Ραγιάδες (ΜΕΡΟΣ Γ’)

Άρθρον του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-


«Δέν ἔχεις, Ὄλυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες ἡ Ὄσσα,
ραγιάδες ἔχεις, μάννα γῆ, σκυφτούς γιά τό χαράτσι,
κούφιοι καί ὀκνοί καταφρονοῦν τή θεία τραχιά σου γλώσσα,
τῶν Εὐρωπαίων περίγελα καί τῶν ἀρχαίων...
παλιάτσοι.»
(Κωστής Παλαμάς)






ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ



Σε ομαλές συνθήκες η φορολογία –άμεση και έμμεση- αποτελεί το βασικότερον έσοδο του κράτους, αλλά τότε οι περιστάσεις ήταν δυσμενείς και το φορολογικόν σύστημα ατελές. Για την εξεύρεσι χρημάτων έγιναν πολλές σκέψεις και προτάθηκαν φορολογικές ρυθμίσεις άλλα σε ώρες πολέμου δεν ήταν εύκολο να πραγματοποιηθούν. Τα έσοδα από τους φόρους ουσιαστικά δεν εισπράτονταν τότε, γιατί δεν υπήρχαν εισοδήματα σταθερά, δεν έλλειπαν λεηλασίες ή άλλου είδους καταστροφές και το εμπόριον δεν διεξαγόταν ομαλά. Η μειωμένη παραγωγή γενικώς και το παρελυμένο εμπόριο εκμηδένιζαν τα έσοδα από την φορολογία. Αναρωτιέται κανείς! Τω 1821 ήταν πράγματι η απαρχή ενός πολέμου και οι περιστάσεις τω όντι δυσμενείς. Δια τούτο και το φορολογικόν σύστημα ατελές. Πώς όμως σε ευμενείς περιστάσεις, καταστάσεις μακροχρονίας ειρήνης και αφ’ ού η Ελλάς ανήκε στον σκληρόν πυρήνα των δυτικοευρωπαϊκών προοδευτικών κρατών έχει ακόμα και στην σύγχρονην εποχή, όλων ομολογουμένων, ένα ατελές σύστημα φορολογίας και μιαν φοροδιαφυγή που αυτό το κάνει να εμφανίζεται ως ανύπαρκτον;


Τι σπουδάζουσι μερικοί; Πολλές σκέψεις για φορολογικές μεταρρυθμίσεις δίχως πόλεμον δεν μπόρεσαν να ευοδωθούν και να πραγματοποιηθούν; Γιατί γενικώς σήμερα η Ελλάς να διαθέτη μειωμένην παραγωγή, ωσάν τότε που Δραμάληδες και Ιμπραήμηδες κατέστρεφαν τον τόπον με φωτιά και τσεκούρι και το εμπόριον της να είναι παραλελυμένο και να εκμηδενίζονται τα έσοδα της φορολογίας; Γιατί να καταφέρεται επίθεσις προς κάθε εισόδημα ούτως ώστε να μην υπάρχει τίποτα σταθερόν –αφ’ ού κανείς δεν ξέρει αν αύριο θα έχη εργασία, κάποιο αξιοπρεπές αντίκρυσμα οικονομικό- και άρα και το κράτος έσοδα; Δεν είναι τέλος πάντων έγκλημα να ευρίσκεται η Ελλάς σε άνάλογη αν όχι όμοια κατάστασιν με εκείνην του ξεσηκωμού;

Αιδώς πια! Δεν είμεθα ακόμα ραγιάδες κύριοι. Χύσαμε το αίμα μας και ηλευθερώθημεν. Εσείς είσθε χειρότεροι των Οθωμανών. Ο ζυγός ο δικός σας είναι δυσβάστακτος. Θα ελευθερωθώμεν κι από σας.
Στο επόμενο μέρος του άρθρου μας θα δειχθή η ομοιότης των τεράτων εκείνων που την εποχήν του αγώνος, εν ώ άλλοι έχυναν το αίμα τους για την πατρίδα, αυτοί απομυζούσαν οφέλη συνάπτοντας εξωτερικά δάνεια και πλουτίζοντας απ’ αυτά μαζί με τους συνεργούς τους, με τους συγχρόνους ελληνοκτόνους και εθνοκτόνους που «χορηγούμενοι» ωδήγησαν το ελληνικόν έθνος πίσω στην εποχήν της τουρκοκρατίας.


(συνεχίζεται)

Διαβάστε Περισσότερα


Όνειρο στο κύμα (ΜΕΡΟΣ Γ’) (τελευταίον)



επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-

« … Ἡ πλουτοκρατία ἦτο, εἶναι καὶ θὰ
 εἶναι ὁ μόνιμος ἄρχων τοῦ κόσμου,
ὁ διαρκὴς Ἀντίχριστος. Αὕτη γεννᾷ
 τὴν ἀδικίαν, αὕτη τρέφει τὴν
 κακουργίαν, αὕτη φθείρῃ σώματα καὶ ψυχάς.»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Οἱ χαλασοχώρηδες”

Ο ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΤΕΛΙΚΩΣ
ΚΑΤΕΦΥΓΕ ΣΤΗΝ «ΕΙΔΥΛΛΙΑΚΗ» ΖΩΗ

Την εποχή της αναγεννήσεως εγεννήθη από μίμησιν των κλασσικών γραμμάτων, η ποιμενική ποίησις. Αυτή πολύ λίγο ενοιάζετο ν’ αποδίδη πιστά το ύπαιθρον και την πραγματικότητα των βοσκών. Ήταν πολύ περισσότερον  μια φυγή από την πραγματικότητα, μια καταφυγή προς την ονειρεμένη αυτήν «ειδυλλιακή» -εξ ού και ο όρος «ειδύλλιον»- ζωή, όπου θεοί και ήρωες εκινούντο εντός μιας σκηνογραφίας αρχαϊστικής.

Διαβάστε Περισσότερα


Παθολογία πολιτευμάτων (ΜΕΡΟΣ Γ’)

επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-

ΣΤ. Η ΠΕΝΤΗΚΟΝΤΑΕΤΙΑ 411-362 π.Χ

Εις το διάστημα τούτο γίγνεται απόπειρα των Αθηναίων δια συγκράτησιν του πλήθους εις έναν αριθμόν περί των 5.000 πολιτών γνησίων, με δικαίωμα ψήφου. Τελικώς ωρίσθησαν 400 άνδρες ίνα κυβερνήσωσι την πόλιν(411π.Χ).Τα γεγονότα είναι κατακλυσμιαία. Κύζικος και Αργινούσες και ανάκλησις του Αλκιβιάδου με ταυτόχρονη καταδίκη των στρατηγών (406π.Χ).Η συμφορά στους Αιγός ποταμούς την επομένη χρονιά δηλωτική της ολιγωρίας των αθηναίων στρατηγών ή και της επιθυμίας της ήττης. Ούτως ολιγαρχικοί τινές ηυρέθησαν να επιθυμούν ικανοποίησιν αλλά και συνετισμόν του πλήθους.
Η Σπάρτη την εποχήν αυτήν αποδιαρθρώνεται. Ο Παυσανίας ζητεί κατάργησιν των εφόρων, ο δε Λύσσανδρος της βασιλείας, ή εν τέλει να καταστή αυτή αιρετή. Ως απόρροια της αδυναμίας της να επιβάλλη την κυριαρχίαν της, αποδέχεται την αυτονομίαν των πόλεων, με το σκεπτικόν ότι ούτως θα είναι άπασαι αδύναμαι. Ο Ανταλκίδας με την περίφημον ειρήνη του τω 380π.Χ από την μια διασφαλίζει τούτο και απ’ την άλλη ενθέτει και τους Πέρσες εις τον καθορισμόν του πολιτικού γίγνεσθαι. Η Θήβα τω 379π.Χ αποκτά την αυτονομίαν της και 8 έτη αργότερα τω 371π.Χ με την νίκη στα Λεύκτρα αναλαμβάνει ηγεμονικόν ρόλον. Τω 362π.Χ πέφτει όμως εν Μαντινεία.Οι Πέρσες αποθρασύνονται και επιζητούν τας πέριξ της Μ. Ασίας νήσους. Είναι η εποχή ένθα εμφανίζονται οι Μακεδόνες.

Ζ. ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ «ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ»

Ο Πλάτων είχεν την εμπειρίαν πλείστων μεταβολών καθώς έζησεν την πτώσιν των Αθηνών και τον πολυτάραχον 4ον αι., με δέκα τουλάχιστον πολιτικές μεταβολές εν Αθήναις και γνώσιν όλων των ειδών των πολιτευμάτων των συμβαινομένων στις Συρακούσες. Εμφανίζεται θετικός προς το πολίτευμα των τριάκοντα μέχρις ότου εκείνοι το εκακούργησαν αλλά και φίλος των τυράννων στην Σικελία. Το Η βιβλίον του της πολιτείας δίδει την παθολογίαν.
Κατά τον Πλάτωνα υπάρχει το ιδανικόν πολίτευμα εις τον ουρανόν. Τούτο δύναται να εωραθή μόνον με τον Νού, την παίδευσιν και να εφαρμοσθή εις τον βίον υπό τινος φιλοσόφου βασιλέως. Ακολουθούν ως πολιτεύματα η τιμοκρατία(= η αριστοκρατία, η αξιοκρατία), η ολιγαρχία, η δημοκρατία και η τυραννία. Εις αυτάς τας μορφάς αντιστοιχούν και τα μέρη της ψυχής, ήτοι το Λογιστικό,το Λογιστικό ομού με το θυμοειδές, το Θυμοειδές, το Θυμοειδές ομού με το επιθυμητικόν και το επιθυμητικόν.
Η κατάπτωσις της Δημοκρατίας εις τυραννίαν είναι το πιο εύκολον. Οι πολίτες απλώς αρχίζουν να επιθυμούν τα πάντα, έως ότου μην έχοντας τι άλλο να δοκιμάσουν ρίπτονται εις τας χείρας δημαγωγού τινός, όστις και θα τους υποσχεθεί τα πάντα και θα επιτελεσθή ούτως η απαρχή της τυραννίας.
Υπάρχει μια κλίμαξ ευδαιμονίας ένθα καθρεπτίζονται τα τρία μέρη της ψηχής και αντιστοιχίζονται προς του έξι πολιτειακούς τύπους, των πέντε ως ανωτέρω εδόθησαν συν αυτώ του βασιλέως τυράννου.Συνήθως άπαντες μένουν χαμηλώς εις την κλίμακαν αυτήν. Ακόμα πιο σύνηθες είναι και η πτώσις από τις υψηλές διαβαθμίσεις εις τας κατωτέρας. Το δύσκολον είναι η άνοδος εις την αξιολογικήν κλίμακα πολιτειακώς. Διότι η ευτυχία πολλάκις προκαλεί δυσαρέσκεια, αφ’ αου απαιτεί κόπον και συνεχήν επαγρύπνησιν προς διαφύλαξίν της.
Επισυμβαίνει τον καιρόν εκείνον η άνοδος του Διονυσίου του Α’ μετα την ήττα των Ελλήνων από τους Καρχηδονίους εις τον Ακράγαντα, ένθα και θα γίνει προσπάθεια υπό του φιλοσόφου να πραγματοποιηθή άνοδος εις την ευδαιμονικήν κλίμακα μέσω της πολιτειολογίας. Η πολιτειακή αυτή αντίληψις του Πλάτωνος κατά το μάλλον είναι σωστή εάν δεν θέσωμεν εκεί όπου κείται η τυραννίς την οικουμενικήν αυτοκρατορίαν, την απολυταρχία ως κακώς νοείται η όλη αυτού πολιτισμολογία.

(συνεχίζεται)
Διαβάστε Περισσότερα


Όνειρο στο κύμα (ΜΕΡΟΣ Β’)



επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-

«… Η γενεαλογία της πολιτικής είναι συνεχής και γνησία κατά τους προγόνους. Η αργία εγέννησε την πενίαν. Η πενία έτεκε την πείναν. Η πείνα παρήγαγε την όρεξιν. Η όρεξις εγέννησε την αυθαιρεσίαν. Η αυθαιρεσία εγέννησε την ληστείαν. Η ληστεία εγέννησε την πολιτικήν.
Ιδού η αυθεντική καταγωγή του τέρατος τούτου.
Τότε και τώρα, πάντοτε η αυτή. Τότε δια της βίας, τώρα δια του δόλου… και δια της βίας. Πάντοτε αμετάβλητοι οι σχοινοβάται ούτοι οι Αθίγγανοι, οι γελωτοποιοί ούτοι πίθηκοι (καλώ δ’ ούτως τους λεγόμενους πολιτικούς ). Μαύροι χαλκείς κατασκευάζοντες δεσμά δια τους λαούς εν τη βαθυζόφω σκοτία του αιωνίου εργαστηρίου των…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Οι έμποροι των εθνών”


Διαβάστε Περισσότερα


Ραγιάδες (ΜΕΡΟΣ Β’)

Άρθρον του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-


Σ' ευχαριστώ Θεούλη μου/ που μ' άφησες να ζήσω
άλλη μια μέρα τον αγά/ να τον υπηρετήσω
Να 'ναι καλά ο κύρης μου/ τον πόλεμο να παίρνει
κι ας μπαίνει στο κονάκι μου/ τα βράδια και με δέρνει
Να 'χει το γιαταγάνι του/ γερό κι ακονισμένο
κι ας πάρει το κεφάλι μου/ το χιλιοκολασμένο
(Άκης Πάνου, Προσευχή του καλού ραγιά )




 
Παρατηρείται λοιπόν ότι το ελληνικόν έθνος δεν απώλεσε ούτε στιγμή τις αδήριτες ανάγκες του για εξεύρεσιν χρημάτων και μάλιστα, αυτό είναι και το σπουδαιότερον,για τους ίδιου λόγους, όπως και τότε που πρωτοεμφανίστηκε. Αυτό και αν είναι πρόοδος! Η δημοσιονομική πολιτική, η ανάγκη οργανώσεως οικονομικών υπηρεσιών δια τον προσπορισμόν εσόδων τω 1821 λοιπόν ήταν: α) οι εκούσιες εισφορές, β) έσοδα από λείες γ)εσωτερικά δάνεια, δ)φορολογία ε) εισφορές από εράνους του εξωτερικού και στ)τα εξωτερικά δάνεια, έξι δηλαδή πηγές χρημάτων επι των οποίων εβασίσθη η συγκομιδή κάποιου πλούτου.


Απ’ αυτά αν εξαιρέση κανείς τα έσοδα από τις λείες, που κι αυτό υφίσταται παραπλησίως από τις επιδρομές του κράτους, την επιβολήν παντοειδών προστίμων, που απετέλεσαν άμεση, αλλά ευκαιριακή και όχι τακτική ενίσχυσις ου κράτους, άπαντα τα υπόλοιπα αποτελούν και σήμερα –ιδίως η φορολογία και τα εξωτερικά δάνεια- τα μοναδικά όπλα του κρατικού μηχανισμού δια την συγκέντρωσιν εσόδων.
Ωστόσο θα δειχθή ότι όσα συνέβαιναν τότε, τα ίδια ακριβώς συμβαίνουν και σήμερα, στον τρόπο που αυτά εφαρμόζονται, αν και η Ελλάς δεν κατοικείται από φουστανελοφόρους πλέον κι ούτε βγαίνει από μακροχρόνια δουλεία, όπως εκείνην του οθωμανικού ζυγού τότε.


ΕΚΟΥΣΙΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ


Ένα μέρος απ’ τις δαπάνες για την πολεμικήν προσπάθεια του έθνους εκαλύφθη από εκούσιες εισφορές ιδιαίτερα στην αρχή αλλά και αργότερα σε κρίσιμες στιγμές. Ο G. Maurer στο έργον του «ο Έλλην λαός» σ.σ 354-355 γράφει: «Είναι μα την αλήθεια συγκινητικό όταν διαβάζη κανείς με πόσην προθυμίαν βοήθησαν οι άνθρωποι αυτοί τον τόπο τους. Μόνον τα αδέρφια Κουντουριώτη… έδωσαν ενάμισυ εκατομμύριο φράγκα…και άλλοι πολλοί διάφορα ποσά. Αλλά κι όσοι δεν είχαν μετρητά σε είδος. Οι νησιώτες  λόγου χάριν έδωσαν τα πλοία τους, οι ρουμελιώτες ό,τι πολύτιμο είχαν μέσ’ το σπίτι των, κι άλλοι ολόκληρη την περιουσίαν των. Δεν ήσαν όμως μοναχά οι Έλληνες μα κι ολόκληρος ο χριστιανικός κόσμος ένιωσε την ανάγκη να συντρέξη τον ιερόν αγώνα των Ελλήνων. Παντού σχηματίζονταν επιτροπές… Σκοπός των ήταν να συγκεντρώσουν χρήματα κι ό,τι άλλο θα μπορούσε να είναι χρήσιμο για τους ήρωες της μικρής Ελλάδος, ακόμη και να βοηθήσουν την ελληνικήν νεολαία στις σπουδές της στο εξωτερικό».

Στις 30/04/2010 διαβάζει κανείς (εφημερίς «ορθόδοξος τύπος», αρ. φυλ. 1829, σελ. 8) «Η ιερα σύναξις των κληρικών της ιεράς μητροπόλεως Νέας Σμύρνης συγκληθείσα υπό του οικείου μητροπολίτου κ. Συμεών απεφάσισε να ενισχύση την πρωτοβουλίαν του προέδρου της βουλής κ. Φιλίππου Πετσαλνίκου δια την σύστασιν και λειτουργίαν του λογαριασμού δια την απόσβεσιν του δημοσίου χρέους». Ο ίδιος ο μητροπολίτης αναφέρει: «Έτσι εν ονόματι της αγάπης μας προς την πατρίδα και της ευθύνης που έχουμε ως πνευματικοί ποιμένες, απεφασίσαμεν να προσφέρουμε άλλοι ολόκληρον τον μισθόν του μηνός Απριλίου κι άλλοι, όσοι δυσκολεύονται λόγω μεγάλων οικογενειακών βαρών ένα μέρος του». Στην ίδια εφημερίδα διαβάζει κανείς ότι «η ιερά σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος απέστειλεν εγκύκλιον προς όλα τα μέλη της ιεράς συνόδου δια της οποίας υποδεικνύει την συμβολήν όλων των μελών εις την ενίσχυσιν του ταμείου αλληλεγγύης, το οποίον ίδρυσεν ο πρόεδρος της βουλής δια την σωτηρίαν του κράτους».

Φρίττει κανείς! Μήπως είμεθα εις πόλεμον και δεν το έχομεν νοήσει; Μήπως η Ελλάς βγαίνει από τα ερείπια πολέμου και επιζητά την συνδρομήν μας; Τον Ιούνιον του 1826 στο Ναύπλιον ο Γ. Γεννάδιος, δάσκαλος στην πλατεία του Πλατάνου μίλησε με λόγια συγκινητικά για την ανάγκην του αγώνα και προσέφερεν πρώτος τις μικρές του οικονομίες. Τότε ήταν που προσήλθε και προσέφερεν τον οβολόν της επευφημουμένη από το πλήθος μια γνωστή ζητιάνα από τις Κυδωνίες, η παροιμιακή Ψωροκώσταινα. Αλήθεια εις τοιούτο είδος δεινήν κατάστασιν περιήλθεν η χώρα, ώστε επιζητείται από τον καθένα η μικρά συμβολή του; Γιατί; Για να ελευθερωθούμε εμείς οι ραγιάδες από τον ζυγόν τίνων; Των ξένων εκμεταλλευτών; Και ποιοι μας παρέδωκαν σ’ αυτούς; Ποιοι εν όσω είχαμεν ειρήνην, μας λένε ότι νυν διεξάγεται πόλεμος και όλοι πρέπει να προσφέρωμεν; Γιατί η ίδια η βουλή των Ελλήνων ίδρυσεν «ταμείον αλληλεγγύης» και προσδοκά την συνδρομήν μας; -(τωρά έχοντας περάσει χρόνος από την συγγραφή τούτου του άρθρου, δικαιούται κανείς να μάθη και τι ύψος συνδρομής και εισφορών συγκεντρώθηκε και που πήγε αυτό το ποσό)-. Από ποιόν ζυγόν επεθύμησεν να μας ελευθερώση;


(συνεχίζεται)


Διαβάστε Περισσότερα


Ραγιάδες (ΜΕΡΟΣ Α’)



Άρθρον του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-




Ραγιάς:Αραβικής προέλευσης λέξη (ράγι=κοπάδι) που χρησιμοποιούσαν οι Τούρκοι για τους μη μουσουλμάνους κατοίκους της Τουρκίας. Η σημασία της λέξης ήταν περιφρονητική και είχε την έννοια του σκλάβου. Η πλειοψηφία των ρ. ήταν Έλληνες, Αρμένιοι, Εβραίοι και Φράγκοι. Είχαν ελάχιστα δικαιώματα, τους απαγορευόταν να έχουν τις συνήθειες των Τούρκων σ` ό,τι αφορά το ντύσιμο, την κατοικία κ.λ.π. και ήταν υποχρεωμένοι να προσκυνούν τους Τούρκους και να καταβάλλουν κεφαλικό φόρο, το λεγόμενο "χαράτσι". Μέχρι το 1632 οι ρ. υπόκεινταν και στο φοβερό "φόρο αίματος", το παιδομάζωμα.
Διαβάστε Περισσότερα


Παθολογία πολιτευμάτων (ΜΕΡΟΣ Β’)

επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-

Δ. ΣΚΙΑΓΡΑΦΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ

Στις ελληνικές πόλεις επήλθε όλο το φάσμα των πολιτειακών μεταβολών. Σε μερικές  δε, επανεμφανίζεται μια μορφή πολιτεύματος από παλαιά και δεν είναι τότε δια αυτήν κάτι το νέο, π.χ η τυραννία των Συρακουσών. Η εξάπλωση των Ελλήνων σε όλες τις ακτές της Μεσογείου μετα την κάθοδον των Δωριέων (750-550 π.Χ) και η επαφή με τα βαρβαρικά δρώμενα είναι γεγονός. Οι Πέρσες στην Ασία και η Καρχηδόνιοι στην Δύση παρεμπόδισαν την περαιτέρω αυτήν ανάπτυξιν του αποικισμού. Ούτως οι Έλληνες εστράφησαν σε πολιτικές αλλαγές ή άλλως σε συγκρούσεις του πλήθους και των ολίγων.
Κάποιοι ευγενείς θα οδηγηθούν στην προσπάθεια να εύρουν έρεισμα στον δήμο. Θα τον οδηγήσουν κατά άλλων ευγενών –δημαγωγία τύπου Πεισιστράτου- αλλά και θα του δώσουν περισσότερα προνόμια, όπως ο Εφιάλτης και ο Περικλής. Ο Κλεισθένης θα προχωρήση και σε πολιτικές αναδιαρθρώσεις.
Η Ιωνική επανάστασις (499-493), η Αθήνα και η Ερέτρια που  βοηθούν αυτές τις 30 πόλεις τις Ιωνίας αλλά και οι Μηδικοί πόλεμοι είναι ότι συμβαίνει τις δυο πρώτες δεκαετίες του ε’ αι. Την ίδια περίοδον και αμέσως μετά η συμμαχία της Δήλου γίνεται πραγματικότητα, όπως και η «ισοτύραννος» αρχή των Αθήνων εν αυτή.
Τω 465 π.Χ γίνεται σεισμός στην Μεσσηνία, εν Ιθώμη και πραγματοποιείται επανάστασις των ειλώτων. Είναι την εποχή που εν Αθήναις αρχηγός είναι ο Κίμων, ο οποίος τελικώς και απομπεύεται, που οι είλωτες εγκαθίστανται εις Ναύπακτον, και γίνονται προσπάθειες να ελεγχθή το λιμάνι της Κορίνθου υπο της δηλιακής συμμαχίας.
Ο Άρειος πάγος εν τω μεταξύ πλήττεται υπο των Εφιάλτου και Περικλέους, επέρχεται η δολοφονία του πρώτου και ανατέλλει η χρυσή εποχή του δευτέρου. Ούτος ο Περικλής ήτο καθ’ όλα φιλόπολις, υπεράνω χρημάτων και εν γένει ήγεν παρά ήγετο. Τότε υπήρξεν πρώτου ανδρός αρχή. Ως φιλόσοφος ηγέτης πρέσβευε την δια βίου μάθησιν , διατελέσας μαθητής του Πρωταγόρου και σύζυγος της Ασπασίας. Ήταν υπερόπτης ως λέγουν μερικοί, καθώς μορφή του, ων ακόμη εν ζωή, υπήρχεν εν τω ωδείον όπως υπήρχεν και απεικόνισις του ως αμαζονομάχος; Έν είναι σίγουρον. Ο Περικλής επεδίωκεν σφόδρα την άνοδον των Αθηνών μετά του κάλλους και της αυστηρότητος εις την εξωτερικήν πολιτικήν. Η εκστρατεία εις την Αίγυπτον σαφώς υποκρύπτει ως τόλμημα τας προσωπικάς αυτού φιλοδοξίας αλλά και του τερματισμού επι της εποχής του της ισοδυναμίας των πόλεων-δυνάμεων με επικράτησιν της μεγίστης αυτών, των Αθηνών.

Ε. Η ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΘΟΚΥΔΙΔΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

Ο Θουκυδίδης ξυνέγγραψεν τον πόλεμον ευθύς εξαρχής, διατυπώνοντας και τις προφάσεις αλλά και τας κυρίας αιτίας της συγκρούσεως των δυο κόσμων, ήτοι της δημοκρατίας απ’ την μια και της αριστοκρατίας, τυραννίας και ολιγαρχίας απ’ την άλλη. Ο έπαινος ως ούτος απορρέει εκ του λόγου των Κορινθίων δια τας Αθήνας δεικνύει πως οι Αθηναίοι, πολυπράγμονες όντες επεθύμουν να λάβουν άπασαν την αρχήν της Ελλάδος. Η τακτική των ήτο η εύρεσις συμμάχων και υποτελών. Ο φόβος των μάλλον προήρχετο από τον κίνδυνον αποστασίας των συμμάχων των παρά απ την Λακεδαίμονα.
Τω 428 επισυμβαίνει η αποστασία των Μυτιληναίων. Η δημοκρατία εμφανίζεται μόνον εντός της πόλεως των Αθηνών, εν ώ έξω ως τυραννία. Χίλιοι Μηθυμναίοι σφάζονται εν ώ η νήσος βιαίως επανέρχεται υπο της αθηναϊκής αρχής.
Η ατομική ουδετερότης εν εκείνη τη εποχή καθίσταται ανέφικτη. Ο θεσμός των εταιρειών που ιδρύονται καθώς και η αντιστροφή των όρων και των αξιών είναι το ίδιον της εποχής του μεγαλυτέρου εμφυλίου της αρχαιότητος. Η παράλογη τόλμη θεωρείται ανδρεία  φιλικώς προσκείμενη εις την εταιρείαν, η  καθυστέρησις μετα προνοήσεως, δειλία κεκοσμημένη, η σωφροσύνη σχήμα ανάνδρου, η σκέψις  προκειμένου να παραχθή τι το συνετόν, αργοπορία ύποπτος, η φιλονικία αν και τρομερόν, ως τιθέμενον εκ φύσεως, η σκέψις μετ’ ασφαλείας τέλος, πρόφασις δια αποτροπήν.
Ομοίως και η πολιτική ουδετερότης καθίσταται κι αυτή ανέφικτος. Παράδειγμα οι Μήλιοι. Τα δίκαια και η παράδοσις ουδόλως έχουν να κάνουν με την λογικήν των πολιτικοστρατιωτικών σχέσεων. Η λογική της εποχής της πυγμής απαιτεί συμμόρφωσιν προς τον έχοντα την δύναμην ιδίως αν δεν υπάρχουν τα εχέγγυα της δύναμης δια αντίταξιν.
Αι δυνάμεις της πόλεως απαιτείται προς κάπου να διοχετευθούν. Η εκστρατεία της Σικελίας τούτο δηλοί δια την υπερδύναμην. Η εκγρήγορσις και η αποφυγή της οκνηρίας εμφανίζεται ενάντια της συνέσεως, της προνοητικότητος και της διατηρήσεως των δυνάμεων. Οι Αθηναίοι εζήτησαν εδραίωσιν της ηγεμονίας των, όχι ασταθείας και αποστασίας και εξάπλωσιν στην δύσην. Ο λόγος του Ευφήμου εν Καμαρίνα, αποδέχεται την ιμπεριαλιστικήν τακτικήν, καθώς τούτο εστί ωφέλιμον και δια τους συμμάχους, αφ’ ού η μεγάλη δύναμις προσφέρει ασφάλειαν.
Όμως οι σύμμαχοι και υποτελείς των Αθηναίων δεν υπήρξαν ποτέ νομοτύπως πολίται της αυτοκρατορίας, ως εν αντιθέσει ήσαν οι υποτελείς των Ρωμαίων υστερότερα.

(συνεχίζεται)


Διαβάστε Περισσότερα