τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-Πτυχιούχου Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Μεταπτυχιακοῦ Ἐφηρμοσμένης Παιδαγωγικῆς
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Ὑποψηφίου Διδάκτορος Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Ο Ναύπλιος ἦτο ό πατήρ τοῦ σοφοῦ Παλαμήδους. Ούτος, μαθών τήν δολοφονίαν τού υἱοῦ του, ύπήγεν είς τήν Τρωάδα καί έζήτει έκδίκησιν παρά τών Ελλήνων.
· Το πρώτον αμάρτημα του Ναυπλίου ήτο, ότι άφηκε εις την καρδίαν του να φωλιάση το μίσος. Εμίσησεν ευθύς αμέσως τους δολοφόνους του υιού του. Και ναι μεν ο υιός του ήτο άξιος επαίνου υπό πάντων των Ελλήνων και δεν του έπρεπεν τοιούτο άτιμον τέλος, ωστόσο αι συνέπειαι του μίσους, όταν τούτο φωλιάζη εν τη καρδία, είναι μόνον καταστρεπτικαί.
· Έχομεν άλλο ένα εκ διαμέτρου αντίθετον πρόχειρον παράδειγμα πατρός που μανθάνει τον φόνο του υιού του. Όμως η αντίδρασίς του δεν είναι ωσάν του Ναυπλίου. Αναφέρομαι στον Περικλή. Η μεγαλύτερη προσωπική του τραγωδία ήτο ο θάνατος των δύο παιδιών του, του Ξάνθιππου και του Πάραλου, από τον πρώτο του γάμο, καθώς και ο θάνατος της αδελφής του. Όλοι αυτοί απέθαναν από τον φοβερό λοιμό που εχτύπησε την Αθήνα τα πρώτα χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου. Ο θάνατος τόσων συγγενικών προσώπων ήταν κάτι το οποίο ποτέ δεν κατάφερε ψυχολογικά να ξεπεράσει. Ωστόσο λέγεται ότι όταν του ανέφεραν τον θάνατον και του δευτέρου υιού του εδάκρυσεν και είπεν το αμίμητο: «Εγνώριζα πως δεν έκαμα αθάνατα παιδιά».
· Βέβαια ο υιός του Ναυπλίου δεν απέθανεν υπό εχθρικών πυρών εις τον πόλεμον αλλά από φίλια, ελληνικά πυρά και μάλιστα αφού εσυκοφαντήθη αναιτίως. Κι ο θάνατός του δεν επραγματοποιήθη εις πεδίον της μάχης ενδόξως αλλά με λιθοβολισμόν. Το όντι ίσως ο πόνος αυτού δια τον ατιμωτικόν και άδικον θάνατον του παιδιού του να ήτο μεγάλος ώστε να τον ετρέλανε.
· Ο δύστυχος γέρος λαμβάνει όποια δύναμιν σθένους δύναται να εύρη και υπάγη εις την Τρωάδα εις το θέρετρο των επιχειρήσεων ακόμη, ένθα ο πόλεμος διεξάγεται αμειώτως. Αλλά αντίθετα με τον βασιλέα της Τροίας Πρίαμον δεν ζητά να θάψη το παιδί του με τιμάς εκλιπαρώντας ακόμα και τους δολοφόνους του παιδιού του. Απεναντίας ζητά να αποδωθή δικαιοσύνη. Αλλά πότε απεδόθη το δίκαιον υπό των ισχυρών της γής;
Να σημειωθῆ ὃτι ὁ Παλαμήδης ἦτο υἱός τοῦ Ναυπλίου καί τῆς Κλυμένης ἓλλην άπό τό Ἂργος έξάδελφος τοῦ βασιλέως Αγαμέμνονος. Οὗτος έφεῦρε πρός τοῖς άλλοις καί τά 4 ταύτα γράμματα θ ξ φ χ. Ἐπενόησε τούς άριθμούς, τά μέτρα, τούς κύβους, καί τάς ψηφηφορίας. Ἐλιθοβολήθη άπό τούς Ἓλληνας δι έπιβουλῆς τοῦ Οδυσσέως.
· Δεν ήτο τόσον αθώος ο Οδυσσεύς, ο ήρως της Οδύσσειας, ως τουλάχιστον εθέλει ο Όμηρος να μας τον παρουσιάζει. Απόδειξις η κακοβουλία του εκ του φθόνου εκπηγαζόμενη εναντίον ενός αγαθού τω όντι ήρωος του Παλαμήδους. Ενέργειαι ως αύτη εναντίον του υιού του Ναυπλίου μας βάζουν εις σκέψεις, ότι ίσως δικαίως έπαθεν όσα έπαθεν αργότερα εις τας περιπλανήσεις του. Η Δίκη έδει πραγματοποιηθήναι και να ξεπληρωθή η Ύβρις του. Φαίνεται πως αργότερα με όσα κακά τον βρήκαν ξεπλήρωσεν αμαρτήματα παλαιά ως η επιβουλή κατά του Παλαμήδους
Δεν είσηκούσθη ἡ ἀπαίτησις αὓτη τοῦ Ναυπλίου καί ούτως ἐκεῖνος έπιστρέφων είς τήν Ελλάδα άπρακτος ἒβαλεν μπρός τα ἀνοσιουργήματά του. Περιήλθε τάς Ελληνικάς πόλεις καί συνήργησε νά μοιχευθώσιν ὃλαι αἱ γυναίκες τῶν άπόντων Ελλήνων, διαβάλλων τούς εις τήν Τρωάδα συζύγους των, ότι έλαβον έκεί άλλας γυναίκας καί ὃτι δεν εἶχον σκοπόν νά έπιστρέψωσιν εις τάς πατρίδας των.
· Η μετατροπή του Ναυπλίου εις τέρας πιστοποιείται εξ αυτών των ενεργειών του. Μου θυμίζει την ταινία του Δράκουλα σε σκηνοθεσία Φράνσις Κόπολα με τον Γκάρι Ολντμαν στον πρωταγωνιστικόν ρόλον. Ο ευγενής Δράκουλας πολεμά με τους σταυροφόρους για να επιβάλλη τον χριστιανισμόν στους απίστους. Όμως οι ιερείς της θρησκείας του του ανταποδίδουν αυτήν την αφιέρωσίν του με τον θάνατον της αγαπημένης του αφού την καταδικάζουν εις θάνατον εις την πυράν ως μάγισσαν. Ο Βαρώνος από την άμετρη αγάπη του προς αυτήν απαρνείται τα πιστεύω του και γίνεται καθόλα αντίχριστος.
· Παρομοίως και ο Ναυπλίος. Από την άμετρον αγάπην προς τον υιόν του, όταν αυτό φονεύεται αδίκως από τους συμπατριώτες του, απαρνείται το έθνος του και θέτει σκοπόν της ζωής του να προκαλέση όσον το δυνατόν μεγαλύτερον κακόν μπορεί.
· Ως δαίμονας καταφέρεται και επί αθώων αφού δεν δύναται να διακρίνει τους ενόχους και άδικους από τους αθώοους και δικαίους.
· Πρώτη του ενέργεια είναι να σκοτώση την αγάπη. Σκοτώνει ψυχικώς άπαντα τα πρόσωπα των Αργείων που περιμένουν τους δικούς του στην πατρίδα. Διασπείρει ψεύδη και εκπορνεύει γυναίκες. Καθίσταται πορνοβοσκός αθώων γυναικείων ψυχών αφού τις χειραγώγησεν συναισθηματικώς. Προσέξατε. Δεν λέγει στας γυναίκας των πολεμιστών που αργούσαν να επιστρέψουν ότι αυτοί τάχα απέθανον. Τους λέγει κάτι πολύ χειρότερο. Ότι τις ξεχάσαν και τις αντικατέστησαν με άλλας. Και δεν αρκείται εις τούτο. Ευρίσκει και προθύμους ακολάστους άνδρας εις τους οποίους προτρέπει εκείνας, τα ψυχικά ράκη να αφεθούν.
Ἒπειτα μαθών τήν έπιστροφήν των Ἀργείων άπό τήν Τρωάδα και ότι ύποφέρουν εις τήν θάλασσαν ὑπῆγεν είς το άκρωτήριον τής Εύβοίας ὀνόματι Καφηρέας καί άνάψας φανούς εις διάφορα επικίνδυνα μέρη έγινεν αἲτιος νά χαθώσιν άπειροι, νομίζοντες ἐκεῖνοι, ότι καταφεύγουν είς λιμένας.
· Η κορύφωσις της μεταστροφής της ψυχής του Ναυπλίου εις τέρας. Γίνεται υπαίτιος του θανάτου απείρων ψυχών. Οδηγεί εις τον Άδην αμέτρητας ψυχάς. Η δίψα του για αίμα δεν σβίει με τίποτα. Δια τούτον ίσως εταίριαζον περισσότερον τα λόγια του ποιητού: ««Μῆνιν ἄειδε, θεά, οὐλομένην, ἥ μυρί’ Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκε, πολλάς δ’ ἰφθίμους ψυχάς Ἄϊδι προΐαψεν ἡρώων»
· Η περιοχή του Καφηρέα, και συγκεκριμένα εκείνη που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του όρους Όχη, πιθανώς, να κατοικήθηκε κατά τη Β΄ χιλιετηρίδας πΧ και οι πρώτοι κάτοικοι, να ήταν διασκορπισμένοι σε μικρά χωριά (σποραδικά μικρά σπίτια ή καλύβες) σε όλη την ορεινή ή ημιορεινή πλευρά του Καφηρέα, έχοντας πατριαρχικό τρόπο ζωής, πιθανώς βοσκοί ή γεωργοί.
· Πληροφορίες για τους κατοίκους της περιοχής, μπορούμε να αντλήσουμε από τον Δίων Χρυσόστομο ο οποίος ναυάγησε (περίπου το 100μ.Χ) στις ανατολικές ακτές της Εύβοιας, στα Κοίλα και αναφέρει ότι οι κάτοικοι εκεί ήταν φιλόξενοι, περιποιητικοί και ότι πολλές φορές είχαν προσφέρει τη βοήθεια τους σε ναυαγούς στις ακτές της περιοχής.
· Από τον ίδιον συγγραφέα πάντως μανθάνουμε και το εξής καταπληκτικό. Τον 1ον αι μ.Χ ακόμα υπήρχε ετούτο το τρομερό έγκλημα. Στην περιοχή του Καφηρέα, ακόμα εγκληματίαι τινές εμιμούντο το πρώτο εκείνο έγκλημα του Ναυπλίου. Υπήρχον δηλαδή ληστές, οίτινες ανάβοντες φωτιές τα βράδυα ένθα επεκράτει θαλασσοταραχή παρέσυρον τα παραπλέοντα πλοία τάχα εις ασφαλή μέρος αλλά εις την ουσίαν εις τα άγρια βράχια, ώστε τσακιζόμενα αυτά, ύστερον αυτοί να τα λαφυραγωγήσωσι, να αρπάξουν τιμαλφή εκ των ναυαγίων. Ιδού ο λόγος δημοσίου κατηγόρου της εποχής, όστις μας πιστοποιεί την ύπαρξιν τοιούτων εγκληματιών: «οἶμαι γὰρ αὐτοὺς μηδὲ τῶν ναυαγίων ἀπέχεσθαι τῶν ἑκάστοτε ἐκπιπτόντων, ὑπὲρ αὐτὰς σχεδόν τι τὰς Καφηρίδας οἰκοῦντας… ἐγὼ μὲν γάρ, ἔφη, βλέπων αὐτὸν μικροῦ δέδοικα, ὥσπερ οἶμαι τὸν Ναύπλιον ὁρῶν ἀπὸ τοῦ Καφηρέως ἥκοντα. καὶ γὰρ οἶμαι πυρσεύειν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ἄκρων τοῖς πλέουσιν, ὅπως ἐκπίπτωσιν εἰς τὰς πέτρας.» (Κυνηγός, 31-32)
Μαθών δέ έπειτα ὃτι ὁ αἲτιος τοῦ θανάτου τοῦ υἱοῦ του Οδυσσεύς διεσώθη, έλυπήθη τοσούτως, ώστε έπεσε καί αύτός εἰς τήν θάλασσαν καί έπνίγη.
· «τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος» (Προς Ρωμαίους, 6, 23) αναφωνεί ο Παύλος. Και δεν έχει άδικον. Ιδού το τραγικόν τέλος του Ναυπλίου. Ο δαίμονας που καθοδηγούσε την ψυχή του την μαύρη στο τέλος τον έπνιξεν.
· Το τέλος του κατηραμένου τούτου γέρου μας θυμίζει πάλι το τέλος του Αιγέα. Όταν ο Αιγέας είδεν από το Σούνιο να φτάνη το καράβι με μαύρα πανιά, ενόμισε, ότι ο Θησέας ήτο νεκρός και εις την απελπισία του ερίφθη εις την θάλασσα και εσκοτώθη. Πάλι αι διαφοραί είναι τεράστιαι. Ο Αιγέας έπεσεν εις την θάλασσαν από τον πόνον του δια τον υποτιθέμενον χαμό του παιδιού του. Ο σκοταδόψυχος Ναύπλιος ρίπτεται εις την θάλασσαν επειδή δεν άντεξε στην είδησιν ότι ο Οδυσσέας τελικώς εσώθη. Δεν μπόρεσε έως το τέλος να διώξη το σκοτάδι από την ψυχήν του.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου