Λατινικά Β' Λυκείου - Θεωρητικής Κατευθύνσεως (ΒΟΗΘΗΜΑ 2ον)


επιμελεία της
Κικής Χρυσίδου



Latinika B Lykeiou Voithima by ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


Ἀρχαία Ἑλληνικά Β' Λυκείου - Γνωστό (ΒΟΗΘΗΜΑ)

Επιμελεία των:
Αγγελικής Καραγιάννη
Ελένης Μαυρίδου
Χριστίνας Πετρά
& Φιλίππου Παπαχαραλαμπίδη





Arxaia Katefthinsis Gnosto b Lykeiou by ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


Προοίμιον τῆς Ἰλιάδος - Ἡ ἱκεσία τοῦ Χρύση




site-iconalexgger


ΠΡΟΟΙΜΙΟ ΤΗΣ ΙΛΙΑΔΑΣ (ΣΤΙΧΟΙ 1-7)





Δομή
1.   Στίχος 1: Επίκληση : Ο ποιητής επικαλείται τη βοήθεια της Μούσας για να 
πραγματοποιήσει το έργο του. 
Ο ποιητής ξέρει ότι αναλαμβάνει έργο δύσκολο για αυτό 
χρειάζεται τη Μούσα για τον ενθαρρύνει, να τον εμπνεύσει και να τον καθοδηγήσει. 
Με τη βοήθεια της θεάς το έργο του γίνεται θεόπνευστο και επομένως σοβαρό και 
αξιόπιστο.
2.  Στίχοι 2-7: Διήγηση: Παρουσιάζεται σε γενικές γραμμές η υπόθεση του 
έργου και ορίζεται η αφετηρία της διήγησης.
Το προοίμιο δεν κλείνει τυπικά με την παράκληση.
Το προοίμιο ανοίγει και κλείνει με το όνομα του Αχιλλέα(σχήμα κύκλου)
 Νίκος Εγγονόπουλος, Ποιητής και Μούσα



Μονομαχία Αἴαντος καί Ἕκτορος (Ραψωδία Η 206-315)


επιμελεία του
ΣΤΑΘΗ ΜΑΝΑΤΟΥ





Οι μονομαχίες στην Ιλιάδα, που είναι τα βασικά κέντρα της αφηγηματικής ύλης χαρακτηρίζονται από αυτοτέλεια και πληρότητα, έχουν αξία αισθητική και παιδαγωγική, διότι: α) προκαλούν περισσότερο το θαυμασμό από όσο η περιγραφή μιας πολυπρόσωπης μάχης, όπου οι λεπτομέρειες χάνονται γρήγορα· β) γεννούν συμπάθεια, γιατί η αναμέτρηση είναι προσωπική γ) παραδειγματίζουν,γιατί στις περιγραφές των ηρωικών κατορθωμάτων υπάρχει άφθονο διδακτικό υλικό.
 
 
Οι κυριότερες μονομαχίες της Ιλιάδας είναι: α) Μενέλαου-Πάρη στο Γ, β) Διομήδη-Αινεία στο Ε, γ) Έκτορα-Αίαντα στο Η, δ) Αγαμέμνονα στο Λ, ε) Μενέλαου στο Ρ και στ) Αχιλλέα- Έκτορα στο Χ.
στ. 225: ο «αγώνας λόγων» είναι τυπικό μοτίβο που προηγείται σταθερά της σύγκρουσης (πρβ. επεισόδιο Γλαύκου και Διομήδη στη ραψωδία Ζ)· σ' αυτόν τον «αγώνα» οι δύο ήρωες καυχιούνται καθένας για τις ικανότητες και τη γενναιότητα του, με στόχο να τρομάξουν τον αντίπαλο τους, αλλά τονίζουν και τις αντίστοιχες αρετές του άλλου, γιατί έτσι προβάλλουν και τη δική τους ανδρεία και κερδίζουν και οι ίδιοι. Οι καυχησιές αυτές οδηγούν την αυτοπεποίθηση του ομηρικού ήρωα μέχρι τη "μεγαλοψυχία" [μεγαλόψυχος είναι αυτός που θεωρεί τον εαυτό του άξιο για μεγάλα κατορθώματα (πρβ. Οδύσσεια ι 20-21)]


Μονομαχία Ἓκτορος καί Ἀχιλλέως (Ραψωδία Χ 247-394)


επιμελεία του 
ΣΤΑΘΗ ΜΑΝΑΤΟΥ



1. Η μονομαχία είναι ένα από τα τέσσερα κύρια παραδοσιακά επικά θέματα, που συνθέτουν την Ιλιάδα. Τα άλλα είναι α) η οργή β) η εκδίκηση και γ) ο σεβασμός προς το γέρο-πατέρα . Η Ιλιάδα φιλοξενεί ή μάλλον συναρθρώνεται από ένα πλήθος μονομαχιών. Τη μονομαχία του Μενέλαου-Πάρη στο Γ', του Διομήδη στο Ε, του Έκτορα και του Αίαντα στο Η, του Αγαμέμνονα και του Έκτορα στο Λ, του Πάτροκλου και του Σαρπηδόνα στο Π κ.λ.π. Είναι φανερό ότι η προτίμηση του ποιητή στη μονομαχία και όχι στην πολυπρόσωπη μάχη οφείλεται στα ποιητικά πλεονεκτήματα που διασφαλίζει. Τέτοια πλεονεκτήματα είναι: α) η παρουσίαση του προσωπικού στοιχείου, β) η ένταση της προσοχής του ακροατή, ο οποίος ταυτίζει τον εαυτό του με τούτο ή εκείνο το πρόσωπο κάθε φορά.
2. Η μονομαχία Αχιλλέα-Έκτορα είναι το κεντρικό επεισόδιο μέσα στην Ιλιάδα, γιατί σ' αυτή καταλήγει το θέμα της εκδίκησης κι αυτή δημιουργεί όλες τις καταστάσεις που ακολουθούν και οδηγεί κατ' ευθείαν στη λύση του δράματος. Ίσως σ' αυτόν το λόγο οφείλεται και το γεγονός ότι όλες οι άλλες σπουδαίες μονομαχίες στο έπος διακόπτονται άλλοτε από κάποιο θεό, άλλοτε από κάποιο φυσικό γεγονός, άλλοτε από κάποιον άλλο ήρωα.


Ἡ Συνάντησις τοῦ Πριάμου καί τοῦ Ἀχιλλέως (Ραψωδία Ω 468-677)


επιμελεία του
ΣΤΑΘΗ ΜΑΝΑΤΟΥ



1. Το θέμα του σεβασμού προς το γέρο πατέρα είναι ένα από τα τέσσερα παραδοσιακά επικά θέματα (όπως έχει αναφερθεί σε προηγούμενες αναρτήσεις σχετικές με την Ιλιάδα) που συνθέτουν την Ιλιάδα.. Το θέμα του γέρου-πατέρα με τα άσπρα μαλλιά χρησιμοποιείται ως φόντο, μαζί με το θάνατο, για να προβάλλεται περισσότερο η νεότητα και το σφρίγος. Είναι αυτονόητο ότι ο ρόλος του πατέρα γίνεται τραγικός. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ιλιάδα αρχίζει με το θέμα του ικέτη-πατέρα Χρύση που έρχεται στον Αγαμέμνονα να ζητήσει με λύτρα την κόρη του (Α 12 κ.ε.) και κλείνει με το θέμα του ικέτη πατέρα Πρίαμου που έρχεται στον Αχιλλέα να ζητήσει με λύτρα το νεκρό παιδί του (Ω 322 κ.ε.). Είναι αποδεκτό από όλους ότι η σκηνή της συνάντησης του Αχιλλέα, του νέου πολεμιστή, με τον ικέτη πατέρα παρέχει την πιο ανεπτυγμένη μορφή του θεματικού αυτού πυρήνα, γιατί τιμάται ο γέρος, ενώ ατιμάζεται στην πρώτη συνάντηση, στο πρόσωπο του Χρύση. Από την άποψη αυτή η λύση που δίνεται με την ικανοποίηση της ικεσίας του γηραιού Πρίαμου από τον Αχιλλέα δεν είναι μόνο ποιητικά εξαίρετη, αλλά και αποτελεί υπέροχο μνημείο τιμής προς τα γηρατειά. 
 
 


Δημοτικά τραγούδια-νανουρίσματα




Toυ
ΣΤΑΘΗ ΜΑΝΑΤΟΥ
 
 


Να µου το πάρεις, ύπνε µου
Κοιµήσου αστρί

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
 
 
 
Αγάπη για το παιδί
 
Τρυφερότητα και προσδοκίες της µάνας Ονειρική ατμόσφαιρα
Σύµβολα της δύναµης και της ανδρείας για το αγόρι Προσδοκία και ευχή για έναν καλό και πλούσιο γάµο για την κόρη.
Στο πρώτο νανούρισμα, η μητέρα βάζει φρουρούς[1]  γύρω από το κοιµισµένο της παιδί: τον ήλιο, τον αετό και το βοριά. Πρόκειται για τρία ισχυρά σύμβολα, που δηλώνουν τόσο την ανάγκη προφύλαξης του παιδιού όσο και την αξία του ως προβολή στο μέλλον. Και οι τρεις βιγλάτορες που η μητέρα επικαλείται είναι αντρειωμένοι, όπως θα γίνει μελλοντικά και το αγόρι, που κοιμάται ήσυχο στην κούνια του. Εκτός από την ανδρεία, που είναι ένα χαρακτηριστικό το οποίο πρόκειται να αποκτηθεί, το βρέφος φαίνεται ότι κατάγεται από αρχοντική γενιά: «χρυσόν υγιόν εβίγλιζα στην αργυρή του κούνια». Αυτή η τελευταία αναφορά μπορεί να µην ανταποκρίνεται σε μια πραγματική κατάσταση, αλλά να δηλώνει μεταφορικά την αξία του βρέφους στα µάτια της μητέρας του. Στο νανούρισμα αυτό οι προσωποποιήσεις, που συχνά απαντώνται στο δημοτικό τραγούδι, είναι ολοφάνερες, ιδιαίτερα στην περίπτωση του κυρ Βοριά. Ο κυρ Βοριάς είναι η προσωποποίηση του ζωηρού αγοριού που αργεί να γυρίσει στο σπίτι του και έµµεσα µας υποβάλλει τις αντιλήψεις για την ανατροφή των αγοριών.