Ὄνειρον στο κῦμα - Παράλληλα Κείμενα

επιμελεία του

Κωνσταντίνου Μάντη

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης «Ο Καλόγερος» 

 

Την νύκτα δε αυτήν, αφού είπαν πολλά με τας νεάνιδας και όχι ολίγα με την γραίαν, αι δύο αδελφαί του διηγήθησαν ότι η πλαγινή των, η κυρα-Κώσταινα, τας υποβλέπει, ότι φλυαρεί εναντίον των πολλά, και ότι τολμά να κακολογεί και αυτόν, τον καλόγηρον· όλα ταύτα, έλεγαν, από την ζήλιαν οπού είχε, βλέπουσα τας αθώας σχέσεις των. Αθώας σχέσεις των! Βεβαίως, το εφρόνει εν συνειδήσει ο καλόγηρος, το εφρόνουν και αυταί. Αλλ’ εις τι ημάρτησαν τάχα; Μήπως δεν εφέροντο καλά; Και όμως η γραία, η όχι πολύ ερρυτιδωμένη, είχε την εσπέραν εκείνην ερυθροτέρας του συνήθους τας παρειάς, ιδού διατί. Αφού είχε καλέσει τον καλόγηρον, ειπούσα αυτώ μυστηριωδώς ότι κάτι είχαν να του πουν τα κορίτσια (και το κάτι ήσαν τα αφορώντα την γειτόνισσαν, την κυρα-Κώσταινα), εφρόντισε ν’ αγοράσει ολίγον ρητινίτην, διά να κεράσουν τον επισκέπτην. Έπιε και αυτή ενάμισυ ποτηράκι (διό και αι παρειαί της έλαβον χρώμα τρίγλης ζεστής και αι ρυτίδες της έτι μάλλον ωλιγόστευσαν) έπιε και ο καλόγηρος δύο, έπιαν και τα κορίτσια από μισό. Ο καλόγηρος την εσπέραν εκείνην ήκουε τι του έλεγαν αι δύο αδελφαί μάλλον με τους οφθαλμούς παρά με τα ώτα. Εκοίταζε τα χείλη δι’ων εξήρχοντο αι λαλιαί, τα εκοίταζεν ως να ήθελε να ροφήσει τας λέξεις και να γλείψει και τα χείλη, εξ ων απέρρεον. Του εφαίνετο ότι αι λέξεις εκείναι είχαν σημασίαν άλλην, άρρητον, όχι την εκφραζομένην, την κοινήν. Απήντα δε εική, διά κοινών τόπων και μονοσυλλάβων. Αι δύο αδελφαί εφαίνοντο σχεδόν ωραίαι υπό το φως της λυχνίας. Της μιας μάλιστα, της νοστιμούλας, έλαμπε το ύπωχρον χρώμα, το ηλιώδες και μελιχρόν. Και αι δύο είχον γίνει ζωηρότεραι διά της συναναστροφής και διά του ολίγου οίνου. Έπειτα αι διάφοροι κινήσεις των μυώνων του προσώπου, τα μειδιάματα, αι γέλωτες, αι στάσεις, και αι χειρονομίαι, επί πάσι δε το ατημελές της οικιακής περιβολής, όλα συνέτεινον εις το να φαίνωνται άλλαι, αγνώριστοι. Η μεν Ελπινίκη είχε τας ωλένας γυμνάς μέχρι του αγκώνος κι εφόρει λεπτόν, λευκότατον σάκκον, της δε Κατίνας, της νοστιμούλας, έτυχε να λείπει το επάνω κομβίον του λευκού περιστηθίου της, το δε υποκάμισόν της ήτο άνευ περιλαιμίου, και εντεύθεν εφαίνετο γυμνός ο τράχηλός της και μέρος του στήθους της.

Διαβάστε Περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 4η ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 4^Η  «Τα πλεονεκτήματα της ειρήνης» 

 

του 

Στάθη Μανάτου

 

 

4.Α Συμπληρωματικά στοιχεία για το συγγραφέα.

 

 

Ο Ισοκράτης είναι ένας από τους πιο γνωστούς Αθηναίους ρήτορες. Γεννήθηκε το 436 π.Χ. στον αττικό δήμο Ερχιά και πέθανε λίγο μετά το 338 π.Χ. σε ηλικία περίπου 98 ετών. Καταγόταν από εύπορη οικογένεια και μαθήτευσε κοντά στον σοφιστή Γοργία, τον Πρόδικο, τον Τεισία και τον μετριοπαθή ολιγαρχικό Θηραμένη· θεωρείται ότι ανήκε και στον κύκλο του Σωκράτη. Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου η πατρική περιουσία του εξανεμίστηκε και ο Ισοκράτης αναγκάστηκε να ασκήσει για κάποια περίοδο το επάγγελμα του λογογράφου.

Διαβάστε Περισσότερα

Ἡ Γλῶσσα καί ἡ Γλωσσική Κρίσις

επιμελεία του

Ιωάννου Κανακούδη

Φιλολόγου

Η γλώσσα αποτελεί κατάκτηση του ανθρώπου από τη στιγμή που αυτός κατανόησε την ανάγκη της επικοινωνίας στο πλαίσιο της συλλογικής πραγματικότητας. Η συμβολή της ήταν καθοριστική για τη συνεργασία των ατόμων και τη συγκρότηση οργανωμένων κοινωνιών. Η γλώσσα άλλωστε συνδέεται άμεσα με την εθνική φυσιογνωμία ενός λαού, καθρεφτίζει την κουλτούρα του και εξελίσσεται εναρμονιζόμενη στις εκάστοτε κοινωνικές συνθήκες. Σήμερα όμως γνωρίζει ιδιαίτερη έξαρση το φαινόμενο της γλωσσικής κρίσης που υπονομεύει την ποιότητα της επικοινωνίας αλλά κα την υπόσταση της εθνικής γλώσσας.

Διαβάστε Περισσότερα

Αι Ηλεκτρονικαί ψηφιακαί βιβλιοθήκες όλου του κόσμου

Περιηγηθείτε στους καταλόγους ελληνικών ψηφιακών βιβλιοθηκών και όχι μόνον που έχουν οργανωθεί και φιλοξενούνται στα υπολογιστικά συστήματα των καλυτέρων βιβλιοθηκών του κόσμου. Αναζητήστε και ξεφυλλίστε πλούσιες συλλογές πολιτιστικής και εκπαιδευτικής αξίας των ψηφιακών βιβλιοθηκών που προσφέρουν μέρος του υλικού τους ελεύθερα στο διαδίκτυο.

Διαβάστε Περισσότερα

Το "Όνειρο στο κύμα" και "Η Φαρμακολύτρια" του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη σε παράλληλη ανάγνωση

επιμελεία της

Πηνελόπης Στράτη

Ερωτική διάθεση διάχυτη, αλλά πάντα υφέρπουσα και υπαινικτική αναδύεται από τα διηγήματα που συμπεριλαμβάνονται στο έργο Ερωτικός Παπαδιαμάντης, μια ανθολόγηση διηγημάτων του σκιαθίτη συγγραφέα από το Χριστόφορο Λιοντάκη.  Ο ερωτισμός του Παπαδιαμάντη, που υποβάλλεται με τόνους χαμηλούς, ύφος "μορμυρίζον", διάθεση εξομολογητική και διεισδυτικότητα στην ανθρώπινη ψυχή και τα πάθη της, άλλοτε οδηγεί σε λύτρωση και άλλοτε σε οδύνη, πάντα όμως αποδεικνύεται μια κρυφή πληγή στα στενά πλαίσια της κοινωνίας της εποχής και τους κανόνες που εκείνη επιβάλλει, σε πείσμα των κανόνων της φύσης...

"Στα διηγήματα αυτά", παρατηρεί εύστοχα ο Χριστόφορος Λιοντάκης, "οι περιγραφές αποσπώνται από τον πεζό λόγο και περνούν στο χώρο της καθαρής ποίησης. Γεμάτες κάλλος, έκσταση και δραματικότητα στέκονται πλάι στις ομηρικές περιγραφές και στα χορικά της αρχαίας τραγωδίας. Αποσπασματικές, μετέωρες, νεύουν από μακριά στα σολωμικά θραύσματα. Η γλωσσική αλχημεία του πικραγαπημένου συγγραφέα ανασυσταίνει το αρχέγονο κάλλος των εικόνων μέσα από αστραπές ποίησης. Ο Παπαδιαμάντης μεγαλύνει το ασήμαντο τιθασσεύοντας το μεγαλειώδες. Μέσα από αυτή την αλχημεία δημιουργείται η μαγεία του λόγου του. Πρόκειται για την απόλυτη δοξολογία του μικρόκοσμου, για την απόλυτη μελωδία του ακραίου καημού."

Διαβάστε Περισσότερα

ΦΡΙΚΑΝΤΕΛΑ

του 

Ευγένιου Τριβιζά

 

η μάγισσα που μισούσε τα κάλαντα

του Ευγένιου Τριβιζά

ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΙΚΡΟΥΣ ΜΑΣ ΦΙΛΟΥΣ

Διαβάστε Περισσότερα

Το διήγημα του Αλ. Παπαδιαμάντη " Το Χριστόψωμο" (ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΣΙΣ)

Διαβάστε το διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, «Το χριστόψωμο» (1887) και δείτε πώς το δραματοποίησαν οι συμμαθητές σας του Γυμνασίου Κολυμβαρίου (Νομού Χανίων) με αφορμή τα 100 χρόνια από το θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.

Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, «Το χριστόψωμο»        Μεταξύ των πολλών δημωδών τύπων, τους οποίους θα έχωσι να εκμεταλλευθώσιν οι μέλλοντες διηγηματογράφοι μας, διαπρεπή κατέχει θέσιν η κακή πενθερά, ως και η κακή μητρυιά. Περί μητρυιάς άλλωστε θα αποπειραθώ να διαλάβω τινά, προς εποικοδόμησιν των αναγνωστών μου. Περί μιας κακής πενθεράς σήμερον ο λόγος.        Εις τι έπταιεν η ατυχής νέα Διαλεχτή, ούτως ωνομάζετο, θυγάτηρ του Κασσανδρέως μπάρμπα Μανώλη, μεταναστεύσαντος κατά την Ελληνικήν Επανάστασιν εις μίαν των νήσων του Αιγαίου. Εις τι έπταιεν αν ήτο στείρα και άτεκνος; Είχε νυμφευθή προ επταετίας, έκτοτε δις μετέβη εις τα λουτρά της Αιδηψού, πεντάκις της έδωκαν να πίη διάφορα τελεσιουργά βότανα, εις μάτην, η γη έμενεν άγονος. Δύο ή τρεις γύφτισσαι της έδωκαν να φορέση περίαπτα θαυματουργά περί τας μασχάλας, ειπούσαι αυτή, ότι τούτο ήτο το μόνον μέσον, όπως γεννήση, και μάλιστα υιόν. Τέλος καλόγηρός τις Σιναΐτης τη εδώρησεν ηγιασμένον κομβολόγιον, ειπών αυτή να το βαπτίζη και να πίνη το ύδωρ. Τα πάντα μάταια.        Επί τέλους με την απελπισίαν ήλθε και η ανάπαυσις της συνειδήσεως, και δεν ενόμιζεν εαυτήν ένοχον. Το αυτό όμως δεν εφρόνει και η γραία Καντάκαινα, η πενθερά της, ήτις επέρριπτεν εις την νύμφην αυτής το σφάλμα της μη αποκτήσεως εγγόνου διά το γήρας της.

Διαβάστε Περισσότερα