Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας να διαβάζει στα πρώτα του αναγνωστικά βήματα;


της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου




Το πώς και πότε μαθαίνει ένα παιδί να διαβάζει εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Τα παιδιά τυπικά και επίσημα ξεκινούν να μαθαίνουν ανάγνωση και γραφή με την είσοδό τους στη σχολική κοινότητα. Κάποια παιδιά ήδη έχουν μάθει πράγματα από το νηπιαγωγείο ή και νωρίτερα με τη βοήθεια των γονιών ή των αδερφών τους. Κάθε παιδί έχει δικό του ρυθμό μάθησης, γι’ αυτό οι γονείς πρέπει να προσαρμόζονται σε αυτόν το ρυθμό και να μην έχουν παράλογες απαιτήσεις από τα παιδιά τους συγκρίνοντάς τα με άλλα. Από τη στιγμή που το παιδί πηγαίνει στην Α’ δημοτικού μπαίνει «στα βαθιά νερά» της ανάγνωσης και της γραφής.


Μεταγνωστικές δεξιότητες και μάθηση


της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου



Η μεταγνώση μπορεί να χωρισθεί σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στις μεταγνωστικές εμπειρίες και στις μεταγνωστικές δεξιότητες. Ο όρος μεταγλωσσικές δεξιότητες ανήκει στην ευρύτερη σφαίρα των μεταγνωστικών διεργασιών. Αν ένα παιδί λέει: <Πριν έλεγα παλονι αλλά τώρα λέω μπαλόνι>, αυτό σημαίνει πως έχει φωνολογική ενημερότητα αλλά και μεταφωνολογική γνώση όσο για το τι ισχύει τώρα όσο και για το τι ίσχυε τότε. Αυτή η μεταγλωσσική και μεταγνωστική αυτοενημερότητα μπορεί να υπάρχει από την ηλικία των 2-3 ετών.


Η ζωγραφιά μας, δεν μας λέει ποτέ ψέματα


της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου
 



Ξεκινάς να ζωγραφίζεις δίχως να αναρωτιέσαι αν είσαι εσύ για την ζωγραφική ή η ζωγραφική για σένα. Η ζωγραφική είναι ένας τρόπος έκφρασης! Άσε την να σε παρασύρει σε μη λεκτικούς τρόπους έκφρασης!

Υπάρχει ένα τυφλό κομμάτι του μυαλού στον άνθρωπο που είναι το τέχνασμα της προσπάθειας να ξεφύγει κανείς από την αναγκαιότητα της παραδοχής δυσάρεστων πραγμάτων για τον εαυτό του αποδίδοντας τα στους άλλους. Ο περιορισμός της θέλησης ενός ανθρώπου που του επιβάλλεται από την εξουσία μερικές φορές μπορεί να γίνει αισθητός σαν μια υπαρξιακή απειλή αλλά και σαν μια προσπάθεια να τον χωρίσουν από την ίδια την πηγή της δημιουργικής σχέσης με τον κόσμο. Ζούμε σε ένα κόσμο που συνεχώς μας ζητά να δώσουμε κομμάτια από την ελευθερία μας! Να προσαρμοζόμαστε, να υπακούμε, να συμμορφωνόμαστε! Αν λοιπόν υποκύψει κανείς σε εκβιασμούς ή περιορισμούς ενδεχομένως να το αισθάνεται ως βαθύτερη δειλία ή και προδοσία ολόκληρης της ταυτότητας του.


Χαρούμενα παιδιά...Χαρούμενοι γονείς

της Δρος Αριστονίκης-Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου




Θεωρώ πως δεν μπορεί κανένας μας να είναι ιδανικός γονιός. Η λέξη «ιδανικό» είναι πολύ βαριά για να την επικαλεστεί ακόμα και η ίδια η επιστήμη. Αυτό που μπορεί να κάνει ένας γονιός είναι να είναι ενσυνείδητος και υπεύθυνος, εκφραστικός, ενθαρρυντικός. Εκείνο, όμως, που βοηθά πραγματικά τα παιδιά είναι να τα ενθαρρύνει ο γονιός να μεγαλώσουν, να τα παροτρύνει να αυτενεργούν και να αυτοεξυπηρετούνται. Είναι στη φύση της ανθρώπινης ανάπτυξης να περνά μέσα από στάδια εξέλιξης, που αυτά με τη σειρά τους σηματοδοτούν κάποιες συμπεριφορές οι οποίες θεωρούνται φυσιολογικές. Το παιδί βρεφικής, προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας θαυμάζει και εξαρτάται από τον γονιό, αλλά το παιδί δεύτερης σχολικής ηλικίας, προεφηβείας και εφηβείας χρειάζεται να αμφισβητήσει τον γονιό, να τον αποκαθηλώσει. Οπότε κάποιες συμπεριφορές των παιδιών απέναντι στους γονείς δικαιολογούνται ιδωμένες μέσα από το πλαίσιο της ανάπτυξης.


Πώς γίνεται μια χρονιά <Καλή>;



Της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου





Μια λέξη σκίζει τον αιθέρα του μυαλού σου προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις: ήχους, εικόνες, μυρωδιές, αναμνήσεις, σημασίες, όνειρα, ευχές! Και ύστερα μια λέξη είναι σε θέση να ξυπνήσει εμπειρίες μνήμης, φαντασίας του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος!Μια λέξη δρά και συνενεργεί με μια άλλη λέξη ή άλλες λέξεις για να ανακαλύψουν παρέα νέα σημαίνοντα και σημαινόμενα. Σκοπός μιας λέξης είναι να μετουσιωθεί σε ένα αντικείμενο που να μας δίδει την εντύπωση πως είναι να οραματιζόμαστε!Κατόπιν η λέξή αυτή αποξενώνεται από το ίδιο το αντικείμενο.Έτσι μένοντας με το όραμα ακολουθούμε μια ακολουθία συνειρμικών αντιδράσεων προκειμένου να αντιληφθούμε κάτι βαθύτερο!Και μετά; Η αγαπημένη φράση των παιδιών μετά από κάθε αφήγηση μας. Και μετά...οι λέξεις επαναστατουν δημιουργώντας νοήματα! Τούτα τα νοήματα είναι σε θέση να ξεκλειδώνουν χρονοντούλαπα μυστικών και μύθων ιδιωτικών ή δημόσιων!


Εσύ μετέθεσες την ευθύνη σου;



της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου



Η μετάθεση (Displacement) ως ψυχολογικός όρος σημαίνει την αλλαγή κατεύθυνσης της έκφρασης μιας ενστικτώδους αντίδρασης από ένα απειλητικό σε ένα λιγότερο απειλητικό στόχο. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το παιδί που το μαλώνουν οι γονείς του και αντί να κατευθύνει την επιθετικότητα του προς εκείνους, ξεσπά στο μικρότερο αδερφάκι του, στους φίλους του, στο κατοικίδιο του, στα παιχνίδια του. Σε αυτή την περίπτωση ο πραγματικός στόχος της επιθετικότητας του αντικαταστάθηκε από ένα λιγότερο απειλητικό για το ίδιο το παιδί.

Η εκδήλωση υπερβολικού θυμού ως απάντηση σε ασήμαντα ερεθίσματα στην καθημερινότητα ή το να στρέφεται κανείς εναντίον του εαυτού του αναπτύσσοντας υποτιμητικά, πεσσιμιστικά συναισθήματα (καταθλιπτική συμπεριφορά) συνιστά και αυτό μετάθεση ευθύνης. Μετάθεση ευθύνης κάνουν και οι ενήλικες. Αυτό συμβαίνει ακόμη και στη θεραπευτική σχέση όταν ο θεραπευόμενος μεταθέσει την ευθύνη του στον θεραπευτή του. Εκεί που νιώθει κανείς το τέρας μέσα του/τον εαυτό του/να τον κατατρύχει και να στροβιλίζουν αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα νιώθει συνάμα και την αδυναμία να το πολεμήσει όλο αυτό.

Μεταθέτοντας λοιπόν την ευθύνη που του αναλογεί αλλού, μειώνει μέρος της έντασης που βιώνει. Χρειάζεται θάρρος για να μπορέσει κανείς να αντιμετωπίσει αυτό το τερας. Καθότι αυτο το τέρας έχει ριζώσει για τα καλά και έχει μολύνει κάθε καλή πρόθεση και θετική διάθεση. Και αυτή η αρνητική διάθεση έχει ενεργοποιήσει το σύνδρομο κατωτερότητας.

Άνθρωπος που δεν έχει θετική εικόνα για τον εαυτό του δύσκολα αντιλαμβάνεται ότι μεταθέτει την ευθύνη του για τη ζωή του στους άλλους. Στην ουσία αυτός που μεταθέτει την ευθύνη του στους άλλους αντιμετωπίζει δυσκολία θετικής ανταπόκρισης στη δυσκολία. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην χαμηλή του αυτοεκτίμηση αλλά μπορεί να οφείλεται και στην πραγματική του πνευματική δυσκολία να αντιμετωπίσει με θάρρος τα προβλήματα του.

Η ευθύνη για τις δυσκολίες μας είναι δική μας υπόθεση. Η ευθύνη για να την αντιμετωπίσεις κατάματα χρειάζεται θέληση, σταθερότητα και υπομονή. Αν και συ συνηθίζεις να μεταθέτεις την ευθύνη σου αλλού, μήπως είναι καιρός να αναρωτηθείς τι κάνεις εσύ για το πρόβλημα που επιθυμείς να μεταθέσεις;