Ιωάννου Μηλιώνη
Πέραν
όμως απ' τα ιστορικά στοιχεία κι από τη λαϊκή μας παράδοση, που χαρακτηρίζει το
βρυκόλακα δαιμονικό κι αποφευκταίο, η λαϊκή φιλολογία και ο κόσμος τού θεάματος
αγκάλιασε, στις μέρες μας, με ενδιαφέρον την αντίστοιχη θεματολογία μετά τη
συχνή προβολή αυτού τού συνδρόμου και την πλύση εγκεφάλου από τα ΜΜΕ. Έτσι, ενώ
η προβολή τού βαμπιρισμού στη δεκαετία τού '50 έχει τρομακτικό και
αποκρουστικό χαρακτήρα, προωθώντας στον αναγνώστη ή στο θεατή κυρίως την
τρομολαγνεία, σταδιακά τις επόμενες δεκαετίες αρχίζει να γίνεται ήπια αποδεκτή
από το κοινό -προσλαμβάνοντας κάποτε και χιουμοριστική χροιά1-, μέχρι πρόσφατα,
που προβάλλεται πλέον με τρόπο που να την καθιστά ευχάριστη και απόλυτα
αποδεκτή από το μέσο άνθρωπο.Το θέμα των βρυκολάκων τροφοδοτεί και
τροφοδοτείται κι από το Γκόθικ (Gothic), κίνημα «υποκουλτούρας» του 20ου αιώνα,
που υποκατέστησε το κίνημα Punk της δεκαετίας του '70 και που δανείζεται
μεσαιωνικά βαρβαρικά στοιχεία, σκοτεινές και ανατριχιαστικές φιγούρες και
δαιμονικές μορφές και λειτουργεί σαν μέσο προσωπικής έκφρασης, τρόπος
ενδυμασίας και είδος μυθιστοριογραφίας ή μουσικής. Κύριοι εκφραστές του είναι
δυσαρεστημένοι νέοι της μεσαίας κοινωνικής τάξης, νεόπλουτοι σε σχέση με τους
γονείς τους, με αίσθημα αστάθειας και έλλειψης ταυτότητας.Το πέρασμα των βαμπίρ
στον κινηματογράφο έγινε το 1922, όταν ο Γερμανός σκηνοθέτης Φ. Β. Μουρνάου
(Friedrich Wilhelm Murnau) γύρισε το «Νοσφεράτου, μια συμφωνία τρόμου»
(Nosferatu, Eine Symphonie Des Grauens), το πρώτο βουβό ασπρόμαυρο φιλμ βαμπίρ.
Από αυτό εμπνεύστηκε το 1968 ο Αμερικανός Γ. Α. Ρομέρο (George Andrew Romero)
για την ταινία «Η νύχτα των ζωντανών νεκρών» (Night of the Living Dead). Ήταν
το πρώτο από τρία «b-movies» τρόμου που δημιούργησαν μόδα. Είχε προηγηθεί το
1931 ο «Δράκουλας» τού Τόντ Μπράουνινγκ (Tod Browning) και το «Δράκουλας, ο
Βρυκόλακας των Καρπαθίων», που γύρισε το 1958 ο Τέρενς Φίσερ (Terence Fisher)
κι ανήκει στη «βρετανική σχολή τρόμου», που εδραιώθηκε στα τέλη της δεκαετίας
τού 1950 και στις αρχές τού '60.Η κουλτούρα της μάζας, εξηγούν πολλοί
μελετητές, πήρε σήμερα τη θέση των αρχαίων μυθολογικών διηγήσεων. Έτσι τα
βαμπίρ και τα ζόμπι γίνονται το σημερινό σύμβολο τού ταμπού των νεκρών και οι
ζωντανοί νεκροί δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι σύγχρονοι απόγονοι του Δράκουλα
και του Φρανκεστάϊν. Στα χρόνια που ακολουθούν εμφανίζονται δεκάδες σχετικοί
τίτλοι από τους οποίους αναφέρουμε τυχαία μερικούς: «Κόρες τού σκότους»
(Daughters of Darkness - 1971), «Βρυκόλακες» (Vampyres - 1974), «Τα χαμένα
παιδιά» (Lost Boys - 1987), «Σχεδόν σκοτεινά» (Near Dark -1987), «Βασίλισσα
των καταραμένων» (Queen of the damned - 2002), «Βάν Χέλσινγκ» (Van Helsing -
2004). Η πρώτη και πιό κραυγαλέα αποδοχή του «καλού» βρυκόλακα θα πρέπει να
αναζητηθεί στα γραπτά της Στέφενι Μέϊερ (Stephenie Meyer)2, της «φιλήσυχης,
μορμόνου νοικοκυράς και πολύτεκνης μητέρας», που με την τετραλογία της: «Το
Έπος τού Λυκόφωτος» (The Twilight Saga) έχει ξετρελάνει ειδικά τον κοριτσόκοσμο
σε διεθνές επίπεδο. Το «Λυκόφως», ένα ρομαντικό μυθιστόρημα φαντασίας, που
κυκλοφόρησε το 2005, είναι το πρώτο βιβλίο της σειράς και περιγράφει την ζωή
της δεκαεπτάχρονης Ιζαμπέλας (Μπέλας) Σουάν που ερωτεύεται ένα «νέο» και ωραίο
βρυκόλακα, τον Έντουαρτ Κάλεν θέτοντας τη ζωή της σε κίνδυνο. Το μυθιστόρημα
ακολουθείται από τη «Νέα Σελήνη» (New Moon), την «Έκλειψη» (Eclipse) και τη
«Χαραυγή» (Breaking Dawn). Μέχρι σήμερα, τα βιβλία έχουν πουλήσει πάνω από 85
εκατομμύρια αντίτυπα έχοντας μεταφραστεί σε 38 γλώσσες. Το Λυκόφως γυρίστηκε σε
ταινία το 2008 και απέσπασε 382.133.300 δολλάρια στο διεθνές box office, ενώ η
«Νέα Σελήνη», η δεύτερη ταινία, είχε κόψει 72,7 εκατ. εισιτήρια κατά το
ντεμπούτο της στους κινηματογράφους. Τα βιβλία και τις ταινίες αυτές έσπευσαν
φυσικά να ακολουθήσουν κι οι σχετικές τηλεοπτικές σειρές (tv series) πολλές
από τις οποίες είχαμε την ευκαιρία να «απολαύσουμε» κι απ' την ελληνική TV.
Κάποιες διατήρησαν την τηλεθέασή τους επί πολλά χρόνια σε εβδομαδιαία ή και
καθημερινή βάση. Δειγματοληπτικά αναφερόμαστε στις σειρές: α) «True Blood»3
(«Γνήσιο αίμα»), μία αμερικανική τηλεοπτική σειρά, δημιουργημένη από τον Άλαν
Μπόλ, που περιγράφει τη συμβίωση ανθρώπων και βρυκολάκων σε μια μικρή πόλη της
Λουιζιάνα. Το σενάριο αφορά στη Σούκι Στάκχαουζ, που είναι ερωτευμένη με το
βρυκόλακα Μπίλ Κόμπτον. Η σειρά έκανε μέχρι σήμερα τρεις σεζόν και ακολουθεί
και τέταρτη. Στην Ελλάδα η σειρά ξεκίνησε το Μάιο 2010 στον ΑΝΤΙ και μέχρι
στιγμής έχουν προβληθεί οι τρεις πρώτοι κύκλοι. Είναι ενδιαφέρον ότι ο ΑΝΤΙ
χαρακτηρίζει το είδος της σειράς ως «επιστημονική» φαντασία. β) Δεύτερη και με
αρκετή τηλεθέασή μπορεί να αναφερθεί και η σειρά «Vampire Diaries» («Τα
ημερολόγια των Βρυκολάκων») παραγωγής των Kevin Williamson και Julie Plec. Η
σειρά αναφέρεται στη ζωή της 17χρονης Έλενας Γκίλμπερτ, που ερωτεύεται τον «νεαρό»
(162 χρονών) βαμπίρ Στέφαν Σαλβατόρε στη φανταστική Mystic Falls, της Virginia
και στις περιπέτειες που προκύπτουν από τη σχέση τους. Είναι χαρακτηριστικό
ότι το Star Channel, που εκμεταλλεύεται τη σειρά στη χώρα μας, στην επίσημη
ιστοσελίδα του με τον τίτλο «Οι... γητευτές των γυναικών»4 αναφέρει για τους
άρρενες βρυκόλακες της σειράς μεταξύ άλλων και: «Αυτό είναι το προφίλ των πιο
σέξι ανδρών στον κόσμο, σύμφωνα με διαδικτυακή ψηφοφορία στην οποία πήραν μέρος
αυστηρά και μόνο γυναίκες. Ο πιο σέξι άνδρας παγκοσμίως δεν είναι άλλος από
τον "βρυκόλακα" Robbert Pattinson, που συγκέντρωσε την συντριπτική
πλειοψηφία στην ψηφοφορία του αμερικανικού γυναικείου περιοδικού
"Glamour". Και επειδή τα βαμπίρ φαίνεται πως έχουν μπει για τα καλά
στη ζωή μας και έχουν γίνει must, στην δεύτερη θέση συναντάμε τον έτερο
πρωταγωνιστή του «Twilight», τον 18χρονο, τίγκα στα μούσκουλα, Taylor
Lautner... Είδες φίλε μου σουξέ τα βαμπίρ;». Ίσως από τα λίγα αυτά κατανοούμε
ποιοί προωθούν το σύνδρομο του καλού και ωραίου βρυκόλακα. Τα σενάρια όλων των
τίτλων είναι εντυπωσιακά πανομοιότυπα. Ο ωραίος νεαρός βαμπίρ αρνείται στην
αρχή να αποδεχθεί την ερωτική σχέση με την ωραία, θνητή, νεαρή πρωταγωνίστρια
από αλτρουισμό γιατί γνωρίζει ότι δε θα μπορέσει τελικά να αντισταθεί και να
μη τη δαγκώσει Εκείνη όμως, μετά πολλές αμφιταλαντεύσεις, αποφασίζει να τον
ακολουθήσει και να δεχθεί να γίνει κι εκείνη βαμπίρ κι έτσι να επωφεληθεί κι
από τα «πλεονεκτήματα» αυτής της «μορφής ύπαρξης», την υπεράνθρωπη δύναμη, την
υπερταχύτητα, τη μεταμόρφωση (νυχτερίδα κ. α.), το «διάβασμα» της σκέψης του
άλλου, την υπνωτιστική επιβολή της θέλησης στους άλλους, την «αιώνια νιότη»,
την αιώνια «ζωή». Μήπως όλ' αυτά -συνδυαζόμενα με την αιμοποσία- ακούγονται σε
μας κάπως... δαιμονικά και σατανιστικά; Ας μην ανησυχούμε... η «Νέα Εποχή»
έχει φροντίσει να τα παρουσιάσει ρομαντικά, όμορφα, ηθικά κι αγγελικά πλασμένα
(φιλία, αλτρουισμός, θυσία μητρική, αγνός νεανικός έρωτας...). Κι ο χορός των
ΜΜΕ φροντίζει να συμπορεύεται με συνέπεια σε όλα τα επίπεδα! Θα πρέπει να
συμπληρώσουμε ότι στη λαίλαπα του βαμπιρισμού δε μπορούσαν να μην ενδώσουν και
τα video games και τα computer games που έτσι κι αλλιώς πάντα ακολουθούν τις
«επιτυχημένες» κινηματογραφικές παραγωγές και τηλεοπτικές σειρές. Από τα μάλλον
χαζά online Vampire Games (παιχνίδια μέσω διαδικτύου) μέχρι τα πιο σοφιστικέ,
σαν το «bitefight» (δάγκωμα/μάχη) και το «Vampires and Werewolves... allies or
enemies?» (Βρυκόλακες και Λυκάνθρωποι., σύμμαχοι η εχθροί;), το διαδίκτυο
βρίθει προτάσεων. Μεταξύ των PC games αξίζει να αναφερθεί το κλασσικό τού
είδους adventure game (παιχνίδι περιπέτειας) «Dracula: Origin» (Δράκουλας: η
προέλευση) ακολουθούμενο από μεγάλη σειρά άλλων τίτλων. Μέχρι και το
υποτιθέμενα αθώο simulation game (παιχνίδι προσομοίωσης), «The Sims», στις
εκδόσεις του 2 και 3, διαθέτει ικανό μερίδιο από τη ζωή των βαμπίρ με ιδιαίτερα
αληθοφανή κι αποκρυφιστικά συνεπή προβολή. Θα κλείσουμε με μικρή αναφορά στη
χαμηλού επιπέδου εγχώρια show business, σε σχέση με τα «Καλλιστεία Sexy
Vampire 2010», που διοργανώθηκαν στο «Club Ano Kato», το Δεκέμβριο του 2009 για
την εκλογή της «Μίς Βαμπιρέλα 2010», τίτλο τον οποίο διεκδίκησαν αρκετές
«χαριτόβρυτες» νεαρές υπάρξεις. Δε θα επιμείνουμε στο όλο kits της
διοργάνωσης, ούτε στο ευτελές επίπεδο διαγωνιζομένων, κριτών και
παρουσιαστών. Εκείνο που είναι εξοργιστικό είναι η προβολή που είχε το
happening από τα ΜΜΕ. Οι «επικρατέστερες»: Lady D, Lady Theodosia, Lady Julia
και Diva Lady φιλοξενήθηκαν, τόσο στην εκπομπή «Φώτης και Μαρία Live» τού Star
Channel (4/1/2010), όσο και στην εκπομπή «10 με 1» του Antenna TV (13/1/2010),
αλλά και το «Βήμα της Κ.», το «Κυριακάτικο Veto» κι η «Espresso» πρόβαλαν το
γεγονός με τετρασέλιδα αφιερώματα, όπως και δεκάδες άλλα έντυπα. Η Lady D
δήλωσε μεταξύ άλλων ότι «ειδικεύεται στα Gothic Sex Shows αλλά και στα BDSM5
Shows», ενώ η Diva Lady εξέφρασε ενθουσιασμό όταν ερωτήθηκε αν θα δεχόταν
«γυναίκα στο κρεβάτι της». Οι διοργανωτές δήλωσαν φυσικά απόλυτα ικανοποιημένοι
κι ότι ετοιμάζουν τη δεύτερη διοργάνωση το Δεκέμβριο τού 2011. Δε θα
επιμείνουμε άλλο στην παράθεση περιπτώσεων προβολής τού συνδρόμου, ούτε θα
σχολιάσουμε περαιτέρω το θέμα. Ένα μόνο αξίζει να υπογραμμιστεί: Τέτοιο
παγκόσμιο πρόβλημα όπως ο βαμπιρισμός, που οι ειδικοί τον κατατάσσουν στο χώρο
του σατανισμού, που οι πρακτικές του εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο της
σατανολατρίας, με παραδείγματα όπως του Άλιστερ Κρόουλι -που «είχε τροχίσει
τους κυνόδοντες του για να δίνει το "φιλί τού φιδιού" σε γυναίκες,
δαγκώνοντας τους λαιμούς και τους καρπούς τους6»- ή του Anton LaVey -που
καθιέρωσε το μύθο του psy vamp (psychic vampire, «ψυχικού» βρυκόλακα)7-, το
κατεστημένο της «Νέας Εποχής» και της «Νέας Τάξης» το προβάλλει θετικά, σαν
μέσο ψυχαγωγίας καθ' όλους τους δυνατούς τρόπους. Είναι εμφανές για το που ο
κόσμος μας οδηγείται...Μόνο η κραταιά πίστη μας στον Κύριο μας Ιησού Χριστό και
στην Εκκλησία Του είναι και η τελική ελπίδα της επιβίωσης μας σ’αυτούς τους
όντως πονηρούς καιρούς.
1. Με την ταινία και τις τηλεοπτικές σειρές της «Μπάφυ, της σφαγέως των βρυκολάκων» (Buffy the Vampire Slayer) κ. α.
2. Βλ. και: «Διάλογος», τ. 59, Ιανουάριος-Μάρτιος 2010, σελ. 27.
3. http://el.wikipedia.org/wiki/True_Blood
4. 28/9/2011. http://www.star.gr/hot_of_the_day/56740/
5. Bondage, Discipline / Dominance, Sado-Masochism. Δουλεία, πειθαρχία/κυριαρχία, σαδο-μαζοχισμός. «Ερωτικά παιχνίδια» εξουσίας κι επιβολής που εξελίσσονται σε βασανιστήρια και κάποτε και σε δολοφονία τού «ερωτικού» συντρόφου.
6. Εφημ. «Χρυσή Αυγή», 1/2/2002, αρ.φύλ. 407, σελ. 6 και «Διάλογος», τ. 63, Ιαν.-Μάρ. 2011, σ. 23.
7. http://en.wikipedia.org/wiki/Psychic_vampire