Εωσφορικά φληναφήματα εγωπαθείας (ΜΕΡΟΣ Α’)

Άρθρον του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-

«Η ιδιαίτερη υπεροχή του ανθρώπου
 είναι αυτό που τον διακρίνει
από τα ζώα,
 δηλαδή η λογική.»
Αριστοτέλης

«Εν αρχή ήν ο Λόγος και ο Λόγος ήν προς τον θεόν και θεός ήν ο Λόγος» (κατά Ιωάννην, Α, 1) ήτοι κατά την αρχήν της δημιουργίας υπήρχεν ο Υιός του θεού και Αυτός καλείται Λόγος και ο Λόγος υπήρχεν αχώριστος προς τον θεόν και ασφαλώς ο τέλειος Λόγος ήτο θεός. Διατί όμως καλείται Λόγος, το δεύτερον πρόσωπον της θεότητος ημών, που εγεννήθη από τον Πατέρα, από τον απειροτέλειον και πάνσοφον Νούν; Πρίν δωθή απάντησις εις τούτο δέον είναι να ιδωθούν τα χαρακτηριστικά του Λόγου, του Υιού του θεού, το ποίος ήτο Αυτός.

«Πάντα δι’ αυτού εγένετο και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ έν, ό γέγονεν. Εν αυτώ ζωή ήν και η ζωή ήν το φώς των ανθρώπων και το φώς εν τη σκοτία φαίνει και η σκοτία αυτό ου κατέλαβεν» (κατά Ιωάννην, Α, 3-5). 

Στην αρχαία φιλοσοφία, σύμφωνα με τον Ηράκλειτο, λόγος είναι η Λογική και η έννομη τάξις του σύμπαντος. Στον Πλάτωνα δε λόγος είναι το μέσον και η αιτία με την οποίαν μπορούν να εννοηθούν τα πάντα, εν ώ εις τους Στωϊκούς είναι η πηγή των ηθικών αξιών, η καθολική ουσία του σύμπαντος, ο θεός. Άπαντα συγκλίνουν εν τέλει στο ότι «δια μέσου του Λόγου τα πάντα εγένετο και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ έν, ό γέγονεν». Όπως ο ανθρώπινος λόγος που διακρίνεται σε προφορικόν και γραπτόν, όπου βεβαίως ο πρώτος προηγείται του δευτέρου, διότι πρώτα ο άνθρωπος χρησιμοποίησεν την ομιλία και κατόπιν ησθάνθη την ανάγκη να την απεικονίση με σύμβολα-γράμματα, έτσι και ο Λόγος «εν αρχή ήν», ήτο η αιτία των πάντων και προϋπήρχεν των όσων εδημιουργήθησαν μετά και ομοιάζει της ομιλίας, του προφορικού λόγου  και ούτως δύναται να αποτυπωθή.

Αλλά όπως πάλι, ο ανθρώπινος λόγος συνέβαλεν αποφασιστικά στην επικοινωνία των ανθρώπων και στην ανάπτυξιν του πνευματικού πολιτισμού και εν γένει της επιστήμης της κοινωνίας των ανθρώπων, έτσι μπορεί και να κατανοηθή ότι δια μέσου του θείου Λόγου, της θείας ουσίας έγιναν τα πάντα και άνευ της μεσολαβήσεως της θείας ουσίας ταύτης δεν έγινε ούτε το παραμικρό, απ’ ό,τι ήδη έχει γίνει. Είναι εμφανές ότι ο θεός ωνομάσθη Λόγος, ινα καταδειχθή και φανερωθή η ζωοποιός δύναμις Αυτού, εξ ής απορρέουν τα πάντα, όπως ακριβώς απορρέει για τον άνθρωπο εκ του ανθρωπίνου λόγου αυτού η όποια εξέλιξις του.

Ο ανθρώπινος λόγος ωστόσο, ως ήδη ειπώθη, διακρίνεται εις προφορικόν και γραπτόν. Και αν βέβαια εις αυτόν είναι εύκολη η διάκρισίς του δεν είναι το ίδιο εύκολος ο διαχωρισμός της θείας ουσίας αυτής καθ’ εαυτής από τα δημιουργήματά της τα οποία μετέχουν του θείου, αφ’ ού εξ αυτού πηγάζουν, αλλά δεν είναι το ίδιο και το αυτό με αυτήν, όπως ένας τεχνίτης μέσω των έργων του μεταδίδει την ζωήν του την ίδια και αυτά τον αντιπροσωπεύουν αλλά δεν είναι και αυτά ο ίδιος αυτός. Ως αποτέλεσμα αυτής της συγχύσεως πολλοί θεωρούν τον Νού του ανθρώπου θεόν, εθεοποίησαν ήτοι και τον ίδιον τον άνθρωπον και φθάνουν να λατρεύουν εαυτούς με εγωπάθειαν άμετρην. Τα πάντα δια αυτούς είναι Νούς, λογική, εγκέφαλος ως πηγή ενεργείας αυτόνομος εξ ης απορρέουν άπαντα τα θαυμαστά και μεγαλειώδη της ζωής των ανθρώπων.

Έπαθαν ό,τι και αυτοί που θεώρησαν τον γραπτόν λόγον ανώτερον του προφορικού, ή σπουδαιότερον αυτό που ήρθε μετά από αυτό που υπήρχεν πρώτα. Ο Πλάτων διαλύει αυτήν την πλάνην της ανωτερότητος του κτίσματος, του ερχομένου υστέρως και του θεοποιημένου στον «Φαίδρο» του. Όταν κάποιος Θεύθ είπε στον βασιλιά Θαμού ότι ο γραπτός λόγος 

«θα κάνη περισσότερον σοφούς και με περισσότερη μνήμη τους ανθρώπους», ο βασιλέας του απήντησεν: «μεγάλε τεχνίτη μου Θέυθ, άλλος είναι ικανός να γεννάει τα έργα της τέχνης κι άλλος να κρίνει πόσο θα ωφελήσου ή θα βλάψουν εκείνους που πρόκειται να τα χρησιμοποιήσουν…τούτο θα φέρη λησμονιά μέσα στις ψυχές αυτών που θα το μάθουν από έλλειψιν άσκησης της μνήμης, γιατί πράγματι από εμπιστοσύνη στην γραφή θα οδηγούνται να ανακαλέσουν στην μνήμη τους τα πράγματα απ’ έξω, απ’ την επήρεια ξένων σημείων κι όχι από μέσα τους οι ίδιοι από τον εαυτόν τους. Ώστε λοιπόν δεν βρήκες το φάρμακον της μνήμης αλλά της υπόμνησης. Και στους μαθητές σου θα δώσης μιαν επίφασιν σοφίας, όχι την αλήθεια, γιατί αφ’ ού με την βοήθειά σου ακούσουν πολλά από τα βιβλία χωρίς διδασκαλία θα φανούν ότι έχουν πολλές γνώμες, εν ω τις περισσότερες φορές δεν θα έχουν καμιάν δική των και θα αποδειχθούν δύσκολοι έτσι στην συναναστροφή των εν ω θα έχουν γίνει δοκησίσοφοι και όχι σοφοί»(Πλάτωνος, Φαίδρος, 274c-275b).

Οι ομοιότητες είναι ασύλληπτες. Θα συνεχίσωμεν όμως και άλλοτε.

(συνεχίζεται)





Ραγιάδες (ΜΕΡΟΣ Γ’)

Άρθρον του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-


«Δέν ἔχεις, Ὄλυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες ἡ Ὄσσα,
ραγιάδες ἔχεις, μάννα γῆ, σκυφτούς γιά τό χαράτσι,
κούφιοι καί ὀκνοί καταφρονοῦν τή θεία τραχιά σου γλώσσα,
τῶν Εὐρωπαίων περίγελα καί τῶν ἀρχαίων...
παλιάτσοι.»
(Κωστής Παλαμάς)






ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ



Σε ομαλές συνθήκες η φορολογία –άμεση και έμμεση- αποτελεί το βασικότερον έσοδο του κράτους, αλλά τότε οι περιστάσεις ήταν δυσμενείς και το φορολογικόν σύστημα ατελές. Για την εξεύρεσι χρημάτων έγιναν πολλές σκέψεις και προτάθηκαν φορολογικές ρυθμίσεις άλλα σε ώρες πολέμου δεν ήταν εύκολο να πραγματοποιηθούν. Τα έσοδα από τους φόρους ουσιαστικά δεν εισπράτονταν τότε, γιατί δεν υπήρχαν εισοδήματα σταθερά, δεν έλλειπαν λεηλασίες ή άλλου είδους καταστροφές και το εμπόριον δεν διεξαγόταν ομαλά. Η μειωμένη παραγωγή γενικώς και το παρελυμένο εμπόριο εκμηδένιζαν τα έσοδα από την φορολογία. Αναρωτιέται κανείς! Τω 1821 ήταν πράγματι η απαρχή ενός πολέμου και οι περιστάσεις τω όντι δυσμενείς. Δια τούτο και το φορολογικόν σύστημα ατελές. Πώς όμως σε ευμενείς περιστάσεις, καταστάσεις μακροχρονίας ειρήνης και αφ’ ού η Ελλάς ανήκε στον σκληρόν πυρήνα των δυτικοευρωπαϊκών προοδευτικών κρατών έχει ακόμα και στην σύγχρονην εποχή, όλων ομολογουμένων, ένα ατελές σύστημα φορολογίας και μιαν φοροδιαφυγή που αυτό το κάνει να εμφανίζεται ως ανύπαρκτον;


Τι σπουδάζουσι μερικοί; Πολλές σκέψεις για φορολογικές μεταρρυθμίσεις δίχως πόλεμον δεν μπόρεσαν να ευοδωθούν και να πραγματοποιηθούν; Γιατί γενικώς σήμερα η Ελλάς να διαθέτη μειωμένην παραγωγή, ωσάν τότε που Δραμάληδες και Ιμπραήμηδες κατέστρεφαν τον τόπον με φωτιά και τσεκούρι και το εμπόριον της να είναι παραλελυμένο και να εκμηδενίζονται τα έσοδα της φορολογίας; Γιατί να καταφέρεται επίθεσις προς κάθε εισόδημα ούτως ώστε να μην υπάρχει τίποτα σταθερόν –αφ’ ού κανείς δεν ξέρει αν αύριο θα έχη εργασία, κάποιο αξιοπρεπές αντίκρυσμα οικονομικό- και άρα και το κράτος έσοδα; Δεν είναι τέλος πάντων έγκλημα να ευρίσκεται η Ελλάς σε άνάλογη αν όχι όμοια κατάστασιν με εκείνην του ξεσηκωμού;

Αιδώς πια! Δεν είμεθα ακόμα ραγιάδες κύριοι. Χύσαμε το αίμα μας και ηλευθερώθημεν. Εσείς είσθε χειρότεροι των Οθωμανών. Ο ζυγός ο δικός σας είναι δυσβάστακτος. Θα ελευθερωθώμεν κι από σας.
Στο επόμενο μέρος του άρθρου μας θα δειχθή η ομοιότης των τεράτων εκείνων που την εποχήν του αγώνος, εν ώ άλλοι έχυναν το αίμα τους για την πατρίδα, αυτοί απομυζούσαν οφέλη συνάπτοντας εξωτερικά δάνεια και πλουτίζοντας απ’ αυτά μαζί με τους συνεργούς τους, με τους συγχρόνους ελληνοκτόνους και εθνοκτόνους που «χορηγούμενοι» ωδήγησαν το ελληνικόν έθνος πίσω στην εποχήν της τουρκοκρατίας.


(συνεχίζεται)



Όνειρο στο κύμα (ΜΕΡΟΣ Γ’) (τελευταίον)



επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-

« … Ἡ πλουτοκρατία ἦτο, εἶναι καὶ θὰ
 εἶναι ὁ μόνιμος ἄρχων τοῦ κόσμου,
ὁ διαρκὴς Ἀντίχριστος. Αὕτη γεννᾷ
 τὴν ἀδικίαν, αὕτη τρέφει τὴν
 κακουργίαν, αὕτη φθείρῃ σώματα καὶ ψυχάς.»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Οἱ χαλασοχώρηδες”

Ο ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΤΕΛΙΚΩΣ
ΚΑΤΕΦΥΓΕ ΣΤΗΝ «ΕΙΔΥΛΛΙΑΚΗ» ΖΩΗ

Την εποχή της αναγεννήσεως εγεννήθη από μίμησιν των κλασσικών γραμμάτων, η ποιμενική ποίησις. Αυτή πολύ λίγο ενοιάζετο ν’ αποδίδη πιστά το ύπαιθρον και την πραγματικότητα των βοσκών. Ήταν πολύ περισσότερον  μια φυγή από την πραγματικότητα, μια καταφυγή προς την ονειρεμένη αυτήν «ειδυλλιακή» -εξ ού και ο όρος «ειδύλλιον»- ζωή, όπου θεοί και ήρωες εκινούντο εντός μιας σκηνογραφίας αρχαϊστικής.



Παθολογία πολιτευμάτων (ΜΕΡΟΣ Γ’)

επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-

ΣΤ. Η ΠΕΝΤΗΚΟΝΤΑΕΤΙΑ 411-362 π.Χ

Εις το διάστημα τούτο γίγνεται απόπειρα των Αθηναίων δια συγκράτησιν του πλήθους εις έναν αριθμόν περί των 5.000 πολιτών γνησίων, με δικαίωμα ψήφου. Τελικώς ωρίσθησαν 400 άνδρες ίνα κυβερνήσωσι την πόλιν(411π.Χ).Τα γεγονότα είναι κατακλυσμιαία. Κύζικος και Αργινούσες και ανάκλησις του Αλκιβιάδου με ταυτόχρονη καταδίκη των στρατηγών (406π.Χ).Η συμφορά στους Αιγός ποταμούς την επομένη χρονιά δηλωτική της ολιγωρίας των αθηναίων στρατηγών ή και της επιθυμίας της ήττης. Ούτως ολιγαρχικοί τινές ηυρέθησαν να επιθυμούν ικανοποίησιν αλλά και συνετισμόν του πλήθους.
Η Σπάρτη την εποχήν αυτήν αποδιαρθρώνεται. Ο Παυσανίας ζητεί κατάργησιν των εφόρων, ο δε Λύσσανδρος της βασιλείας, ή εν τέλει να καταστή αυτή αιρετή. Ως απόρροια της αδυναμίας της να επιβάλλη την κυριαρχίαν της, αποδέχεται την αυτονομίαν των πόλεων, με το σκεπτικόν ότι ούτως θα είναι άπασαι αδύναμαι. Ο Ανταλκίδας με την περίφημον ειρήνη του τω 380π.Χ από την μια διασφαλίζει τούτο και απ’ την άλλη ενθέτει και τους Πέρσες εις τον καθορισμόν του πολιτικού γίγνεσθαι. Η Θήβα τω 379π.Χ αποκτά την αυτονομίαν της και 8 έτη αργότερα τω 371π.Χ με την νίκη στα Λεύκτρα αναλαμβάνει ηγεμονικόν ρόλον. Τω 362π.Χ πέφτει όμως εν Μαντινεία.Οι Πέρσες αποθρασύνονται και επιζητούν τας πέριξ της Μ. Ασίας νήσους. Είναι η εποχή ένθα εμφανίζονται οι Μακεδόνες.

Ζ. ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ «ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ»

Ο Πλάτων είχεν την εμπειρίαν πλείστων μεταβολών καθώς έζησεν την πτώσιν των Αθηνών και τον πολυτάραχον 4ον αι., με δέκα τουλάχιστον πολιτικές μεταβολές εν Αθήναις και γνώσιν όλων των ειδών των πολιτευμάτων των συμβαινομένων στις Συρακούσες. Εμφανίζεται θετικός προς το πολίτευμα των τριάκοντα μέχρις ότου εκείνοι το εκακούργησαν αλλά και φίλος των τυράννων στην Σικελία. Το Η βιβλίον του της πολιτείας δίδει την παθολογίαν.
Κατά τον Πλάτωνα υπάρχει το ιδανικόν πολίτευμα εις τον ουρανόν. Τούτο δύναται να εωραθή μόνον με τον Νού, την παίδευσιν και να εφαρμοσθή εις τον βίον υπό τινος φιλοσόφου βασιλέως. Ακολουθούν ως πολιτεύματα η τιμοκρατία(= η αριστοκρατία, η αξιοκρατία), η ολιγαρχία, η δημοκρατία και η τυραννία. Εις αυτάς τας μορφάς αντιστοιχούν και τα μέρη της ψυχής, ήτοι το Λογιστικό,το Λογιστικό ομού με το θυμοειδές, το Θυμοειδές, το Θυμοειδές ομού με το επιθυμητικόν και το επιθυμητικόν.
Η κατάπτωσις της Δημοκρατίας εις τυραννίαν είναι το πιο εύκολον. Οι πολίτες απλώς αρχίζουν να επιθυμούν τα πάντα, έως ότου μην έχοντας τι άλλο να δοκιμάσουν ρίπτονται εις τας χείρας δημαγωγού τινός, όστις και θα τους υποσχεθεί τα πάντα και θα επιτελεσθή ούτως η απαρχή της τυραννίας.
Υπάρχει μια κλίμαξ ευδαιμονίας ένθα καθρεπτίζονται τα τρία μέρη της ψηχής και αντιστοιχίζονται προς του έξι πολιτειακούς τύπους, των πέντε ως ανωτέρω εδόθησαν συν αυτώ του βασιλέως τυράννου.Συνήθως άπαντες μένουν χαμηλώς εις την κλίμακαν αυτήν. Ακόμα πιο σύνηθες είναι και η πτώσις από τις υψηλές διαβαθμίσεις εις τας κατωτέρας. Το δύσκολον είναι η άνοδος εις την αξιολογικήν κλίμακα πολιτειακώς. Διότι η ευτυχία πολλάκις προκαλεί δυσαρέσκεια, αφ’ αου απαιτεί κόπον και συνεχήν επαγρύπνησιν προς διαφύλαξίν της.
Επισυμβαίνει τον καιρόν εκείνον η άνοδος του Διονυσίου του Α’ μετα την ήττα των Ελλήνων από τους Καρχηδονίους εις τον Ακράγαντα, ένθα και θα γίνει προσπάθεια υπό του φιλοσόφου να πραγματοποιηθή άνοδος εις την ευδαιμονικήν κλίμακα μέσω της πολιτειολογίας. Η πολιτειακή αυτή αντίληψις του Πλάτωνος κατά το μάλλον είναι σωστή εάν δεν θέσωμεν εκεί όπου κείται η τυραννίς την οικουμενικήν αυτοκρατορίαν, την απολυταρχία ως κακώς νοείται η όλη αυτού πολιτισμολογία.

(συνεχίζεται)


Όνειρο στο κύμα (ΜΕΡΟΣ Β’)



επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-

«… Η γενεαλογία της πολιτικής είναι συνεχής και γνησία κατά τους προγόνους. Η αργία εγέννησε την πενίαν. Η πενία έτεκε την πείναν. Η πείνα παρήγαγε την όρεξιν. Η όρεξις εγέννησε την αυθαιρεσίαν. Η αυθαιρεσία εγέννησε την ληστείαν. Η ληστεία εγέννησε την πολιτικήν.
Ιδού η αυθεντική καταγωγή του τέρατος τούτου.
Τότε και τώρα, πάντοτε η αυτή. Τότε δια της βίας, τώρα δια του δόλου… και δια της βίας. Πάντοτε αμετάβλητοι οι σχοινοβάται ούτοι οι Αθίγγανοι, οι γελωτοποιοί ούτοι πίθηκοι (καλώ δ’ ούτως τους λεγόμενους πολιτικούς ). Μαύροι χαλκείς κατασκευάζοντες δεσμά δια τους λαούς εν τη βαθυζόφω σκοτία του αιωνίου εργαστηρίου των…»
Αλ. Παπαδιαμάντη “Οι έμποροι των εθνών”




Ραγιάδες (ΜΕΡΟΣ Β’)

Άρθρον του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-


Σ' ευχαριστώ Θεούλη μου/ που μ' άφησες να ζήσω
άλλη μια μέρα τον αγά/ να τον υπηρετήσω
Να 'ναι καλά ο κύρης μου/ τον πόλεμο να παίρνει
κι ας μπαίνει στο κονάκι μου/ τα βράδια και με δέρνει
Να 'χει το γιαταγάνι του/ γερό κι ακονισμένο
κι ας πάρει το κεφάλι μου/ το χιλιοκολασμένο
(Άκης Πάνου, Προσευχή του καλού ραγιά )




 
Παρατηρείται λοιπόν ότι το ελληνικόν έθνος δεν απώλεσε ούτε στιγμή τις αδήριτες ανάγκες του για εξεύρεσιν χρημάτων και μάλιστα, αυτό είναι και το σπουδαιότερον,για τους ίδιου λόγους, όπως και τότε που πρωτοεμφανίστηκε. Αυτό και αν είναι πρόοδος! Η δημοσιονομική πολιτική, η ανάγκη οργανώσεως οικονομικών υπηρεσιών δια τον προσπορισμόν εσόδων τω 1821 λοιπόν ήταν: α) οι εκούσιες εισφορές, β) έσοδα από λείες γ)εσωτερικά δάνεια, δ)φορολογία ε) εισφορές από εράνους του εξωτερικού και στ)τα εξωτερικά δάνεια, έξι δηλαδή πηγές χρημάτων επι των οποίων εβασίσθη η συγκομιδή κάποιου πλούτου.


Απ’ αυτά αν εξαιρέση κανείς τα έσοδα από τις λείες, που κι αυτό υφίσταται παραπλησίως από τις επιδρομές του κράτους, την επιβολήν παντοειδών προστίμων, που απετέλεσαν άμεση, αλλά ευκαιριακή και όχι τακτική ενίσχυσις ου κράτους, άπαντα τα υπόλοιπα αποτελούν και σήμερα –ιδίως η φορολογία και τα εξωτερικά δάνεια- τα μοναδικά όπλα του κρατικού μηχανισμού δια την συγκέντρωσιν εσόδων.
Ωστόσο θα δειχθή ότι όσα συνέβαιναν τότε, τα ίδια ακριβώς συμβαίνουν και σήμερα, στον τρόπο που αυτά εφαρμόζονται, αν και η Ελλάς δεν κατοικείται από φουστανελοφόρους πλέον κι ούτε βγαίνει από μακροχρόνια δουλεία, όπως εκείνην του οθωμανικού ζυγού τότε.


ΕΚΟΥΣΙΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ


Ένα μέρος απ’ τις δαπάνες για την πολεμικήν προσπάθεια του έθνους εκαλύφθη από εκούσιες εισφορές ιδιαίτερα στην αρχή αλλά και αργότερα σε κρίσιμες στιγμές. Ο G. Maurer στο έργον του «ο Έλλην λαός» σ.σ 354-355 γράφει: «Είναι μα την αλήθεια συγκινητικό όταν διαβάζη κανείς με πόσην προθυμίαν βοήθησαν οι άνθρωποι αυτοί τον τόπο τους. Μόνον τα αδέρφια Κουντουριώτη… έδωσαν ενάμισυ εκατομμύριο φράγκα…και άλλοι πολλοί διάφορα ποσά. Αλλά κι όσοι δεν είχαν μετρητά σε είδος. Οι νησιώτες  λόγου χάριν έδωσαν τα πλοία τους, οι ρουμελιώτες ό,τι πολύτιμο είχαν μέσ’ το σπίτι των, κι άλλοι ολόκληρη την περιουσίαν των. Δεν ήσαν όμως μοναχά οι Έλληνες μα κι ολόκληρος ο χριστιανικός κόσμος ένιωσε την ανάγκη να συντρέξη τον ιερόν αγώνα των Ελλήνων. Παντού σχηματίζονταν επιτροπές… Σκοπός των ήταν να συγκεντρώσουν χρήματα κι ό,τι άλλο θα μπορούσε να είναι χρήσιμο για τους ήρωες της μικρής Ελλάδος, ακόμη και να βοηθήσουν την ελληνικήν νεολαία στις σπουδές της στο εξωτερικό».

Στις 30/04/2010 διαβάζει κανείς (εφημερίς «ορθόδοξος τύπος», αρ. φυλ. 1829, σελ. 8) «Η ιερα σύναξις των κληρικών της ιεράς μητροπόλεως Νέας Σμύρνης συγκληθείσα υπό του οικείου μητροπολίτου κ. Συμεών απεφάσισε να ενισχύση την πρωτοβουλίαν του προέδρου της βουλής κ. Φιλίππου Πετσαλνίκου δια την σύστασιν και λειτουργίαν του λογαριασμού δια την απόσβεσιν του δημοσίου χρέους». Ο ίδιος ο μητροπολίτης αναφέρει: «Έτσι εν ονόματι της αγάπης μας προς την πατρίδα και της ευθύνης που έχουμε ως πνευματικοί ποιμένες, απεφασίσαμεν να προσφέρουμε άλλοι ολόκληρον τον μισθόν του μηνός Απριλίου κι άλλοι, όσοι δυσκολεύονται λόγω μεγάλων οικογενειακών βαρών ένα μέρος του». Στην ίδια εφημερίδα διαβάζει κανείς ότι «η ιερά σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος απέστειλεν εγκύκλιον προς όλα τα μέλη της ιεράς συνόδου δια της οποίας υποδεικνύει την συμβολήν όλων των μελών εις την ενίσχυσιν του ταμείου αλληλεγγύης, το οποίον ίδρυσεν ο πρόεδρος της βουλής δια την σωτηρίαν του κράτους».

Φρίττει κανείς! Μήπως είμεθα εις πόλεμον και δεν το έχομεν νοήσει; Μήπως η Ελλάς βγαίνει από τα ερείπια πολέμου και επιζητά την συνδρομήν μας; Τον Ιούνιον του 1826 στο Ναύπλιον ο Γ. Γεννάδιος, δάσκαλος στην πλατεία του Πλατάνου μίλησε με λόγια συγκινητικά για την ανάγκην του αγώνα και προσέφερεν πρώτος τις μικρές του οικονομίες. Τότε ήταν που προσήλθε και προσέφερεν τον οβολόν της επευφημουμένη από το πλήθος μια γνωστή ζητιάνα από τις Κυδωνίες, η παροιμιακή Ψωροκώσταινα. Αλήθεια εις τοιούτο είδος δεινήν κατάστασιν περιήλθεν η χώρα, ώστε επιζητείται από τον καθένα η μικρά συμβολή του; Γιατί; Για να ελευθερωθούμε εμείς οι ραγιάδες από τον ζυγόν τίνων; Των ξένων εκμεταλλευτών; Και ποιοι μας παρέδωκαν σ’ αυτούς; Ποιοι εν όσω είχαμεν ειρήνην, μας λένε ότι νυν διεξάγεται πόλεμος και όλοι πρέπει να προσφέρωμεν; Γιατί η ίδια η βουλή των Ελλήνων ίδρυσεν «ταμείον αλληλεγγύης» και προσδοκά την συνδρομήν μας; -(τωρά έχοντας περάσει χρόνος από την συγγραφή τούτου του άρθρου, δικαιούται κανείς να μάθη και τι ύψος συνδρομής και εισφορών συγκεντρώθηκε και που πήγε αυτό το ποσό)-. Από ποιόν ζυγόν επεθύμησεν να μας ελευθερώση;


(συνεχίζεται)




Ραγιάδες (ΜΕΡΟΣ Α’)



Άρθρον του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-




Ραγιάς:Αραβικής προέλευσης λέξη (ράγι=κοπάδι) που χρησιμοποιούσαν οι Τούρκοι για τους μη μουσουλμάνους κατοίκους της Τουρκίας. Η σημασία της λέξης ήταν περιφρονητική και είχε την έννοια του σκλάβου. Η πλειοψηφία των ρ. ήταν Έλληνες, Αρμένιοι, Εβραίοι και Φράγκοι. Είχαν ελάχιστα δικαιώματα, τους απαγορευόταν να έχουν τις συνήθειες των Τούρκων σ` ό,τι αφορά το ντύσιμο, την κατοικία κ.λ.π. και ήταν υποχρεωμένοι να προσκυνούν τους Τούρκους και να καταβάλλουν κεφαλικό φόρο, το λεγόμενο "χαράτσι". Μέχρι το 1632 οι ρ. υπόκεινταν και στο φοβερό "φόρο αίματος", το παιδομάζωμα.