛΕΓΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΙΡΝΕΙΣ

***

ΣΧΟΛΙΟ 4:

Hegesias of Cyrene (fl. 290 BC)

ΗΓΗΣΙΑΣ Ο ΠΕΙΣΙΘΑΝΑΤΟΣ

(*Φάτε από το σύστημα ανεκπλήρωτες επιθυμιες... Ζήσε στιγμές... Δεν μπορείς να τίς αποκτήσεις; Τότε ψόφα... )

Ο Ηγησίας ο Πεισιθάνατος ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος της Κυρηναϊκής Σχολής, που έζησε τον 3ο αιώνα π.Χ. Έδρασε στην Αλεξάνδρεια όπου παρωθούσε τους ακροατές των παραδόσεών του στην αυτοκτονία. Ο βασιλιάς της Αιγύπτου Πτολεμαίος Α΄ απαγόρευσε τα μαθήματα του Ηγησία, γι΄αυτό το λόγο.

Οι διδασκαλίες του Ηγησία ήταν βασισμένες στην θεωρία του ηδονισμού. Δίδασκε ότι σκοπός της ζωής είναι να ζούμε χωρίς κόπους και λύπες. Επειδή όμως αυτό είναι ανέφικτο, το φρονιμότερο είναι, κατά τον Ηγησία, με τη θέλησή μας να διακόψουμε τη ζωή μας. Επίσης, επειδή τα πάθη του σώματος στα οποία δεν μένει αμέτοχη και η ψυχή, μαζί με τις συγκυρίες της τύχης συμβάλλουν στο να πλεονάζει η λύπη, αλλά και τα υλικά αγαθά δεν εξασφαλίζουν την ευτυχία αφού και οι πλούσιοι δυστυχούν όχι λιγότερο από τους φτωχούς και επειδή πλεονάζει ο πόνος για της ανεκπλήρωτες επιθυμίες.

Με το σύγγραμμά του «Αποκαρτερείν» ο Ηγησίας απέκτησε πολλούς οπαδούς, που τους απεκάλεσαν Ηγησιακούς, ενώ ο ίδιος επονομάσθηκε Πεισιθάνατος.

Διαβάστε Περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2019 / ΝΕΟΕΛ. ΓΛΩΣΣΑ (ΓΠ) – ΘΕΜΑΤΑ – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Οι εξεταζόμενοι στις Πανελληνίες 2019 από τα ΓΕΛ, κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις βασισμένες στο κείμενο «Επίκληση των αξιών της δημοκρατίας», ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Norberto Bobbio, Το μέλλον της δημοκρατίας, ενώ στην Εκθεση κλήθηκαν να αναπτύξουν θέμα που αφορούσε τη ενότητα «Δημοκρατία και νέοι». Σύμφωνα με τους καθηγητές το θέμα θεωρούνταν αναμενόμενο...

Διαβάστε Περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018 / ΝΕΟΕΛ. ΓΛΩΣΣΑ (ΓΠ) – ΘΕΜΑΤΑ – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Η εκφώνηση για το θέμα της έκθεσης των ΓΕΛ 2018

Παιδεία και εκπαίδευση είναι δύο όροι που συχνά πυκνά εναλλάσσονται, σάμπως να πρόκειται για συνώνυμα, με ταυτόσημο νόημα και στόχο∙ θεωρητικό και πρακτικό. Ως ρίζα και κορμός ενός πολύκλαδου δένδρου, η λέξη παιδεία (δυσμετάφραστη ή και αμετάφραστη στις ξένες γλώσσες) εμφανίζει εξελισσόμενο, σημασιολογικό και λειτουργικό εύρος και βάθος. Οι αρχές της ανιχνεύονται στον Αισχύλο και στον Σοφοκλή, δηλώνοντας κατ΄ αρχήν την τροφή και την ανατροφή ενός παιδιού, αλλά και την καλλιέργεια ενός δένδρου. Στον Πλάτωνα η λέξη σαφώς πλέον αναβαθμίζεται και αναδεικνύεται σε μέτρο γνώσης και αρετής, καλύπτοντας τελικώς τόσο την πλατωνική οντολογία όσο και την πλατωνική επιστήμη1.

Η ίδια λέξη θεωρείται στην ελληνική αρχαιότητα ενίοτε2 συνώνυμη της νεαρής ηλικίας, ενώ σκοπίμως συνάπτεται κάποτε τόσο με την παιδία όσο και με την παιδιά∙ σημαίνοντας την παιδαριώδη φλυαρία και ανοησία αφενός, το παίγνιο (ως διασκέδαση ή ως φιλόσοφη μέθοδο) αφετέρου. Πλησιέστερη ετυμολογικά και λειτουργικά προς την παιδεία αναγνωρίζεται η μεταγενέστερη εκπαίδευσις, παράγωγη του ρήματος εκπαιδεύω, το οποίο, όσο βλέπω στα λεξικά, εμφανίζεται πρώτη φορά στον πλατωνικό Κρίτωνα, με τη σημασία του διδάσκω κάποιον κάτι ή εντυπώνω σε κάποιον κάτι με τη διδασκαλία∙ αυτού του είδους η εκπαίδευση αφορά ενίοτε και την προσαρμοστική άσκηση ενός ζώου. Ωστόσο, οι όροι παιδεία και εκπαίδευση δεν είναι ούτε ετυμολογικά και σημασιολογικά συνώνυμοι ούτε λειτουργικά ισοδύναμοι. Πράγμα που σημαίνει ότι η ευκαιριακή (μπορεί και σκόπιμη) εναλλαγή τους στη θεωρία και στην πράξη δημιουργεί σύγχυση εις βάρος και των δύο συντελεστών της κρίσιμης αυτής συζυγίας. Ζητούμενο επομένως παραμένει ο νηφαλιότερος έλεγχος, προκειμένου να διαφανούν τόσο τα κοινά όσο και τα διαφορετικά τους σημεία, που επιτρέπουν συγχρόνως τη σύγκριση και τη διάκρισή τους. Που πάει να πει ότι: παιδεία και εκπαίδευση βρίσκονται εξ ορισμού σε συμμαχική και συνάμα σε αντίπαλη σχέση. Κοινός τους παρονομαστής παραμένει η διαβαθμισμένη γνώση ως μάθηση, ασκημένη κυρίως εντός θεσμοθετημένων θυλάκων3 της πολιτείας, χωρίς να αποκλείεται και η ιδιωτική τους κηδεμονία, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις παίρνει τη μορφή ταξικής και οικονομικής υπεροχής. Από εκεί και πέρα αρχίζουν προφανείς και λανθάνουσες διαφορές, οι οποίες, ανάλογα με τον χώρο και τον χρόνο, αυξομειώνονται, χωρίς όμως να καταργούνται. Οι διαφορές προκύπτουν από τη διαφορετική τους φύση και τον αποκλίνοντα προορισμό τουςΔηλαδή: Η παιδεία είναι περισσότερο μέθοδος∙ η εκπαίδευση κυρίως πράξη. Η παιδεία είναι (πρέπει να είναι, για να μην παραβαίνει τον εαυτό της) λειτουργία λίγο πολύ ελεύθερη. […] Αντίθετα, η εκπαίδευση ελέγχεται εκ προθέσεως εντεταλμένη4. Η παιδεία είναι (οφείλει να είναι) προαιρετική∙ η εκπαίδευση θεωρείται, και σωστά, υποχρεωτική.

Διαβάστε Περισσότερα

74 Παράλληλα Κείμενα της Έκφρασης – Έκθεσης Γ´ Λυκείου

Κατανόηση ενός κειμένου δεν είναι απλώς η απόκτηση των γνώσεων (σκέψεων, ιδεών κτλ.) που περιέχονται σ' αυτό και η δυνατότητα να τις αποδώσουμε, όπως τις έχουμε διαβάσει - η ενέργεια αυτή μένει στο τι λέει το κείμενο. Κατανόηση σημαίνει ανακάλυψη του βαθύτερου νοήματος μιας γνώσης, τι θέλει να πει, επανατοποθέτησή της ως προβλήματος και απόδοσή της με δικά μας λόγια.

 

Διαβάστε Περισσότερα

ΠΕΡΙ ΕΚΘΕΣΕΩΣ (Είδη - αρετές - σχέδιο - βασικές αρχές - ανάπτυξη)

Είδη εκθέσεων
 

Οι εκθέσεις, ανάλογα με το περιεχόμενο τους μπορεί να είναι

1. Περιγραφικές.

Σ’ αυτές περιγράφουμε:

• Τοπία ή τόπους που κατοικούμε ή επισκεφτήκαμε.
• Υλικά δημιουργήματα του ανθρώπου (κατοικίες, εργοστάσια, έργα).
• Φυσικά φαινόμενα. -Μεταβολές στη φύση. -Εποχές
• Φυτά. -Ζώα. -Σχέσεις και επιδράσεις στη ζωή μας.-
• Πράξεις και εκδηλώσεις των ανθρώπων. -
• Πολιτιστικές δραστηριότητες.
• Γεγονότα της καθημερινής ζωής..
• Περιγραφή προσώπων, χαρακτήρων.

 

Διαβάστε Περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (Αίτια πολέμου)

ΕΚΘΕΣΗ Γ’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ


Αίτια πολέμου

Ο πόλεμος είναι ηθικά και πολιτικά απαράδεκτος. Ηθικά, γιατί με τον πόλεμο καταστρέφεται η ζωή και ο πολιτισμός, καταρρακώνεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και επικρατούν το μίσος και η κακία. Πολιτικά, γιατί καταργούνται ανθρώπινα δικαιώματα και στις σχέσεις των ανθρώπων δεν επικρατεί ο διάλογος, η συνεννόηση και η αλληλοκατανόηση, αλλά και η δύναμη που διαθέτει ο ισχυρότερος, για να επιβάλει με τη βία τη θέλησή του στους άλλους. Γι’ αυτό η ανθρωπότητα στο σύνολό της καταδικάζει τον πόλεμο.

Διαβάστε Περισσότερα

Πώς γράφουμε σωστά μια έκθεση

Η Νεοελληνική Γλώσσα είναι ένα βασικό μάθημα, φαινομενικά εύκολο, ωστόσο αν δε μελετηθεί προσεκτικά και με τον τρόπο που πρέπει, γίνεται αρκετά δύσκολη η παρακολούθηση του στις τάξεις τόσο του Γυμνασίου όσο και του Λυκείου. Η δυσκολία του μαθήματος αυτού έγκειται στο γεγονός πως πρόκειται για νέα ελληνικά κι έτσι ο μαθητής τείνει να θεωρεί πως ξέρει ήδη όσα διδάσκεται, με αποτέλεσμα να μην δίνει την απαιτούμενη προσοχή. Μια άλλη δυσκολία που σχετίζεται με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας είναι αυτή της διχοτόμησης του μαθήματος σε δύο μέρη: το θεωρητικό με τις ασκήσεις και την παραγωγή λόγου, ή αλλιώς, την έκθεση. Με αυτό θα ασχοληθούμε παρακάτω.

Η συγγραφή μιας έκθεσης δεν είναι δύσκολη, αρκεί να γνωρίζουμε κάποιους βασικούς κανόνες. Πρόκειται για το τμήμα του μαθήματος το οποίο είναι αρκετά περίπλοκο στη διόρθωση του, κι αυτό συμβαίνει γιατί η συγγραφή της έκθεσης είναι μια καθαρά υποκειμενική διαδικασία. Όταν, δηλαδή, καλείται ένας εκπαιδευτικός να διορθώσει μια έκθεση, δεν καλείται να κρίνει την άποψη του μαθητή, αλλά την ορθότητα της αιτιολόγησης του και την παράθεση των απαραίτητων στοιχείων για το θέμα που του δίνεται.

Με πιο απλά λόγια, τα θέματα της έκθεσης συνήθως έχουν να κάνουν με ένα πρόβλημα, όπως για παράδειγμα η μόλυνση του περιβάλλοντος. Σε αυτήν την περίπτωση, μπορεί να ζητηθεί από το μαθητή να αναλύσει τα αίτια του εκάστοτε προβλήματος, τις συνέπειες ή τις πιθανές λύσεις, τρόπους αντιμετώπισης, προλήψεις κτλ. Ακόμα, σε μια έκθεση μπορεί να ζητηθεί η ανάλυση των θετικών κι αρνητικών χαρακτηριστικών μιας κατάστασης ή ενός πράγματος, όπως λόγου χάρη τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του ιντερνέτ. Πιθανό θέμα έκθεσης, επιπλέον, είναι συχνά η παράθεση μια προσωπικής εμπειρίας, πραγματικής ή φανταστικής, ειδικά στις μικρότερες τάξεις, ή η συγγραφή μιας ιστορίας.

Όποιο κι αν είναι το θέμα της έκθεσης, πάντα αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο και αποτελείται από τα ίδια δομικά στοιχεία. Με τον όρο δομικά στοιχεία εννοούμε το ¨σώμα¨ της έκθεσης, τα μέρη της. Αυτά είναι τρία: α) ο πρόλογος, β) το κυρίως θέμα και γ) ο επίλογος. Τα δομικά αυτά μέρη αποτελούνται από παραγράφους, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν επίσης δομή, την οποία δε θα αναλύσουμε προς το παρόν. Ο πρόλογος κι ο επίλογος αποτελούνται από μία παράγραφο ενώ στο κυρίως θέμα μπορούμε να αναλύσουμε σε όσες παραγράφουμε θέλουμε.

Αναλύοντας τα δομικά μέρη, ο μαθητής πρέπει να θυμάται πως ο πρόλογος αποτελεί την εισαγωγή, το κομμάτι που θα ενημερώσει τον αναγνώστη για το θέμα της έκθεσης, για τα όσα, δηλαδή, πρόκειται να διαβάσει αναλυτικά στη συνέχεια. Είναι σημαντικό όταν γράφεται ο πρόλογος να προσέξει ο μαθητής ώστε να μην αναφέρει σε αυτόν κάποιο επιχείρημα ή άλλο βασικό τμήμα της έκθεσης, το οποίο θα αναπτυχθεί στο κυρίως θέμα. Στον πρόλογο πρέπει να πούμε απλά, συνοπτικά, με τι θα ασχοληθούμε στο κείμενο, ενώ μπορούμε να πούμε δύο λόγια για το θέμα αυτό καθ' αυτό. Μπορούμε, δηλαδή, να αναφέρουμε πότε και γιατί πρωτοεμφανίστηκε αυτό το φαινόμενο για το οποίο γράφουμε, αν είναι δυνατό, ή να πούμε λίγα βιογραφικά στοιχεία εφόσον το θέμα μας είναι κάποιο πρόσωπο. Αν, για παράδειγμα, το θέμα της έκθεσης μας είναι η μόλυνση του περιβάλλοντος, μπορούμε να μιλήσουμε λίγο για τη σημασία του περιβάλλοντος στη ζωή ή για τους τομείς τους οποίους επηρεάζει, εφόσον φυσικά αυτά δεν είναι απαραίτητο να αναλυθούν στη συνέχεια. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση στον πρόλογο να αναφερθεί λεπτομερώς κάτι από όσα θα γραφτούν έπειτα στο κυρίως θέμα.

Στη συνέχεια, προχωράμε στο κυρίως θέμα της έκθεσης. Εδώ πρόκειται να αναλύσουμε τα επιχειρήματα μας, τα πλεονεκτήματα, τα μειονεκτήματα, τις πιθανές λύσεις, τα προβλήματα ή ότι άλλο μας ζητείται από το θέμα. Αυτό που πρέπει να προσέξει ο μαθητής γράφοντας το κυρίως θέμα της έκθεσης, είναι να μην επαναλαμβάνεται. Πρέπει σε κάθε μια παράγραφο να αναλύεται μια μονάχα πτυχή του θέματος, όχι δύο θέματα σε μια παράγραφο αλλά ούτε και ένα θέμα να αναλύεται το ίδιο σε δύο ή παραπάνω παραγράφους. Έτσι, αν το θέμα μας ζητά να προτείνουμε κάποιες λύσεις για ένα πρόβλημα, τότε θα πρέπει σε κάθε παράγραφο να προτείνεται από μια λύση. Αν ωστόσο σκοπεύουμε να παρουσιάσουμε σύντομα όλες τις λύσεις, ή μια άλλη κατηγορία πραγμάτων, και στη συνέχεια να αναλυθεί κάτι διαφορετικό, τότε αυτά μπορούν να συνοψιστούν σε μια παράγραφο, εφόσον θέλουμε να παρουσιαστούν επιγραμματικά επειδή δεν αποτελούν το βασικό θέμα αλλά συμπληρωματικές πληροφορίες. Αφού, λοιπόν, πρόκειται να αναφέρουμε σε κάθε παράγραφο διαφορετικές λεπτομέρειες, για το ίδιο όμως θέμα, πρέπει να εισάγουμε απαραίτητα συνδετικές λέξεις, ώστε να συνδεθούν οι παράγραφοι μεταξύ τους. Λέξεις όπως αρχικά, εν πρώτοις, δευτερευόντως, επιπλέον, επίσης, ακόμα, ως επί τω πλείστω, συνεχίζοντας κ.ο.κ. είναι ιδανικές για να συνδεθούν νοηματικά οι παράγραφοι μας, ενώ υπάρχουν και αντιθετικοί σύνδεσμοι αν θέλουμε να αλλάξουμε το θέμα, παρουσιάζοντας στην επόμενη παράγραφο κάτι αντίθετο από την προηγούμενη. Υπάρχουν σύνδεσμοι ταιριαστοί για κάθε περίσταση, για να δείξουμε συνέχεια, εναντίωση, αρίθμηση ή ό, τι άλλο θέλουμε, οπότε είναι απαραίτητο ο μαθητής να εξοικειωθεί με τους συνδέσμους και να είναι ικανός να κρίνει ποιον πρέπει να επιλέξει κάθε φορά, χωρίς να επαναλαμβάνει συνέχεια τους ίδιους. Γενικότερα, στην έκθεση μισούμε τις επαναλήψεις οποιασδήποτε λέξης, ειδικά του και. Εφιστάται η προσοχή του μαθητή σε αυτό το σημείο, ώστε να είναι πρωτότυπος και να χρησιμοποιεί κάθε φορά διαφορετικές συνώνυμες, αντί της ίδιας λέξης. Για να το πετύχει αυτό απαιτείται διεύρυνση του λεξιλογίου του.

Αφού έχει ολοκληρωθεί και το κυρίως θέμα, σειρά έχει ο επίλογος. Ο επίλογος είναι η τελευταία παράγραφος του κειμένου μας, στην οποία θα γράψουμε σύντομα το τέλος του γενικού θέματος. Εκεί δεν παραθέτουμε τίποτα καινούριο, δεν εισάγουμε νέο θέμα ούτε αναλύουμε κάτι. Απλά κλείνουμε το κείμενο κάνοντας μια σύντομη σύνοψη όσων αναφέραμε, μόνο όσων κρίνουμε ως πιο ουσιώδη, ενώ μπορούμε εκεί να βάλουμε τα συμπεράσματα μας από όλα τα προηγούμενα εφόσον αυτό είναι εφικτό με βάση το θέμα της έκθεσης.

Έχοντας γράψει προσεκτικά το κείμενο μας, ακολουθώντας όλα τα παραπάνω, μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως γράψαμε μια καλή έκθεση, σωστά δομημένη και τεκμηριωμένη. Τέλος, σημαντικό είναι ο μαθητής να διαβάσει ξανά, προσεκτικά όλο το κείμενο του τελειωμένο για να διορθώσει τυχόν λάθη βιασύνης, ορθογραφικά ή συντακτικά λάθη, ελλείψεις ή επαναλήψεις. Αφού ολοκληρώσει τον τελικό έλεγχο, η έκθεση είναι έτοιμη.

Διαβάστε Περισσότερα

Διαγώνισμα Έκθεσης Β' Λυκείου: Ξενοφοβία.

Επιμέλεια: Μαριλένα Κουγιού

 
                                                           Οι ρίζες του μίσους
[…]Πάντα φαινόταν σχεδόν αδύνατο οι ανθρώπινες ομάδες να αντιμετωπίζουν το διαφορετικό ως ακριβώς αυτό: απλώς διαφορετικό. Επίσης, ήταν σχεδόν αδύνατο να αντιμετωπίζουν τους θεσμούς των άλλων ως ούτε κατώτερους ούτε ανώτερους αλλά απλώς ως διαφορετικούς. Η συνάντηση μίας κοινωνίας με άλλες συνήθως ανοίγει τον δρόμο για τρεις πιθανές εκτιμήσεις: οι άλλοι είναι ανώτεροι από εμάς είναι ίσοι ή είναι κατώτεροι. Αν δεχτούμε ότι είναι ανώτεροι, οφείλουμε να απαρνηθούμε τους θεσμούς μας και να υιοθετήσουμε τους δικούς τους. Αν είναι ίσοι θα μας ήταν αδιάφορο αν οι άλλοι είναι χριστιανοί ή ειδωλολάτρες. Οι δύο αυτές πιθανότητες είναι απαράδεκτες. Διότι αμφότερες προϋποθέτουν ότι το άτομο πρέπει να εγκαταλείψει τα σημεία αναφοράς του ή τουλάχιστον να τα θέσει υπό αμφισβήτηση.

Διαβάστε Περισσότερα

Διαγώνισμα Έκθεσης Β΄Λυκείου: Ἡ Τρομοκρατία

Επιμέλεια : Μαριλένα Κουγιού

Α.Κείμενο

O όρος «Νέα Τρομοκρατία» έχει εμφανιστεί εδώ και μια περίπου δεκαετία μεταξύ των μελετητών του φαινομένου που υποστηρίζουν ότι υπάρχει μια αλλαγή στη δομή, στα άτομα που συμμετέχουν και στην αντιμετώπιση που έχουν απέναντι στη βία. Συγκεκριμένα, η δομή των τρομοκρατικών οργανώσεων είναι πλέον περισσότερο δικτυακή, αποτελούμενη δηλαδή από πολλούς αυτόνομους πυρήνες που λειτουργούν χωρίς να υπόκεινται στον άμεσο έλεγχο μιας κεντρικής διοίκησης. Αυτό τους εξασφαλίζει περισσότερη προσαρμοστικότητα στις εκάστοτε συνθήκες.

Διαβάστε Περισσότερα

Ποιά είναι η αξία και ο ρόλος της Λογοτεχνίας

τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-Πτυχιούχου Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Μεταπτυχιακοῦ Ἐφηρμοσμένης Παιδαγωγικῆς
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Ὑποψηφίου Διδάκτορος Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι η ελληνική και ξένη λογοτεχνία, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, έχει προσφέρει στην ανθρωπότητα έργα μεγάλης και ανεκτίμητης αξίας από άποψιν μορφής και περιεχομένου. Ποια είναι όμως τα στοιχεία εκείνα που προσδίδουν αξία στο λογοτεχνικόν έργον και ποιος ο ρόλος της λογοτεχνίας εις την μόρφωσιν και διαμόρφωσιν της προσωπικότητος του ανθρώπου;

Διαβάστε Περισσότερα

Έκφραση - Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Κριτήριο Αξιολόγησης σχετικό με τη νεανική παραβατικότητα και τη σχολική βία

Επιμέλεια θεμάτων: 

Σόνια Σιούτη

Αύξηση της νεανικής παραβατικότητας την τελευταια τριετια στα χανια - Χανιώτικα Νέα

Α. Κείμενο: Νεανική παραβατικότητα και σχολική βία


Πολυετείς επιστημονικές έρευνες απέδειξαν ότι οι οικογένειες, των νεαρών παραβατών έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Το ένα χαρακτηριστικό είναι, ότι συνήθως πρόκειται για φτωχές οικογένειες. Ωστόσο, δεν είναι μόνον η φτώχεια που προκαλεί την εγκληματικότητα. Πολύ συχνά η φτώχεια ωθεί τους νέους να ξεπεράσουν άλλους συνομηλίκους τους από εύπορες οικογένειες και να μεγαλουργήσουν.

Διαβάστε Περισσότερα

Ἆραγε τί εἶναι ἡ παράδοση;

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

Ἐτυμολογικὰ ἡ λέξη προέρχεται ἀπ’ τὸ ρῆμα παραδίδω ποὺ σημαίνει δίνω κάτι στὰ χέρια κάποιου, ἐμπιστεύομαι κάτι σὲ κάποιον, μεταβιβάζω. Κι ἐν προκειμένῳ εἶναι αὐτὸ ἀκριβῶς ποὺ παραδίδεται (δηλαδὴ μεταβιβάζεται) ἀπ’ τὶς προηγούμενες στὶς ἑπόμενες γενιὲς σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς (θρησκεία, ἤθη, ἔθιμα, γλώσσα, πολιτισμός, παιδεία, πρακτικές, γνώσεις, τέχνες κ.λπ.). Μάλιστα ὅλα ἐκεῖνα τὰ στοιχεῖα ποὺ παραδίδονται – μεταβιβάζονται εἶναι σαφῶς ἀξιολογημένα καὶ ξεχωρίζουν ὁπωσδήποτε, γι’ αὐτὸ κι ἔχει ἰδιαίτερη ἀξία ἡ ἀποδοχή τους. Ὁπότε Παράδοση εἶναι ἕνας τρόπος συμπεριφορᾶς ἢ ἕνα πρότυπο ποὺ ἔχει δημιουργηθεῖ ἀπὸ μία πολυπληθῆ ὁμάδα κι ἕνα λαὸ κι ὄχι ἀπὸ ἕνα ἄτομο! Γι’ αὐτό, ὅπως ἐλέχθη, «παράδοση εἶναι ὅ,τι ἁπανταχοῦ, πάντοτε καὶ ὑπὸ πάντων ἐπιστεύθη».

Διαβάστε Περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2016 / ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΕΠΑΛ) – ΘΕΜΑΤΑ – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2016

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΕΠΑΛ) 

– ΘΕΜΑΤΑ – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕ ΛΙΔΑΣ
ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
HMEΡΗΣΙΩΝ Ε ΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ Λ ΥΚΕΙΩΝ
ΤΡΙΤΗ 17 ΜΑΪΟΥ 2016
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Διαβάστε Περισσότερα

Η δημιουργία ενός καινούργιου κόσμου

SOS ΝΕΟΕΛ. ΓΛΩΣΣΑΣ / ΕΚΘΕΣΗ


(ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2016)


- ΠΟΙΑ ΘΕΜΑΤOΛΟΓΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΘΑΝΗ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν



Η δημιουργία ενός καινούργιου κόσμου – πλέον ανθρώπινου, κατά την ρήσιν του Γάλλου φιλοσόφου Ροζέ Γκαρωντύ – δεν είναι ρωμαντικός οραματισμός αλλά ανάγκη και δίκαιο αίτημα της μεγάλης πλειοψηφίας των ανθρώπων. Άλλως τε δια τούτον τον σκοπόν γίνονται αγώνες εις άπαντα τα πεδία, οικονομικό, ιδεολογικόν, ηθικόν, πολιτικόν, πολιτιστικόν, κοινωνικό και δια την υλοποίησιν αυτού του σκοπού απαιτούνται ωρισμένες προϋποθέσεις τις οποίες και θα ίδωμε στην ανάλυσιν που ακολουθεί.

Διαβάστε Περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2016 / ΝΕΟΕΛ. ΓΛΩΣΣΑ (ΓΠ) – ΘΕΜΑΤΑ – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2016
ΝΕΟΕΛ. ΓΛΩΣΣΑ (ΓΠ)
– ΘΕΜΑΤΑ – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Το κείμενο της γλώσσας φέτος είναι παράγραφοι από το βιβλίο "Πρακτική φιλοσοφία" του Παπανούτσου. Το δε θέμα της ανάπτυξης – παραγωγής κειμένου (Έκθεσης) είναι: "Τα χαρακτηριστικά της γνήσιας φιλίας και ο ρόλος των ΜΜΕ, δηλαδή των κοινωνικών δικτύων στην διαμόρφωση της γνήσιας φιλίας"

Διαβάστε Περισσότερα

Το sms ἀπειλεῖ τις ζωές μας (ΜΕΡΟΣ B') (ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΝ)

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

Ποιὸ εἶναι τὸ περιεχόμενό τους;


Δὲν ἔχουμε ὑπόψη μας κάποια συγκεκριμένη ἐπιστημονικὴ ἔρευνα ὅσον ἀφορᾶ τὸ θέμα αὐτό. Ὡστόσο τὰ sms[1] εἶναι ἀπαραίτητα γιὰ τὴν διεκπεραίωση τῶν καθημερινῶν μας ἀναγκῶν, ὁπότε κι ἕνα μεγάλο μέρος γίνεται ἀσφαλῶς γιὰ νὰ καλύψουν αὐτὲς τὶς ἀνάγκες. Ὅμως εἶναι δυνατὸ ἕνας τόσο μεγάλος ἀριθμὸς γραπτῶν μηνυμάτων, 50 τὴν ἡμέρα ὅπως εἴπαμε γιὰ τὸν μέσο ἔφηβο, νὰ εἶναι γιὰ τὴν κάλυψη αὐτῶν τῶν ἀναγκῶν;

Διαβάστε Περισσότερα

Το sms ἀπειλεῖ τις ζωές μας (ΜΕΡΟΣ Α')

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

Δὲν τὸ συζητᾶμε, καλοί μου φίλοι. Τὰ sms (= Short Message Service) εἶναι ἕνας ἀπʼ τοὺς πιὸ σύγχρονους τρόπους ἐπικοινωνίας τῆς ἐποχῆς μας. Εἶναι ὅ,τι πιὸ νέο καὶ πρακτικὸ διαθέτει ἡ τεχνολογία. Ὥσπου αὔριο νὰ μᾶς δώσει τὴ δυνατότητα νὰ ἐπικοινωνοῦμε μὲ κάτι ἄλλο, ἀκόμη καλύτερο. Ὡστόσο πόσο τὰ χρησιμοποιοῦμε καὶ γιατί; Τί ἀποκαλύπτει ἡ χρήση τους καὶ μάλιστα ἀπʼ τοὺς νέους; Πότε εἶναι λύση καὶ πότε μεταβάλλονται σὲ παγίδα; Τί θὰ μπορούσαμε νὰ κάνουμε ἐπʼ αὐτοῦ ἀκριβῶς; Ἀξίζει νὰ τὸ δοῦμε…

Διαβάστε Περισσότερα

Τα Απαραίτητα Εφόδια των Νέων (ΚΡΙΤΗΡΙΟΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ) (Β' ΛΥΚΕΙΟΥ)

Επιμέλεια:

Τουρλούμη Αλεξάνδρα

Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της κοινωνικής συμπεριφοράς του εφήβου είναι η στροφή του στον εσωτερικό του κόσμο, η ανακάλυψη του «Εγώ», όπως έλεγε ο Spranger. Την ενδοστρεφή αυτή τάση του εφήβου ενισχύουν απογοητεύσεις από το περιβάλλον του ή ακόμα συγκρούσεις του εφήβου με όσους θέλουν να τον υποχρεώσουν να κάνει κάτι που δεν απηχεί τις απόψεις του ή δεν ικανοποιεί τις απόψεις του. Έτσι, προκύπτουν δυσχέρειες και προβλήματα προσαρμογής του εφήβου, που εκδηλώνονται ως ανασφάλεια και έλλειψη αυτοπεποίθησης, επιθετικότητα κ.λπ.

Διαβάστε Περισσότερα

Η Τέχνη είναι πολυτέλεια, αλλά...

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

art-resistance -
www.dubiumn.com

Η Τέχνη δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία πως είναι πολυτέλεια. Η Τέχνη δεν είναι ψωμί. Είναι τα στολίδια που φορούν οι γυναίκες δια να φαντάζουν. Είναι κάτι περιττό, ανωφελές αν θέλετε, μα δια τούτο ακριβώς και ωραίο. Κι όμως η πολυτέλεια και το περιττό είναι μια ανάγκη. Χωρίς αυτά δεν είναι τελεία η ζωή.

Διαβάστε Περισσότερα

Κρίσις ἢ φρίκη πολιτισμοῦ;

τοῦ 

Μιχαήλ Ε. Μιχαηλίδη

Θεοκάμωτο πλάσμα, ὁ ἄνθρωπος. Ἀπ’ τή στιγμή πού πῆρε θεία πνοή, ἔγινε "ψυχή ζῶσα" καί "εἰκόνα Θεοῦ". Μέ τή θεία πνοή, σαν μυστική σφραγίδα, ἀποτυπώθηκε στόν ἄνθρωπο το λογικό καί τό αὐτεξούσιο. Ἡ ὕπαρξη βέβαια, τοῦ ἀνθρώπου, δέν εἶναι μονάχα βιολογική. Δέ μετριέται μέ τά κύτταρα, ἤ μέ τά χημικά συστατικά.

Διαβάστε Περισσότερα