ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (ΓΠ) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Β’)




επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-



ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β : ΑΠΟ ΤΟΝ 19ο ΣΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ (1871-1914).
1. Η ακμή της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας σ. 53-56
3. Προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό της Ελλάδας σ. 60-62
4. Εθνικά κινήματα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη σ. 63-67
5. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912-1913) σ. 68-73
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ : Ο Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ
σ.75-96
Η ΑΚΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑΣ (1871-1914)

(μέσα 19ου μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο) – Ο ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ

Α)      Τα αίτια του αποικιακού επεκτατισμού

  • Αναζήτηση νέων αγορών και πηγών πρώτων υλών (οικονομικά οφέλη).
  • Η ιδέα της ανωτερότητας του δυτικού πολιτισμού («χρέος του λευκού ανθρώπου»)à χρέος του να «εκπολιτίσει» τον υπόλοιπο κόσμο !
  • Επέκταση του κύρους και της ισχύος της μητροπολιτικής αρχής, ως τοπικής αλλά και παγκόσμιας δύναμης.
  • Πολιτιστικός ιμπεριαλισμός και κατάληψη εδαφών.


 Ο αποικισμός της Μ. Βρετανίας, της Ολλανδίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Γαλλίας από τον 16ο αι. à εγκατάσταση εποίκων από τις μητροπόλεις με σκοπό να οργανώσουν κοινότητες που θα ελέγχουν οικονομικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και πολιτικά τη ζωή στις αποικίες.
Βασικά χαρακτηριστικά, όσον αφορά την σχέση μητρόπολης-αποικίας:
  • Πολιτική υποταγή των ιθαγενών κοινωνικών ομάδων των αποικιών.
  • Οικονομική και πολιτική εξάρτηση της αποικίας.
  • Πολιτιστική και πληθυσμιακή ανισότητα και αλλοίωση της αποικίας.


Imperium (αυτοκρατορία) à Ιμπεριαλισμός (= πολιτική επέκτασης του ελέγχου και της εξουσίας μέσω εδαφικής κατάκτησης ή εποικισμού ή έμμεσης παρέμβασης στα οικονομικά ή πολιτικά πράγματα μιας άλλης χώρας).
ΣΥΝΕΠΩΣ
Δεν έχει τα χαρακτηριστικά των αποικισμών των παλαιότερων χρόνων (τότε λόγω υπερπληθυσμού ή πολιτικών- θρησκευτικών ανταγωνισμών)

Οι ανεπτυγμένες οικονομικά και βιομηχανικά χώρες (ευρωπαϊκές και οι ΗΠΑ) εισέβαλαν βίαια στις ανίσχυρες περιοχές του κόσμου που είχαν πλούσιο υπέδαφος και σπουδαία γεωπολιτική θέση ώστε να τις εκμεταλλευτούν.


Β) ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο εθνικισμός ήταν η δύναμη που κέρδιζε έδαφος στου λαούς και στις πολιτικές των χωρών στο 19ο και 20ο αι. Η απόκτηση εδαφών στις υπανάπτυκτες χώρες ήταν η επιβράβευση των δυνατοτήτων και η επίδειξη ισχύος μιας χώρας.
Ο ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΡΡΗΚΤΑ ΔΕΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟ.

Συνοδεύουν αυτήν την πολιτική Ο ΜΕΣΣΙΑΝΙΣΜΟΣ και ιδέας της  ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ, π.χ. Οι Έλληνες μέσα από τη Μ. Ιδέα επιθυμούν να απελευθερώσουν «την καθ’ ημάς Ανατολή», ως φορείς ενός φωτοδότη πολιτισμού.

Η Βρετανία δίπλα στις παλιές αποικίες (Ινδία, Πακιστάν) προσθέτει την Αίγυπτο, το Σουδάν, τη Νότιο Αφρική. Ο Καναδάς και η Αυστραλία μπορεί να κερδίζουν αυτοδιοίκηση αλλά είναι μέρος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας.

Γαλλίαà ΒΔ Αφρική
Ιταλία , Γερμανία, Βέλγιοà κεντρική Αφρική
Ρωσίαà Κάυκασος, Σιβηρία
ΗΠΑ, Ιαπωνίαà Α. Ασία


Γ) Η ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΚΟΣΜΟ

  1. Οι αποικιοκράτες δημιούργησαν θεσμούς διακυβέρνησης (πολίτευμα, οργάνωση, εκπαίδευση κ.τ.λ.) και εθνικές κοινότητες  εκεί όπου υπήρχαν διαλυμένα γλωσσικά και θρησκευτικά σύνολα ανθρώπων. Δηλαδή με πολιτικούς όρους επέβαλαν στους γηγενείς να ενωθούν μεταξύ τους, έστω και αν δεν είχαν ισχυρούς πολιτισμικούς δεσμούς.

  1. Εκεί που οι αποικιοκράτες δεν κατάφεραν να εδραιώσουν ισχυρούς θεσμούς, στον 20ο αι. , με την πτώση της αποικιοκρατίας, οι περιοχές αυτές παραδόθηκαν στους εμφύλιους πολέμους και στη διάλυση. Στο μεταξύ οι δυτικοί είχαν καταστρέψει τους παλιούς παραδοσιακούς θεσμούς των γηγενών , είχαν διαλύσει τη συνοχή των κοινοτήτων και είχαν κλέψει το φυσικό πλούτο των περιοχών αυτών.

  1. Δυστυχώς, και μετά την πτώση της αποικιοκρατίας, οι γηγενείς ηγέτες αρκετών περιοχών εξακολουθούσαν να κλέβουν τον πλούτο των χωρών αυτών με αντάλλαγμα προσωπικά οικονομικά οφέλη από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. 

ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ

1.                  α) «Ο Ουίστον Τσώρτσιλ πολύ σοφά είχε κάποτε υποστηρίξει ότι «οι αυτοκρατορίες του μέλλοντος είναι οι αυτοκρατορίες του μυαλού». Αμ’ έπος αμ’ έργον: (...) Η ίδρυση του Βρετανικού Συμβουλίου το 1934 και η προώθηση της αγγλικής γλώσσας ως της πρώτης χρηστικής γλώσσας στον κόσμο δεν ήταν άσχετη με την επίτευξη αυτού του διαρκούς στόχου, αλλά και άλλων παρεμφερών στόχων εξωτερικής πολιτικής. Αλλά και πέραν της γλώσσας, οι Βρετανοί και οι λοιποί Ευρωπαίοι αποικιοκράτες φρόντιζαν να διαμορφώνουν τα κατάλληλα εκπαιδευτικά συστήματα στις αποικίες.»
         β) Η Κύπρος όμως δεν είναι ιδιαίτερα πλούσια σε πλουτοπαραγωγικούς πόρους (αν εξαιρέσουμε τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου που βρίσκονται, ανεκμετάλλευτα ακόμη, στα νότια παράλια της νήσου). Αντί αυτού, η βρετανική νεο-αποικιοκρατία προσβλέπει στην διαμόρφωση πολιτικών συνθηκών που να ευνοούν τα διαρκή γεωπολιτικά της συμφέροντα: Όπως και πριν την ανεξαρτησία, έτσι και μετέπειτα, η γεωγραφική θέση της Κύπρου είναι που καθιστά κομβικής σημασίας για τα βρετανικά συμφέροντα την διαιώνιση του πολιτικού ελέγχου της. Οι δομές υπάρχουν: Το εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου «δουλεύει» για την παραγωγή αποφοίτων από βρετανικά πανεπιστήμια, μυημένων στην προσφιλή κουλτούρα του «συσταρισμένου» και οργανωμένου Λονδίνου. Με αυτό τον τρόπο, παράγονται και αναπαράγονται οι πρόθυμες ελίτ, εντολοδόχοι του λονδρέζικου νέο-ιμπεριαλισμού.
γ) «Ο βασικός σκοπός του αποικιακού σχολικού συστήματος ήταν να εκπαιδεύσει τους Αφρικανούς στο να συμμετέχουν στην κυριαρχία (επί) και εκμετάλλευση της ηπείρου στο σύνολό της. (…) Η αποικιακή εκπαίδευση αποσκοπούσε στην υποτέλεια, την εκμετάλλευση, την δημιουργία πνευματικής σύγχυσης και στην ανάπτυξη της υπανάπτυξης» «Οι μορφωμένοι Αφρικανοί ήταν οι πιο αποξενωμένοι της ηπείρου. Σε κάθε περεταίρω στάδιο της εκπαίδευσης πιέζονταν και ενέδιδαν στο καπιταλιστικό σύστημα των λευκών και αφού λάμβαναν μισθούς, μπορούσαν να επωμιστούν την διατήρηση ενός εισαγόμενου τρόπου ζωής. (…) Αυτό, στην συνέχεια, μετασχημάτισε την νοοτροπία τους». http://www.apopsi.com.cy/2009/06/1866/

2.
Το 2006 – 2007 είχαμε τη στυγνή στρατιωτική επέμβαση ΗΠΑ – Αιθιοπίας κατά της Σομαλίας, με δραματικές συνέπειες για το σομαλικό λαό, καθώς κόστισε εκατοντάδες νεκρούς και πολλές δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες. Η αμερικανοκίνητη επέμβαση βαφτίστηκε στη συνέχεια «Αποστολή της Αφρικανικής Ενωσης στη Σομαλία» (AMISOM) όπου 6.000 με 9.000 Αφρικανοί στρατιώτες υποτίθεται πως προσπαθούν να επιβάλουν την «ειρήνη», σκοτώνοντας ισλαμιστές και πολλές χιλιάδες αμάχους. Μόνον το πρώτο εξάμηνο του 2010 υπολογίζεται ότι σκοτώθηκαν πάνω από 4.000 άμαχοι κάθε ηλικίας από τις σφοδρές συγκρούσεις ισλαμιστών, στρατιωτών της (διορισμένης από τη Δύση και χώρες της Ανατολικής Αφρικής) Σομαλικής Μεταβατικής Κυβέρνησης και της AMISOM…



3. Η φυλή των Χούτου εγκαταστάθηκε στη Ρουάντα τον 14ο αιώνα και οι Τούτσι τον 15ο. Από το 1890 αρχικά οι Γερμανοί και μετά οι Βέλγοι έκαναν την χώρα αποικία τους μέχρι το 1962 οπότε και η Ρουάντα έγινε ανεξάρτητο κράτος. Για 500 περίπου χρόνια οι Τούτσι ήταν οι πολιτικά κυρίαρχοι στην χώρα και καταπίεζαν τους Χούτου. Η χρησιμοποίηση της μειονότητας των Τούτσι από τους αποικιοκράτες ως άρχουσα τάξη της χώρας και η καταπίεση της πλειοψηφίας των Χούτου απ αυτούς ήταν ακόμα ένας λόγος της διαμάχης μεταξύ των δύο φυλών. Από το 1959 υπάρχει ένοπλη διαμάχη μεταξύ τους. Το 1994 με αφορμή τον θάνατο του τότε προέδρου της χώρας ξέσπασαν ταραχές που οδήγησαν στην γνωστή και ως Γενοκτονία της Ρουάντα πάνω απο 1/2 εκατομμυρίου Τούτσι από τούς Χούτου. Λόγω των ταραχών εκατομμύρια κάτοικοι εγκατέλειψαν την χώρα. Το γεγονός αυτό έχει χαρακτηριστεί από τον ΟΗΕ ως γενοκτονία. (http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%BF%CF%85%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B1).

Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ποια ήταν οι αιτίες του Α΄ Βαλκανικού πολέμου;

Ποιες συμμαχίες δημιουργήθηκαν στις Μεγάλες Δυνάμεις;

Ποια συμμαχία δημιουργήθηκε στις βαλκανικές χώρες; ποιο ήταν το όνομα της συμμαχίας και γιατί;

Ποιες οι σημαντικότερες επιτυχίες του ελληνικού στρατού κατά τον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο;

Γιατί ο ελληνικός στόλος δεν απελευθέρωσε τα Δωδεκάννησα;

Ποιο πρόβλημα δημιουργήθηκε για τη Θεσσαλονίκη μετά την παράδοσή της από τους Τούρκους;

Κρίνετε τη στάση της Βουλγαρίας, ως μέλους της συμμαχίας, όταν η Τουρκία ζητά ανακωχή και συνθηκολόγηση.

 Ποια συμφέροντα εξυπηρετούσε η δολοφονία του βασιλιά Γεώργιου;
 Η Βουλγαρία ποια σχέση είχε με την Ελλάδα κατά τον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο;    άλλαξε η σχέση αυτή κατά το Β΄ Βαλκανικό πόλεμο;

 Ποια αδικία, διαπιστώνετε, εις βάρος της Ελλάδας, σύμφωνα με τη Συνθήκη του   Βουκουρεστίου; Ποιες περιοχές, που ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε κατά τον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο, παραχωρήθηκαν σε νέο βαλκανικό κράτος; Συζητήστε τους λόγους που επέβαλαν αυτή τη ρύθμιση.

Ο Α' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ
(πηγή:
Ψηφιακό σχολείο)
Ο παγκόσμιος χαρακτήρας των συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης, σε συνδυασμό με τον συνασπισμό των δυνάμεων αυτών σε δυο αντιμαχόμενα στρατόπεδα, την Τριπλή Συμμαχία (Γερμανία, Αυστρία, Ιταλία) και την Τριπλή Συνεννόηση (Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία), σήμαινε γενίκευση κάθε τοπικής κρίσης σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Η γενικευμένη ένταση που προέκυψε επρόκειτο να μεταβάλει ένα δευτερεύον επεισόδιο, τη δολοφονία του διαδόχου της Αυστρίας Φραγκίσκου Φερδινάνδου, σε διεθνή κρίση, από την οποία ξέσπασε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος.
Ο πόλεμος, που ξεκίνησε στην Ευρώπη, τελικά επεκτάθηκε γεωγραφικά και έγινε παγκόσμιος, καθώς οι αρχικοί αντίπαλοι προσπαθούσαν να προσεταιριστούν τις ουδέτερες χώρες με κάθε δυνατό μέσο σε κάθε σημείο του πλανήτη.
Ο πόλεμος αυτός εξασθένισε και υπονόμευσε θεσμούς και αξίες, όπως η κοινοβουλευτική δημοκρατία*, τα φιλελεύθερα ιδεώδη και η ελεύθερη οικονομία, και εισήγαγε ή επέτεινε άλλους θεσμούς, όπως ο κρατικός παρεμβατισμός στην οικονομία και η παρέμβαση των στρατιωτικών στην πολιτική. Επιτάχυνε επίσης την αποσταθεροποίηση και τη διάλυση των πολυεθνικών αυτοκρατοριών της Ευρώπης, της Αυστροουγγαρίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Στην Ελλάδα την ευφορία από τις επιτυχίες των Βαλκανικών Πολέμων διαδέχτηκε η σκληρότητα του Α' Παγκόσμιου Πολέμου, ο εσωτερικός διχασμός και η Μικρασιατική Καταστροφή με τον ξεριζωμό του ελληνισμού της Μικράς Ασίας και του Πόντου. Η εγκατάσταση των προσφύγων στην κυρίως Ελλάδα θα αλλάξει ριζικά την παραδοσιακή μορφή της χώρας.
Έμμεση συνέπεια του Α' Παγκόσμιου Πολέμου ήταν και η Ρωσική Επανάσταση του 1917, η οποία, όπως ακριβώς και η Γαλλική, φιλοδοξούσε να γίνει πανευρωπαϊκή ή ακόμη και παγκόσμια.


DMCA.com Protection Status


author image

About the Author

This article is written by: Φιλόλογος Ερμής - He has already written over 2.200 articles for Φιλόλογος Ερμής. He has Graduate Diploma in Classical Philology, Postgraduate Diploma in Applied Pedagogic, and is Candidate Doctor(Dph) of Classical Philology. Stay touch with him or email him

6 σχόλια:

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

6. Ρωσική επανάσταση (σελ. 94-96)
κορυφαίο γεγονός του 20ου αι.
Αρχές 1917

διαδηλώσεις
ανταρσίες στο στρατό πτώση μοναρχίας (ο τσάρος αναγκάζεται σε παραίτηση)
προσωρινή κυβέρνηση Κερένσκι

Κερένσκι (μετριοπαθής σοσιαλιστής)
Φιλελεύθεροι αστοί
Όχι σημαντική δύναμη Σοβιέτ (=συμβούλια) εργατών και στρατιωτών

Μπολσεβίκοι (μαρξιστές/σοσιαλιστές): άμεση κατάπαυση εχθροπραξιών, ελευθερία εθνοτήτων, εθνικοποίηση γαιών, μεγάλων επιχειρήσεων και τραπεζών, έλεγχο παραγωγής από εργάτες

Οκτωβριανή Επανάσταση

Οι Μποσελβίκοι ανατρέπουν την κυβέρνηση
• πρόταση άμεσης ανακωχής (διάφορες γνώμες)

Μάρτιος 1918: συνθήκη Μπρεστ -Λιτόφσκ (η Ρωσία χάνει Πολωνία, Ουκρανία, Λιθουανία Βαλτική, περιοχή Καυκάσου)

Μεταφορά της πρωτεύουσας από Πετρούπολη («Λένινγκραντ») στη Μόσχα

Λένιν

«Δικτατορία του προλεταριάτου», μονοκομματισμός

Μάρτιος 1919: Ίδρυση Τρίτης Διεθνούς (Κομμουνιστική Διεθνής)
Στόχοι: προαγωγή διεθνούς επανάστασης εναντίον του καπιταλισμού και των αστικών καθεστώτων (Σπαρτακιστές στη Γερμανία, Μπέλα Κουν στην Ουγγαρία)

Εμφύλιος πόλεμος:

1922: ίδρυση Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ομόσπονδη σοσιαλιστική δημοκρατία)
Αυτονομία εθνοτήτων, διεθνισμός

Στάλιν: γενικός γραμματέας Κομμουνιστικού Κόμματος από το 1923
«σταλινισμός»: απόλυτη επιβολή του κράτους και του κόμματος στη ζωή και σε όλες τις ενέργειες των πολιτών


« Η αντιιμπεριαλιστική εκστρατεία του Λένιν ταίριαζε απόλυτα με το πολιτικό πρόγραμμα του Κεμάλ που ουσιαστικά στρεφόταν κατά των νικητών του Α΄παγκοσμίου πολέμου. Ταυτόχρονα το νεοπαγές κομμουνιστικό καθεστώς είχε βρεθεί σε Διεθνή απομόνωση και αναζητούσε ερείσματα και διεθνή
διπλωματικά στηρίγματα, ενώ είχε προκαλέσει οργή στους Ρώσους κομμουνιστές η Ελληνική συμμετοχή στην εκστρατεία της Ουκρανίας την οποία είχαν χαρακτηρίσει ως ιμπεριαλιστική. Έτσι τα δύο καθεστώτα ήρθαν σε συννενόηση και διαπραγματεύσεις ήδη από το δεύτερο εξάμηνο του 1920, και υπέγραψαν το πολύ σημαντικό Τουρκοσοβιετικό Σύμφωνο Φιλίας (3 Μαρτίου 1921).
Το σύμφωνο αυτό ουσιαστικά διένειμε ανάμεσα στις δύο χώρες τα έδάφη του "Αρμενικού κράτους" το οποίο είχε ιδρυθεί "στα χαρτιά" της Συνθήκης των Σεβρών χάρις την Αμερικανική επιμονή. Σύμφωνα με την σημαντική αυτή διμερή συμφωνία η Κεμαλική Τουρκία κρατούσε το Κάρς και το Αρδαχάν ενώ οι Ρώσοι κομμουνιστές διατηρούσαν υπό τον έλεγχο τους το Βατούμ, ενώ οι δύο χώρες αποκτούσαν πλέον κοινά σύνορα. Eπίσημες αναφορές του Υπουργείου Eξωτερικών της σοβιετικής Pωσίας».

«Ο Κουν αμέσως ξεκίνησε μια ενεργητική προπαγάνδα εναντίον της κυβέρνησης: αυτός και οι οπαδοί του έκαναν σκληρές επιθέσεις εναντίον του Προέδρου, Κόμη Μιχάλι Καρόλι (Mihály Károlyi), και των σοσιαλδημοκρατών συμμάχων του. Οι ομιλίες του Κουν συχνά εντυπωσίαζαν το κοινό. Ένας από τους παρευρισκόμενους σε μια τέτοια ομιλία σημείωσε στο ημερολόγιο του:
«Χτες άκουσα τον Κουν να μιλά... η ρητορική του ήταν τολμηρή, γεμάτη μίσος και ενθουσιώδης. Είναι ένας άνδρας που δείχνει σκληρός, με κεφάλι σα βοδιού, γερά μαλλιά και μουστάκι, όχι τόσο εβραϊκά χαρακτηριστικά [το Κουν είναι εβραϊκό επίθετο] όσο χωριάτικα θα περιέγραφαν καλύτερα το πρόσωπό του [...] Γνωρίζει το ακροατήριο του και κυριαρχεί επάνω του. Εργάτες των εργοστασίων, που από καιρό τα έχουν τσουγκρίσει με το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, νεαροί διανοούμενοι, γιατροί, δικηγόροι, υπάλληλοι που ήρθαν σε αυτό το δωμάτιο [...] συναντούν τον Κουν και το μαρξισμό.».

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

Πηγή: http://koita.me/sofia/?cat=10

Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος


Η συνθήκη του Βουκουρεστίου υπογράφτηκε στις 28 Ιουλίου/10 Αυγούστου
τα σύνορα της Ελλάδας: ανατολικά έως το Νέστο,
βόρεια μέχρι το Πετρίτσι, τη Γευγελή και το Μοναστήρι
δυτικά έως την Κορυτσά
η Κρήτη περιερχόταν στο ελληνικό κράτος.

Παρέμεναν όμως και πάλι ασαφή τα ζητήματα της Β. Ηπείρου και των νησιών του Αιγαίου.

Η Ελλάδα είχε κατορθώσει να απελευθερώσει το μεγαλύτερο τμήμα της Μακεδονίας, σημαντικό μέρος της Ηπείρου και ένα μέρος της δυτικής Θράκης. Δεν κατόρθωσε να απελευθερώσει το βόρειο τμήμα της Μακεδονίας (σημερινή νότια περιοχή του κράτους των Σκοπίων) με την ακμαία ελληνική πόλη του Μοναστηρίου, το οποίο κατέλαβαν οι Σέρβοι και τη βορειοανατολική Μακεδονία με τις ελληνικές πόλεις του Μελένικου, της Τζουμαγιάς και της Στρώμνιτσας, που παραχωρήθηκε στη Βουλγαρία.

Το καθεστώς των νησιών του Αιγαίου, πλην των Δωδεκανήσων, παρέμενε εκκρεμές μετά και τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου (28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1913) με την οποία έληγε ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος. Μετά από πιέσεις των Μ. Δυνάμεων η Ελλάδα δέχτηκε να αποσύρει τα στρατεύματά της από τη Βόρεια Ήπειρο με αντάλλαγμα την οριστική παραχώρηση των νησιών του Αιγαίου.
Οι Ευρωπαϊκές Δυνάμεις με Διακοίνωσή τους παραχώρησαν οριστικά τα απελευθερωμένα από το ελληνικό ναυτικό νησιά στην Ελλάδα, εκτός από την Ίμβρο, την Τένεδο και τη Μεγίστη (Καστελόριζο), στις 13 Φεβρουαρίου 1914, πράξη την οποία δεν δεχόταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Νωρίτερα οι Μ. Δυνάμεις και η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχαν δεχτεί την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, η οποία έγινε επίσημα την 1η Δεκεμβρίου 1913.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

Πηγή: http://koita.me/sofia/?cat=10


Η Ελλάδα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, σελ. 81-84

• Εκκρεμότητες συνθήκης Βουκουρεστίου:
1. ελληνοαλβανικά σύνορα
2. νησιά του Αιγαίου

1. 4 Δεκ. 1913- Πρωτόκολλο Φλωρεντίας: περιοχές της Β. Ηπείρου προσαρτώνται στην Αλβανία
2. Το ζήτημα των νησιών του Αν. Αιγαίου δεν λύθηκε άμεσα

Πολιτική των συνασπισμών απέναντι στο Βαλκανικό:

Τριπλή συνεννόηση
Ελλάδα Σερβία Βουλγαρία εναντίον Τουρκίας
Κεντρικών δυνάμεων

(η Αγγλία προσφέρει στην Ελλάδα την Κύπρο κι άλλα ανταλλάγματα) Τριπλή συμμαχία
Βουλγαρία
Ελλάδα ουδέτερη

( η Γερμανία οργανώνει τον οθωμανικό στρατό)


Εσωτερικός διχασμός:

Ελ. Βενιζέλος,
αστική τάξη Βασιλιάς Κωνσταντίνος,
παλαιοί ολιγαρχικοί, μικροαστοί, Γεν. Επιτελείο
Έξοδος από την ουδετερότητα στο πλευρό της Αντάντ.
(η Ελλάδα, χώρα ναυτική, έπρεπε να βασιστεί στις δυτικές δυνάμεις και ιδιαίτερα στην Αγγλία, για να προωθήσει τα εθνικά της συμφέροντα και να ωφεληθεί από τον διαμελισμό της οθωμανικής αυτοκρατορίας) Φιλογερμανική πολιτική (σύζυγος Σοφία είναι αδελφή του Κάιζερ)
(θαύμαζε το γερμανικό στρατοκρατικό πνεύμα και πίστευε στη νίκη της Γερμανίας)

Γεγονότα:
1914:
• Αύγουστος: υποβολή παραίτησης Βενιζέλου δεν έγινε δεκτή

1915:
• Φεβρουάριος : σύμμαχοι στην Καλλίπολη για εκπόρθηση των Δαρδανελλίων
Ο Βενιζέλος θέλει συμμετοχή
Ο βασιλιάς αρνείται (ουδετερότητα)
21 Φεβρουαρίου: ο Βενιζέλος παραιτείται
• Άνοιξη:
Διωγμοί Ελλήνων από Τούρκους
Σφαγές (γενοκτονία Αρμενίων)
• 3 Μαΐου: εκλογές, νίκη Βενιζέλου
Ο Βενιζέλος προτείνει επιστράτευση
άρνηση Βασιλιά (να υπογράψει το διάταγμα)
22 Σεπτεμβρίου: ο Βενιζέλος παραιτείται για δεύτερη φορά
• Οκτώβρης: Αγγλογάλλοι στη Θεσσαλονίκη
• Δεκέμβριος: εκλογές (αποχή Βενιζέλου)

1916:
• Ιανουάριος: Γάλλοι στην Κέρκυρα
Σέρβοι στη Μακεδονία
Γερμανοβουλγαρικές δυνάμεις στο Ρούπελ
• Μάιος: ο Βενιζέλος καταγέλλει την κυβέρνηση του Κων/νου ότι δεν προστατεύουν τη χώρα
Γαλλοάγγλοι: αποκλείουν τα ελληνικά παράλια
απαιτούν: αποστράτευση ενόλων δυνάμεων
άμεση αντικατάσταση της φιλοβασιλικής κυβέρνησης
διάλυση βουλής, προκήρυξη εκλογών

17 Αυγούστου: κίνημα Εθνικής Άμυνας
Προσωρινή Κυβέρνηση στα Χανιά και στη συνέχεια
26 Σεπτεμβρίου: στη Θεσσαλονίκη
Εθνικός διχασμός:

«Επίστρατοι»

βασιλικοί
αντιβασιλικοί
«Παλαιά χώρα» «Αμυνίτες»

βενιζελικοί

«Νέες χώρες»







Νοέμβρης: «Νοεμβριανά»
o Αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ επιστράτων και Γάλλων (βομβαρδισμός Φαλήρου)
o Αυστηρός αποκλεισμός σ την Παλαιά Ελλάδα και απαίτηση ν’ αποχωρήσουν όλα τα ελληνικά στρατεύματα στην Πελ/σο.

Ακολουθεί κυβερνητική αναρχία, στερήσεις και φτώχεια, διαδηλώσεις, αντιδιαδηλώσεις, δυσφορία του λαού από τη συμμαχική συμπεριφορά και τις ταπεινώσεις, διωγμοί βενιζελικών

1917:
29 Μαΐου: εκθρόνιση Κωνσταντίνου
Άρση αποκλεισμού
Επάνοδος Βενιζέλου («Βουλή των Λαζάρων»)
Ιούνιος: Κήρυξη πολέμου κατά της Γερμανίας και Βουλγαρίας

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

Η ΑΚΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑΣ
(πηγή: http://www.cleverclass.gr/portal/ )



- Αίτια αποικιοκρατίας: 1) η αναζήτηση αγορών και πηγών πρώτων υλών, 2) η ακλόνητη πίστη στην ανωτερότητα του δυτικού πολιτισμού και στο χτέος της εξαγωγής των αξιών και των θεσμών του, 3) η φιλανθρωπία.
- Αποικίες είχαν ιδρύσει η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Αγγλία, η Γαλλία και η Ολλανδία, κυρίως στην Αμερική και στην Ασία.
- Βασικά στοιχεία των αποικιών ήταν η εγκατάσταση εποίκων από τις μητροπόλεις και η λειτουργία των κοινοτήτων των εποίκων ως πυρήνων της εν γένει οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και πολιτιστικής ζωής των αποικιών.
- Οι νέες αποικίες εγκαθιδρύθηκαν από χώρες της Ευρώπης και από τις ΗΠΑ σε υπανάπτυκτες οικονομικά και ανίσχυρες στρατιωτικά περιοχές του κόσμου, ιδίως στην Αφρική, την Ασία και τον Ειρηνικό Ωκεανό, με τον εξαναγκασμό ή τη χρήση βίας, για να εξυπηρετήσουν κυρίως οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα των μητροπολιτικών χωρών.
- Οι αποικίες στον υπανάπτυκτο και αναξιοπαθούντα κόσμο της Αφρικής και της Ασίας έφτασαν να θεωρούνται επιβράβευση των δυνατοτήτων και της ισχύος μιας χώρας της Ευρώπης και στόχος εθνικός.
- Βρετανία: έσπευσε να προσθέσει στις παλαιές της αποικίες νέες, ιδίως στην Αφρική: την Αίγυπτο, το Σουδάν, τη Νότια Αφρική, την Ινδία και το Πακιστάν.
- Ρωσία: εξαπλώθηκε στον Καύκασο, στην κεντρική Ασία και στη Σιβηρία.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
(πηγή: http://www.cleverclass.gr/portal/ )

- Συνέδριο του Βερολίνου - 1878: η Ελλάδα δεν είχε ακόμη απελευθερώσει με τις δυνάμεις της τα αλύτρωτα μέρη του έθνους, την Ήπειρο, τη Μακεδονία, τη Θράκη, την Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου.
- Μόνο το εμπόριο παρουσίαζε αξιόλογη ανάπτυξη, εξαιτίας των Ελλήνων της Διασποράς.
- 4 παράγοντες που επιβράδυναν ή και ανέτρεπαν τον εκσυγχρονισμό των θεσμών και την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας: 1) οι τεταμένες σχέσεις της αφενός με τις μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης και αφετέρου με τις γειτονικές χώρες, 2) η πολιτική αστάθεια, 3) η ανασφάλεια στην ύπαιθρο και 4) η χαμηλή πίστη της χώρας διεθνώς.
- Εκσυγχρονισμός= δημιουργία ισχυρού τακτικού στρατού και πολεμικού ναυτικού, ανάπτυξη οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου, καθώς και ταχυδρομικού και τηλεγραφικού δικτύου, εισαγωγή νέων καλλιεργητικών μεθόδων στη γεωργία, εμπέδωση της τάξης και της ασφάλειας στις μετακινήσεις και στις μεταφορές και ανάπτυξη του πιστωτικού συστήματος και της διεθνούς πίστης της χώρας.
- Προϋποθέσεις για τον εκσυγχρονισμό: 1) οικονομικούς πόρους, 2)ορθολογική ιεράρχηση της διάθεσης των πόρων και αμετάκλητη προσήλωση στην εξυπηρέτηση των εθνικών προτεραιοτήτων, 3)ορθολογικό προσδιορισμό των εθνικών συμφερόντων.
- Εθνική προτεραιότητα: η απελευθέρωση των αλύτρωτων ιστορικών χωρών.
- Δεκαετία 1880: Χαρίλαος Τρικούπης = προώθησε ευρύ πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και δημόσιων έργων.
- Χ.Τρικούπης: αλλαγές στα Σώματα Ασφσαλείας, αναδιοργάνωσε τον στρατό και τον στόλο, αύξησε τον αριθμό των σχολείων και των μαθητών της χώρας, προώθησε τον εκσυγχρονισμό του εκπαιδευτικού προγράμματος.
- Ελευθέριος Βενιζέλος: προσκλήθηκε από την ηγεσία του Στρατιωτικού Συνδέσμου που είχε ηγηθεί το 1909 του κινήματος στο Γουδή.
- Μεταρρύθμιση του Συντάγματος του 1864 σε βαθμό που το Σύνταγμα του 1911 να θεωρείται ουσιαστικά νέο Σύνταγμα.
- Μείωσε την πλειοψηφία από το ήμισυ των βουλευτών στο ένα τρίτο, απέκλεισε την εκλογή εν ενεργεία αξιωματικών των ενόπλων δυνάμεων στο αξίωμα του βουλευτή, όρισε τη δυνατότητα του κράτους να απαλλοτριώνει περιουσιακά στοιχεία των πολιτών όταν το απαιτούσε το συμφέρον του δημοσίου, καθιέρωσε τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, προκάλεσε στρατιωτικές αποστολές από τη Γαλλία και την Αγγλία για τον εκσυγχρονισμό του στρατού και του στόλου αντιστοίχως.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

ΕΘΝΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ
(πηγή: http://www.cleverclass.gr/portal/ )


- Ο όρος Βαλκάνια έφτασε να σημαίνει περιοχή αστάθειας και συγκρούσεων, ενώ οι λαοί της θεωρείται ότι ρέπουν προς εξάρσεις εθνοφυλετικού χαρακτήρα και ότι είναι διαφορετικοί από τους λαούς της υπόλοιπης Ευρώπης.
- Σέρβοι: ανέπτυξαν στην αρχή με την Αυτοκρατορία των Αψβούργων δεσμούς που στήριξαν τον φωτισμό τους και την αναγέννηση του έθνους τους, στη συνέχεια όμως σχέσεις ανταγωνιστικές. Οι ξένοι κυρίαρχοι της Σερβίας, οι Οθωμανοί Τούρκοι ήταν βέβαια οι βασικοί εθνικοί αντίπαλοι.
- Συνθήκη του Βερολίνου - 1878: οι Σέρβοι απέκτησαν την ανεξαρτησία τους, οι εθνικές επιδιώξεις και διεκδικήσεις τους στρέφονταν κατά των Οθωμανών Τούρκων.
- Στη συνέχεια, οι Σέρβοι ήταν κυρίως στραμμένοι εναντίον της Αυστρίας με στόχο την απελευθέρωση των Νοτιοσλάβων υπηκόων των Αψβούργων.
- Βούλγαροι: ανέπτυξαν το εθνικό τους κίνημα με σχετική καθυστέρηση - Με την υποστήριξη των Πανσλαβιστών της Ρωσίας οι Βούλγαροι εξασφάλισαν την αναγνώριση από τον Οθωμανό σουλτάνο, το 1870, χωριστής εθνικής Εκκλησίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, της Εξαρχίας, ήλθαν σε ρήξη τόσο με το Πατριαρχείο όσο και με τους Έλληνες.
- 1878 - Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου: την οποία επέβαλαν οι Ρώσοι στους Τούρκους, οι Βούλγαροι εξασφάλισαν προς στιγμήν τη Μεγάλη Βουλγαρία που οραματίζονταν και που περιλάμβανε, εκτός της σημερινής Βουλγαρίας, ολόκληρη την ελληνική Μακεδονία και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και τη Δυτική και Ανατολική Θράκη.
- Όραμα Μεγάλης Βουλγαρίας: οι Βούλγαροι διεκδικούσαν εδάφη τα οποία οι γείτονές τους διεκδικούσαν ήδη ως πατρογονική κληρονομιά.
- Ανταγωνισμός των Βουλγάρων με τους Έλληνες.
- Μακεδονικός Αγώνας: σκληρός πόλεμος ανταρτών Ελλήνων και Βουλγάρων, καθώς και εναντίον των Τούρκων.
- Παύλος Μελάς - καπετάν Κώτας.
- Κίνημα των Νεοτούρκων το 1908: υποσχέθηκε ισονομία και ισοπολιτεία σε όλους τους λαούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
- Μολδαβοί - Βλάχοι, οι εν συνεχεία Ρουμάνοι: ανέπτυξαν εθνικό κίνημα κατά των κυρίαρχων Οθωμανών Τούρκων.
- Ο Κριμαϊκός πόλεμος και η Συνθήκη των Παρισίων το 1856: εξασφάλισαν στους Ρουμάνους, με την υποστήριξη της Γαλλίας, την ανάδειξή τους στο διεθνές προσκήνιο και την ένωση των δύο Ηγεμονιών σε ενιαίο κράτος, το 1861, με την ονομασία Ρουμανία, το οποίο απέκτησε την ανεξαρτησία του το 1878.
- Αλβανοί: εθνικό κίνημα.
- Οθωμανοί Τούρκοι: εθνικό κίνημα.
- Νεοτουρκικό Κίνημα - 1908: ισονομία, ισοπολιτεία και ευρύτατο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα - είχε ως στόχο τον εκτουρκισμό της αυτοκρατορίας.
- Κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους και κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο: το Νεοτουρκικό Κίνημα πήρε τη μορφή της εθνοκάθαρσης της αυτοκρατορίας με την εκδίωξη των χριστιανών της χώρας.