Ποιος ο σκοπός της αγωγής;

του 

Νικολάου Γεωρ. Κατσούλη

Φιλολόγου

Γράμμα στην εξουσία

Προς: Υπουργείο Παιδείας

Κυρία υπουργέ,

Δεχτείτε υπό τη μορφή αυτής της ανοιχτής επιστολής να απαντήσετε εις ένα φλέγον ζήτημα, το οποίο κατακαίει πολλούς σύγχρονους Έλληνες εκπαιδευτικούς της δύσμοιρης αυτής χώρας. Το ερώτημα δε είναι «ποιος είναι ο σκοπός της Αγωγής, του σύγχρονου ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος;» Καλώ δε εσάς, να απαντήσετε, διότι τον σκοπό της αγωγής τον καθορίζει θεσμικώς και μόνο η πολιτική ηγεσία ενός έθνους και ουδείς άλλος.

 

Εμείς, ως λειτουργοί της εκπαίδευσης, και δη αυτής της μέσης, είμαστε επιφορτισμένοι επί το πλείστον με την επίτευξη του μερικού σκοπού ης Γενικής Διδακτικής, που δεν είναι άλλος από την αποτελεσματικότητα στη μάθηση. Η επιστήμη, όμως, αυτή της Γενικής Διδακτικής δεν είναι τίποτε άλλο παρά εφηρμοσμένη επιστήμη και τεχνολογία της Γενικής Θεωρίας της Αγωγής και άρα και εμείς ως εκπαιδευτικοί επιφορτιζόμεθα και με την εκπλήρωση και του σκοπού αυτής.

Η Αγωγή, να σας υπενθυμίσω, κατά τους Σλαϊερμαχέρ και Εδουάρδο Σπράνγκερ, δέον είναι να ικανοποιεί τρεις λειτουργίες: α) αυτή της «υποστηρίξεως» ή «τροφής», δηλαδή τη σωματική-ψυχική ισορροπία, αλλά και την κάθε είδους βοήθεια προς το παιδί β) την «παράδοσιν», ήτοι τη μετάδοση του αντικειμενικού πνεύματος της κοινότητος, κατά Hegel την οποία πάνω κάτω εμείς οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουμε να την επιτύχουμε, ως συμπίπτουσα έννοια με αυτήν της «μαθήσεως» και γ) την «προφύλαξιν», «αντίδραση» και «ηθική αφύπνιση» των δυνάμεων των παιδιών, δηλαδή την προφύλαξη από κάθε είδους φθοροποιό δύναμη, την αντίδραση σε κακές ορμές και την προτροπή προς το αγαθό του εσωτερικού κόσμου του νέου.

Μήπως σκοπός της Αγωγής είναι αυτός του Μεγάλου Κομενίου, που τον διετύπωσε ήδη από το 1627, δηλαδή η επάνοδος του ανθρώπου εις την κατάσταση εκείνη διά την οποία και επροορίσθη υπό του θείου; Αλλιώς, σκοπός είναι να επιτύχουμε την καθ' ομοίωση με τον Θεό; Μία τοιαύτη σκοποθεσία θα εκπλήρωνε και τις τρεις λειτουργίες της αγωγής, όμως, φαίνεται πως δεν συνάδει με τις ιδέες της ηγεσίας του σύγχρονου ελληνικού κράτους, το οποίο προωθεί ακριβώς τ' αντίθετα, όπως την ελεύθερη διακίνηση των ναρκωτικών, τα σύμφωνα συμβιώσεως, τους πολιτικούς γάμους ή αυτούς των ομοφυλόφιλων, της πολιτικής κηδείας και βαπτίσεως στο ληξιαρχείο μόνο, ως επί Χότζα στη γειτονική Αλβανία κα.

Διαφωτίστε μας, λοιπόν, ποίος είναι ο σκοπός της Αγωγής της σύγχρονης πολιτείας για να μην ερχόμαστε και εμείς ως λειτουργοί σε διλήμματα και αντιφάσεις, αφού η ελληνική κοινωνία έχει επιδαψιλεύσει σ' εμάς πολλούς ρόλους, πέραν αυτού του δημοσίου υπαλλήλου, που επιθυμείτε, αλλά και αυτούς του παιδαγωγού, του διδασκάλου και του αξιολογητή και φύλακα, τους οποίους και οφείλουμε να μη διαψεύδουμε. Έναν σκοπό της Αγωγής δώστε μας που να εκτελεί στο ακέραιο τις τρεις αυτές λειτουργίες, για να βγούμε και εμείς από τη σύγχυση που μας ταλανίζει στις μέρες μας.

Με εκτίμηση

Υ.Γ.: Λησμόνησα να θίξω το θέμα της μη έγκαιρης διανομής των σχολικών βιβλίων. Ήδη πάλι και εδώ καταστρατήγησε η πολιτεία τη λειτουργία της Αγωγής, αυτή της «υποστηρίξεως». Οποία βοήθεια προσφέρομεν! Μέσω φωτοτυπικών.