Ἄλλο πιὸ θλιβερὸ ἀπ' αὐτὸ τὰ μάτια μου δὲν εἶδαν



ἐπιμελεία τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ



Σας παραθέτω την είδηση: «Η Αθηνά Λινού[1], καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Prolepsis χαρακτήρισε σοβαρότατες τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης σε ευπαθείς περιοχές της χώρας καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε το Ινστιτούτο την σχολική περίοδο 2014-2015 προέκυψε ότι τα μισά από τα παιδιά ευπαθών περιοχών, αντιμετωπίζουν επισιτιστική ανασφάλεια ενώ το 21% εξ αυτών, πεινάει!!!!»

Μου θύμισε αυτή η είδηση την Σκύλλα της Οδύσσειας… το τέρας εκείνο που κατέφαγε άσπλαχνα πολλούς συντρόφους του Οδυσσέα. Σας παραθέτω την αποκρουστική σκηνή…


Κι ὅπως ψαρὰς μ' ἕνα μακρὺ ραβδὶ ἀπ' τὸν κάβο ρίχνει

στὰ μικρὰ ψάρια δόλωμα, καὶ κέρατο τινάζει

καλοῦ βοδιοῦ στὴ θάλασσα, κι ἅμα πιαστῆ τὸ ψάρι

στὴ γῆς ἀπάνω τὸ πετάει κι ἐκεῖνο σπαρταρίζει,

κι αὐτοὶ ἔτσι σπαρταρίζοντας στὸ βράχο κουβαλιόνταν,

καὶ τὸ θεριὸ τοὺς ἔτρωγε, καὶ ξεφωνίζαν ὅλοι,

σ' ἐμὲ τὰ χέρια ἁπλώνοντας στοῦ χάρου τὸν ἀγώνα.


Ποιο είναι το θεριό που τρώγει αθώες πρωτίστως παιδικές ψυχές, ανελέητα και δίχως οίκτο τους στερεί την αθωότητα και τους γεμίζει αβεβαιότητα και τραυματίζει τις καρδιές τους[2] αλλά ύστερα κι όλους εμάς, συντρόφους στο ταξίδι της ζωής; Η Ευρώπη είναι είτε θέλομεν να το πιστέψωμεν είτε όχι. Μία εξοχώτατη περιγραφή[3] της σύγχρονης Σκύλλας σας την δώσαμε και άλλοτε. Εδώ θα εμμείνω στο αντίστοιχο χωρίο της Οδύσσειας.

Το πλοίο της ζωής μόλις είχε φύγει από το μέρος των Σειρήνων[4] όπου μας είχε ρίξει η Μοίρα, από κεί όπου τα πάντα φάνταζαν ονειρικά και που όλοι νομίζαμε ότι το θέλγον είναι και αγαθό, ενώ στην ουσία ήτο μόνον θάνατος. Τι συμβαίνει όμως όταν σαν από όνειρο ξυπνά κανείς στην ζοφερή πραγματικότητα;

Μὰ ὅταν ἐκεῖνο τὸ νησὶ τ' ἀφήκαμε πιὰ πίσω,

βλέπω ἕνα κῦμα καὶ καπνὸ, κι ἀχὸ μεγάλο ἀκούγω.

Τρομάξαν ὅλοι, τὰ κουπιὰ τοὺς φύγαν ἀπ' τὰ χέρια,

καὶ στὰ νερὰ βροντήξανε· καὶ στάθη τὸ καράβι,

ποὺ δὲν κρατοῦσαν πιὰ κουπιὰ μακριὰ γιὰ νὰ τὸ σπρώξουν.

Το καράβι εστάθη, σταμάτησε να προχωρά η ζωή. Όλοι πανικοβλήθηκαν. Τρόμος επικράτησε. Αλήθεια μια χώρα ζούσε με δανεικά; Δεν δημιουργούσε τίποτα; Και τι την περίμενε; Ποιο ήτο το μέλλον; Γιατί τόσα χρόνια δεν είχε καταλάβει κανείς κάτι; Τίποτα δεν φαινόταν στον ορίζοντα. Όλα στην αχλύ περιτυλιγμένα. «Ας δούμε κάποτε την αλήθεια κατάματα. Σήμερα στην Ελλάδα, ανοργάνωτοι τελείως μπροστά στην οικονομική κρίση, πληρώνουμε τα σπασμένα 30 ετών σπατάλης και ασυδοσίας. Είχαμε μια τεράστια διόγκωση χρέους, την οποία ουδείς δάμασε…» έλεγε τότε κάποιος ή «Η παρούσα κρίση πηγάζει από την ανθρώπινη απληστία και από την ελλιπή εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Φέρνει δε στο φως τα τρωτά σημεία του καπιταλιστικού συστήματος… [όπως] η εκμετάλλευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος από τους λίγους που αποσκοπούν στον προσωπικό πλουτισμό.». επεσήμαινε έτερός τις[5].

Μα σε αυτήν την δύσκολη στιγμή ο κυβερνήτης υψώνει το ανάστημά του…

Κι ἐγὼ στὸ πλοῖο γύριζα, καὶ κάθε σύντροφό μου

ζυγώνοντας, μὲ μαλακὰ τοὺς προσμιλοῦσα λόγια·

“Ἀδέρφια, ἐμεῖς ἀμάθητοι δὲν εἴμαστε ἀπὸ πάθια·

πάθημα αὐτὸ χειρότερο δὲν εἶναι δὰ ἀπ' ἐκεῖνα

ποὺ ἡ δύναμη τοῦ Κύκλωπα μᾶς ἔδωκε στὸ σπήλιο·

ὅμως καὶ τότε ἡ γνώση μου κι ὁ νοῦς κι ἡ ἀντρειοσύνη

μᾶς γλύτωσαν, καὶ πάντα αὐτὰ θὰ τὰ θυμᾶστε ἐλπίζω.

Ἐλᾶτε τώρα, κι ὅ,τι πῶ νὰ τὸ καλοδεχτοῦμε.

Ἐσεῖς αὐτοῦ μὲ τὰ, κουπιὰ στοὺς πάγκους καθισμένοι,

βαρᾶτε τ' ἄγρια κύματα, κι ἴσως τὸ δώση ὁ Δίας

καὶ πάλι τοῦ ξολοθρεμοῦ ξεφύγουμε τὴ μοῖρα.

Κι ἐσὺ, ποδότη, βάλε τὸ στὸ νοῦ σου ὅ,τι προστάζω,

γιατὶ τὸ δοιάκι ἐσὺ κρατᾶς καὶ κυβερνᾶς τὸ πλοῖο.

Ὄξω ἀπὸ κεῖνον τὸν καπνὸ κι ἀπὸ τὸ κῦμα βάστα,

καὶ πρὸς τὸ βράχο ζύγωνε, τὸ πλοῖο νὰ μὴ σοῦ φύγη,

καὶ πάρη δρόμο κατακεῖ, καὶ στὸ χαμὸ μᾶς ρίξης.”

Ήταν αλήθεια το ελληνικό έθνος – και σαν τέτοιο εννοούμε την διαμορφωμένη σταθερή κοινότητα ανθρώπων με συνείδηση ότι αποτελεί ένα ενιαίο και αλληλέγγυο σύνολο με δική του πολιτισμική φυσιογνωμία και ψυχοσύνθεση, με κοινά υλικά και πνευματικά συμφέροντα και με σταθερά εκφρασμένη βούληση ή τάση πολιτισμικής ή πολιτικής αυτονομίας, που μπορεί να φτάσει ως την απαίτηση κρατικής ανεξαρτησίας[6] - ήταν αλήθεια ξαναρωτώ ποτέ αμάθητο από τέτοιου είδους «πάθια»; Δείτε τι έγραφε ο Δημήτρης Γληνός[7] για την κατάστασιν εν Ελλάδι τω 1870…

«…Ύστερα όμως, από τα 1870 περίπου, ένα ένα ερχόνταν τα συμβάματα, που μας έδειχναν ανίκανους…. Εδιώξαμε ένα βασιλιά, χρεωκοπήσαμε, νικηθήκαμε χωρίς καμιά μορφή ηρωϊσμού εκ μέρους μας από τους Τούρκους, που τόσο τους περιφρονούσαμε, εδεχτήκαμε επίσημη κηδεμονία στα οικονομικά μας και υπάρχει ανεπίσημη στον άλλο πολιτικό μας βίο. Η πολιτική και κοινωνική οργάνωση κάθε άλλο είναι, παρά πρότυπο για μίμηση και φωτισμό και άλλων. Η επίσημη τάξη τραβηγμένη σε χίμαιρες και όνειρα, που δεν τα πιστέβει πλιά και που τα έκαμε φενάκη του ατομικού συμφέροντος χωρίς καμιά ηθική επιλογή, χωρίς καμιά ηθική συνείδηση. Στην επίσημη, τη μορφωμένη τάξη, … κάθε λογής ηθική, σε κάθε είδους σχέση, προ πάντων δε στη σχέση προς το δημόσιο, και κουταμάρα κατάντησαν έννοιες συνώνυμες. Ο λαός απελπισμένος απ’ τη φτώχια και την αμάθεια, απ’ την τοκογλυφία και την τυραννική και ληστρική πολιτεία των κομματάρχηδων, από την ανυπαρξία δικαιοσύνης, που το πιο χειροπιαστό δίκιο γίνεται σκιά και φάντασμα μέσα στις δολοπλοκίες των δυνατών, στις σοφιστείες και μπερμπαντιές των δικολάβων, που τους τις επιτρέπει η ανοικονόμητη δικονομία μας, ο λαός αφτός, το αίμα της φυλής το αδολώτερο και η ψυχή της η σχετικά αγνότερη και καθαρώτερη ρίχτηκε σε μια προτροπάδην μετανάσταση, που κιντυνέβει σε λίγα χρόνια να ερημώσει την Ελλάδα. Εκατάντησε σέναν τόπο με διόμιση εκατομμύρια ψυχές να φέβγουν σαράντα χιλιάδες το χρόνο και μάλιστα οι νιοί κ’ οι μεστωμένοι άντρες, τα πιο γερά δουλεφτάδικα χέρια και να μένουν στον τόπο ανήλικά παιδιά, γυναίκες, γέροι και σακάτηδες. Αφτή είναι στις πιο χτυπητές κι’ αδρές γραμμές η κατάστασή μας η πραγματική. Βαθύτερη ανάλυση και λεπτότερο χαρακτηρισμό δεν έχουμε ανάγκη να κάνουμε εδώ τώρα.»

Όχι λοιπόν… δεν ήταν. Αλλά ποιος κυβερνήτης βγήκε ανοικτά σαν τον Δυσσέα και «κάθε σύντροφό ζυγώνοντας, μὲ μαλακὰ τοὺς προσμιλοῦσε λόγια»; Και δεν εχρειάζοντο λόγια παρηγοριάς μόνον. Χρειαζόταν κυβερνήτης με γνώση και νού και αντρειοσύνη από όλον τον λαό, χρειαζόταν δηλαδή γενναιότητα από όλους μας να λάβουμε τολμηρές αποφάσεις αλλά και κάποιος καθοδηγητής με γνώση και νου το ξαναλέγω. Και αλήθεια κάποια στιγμή ο λαός επέδειξε γενναιότητα. Το γενναίο ΟΧΙ του λαού στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου του 2015 υπήρξε… «Δέχομαι μια απειλή στο ότι αν πω Όχι, θα χάσω ότι έχω κάνει μέχρι τώρα στην ζωη μου με τόσο κόπο. Με τρομοκρατουν ότι με περιμένει η καταστροφή αν πω Όχι. Θα γίνω φτωχός αν ψηφίσω Όχι... Θα γυρίσουμε στην δραχμή και θα τα χάσουμε όλα. Θα χρεοκοπήσουμε. Εεε λοιπόν θα ψηφίσω ΟΧΙ.... Μακάρι αυτό το ΟΧΙ να είναι η αρχή για να μην υπάρξει ποτέ ξανά κανένα παιδί πεινασμένο, καμία μάνα να δουλεύει για 400 ευρώ και να σκύβει το κεφάλι, καμία γιαγιά να παρακαλάει να πάρει την σύνταξη της. ΟΧΙ και ας τα χάσω όλα, ας ξαναρχίσω από την αρχή, θα ξαναδουλεψω από την αρχή, την δουλειά δεν την φοβήθηκα ποτέ…» έγραψαν πολλοί απλοί πολίτες[8]. Κι ενώ οι συντρόφοι δείχθηκαν γενναίοι, έλειψε την κρίσιμη στιγμή ένας Δυσσέας με γνώση και με νού που να βροντοφωνάζει «Ὄξω ἀπὸ κεῖνον τὸν καπνὸ κι ἀπὸ τὸ κῦμα βάστα» … έστω και αν απέκρυπτε την αλήθεια από το πλήρωμά του για να μην δειχθούν δειλοί.. «Μὰ γιὰ τῆς Σκύλλας τὸ κακὸ τ' ἀγιάτρευτο, οὔτε λόγο / δὲν εἶπα, μήπως φοβηθοῦν κι ἀφήσουν τὰ κουπιά τους, / καὶ στὰ βαθιὰ τοῦ καραβιοῦ κατέβουν καὶ κρυφτοῦνε.»

Και τι χρειαζόταν να κάνει δηλαδή; Ήδη το ‘παμε. Το πρώτο να κοιτάξη να μη φοβηθή ο λαός του και αφήση τα κουπιά του και το καράβι σταματήση. Δεύτερον όμως έπρεπε να σηκώση το ανάστημά του απέναντι στο «τῆς Σκύλλας τὸ κακὸ τ' ἀγιάτρευτο». Ιδού πάλι πώς:

Καὶ τότες δὲν τὴν ψήφησα τῆς Κίρκης τὴν ὁρμήνεια,

ποὺ μοῦ ἔλεγε νὰ μὴ φανῶ μὲ τὴν ἀρματωσιά μου,

παρὰ στοῦ πλοίου ἀνέβηκα τὴν πλώρη ἀρματωμένος,

κρατώντας δυὸ στὰ χέρια μου θεόμακρα κοντάρια·

τὶ κατακεῖ περίμενα πὼς θὰ πρωτόβγη ἡ Σκύλλα,

τοῦ βράχου τὸ φριχτὸ θεριὸ, ποὺ μοῦ ἔφαγε τοὺς φίλους.

Μὰ δὲν μποροῦσα νὰ τὴ δῶ· τὰ μάτια μου ἀποκάναν

κοιτώντας καὶ ξετάζοντας τοῦ βράχου τὰ σκοτάδια.

Τι κάνει δηλαδή ο απαράμιλλος Οδυσσέας; Θέαινα ίδια τον είχε ορμηνέψει, η Κίρκη, να μη σηκώση το ανάστημά του στο θεριό, την Σκύλλα, μόνο γρήγορα να περάση από κοντά της δίχως να την προκαλέση. Μα εκείνος δεν υπάκουσε. Ανέβηκε με όλην του την εξάρτηση και απέκαμε να προσμονά να δή το τέρας, αντρίκια καρτερώντας να το πολεμήση μοναχός ατός του. Μπορούσε άραγε η φτωχή χρεωκοπημένη Ελλάς να τα βάλη με τους δυνατούς της Ευρώπης; Η ορμήνια ήταν «μένουμε Ευρώπη με κάθε κόστος». Και λέγει ο Νίκος Μπογιόπουλος[9] για τούτο: «Μένουμε Ευρώπη, λοιπόν. Αλλά λίγη ειλικρίνεια δεν βλάπτει. Το «Μένουμε Ευρώπη», είτε με τη μορφή του «Ανήκομεν εις την Δύσιν» είτε με τη μορφή της «διαπραγμάτευσης» που παρατείνει τα παλιά Μνημόνια και οδηγεί σε «47 σελίδες» νέα Μνημόνια, αφορά σε μια «Ευρώπη» που τη λένε «Ευρωπαϊκή Ένωση», εξουσιάζεται από τους Σόιμπλε και έχει μετατρέψει την Ελλάδα σε Βουλγαρία (στους μισθούς), την έχει μετατρέψει σε Σομαλία (στα κοινωνικά δικαιώματα) και την έχει ξαναγυρίσει να μοιάζει με «οθωμανικό βιλαέτι» (στους φόρους).

Ποιο είναι το αποτέλεσμα αυτής της ελλείψεως κυβερνήτου γνωστικού και αντρειωμένου; Φυσικά ο θάνατος… η δολοφονία ενός ολόκληρου λαού

μοῦ ἁρπάζει ἡ Σκύλλα ἀπ' τὸ βαθὺ καράβι ἕξι νομάτους,

στὰ χέρια καὶ στὴ δύναμη τὰ πρῶτα παλληκάρια.

Κι ἐγὼ γυρίζοντας νὰ δῶ τοὺς ἄλλους στὸ καράβι,

τὰ χέρια καὶ τὰ πόδια τους ἀπάνωθε ἀγναντεύω,

ποὺ σηκωμένοι ἀνάερα χουγιάζανε μὲ πόνο,

καὶ μὲ φωνάζανε στερνὴ φορὰ μὲ τ' ὅνομά μου.

Θέλετε ανάγλυφη την πραγματικότητα και όχι παρουσιασμένη αυτήν με τον μύθο; Ιδού και πάλι:


· Ένα εκατομμύριο αφανείς άνεργοι που ενώ εργάζονται παραμένουν απλήρωτοι έως και 12 μήνες.
· Διεύρυνση της εισοδηματικής ανισότητας των πλουσιότερων με τους φτωχότερους Έλληνες κατά 7,5 φορές. Γεγονός που φέρνει την Ελλάδα στην πρώτη δεκάδα των χωρών με τις μεγαλύτερες ανισότητες παγκοσμίως, να κονταροχτυπιέται για την «πρωτιά» με τη Χιλή, το Μεξικό και την Τουρκία!
· Χιλιάδες εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα που αντί για μισθό αμείβονται με… κουπόνια αγοράς προϊόντων από σούπερ μάρκετ.
· Επτά περίπου στους 10 εργαζόμενους αμείβονται με λιγότερα από 1.000 ευρώ το μήνα.
· Τέσσερεις στους 10 εργαζόμενους (ποσοστό 40%) αμείβονται με κάτω από 630 ευρώ καθαρά το μήνα.
· Το 30% των μισθωτών που ασφαλίζονται στο ΙΚΑ (τρεις στους δέκα) έχουν μηνιαίο εισόδημα κάτω ή στα όρια του κατώτερου μισθού ενός ανειδίκευτου εργάτη (586 ευρώ μεικτά).
· Το 25% του εργατικού δυναμικού αμείβεται με μισθό χαμηλότερο από εκείνον του ανειδίκευτου εργάτη.
· Το 51% των νέων εργασιακών συμβάσεων που υπογράφονται στον ιδιωτικό τομέα είναι υπό το καθεστώς της μερικής απασχόλησης, τουτέστιν μισθός κάτω των 500 ευρώ το μήνα.
· Χιλιάδες νέοι έως 25 ετών εργάζονται ακόμα και για 180 ευρώ το μήνα σε 4ωρη απασχόληση ήτοι… για 2,25 ευρώ την ημέρα.

Αν δεν είναι θάνατος αυτός τότε τι είναι; Είναι κάτι περισσότερο. Ο θάνατος των εθνών[10] είναι η απαρχή των κοινωνιών των ζωντανών νεκρών.

Εμείς θα αναφωνήσουμε ως άλλοι Οδυσσέες με φωνή γεμάτη πόνο και δάκρυ:

«Ἄλλο πιὸ θλιβερὸ ἀπ' αὐτὸ τὰ μάτια μου δὲν εἶδαν,

ἀπ' ὅλα ποὺ δοκίμασα τὶς θάλασσες περνώντας.»



[1] Πρβλ ΕΔΩ

[2] Τα παιδιά είναι τα μεγαλύτερα θύματα αυτής της κρίσης καθώς σύμφωνα με την έρευνα, οι μαθητές που αντιμετωπίζουν την επισιτιστική κρίση βιώνουν έντονα συναισθήματα φόβου, λύπης, θυμού και ανησυχίας για το μέλλον. Ο όρος δε «Επισιτιστική ανασφάλεια» σημαίνει ότι η οικογένεια δυσκολεύεται να θρέψει σωστά τα παιδιά της.


[4] Πρβλ το άρθρον «Η νήσος των Σειρήνων»

[5] Πρβλ άρθρον της Ελευθεροτυπίας «Οι Κροίσοι, της κρίσης...»

[6] Το Ελληνικό έθνος, Γένεση και διαμόρφωση του Νέου Ελληνισμού, Νίκος Γ. Σβορώνος, επιμέλεια Νάσος Βαγενάς, Πόλις, 2004

[7] ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΘΩΣΗ, Το κείμενο αυτό, έγραψε ο Γληνός μαζί με τον Μανόλη Τριανταφυλλίδη, το 1910 στη Λειψία εμπνευσμένοι από την Επανάσταση του 1909 και την άνοδο του Βενιζέλου, υπό τον γενικό τίτλο Στο Δρόμο της Νέας Ζωής, που ήθελε να αποτελέσει ένα πνευματικό και πολιτικό μανιφέστο, το οποίο όμως παρέμεινε ημιτελές και αδημοσίευτο. Εκ του Β’ τόμου των απάντων του Δ. Γληνού. Δείτε περισσότερα ΕΔΩ



[10] Οι πολυπολιτισμικές - πολυφυλετικές - πολυθρησκευτικές κοινωνίες είναι συνονθύλευμα και συμφυρμός ανθρώπων διαφορετικού πολιτισμού, φυλής και θρησκείας. Το "μωσαϊκό" αυτό επιδιώκει να επιβάλει ο αδηφάγος καπιταλισμός - ιμπεριαλισμός, με σκοπό την επικράτηση της διαβόητης παγκοσμιοποίησης. Πολυπολιτισμός και παγκοσμιοποίηση είναι τα περιττώματα του καπιταλισμού. Η παγκοσμιοποίηση σημαίνει την απόλυτη κυριαρχία μιας οικονομίας, μιας πολιτικής, μιας θρησκείας σε παγκόσμια κλίμακα υπό την ηγεσία του απάνθρωπου κεφαλαιοκρατισμού! Η "κατασκευή" της πολυπολιτισμικής κοινωνίας στοχεύει τον αποσυντονισμό, την αποδυνάμωση και την απονεύρωση της συνοχής των μελών του κοινωνικού σώματος, για να μην αντιστέκεται στην άγρια εκμετάλλευση του στυγνού καπιταλισμού, που θέλει να δημιουργήσει κοινωνίες δούλων...! Η προπαγάνδα των κοσμοεξουσιαστών συντηρεί στις πολυπολιτισμικές κοινωνίες την καχυποψία, καλλιεργεί την αντιπαράθεση, υποδαυλίζει τη διχόνοια, εξάπτει και οξύνει το στοιχείο της διαφορετικότητας... Κυριαρχεί η πολιτική του "διαίρει και βασίλευε"! Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, Συγγραφέας: ΒΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ, Εκδότης: ΚΑΔΜΟΣ



DMCA.com Protection Status


author image

About the Author

This article is written by: Φιλόλογος Ερμής - He has already written over 2.200 articles for Φιλόλογος Ερμής. He has Graduate Diploma in Classical Philology, Postgraduate Diploma in Applied Pedagogic, and is Candidate Doctor(Dph) of Classical Philology. Stay touch with him or email him