2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΥΤΙΣΜΟ

 ΤΗΣ ΒΙΚΥΣ ΣΙΑΜΑΝΤΑ

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


            

  Σήμερα, 2 Απριλίου, είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για τον Αυτισμό, η οποία καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ το 2007 για πρώτη φορά στο γενικότερο πλαίσιο εφαρμογής «ενταξιακής» πολιτικής. Παρόμοιες δράσεις είναι η καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας Ατόμων με Σύνδρομο Down το 2006 (στο Πανεπιστήμιο Γενεύης), αλλά και της Ημέρας των Ατόμων με Αναπηρία (από τον ΟΗΕ το 1992). 

  Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση σε θέματα αναπηρίας είναι βασικές και καίριες κατά την άποψή μου. Αλλά πραγματικά μια ημέρα αρκεί για να θυμόμαστε ή να ενημερωνόμαστε για αυτά; Βλέποντας όλες τις ανακοινώσεις, τις ημερίδες άρχισα να προβληματίζομαι για το τι ακριβώς πετυχαίνουν στην ουσία. Οι στόχοι τους είναι σαφείς, ξεκάθαροι και ιδιαίτερα σημαντικοί. Αλλά ποια είναι τα αποτελέσματά τους; 

  Ο αυτισμός, όπως και κάθε άλλη αναπηρία αποτελεί μια μορφή διαφορετικότητας που πρέπει να τύχει άξια προσοχής και κατανόησης σε καθημερινή βάση. Η έννοια της διαφορετικότητας αφορά κάθε άνθρωπο ξεχωριστά σηματοδοτώντας τη μοναδικότητά του σε σχέση με τα ατομικά του χαρακτηριστικά, τα βιώματά του, τις εμπειρίες του, τις στάσεις και τις αντιλήψεις του. 

  Η διαφορετικότητα ως αξία στηρίζεται στην αναγνώριση, την αποδοχή και στο σεβασμό. Είναι μια διαρκής εξερεύνηση του άλλου, όπου διαφορετικά στοιχεία αναδεικνύονται και καλούνται να συνυπάρχουν μέσα σε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον που δεν καταπιέζει και αφήνει ελευθερία έκφρασης κάθε μορφής της. Το διαφορετικό αποτελεί κομμάτι της «ποιότητας», δηλαδή της ολότητας και της ύπαρξης ενός ανθρώπου. Και αυτή η «ποιότητα» είναι δύσκολο να γίνει κατανοητή σε μία μέρα! 

  Επομένως, η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση περί ζητημάτων αναπηρίας ναι είναι ιδιαίτερα σημαντική, αλλά κατ’ εμέ δεν θα έπρεπε να περιορίζεται εντός συγκεκριμένων χρονικών ορίων. Τα άτομα είτε φέρουν είτε όχι αναπηρία, οι οικογένειές τους, οι παιδαγωγοί τους, οι φίλοι τους, οι στιγμές τους υπάρχουν και αναπτύσσονται κάθε μέρα και κάθε λεπτό που περνά έχουν κάτι καινούριο να μας προσφέρουν. Τείνουν, όμως, να περνούν συνέχεια αόρατα μπροστά από τα μάτια μας, γιατί έτσι έχουμε μάθει να κάνουμε μεγαλώνοντας σε αυτήν την κοινωνία. 

  Στον κόσμο της αναπηρίας δεν ισχύει αυτό, γιατί κάθε μέρα είναι μια ημέρα αγώνα με όλους και με όλα. Κάθε μέρα η κοινωνία κρίνεται ανεπαρκής να ανταπεξέλθει. Και η γνώση αυτού έρχεται να παρουσιαστεί μέσα από αυτές τις Παγκόσμιες Ημέρες, οι οποίες για αυτό ακριβώς το λόγο αποκτούν νόημα. Όλα τα παραπάνω, ωστόσο, δε μπορούν να «χωρέσουν» σε μια μέρα! Τα αποτελέσματά τους, επομένως, φαίνεται να περιορίζονται και αυτά εντός συγκεκριμένων χρονικών ορίων, γιατί το ζήτημα είναι ότι η ανεπάρκειά της κοινωνίας, είναι ευρύτερη και όταν αγωνιστούμε όλοι γύρω από αυτό τότε ίσως κάτι μπορεί να αλλάξει και να μην είναι αναγκαίες αυτές οι Παγκόσμιες Ημέρες, οι οποίες φαίνεται να υπάρχουν για να «χρυσώνουν» το χάπι της αδιαφορίας!! 

  Είναι σημαντικό, λοιπόν, να δούμε πώς ο καθένας από εμάς σηματοδοτεί αυτές τις ημέρες, για ποιο λόγο και με ποιο σκοπό και τι δράσεις ακολουθεί για να πετύχει εν τέλει αυτό το σκοπό. Επιδιώκει να αλλάξει κάτι; Αν ναι, τι, για ποιο λόγο, με ποιο τρόπο και με τι αποτέλεσμα;

  



SURVIVOR: Μια Αλήθεια που Πονάει



του 
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

Κάποια στιγμή οι ρωμαίοι αυτοκράτορες εισήγαγαν θεάματα προς τέρψιν στο λαό της Ρώμης. Το ποια ήταν αυτά τα έχω περιγράψει σε παλαιότερο άρθρο μου το οποίο είναι στην διάθεση του κάθε φιλέρευνου.


Παγκόσμια Ημέρα Δασών η σημερινή




Του Ηλία Θ. Ντούφα
* Δασολόγος – Περιβαλλοντολόγος ΑΠΘ, MSc, Διδάκτωρ Μηχανικός ΕΜΠ 

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


Για 46η χρονιά την 21η Μαρτίου εορτάζεται η Παγκόσμια ημέρα Δασών, όπως έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, η οποία έχει στόχο να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει το κοινωνικό σύνολο για την αξία των δασών στη ζωή. Θέμα της φετινής γιορτής είναι «Δάση και Ενέργεια».


Θερμοπύλες

 
 
της Ιωάννας Φάφκα
φιλολόγου
 
 
 
Λίγο-πολύ όλοι μας έχουμε ακούσει για τον Λεωνίδα και τους 300. Άλλοι από τον Ηρόδοτο και τον Διόδωρο Σικελιώτη άλλοι από την ομώνυμη ταινία των Ζακ Σνάιντερ και Φρανκ Μίλλερ. Όποια κι αν είναι η πηγή, το βέβαιο είναι ότι όλοι μας έχουμε γίνει γνώστες της ανδρείας και της μοναδικής αυταπάρνησης και αυτοθυσίας αυτών των ανδρών, που αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για ποικίλες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης, τα δημιουργήματα της οποίας παραμένουν μέχρι και σήμερα μεταξύ των πλέον εμβληματικών στην πολιτισμική παρακαταθήκη του χώρου όχι μόνο των τεχνών αλλά και των γραμμάτων.


Όταν η Νοηματική Γλώσσα συναντά το παραμύθι...!!!

ΤΗΣ ΒΙΚΥΣ ΣΙΑΜΑΝΤΑ



ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


   
     Την 1/3/2017, την Τετάρτη το βράδυ έλαβε χώρα ποιητική αγρυπνία στο Τρίπορτο στον Κεραμεικό. Ποιήματα της Παναγιώτας Μπλέτα και παραμύθια της Εύας Πετροπούλου-Λιανού αναγνώστηκαν, ενώ υπήρχε παράλληλη διερμηνεία αυτών στη νοηματική γλώσσα. 

     Για άλλη μια φορά, η σχολή νοηματικής γλώσσας της Σχοιναράκη Χρυσάνθης και οι εκπαιδευτικοί της, πρωτοπόροι για τις δράσεις τους, ένωσαν τον κόσμο της νοηματικής με τον κόσμο της ποίησης και του παραμυθιού. Σε συνεργασία με δύο εκπαιδευόμενες διερμηνείς της νοηματικής γλώσσας, η Σχοιναράκη Χρυσάνθη απέδωσε με τρόπο θεατρικό και παραστατικό τα παραμύθια για τα οποία γινόταν λόγος στη συνάντηση αυτή. 

       Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποιήθηκε η τεχνική του «καθρέπτη», κατά την οποία ένας ακούοντας πραγματοποιεί τη διερμηνεία του κειμένου που ακούγεται σε έναν κωφό, ο οποίος εμπλουτίζει την απόδοση αυτού στη νοηματική γλώσσα. Ο ακούοντας λειτουργεί ως «καθρέπτης», ως δίοδος ώστε ο κωφός να μπορεί να έχει πρόσβαση στο γραπτό και ακουστικό κείμενο. Δύο παράλληλες διερμηνείες ουσιαστικά λαμβάνουν χώρα, αναδεικνύοντας τον πολυδιάστατο χαρακτήρα της νοηματικής γλώσσας και τις δυνατότητές της. Η απόδοση ποιητικής και μεταφορικής γλώσσας στη νοηματική αποτελεί μια πολύπλοκη διαδικασία, και επιβάλλει πολύ καλή γνώση τόσο της ελληνικής γλώσσας όσο και της νοηματικής, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της.

     Το ταίριασμα της γλαφυρής γλώσσας του «παραμυθόκοσμου», όπως ανέφερε και η ίδια η Εύα Πετροπούλου-Λιανού, με την παραστατικότητα της νοηματικής δημιουργούσαν ποικίλα συναισθήματα σε όσους ήταν παρόντες σε αυτή την ποιητική βραδιά. Λέξεις, εικόνες, χρώματα, αισθήματα, κινήσεις σε αλλεπάλληλους κύκλους εμπλούτιζαν το περιεχόμενο των κειμένων δίνοντας του μια άλλη διάσταση.

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ



"ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΣΚΛΑΒΩΝ" ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΘΕΑΤΩΝ

ΤΗΣ ΒΙΚΥΣ ΣΙΑΜΑΝΤΑ


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


Το Θέατρο Κωφών παρουσιάζει «Το Νησί των Σκλάβων» του Μαριβώ σε σκηνοθεσία του Βασίλη Βηλαρά. Ένα θέμα πολιτικής φύσεως, που θέτει υπό διαπραγμάτευση ζητήματα κοινωνικής ανισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης έρχεται να παρουσιαστεί μέσα από τη νοηματική και την ομιλούμενη γλώσσα. Κωφοί και ακούοντες ηθοποιοί σε απίστευτη αρμονία μοιράζονται ρόλους, ερμηνεύουν παράλληλα, συνδέουν τον κόσμο των κωφών με τον κόσμο των ακουόντων, αναδεικνύοντας ότι δεν αποτελούν δύο διαφορετικούς κόσμους. Σκλάβοι και άρχοντες εναλλάσσουν ρόλους με στόχο την ανάδειξη των ζητημάτων που σχετίζονται με την εξουσιολαγνεία και την υποτίμηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
            Παρακολουθώντας την παράσταση ποικίλα συναισθήματα ήρθαν στην επιφάνεια, τα οποία στη συνέχεια συζητήθηκαν με άλλους θεατές αυτής, τις απόψεις μερικών εκ των οποίων παραθέτω στο συγκεκριμένο άρθρο.

Απόψεις μαθητή Γυμνασίου: «Η πρώτη επαφή μου με τη νοηματική γλώσσα ήταν μια εντελώς καινούρια εμπειρία. Είναι αξιοθαύμαστο το πώς έχει εξελιχθεί τόσο  και το πώς ξεκίνησε και έχει διαδοθεί σε όλους τους τομείς, όπως και στο θέατρο. Ταυτόχρονα το να βλέπεις νοηματική και να ακούς είναι κάτι το εντελώς νέο για μένα. Μου κέντρισε αμέσως την προσοχή. Ένιωσα αμήχανα στην αρχή γιατί δε μπορούσα να καταλάβω. Δε ξέρω τη γλώσσα. Αλλά σιγά-σιγά το συνήθισα. Θέλω να δω και ένα έργο μόνο στη νοηματική. Νομίζω θα είναι μια τέλεια εμπειρία, παρόλο που δε ξέρω νοηματική. Κινητοποιήθηκα μέσα από την παράσταση και θέλω να μάθω όμως. Έβλεπα τους κωφούς ηθοποιούς να κάνουν τη διερμηνεία, αν το λέω και σωστά δε ξέρω, τόσο καλά. Οι εκφράσεις τους, η στάση του σώματος σε βοηθούσε να καταλάβεις το έργο και ας μην ήξερες τη γλώσσα. Ήταν απίστευτο. Και συντονίζονταν τόσο καλά με τους ηθοποιούς τους ακούοντες. Αυτοί φαινόταν ότι είχαν ασχοληθεί πολύ, γιατί φαντάζομαι θα είναι δύσκολο εφόσον έπρεπε να συντονιστούν τόσο καλά δύο γλώσσες. Το έργο μου άρεσε πολύ. Μιλούσε για την ανισότητα στους ανθρώπους την οικονομική και την κοινωνική. Έδειχνε ότι δεν είναι σωστό να μη σέβεσαι τους άλλους ακόμα και αν είσαι πλούσιος. Θέλω πολύ να ξαναπάω. Όταν τελειώνει η παράσταση νιώθεις ευχαριστημένος και φεύγεις χαρούμενος.»

Απόψεις κωφού θεατή: «Ήταν μια πολύ ωραία παράσταση. Δείχνει αυτήν την ανισότητα που πολλές φορές και εμείς οι κωφοί βιώνουμε στις σχέσεις μας με τους ακούοντες. Το θέατρο έχει εξελιχθεί πολύ και χάρηκα που είδα γνωστούς μου να παίζουν αυτό το έργο. Η δουλειά τους είναι δύσκολη. Αλλά μέσα από το έργο φάνηκε η προσπάθειά τους. Γέλασα, χάρηκα, μου άρεσε πολύ. Φυσικά και οι ακούοντες ηθοποιοί ήταν πολύ καλοί. Όποιος βλέπει την παράσταση βλέπει τη πολλή δουλειά που έχουν κάνει τόσο οι κωφοί όσο και οι ακούοντες ηθοποιοί για αυτό το έργο. Εξαιρετική δουλειά!»

Απόψεις ακούοντα θεατή: «Τα μηνύματα που περνά είναι πολλαπλά. Σχέσεις με βάση την εξουσία, την έμφυλη ταυτότητα, τη διαφορετικότητα. Η Κοινωνική Αδικία και η προσπάθεια αλλαγής αυτής αποτυπώνονται μέσα από δύο γλώσσες, τη νοηματική και την ομιλούμενη. Σαν σε καθρέπτης κωφοί και ακούοντες ηθοποιοί σε απόλυτο συντονισμό δημιουργούν μια υπέροχη ατμόσφαιρα και σε καλούν να μπεις σε πολλαπλούς προβληματισμούς για την κοινωνία και το πώς αυτή διαμορφώνεται. Πολύ καλά δομημένο έργο, πολύ φυσική η παρουσίαση του, εξαιρετικός ο συνδυασμός των δύο γλωσσών!»


            Διαφορετικοί άνθρωποι, διαφορετικές ηλικίες και όμως το ίδιο συναίσθημα! Συνιστώ ανεπιφύλακτα την παρακολούθηση της παράστασης, λοιπόν, και εύχομαι να αφήσει και σε εσάς την ίδια αίσθηση!!


ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:

ΘΕΑΤΡΟ ΚΩΦΩΝ
Διεύθυνση: Σαχτούρη 8-10, Πλατεία Κουμουνδούρου Ψυρρή, Αθήνα: 10553
Τηλέφωνο: 210-3214708 και 6945390799
Τηλέφωνο κρατήσεων (ΜΟΝΟ ΜΕ SMS): 6981167502

Συντελεστές της παράστασης:
Μετάφραση: Μαριάννα Κάλμπαρη
Σκηνοθεσία: Βασίλης Βηλαράς
Διερμηνεία/χρονισμός: Σοφία Ρομπόλη
Φωτισμοί: Ανδριάνα Δακανάλη
Σκηνικά/Κοστούμια: Βασίλης Βηλαράς
Φωτογραφίες: Γκέλυ Καλαμπάκα
Βίντεο: Αλέξανδρος Βηλαράς
Βοηθοί σκηνοθέτη: Βούλα Βερδελή, Άννα Παπαδάκη
Κωφοί ηθοποιοί: Απόστολος Γιαννόπουλος, Πάνος Κατσής, Κώστας Μητσιόπουλος, Μάρθα Μπάμπη, Φωτεινή Ταχά
Ακούοντες ηθοποιοί: Σοφία Καρρά, Ιάσων Bitter Κουρούνης, Ονησίφορος Ονησιφόρου, Χριστίνα Ροκαδάκη, Βασιλική Σουρρή





"HOW TO DANCE IN OHAIO": ΑΥΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΦΗΒΕΙΑ

 ΤΗΣ ΒΙΚΥΣ ΣΙΑΜΑΝΤΑ
        
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

      Το ντοκιμαντέρ της Alexandra Shiva «How to dance in Ohaio» περιγράφει την εμπειρία εφήβων και νέων στο φάσμα του αυτισμού από την προετοιμασία τους για τον πρώτο επίσημο χορό τους. Επικεντρώνεται σε τρεις κοπέλες, τη Τζέσικα 22 ετών, την Καρολίνα 19 ετών και τη Μέρεντιθ 16 ετών, ενώ και άλλα άτομα εμφανίζονται περιγράφοντας τα ενδιαφέροντά τους και στοιχεία από τη ζωή τους. 

     Σε ένα κέντρο συμβουλευτικής διοργανώνονται κάθε χρόνο δραστηριότητες που βασίζονται στην ανεξαρτητοποίησή των νέων με αυτισμό στο πλαίσιο της καθημερινής ζωής. Στη συγκεκριμένη περίπτωση διοργανώνεται ένας σχολικός χορός, με τη βασίλισσα και το βασιλιά του, τα κορσάζ, τα λουλούδια, τα επίσημα ενδύματα. Κατά τη διάρκεια των συνεδριών των συμμετεχόντων στο κέντρο αυτό, προβάλλεται το πώς τα άτομα με αυτισμό αντιμετωπίζουν τις κοινωνικές καταστάσεις και την αλληλεπίδραση τους με άλλα άτομα, το πώς βιώνουν και εκφράζουν τα συναισθήματά τους, το πώς δημιουργούν νέες σχέσεις. Οι πρωταγωνιστές παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια παρακολούθησης συμβουλευτικών θεραπειών, αλλά και σε όλη την προετοιμασία τους μέχρι την ημέρα του χορού. 

     Η κοινωνική συνθήκη του χορού, πολύ απαιτητική κοινωνικά για τους ίδιους, χαρακτηρίζεται με ποικίλες προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν και να φέρουν εις πέρας. Η εκμάθηση χορού, η γνωριμία με το χώρο διεξαγωγής του, με τα άτομα που θα βρίσκονται εκεί ελαχιστοποιεί το άγχος τους για τη μεγάλη ημέρα. Σχέσεις δημιουργούνται, συναισθήματα εκδηλώνονται και όλα αυτά προβάλλονται μέσα από τα μάτια των ίδιων των εφήβων με αυτισμό. Το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ εστιάζει στις δυνατότητες των συμμετεχόντων, αναδεικνύει τα οφέλη μέσα από την κατάλληλη προσέγγισή τους και δίνει λόγο στα ίδια τα άτομα με αναπηρία. Προβάλλεται η ζωή τους μέσα από τα δικά τους μάτια, και όχι μέσα από τρίτα πρόσωπα, που λειτουργούν ως διαμεσολαβητές. 
   
     Η χειραφέτηση των ατόμων με αναπηρία αποτελεί βασικό στοιχείο για την ανεξαρτητοποίηση και την αυτονόμηση τους στην καθημερινότητα και η ενίσχυση τους προς αυτήν την κατεύθυνση είναι καίριας σημασίας, κάτι το οποίο προβάλλεται έντονα στα πλαίσια του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ.