ΤΗΣ ΒΙΚΥΣ ΣΙΑΜΑΝΤΑ
Η σημασία του κινήτρου σε όλες τις φάσεις της ζωής μας είναι ευρέως διαδεδομένη και πολυσυζητημένη. Φυσικά, το κίνητρο έχει καθοριστική σημασία και κατά τη μαθησιακή διαδικασία. Η τελευταία δεν επιτελείται μόνο στο σχολικό πλαίσιο, αλλά και γενικότερα στην καθημερινότητα ενός παιδιού. Ως μια έννοια επίκτητη, το κίνητρο μπορεί να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί και σε αυτό συμβάλλουν όλοι όσοι εμπλέκονται με τα παιδιά, και κυρίως η οικογένεια και οι εκπαιδευτικοί τους. Τα κίνητρα διακρίνονται σε εξωτερικά (αφορούν εξωτερικές ανταμοιβές/επιβραβεύσεις, όπως για παράδειγμα μια βόλτα, η αγορά ενός παιχνιδιού, αυτοκόλλητο κλπ) και σε εσωτερικά (αφορούν αισθήματα ικανοποίησης ως αποτέλεσμα της επίτευξης στόχων ή της εκμάθησης νέων γνώσεων και δεν εξαρτιούνται από εξωτερικούς παράγοντες. Είναι πιο σταθερά από τα εξωτερικά, και φυσικά διαφοροποιούνται ανάλογα με το ατομικό προφίλ του κάθε ατόμου).
Πώς μπορούμε, λοιπόν, να καλλιεργήσουμε το κίνητρο στους μικρούς μας φίλους;
Αρχικά, είναι σημαντικό να έχουμε υψηλές προσδοκίες από αυτούς. Αυτό οδηγεί στην εξωτερίκευση θετικών συναισθημάτων απέναντί τους, γεγονός που συμβάλλει στην καλλιέργεια της αυτοπεποίθησής τους και άρα στην επιθυμία για επίτευξη περισσότερων στόχων.
Η αντιμετώπιση του παιδιού ως ξεχωριστή προσωπικότητα και άρα η δημιουργία κατάλληλων προσωποποιημένων περιβαλλόντων μάθησης ενισχύει τη δημιουργία εσωτερικών κινήτρων για το ίδιο. Αν, μάλιστα, αυτό συνοδεύεται και χαρακτηρίζεται από τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά του, τότε ενισχύεται ακόμα περισσότερο η διάθεση για εμπλοκή στα δρώμενα. Η διαφοροποίηση των μέσων μάθησης (κολλάζ, ζωγραφική, πηλός, νέες τεχνολογίες, επιτραπέζια κ.ο.κ., όπως και η συσχέτιση των μαθησιακών στόχων με την καθημερινή ζωή βοηθά, επιπλέον, στην ενδυνάμωση των εσωτερικών κινήτρων καθώς με αυτούς τους τρόπους το παιδί κατανοεί την κοινωνική πρακτική των γνώσεων και δεν τις θεωρεί πλέον ως κάτι απομακρυσμένο από τη ζωή του, ξένο προς αυτό.
Η συνεχή ενίσχυση των παιδιών μπορεί να ακούγεται πολύ απλό, αλλά παίζει καίριο ρόλο. Η επιβράβευση και η ενθάρρυνση καθ’όλη τη διάρκεια της προσπάθειας του για να επιτύχει ένα στόχο αναδεικνύει πρώτον το γεγονός ότι ο ενήλικας κατανοεί και υποστηρίζει αυτό που κάνει και δεύτερον ότι αναγνωρίζει τις δυνατότητες του. Αυτό οδηγεί με τη σειρά του το παιδί να κατανοήσει τον εαυτό του και να αναπτύξει τεχνικές που να το βοηθούν να επιτυγχάνει τους στόχους που θέτει, όπως επίσης και το γεγονός ότι η διαδικασία έχει το μεγαλύτερο νόημα και όχι το τελικό αποτέλεσμα.
Οι υλικές επιβραβεύσεις, επίσης, βοηθούν στην ενδυνάμωση του κινήτρου. Βέβαια, πρέπει να προσφέρονται με μέτρο και μετά από την ολοκλήρωση της δραστηριότητας, ώστε το παιδί να εμπλέκεται ενεργά σε αυτή και να μην την ολοκληρώνει διεκπεραιωτικά απλά για να λάβει την ανταμοιβή.
Το πιο σημαντικό, τέλος, είναι να δοθεί έμφαση στην κάθε μία επιτυχία του ξεχωριστά. Η κάθε κατάκτησή του πρέπει και οφείλουμε να την τονίζουμε και να την επικροτούμε. Η έμπρακτη αναγνώριση αυτών καλλιεργεί την αυτοπεποίθηση των παιδιών αλλά και την ώθηση αυτών στην εξερεύνηση νέων μονοπατιών στο κόσμο της γνώσης!
