ἐπιμελεία τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Ο Μενέξενος του Πλάτωνα είναι ένας επιτάφιος λόγος που πήρε το όνομά του από το μαθητή του Σωκράτη Μενέξενο.
[244a] χρὴ δὲ καὶ τῶν ἐν τούτῳ τῷ πολέμῳ τελευτησάντων ὑπ' ἀλλήλων μνείαν ἔχειν καὶ διαλλάττειν αὐτοὺς ᾧ δυνάμεθα, εὐχαῖς καὶ θυσίαις, ἐν τοῖς τοιοῖσδε, τοῖς κρατοῦσιν αὐτῶν εὐχομένους, ἐπειδὴ καὶ ἡμεῖς διηλλάγμεθα. οὐ γὰρ κακίᾳ ἀλλήλων ἥψαντο οὐδ' ἔχθρᾳ [244b] ἀλλὰ δυστυχίᾳ. μάρτυρες δὲ ἡμεῖς αὐτοί ἐσμεν τούτων οἱ ζῶντες: οἱ αὐτοὶ γὰρ ὄντες ἐκείνοις γένει συγγνώμην ἀλλήλοις ἔχομεν ὧν τ' ἐποιήσαμεν ὧν τ' ἐπάθομεν. μετὰ δὲ τοῦτο παντελῶς εἰρήνης ἡμῖν γενομένης, ἡσυχίαν ἦγεν ἡ πόλις, τοῖς μὲν βαρβάροις συγγιγνώσκουσα, ὅτι παθόντες ὑπ' αὐτῆς κακῶς [ἱκανῶς] οὐκ ἐνδεῶς ἠμύναντο, τοῖς δὲ Ἕλλησιν ἀγανακτοῦσα, μεμνημένη ὡς εὖ παθόντες ὑπ' αὐτῆς οἵαν [244c] χάριν ἀπέδοσαν, κοινωσάμενοι τοῖς βαρβάροις, τάς τε ναῦς περιελόμενοι αἵ ποτ' ἐκείνους ἔσωσαν, καὶ τείχη καθελόντες ἀνθ' ὧν ἡμεῖς τἀκείνων ἐκωλύσαμεν πεσεῖν: διανοουμένη δὲ ἡ πόλις μὴ ἂν ἔτι ἀμῦναι μήτε Ἕλλησι πρὸς ἀλλήλων δουλουμένοις μήτε ὑπὸ βαρβάρων, οὕτως ᾤκει.
Πλάτωνος, Μενέξενος, 244
Λεξιλογικά
διαλλάττομαι: συμφιλιώνομαι
ἐν τοῖς τοῖσδε: σε τέτοιες περιπτώσεις
ἅπτομαί τινος: προσκολλιέμαι σε κάτι, επιχειρώ κάτι (ἥψαντο ἀλλήλων: χτυπήθηκαν μεταξύ τους)
κακῶς πάσχω: κακοποιούμαι
οὐκ ἐνδεῶς: αρκετά, σκληρά
ἀμύνομαι: εκδικούμαι
εὖ πάσχω ὑπό τινος: ευεργετούμαι από κάποιον
ἀμύνω τινί: βοηθώ κάποιον
ἀποδίδωμι: δίνω πίσω, επιστρέφω
οἰκέω-ῶ: πολιτεύομαι
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ:
Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι:
1. διαλλάττειν: προστακτική αορίστου, β' πρόσωπο ενικού (ίδια φωνή)
2. διηλλάγμεθα: προστακτική παθητικού αορίστου, γ' πρόσωπο ενικού (ίδια φωνή)
3. ἥψαντο: οριστική παρατατικού, γ' πληθ. (ίδια φωνή)
4. ναῦς: δοτική ενικού
5. ἡ πόλις: δοτική πληθυντικού
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ:
1η. αἵ ποτ' ἐκείνους ἔσωσαν: Να μετατραπεί η πρόταση σε μετοχικό σύνολο
2η. εὖ παθόντες (οὗτοι) ὑπ' αὐτῆς: να μετατραπεί η παθητική σύνταξη σε ενεργητική
Συντακτική ανάλυση
1. χρὴ δὲ καὶ τῶν ἐν τούτῳ τῷ πολέμῳ τελευτησάντων ὑπ' ἀλλήλων μνείαν ἔχειν καὶ διαλλάττειν αὐτοὺς εὐχαῖς καὶ θυσίαις, τοῖς κρατοῦσιν αὐτῶν εὐχομένους,
2. ᾧ δυνάμεθα ἐν τοῖς τοιοῖσδε
3. ἐπειδὴ καὶ ἡμεῖς διηλλάγμεθα.
4. οὐ γὰρ κακίᾳ ἀλλήλων ἥψαντο οὐδ' ἔχθρᾳ ἀλλὰ δυστυχίᾳ.
5. μάρτυρες δὲ ἡμεῖς αὐτοί ἐσμεν τούτων οἱ ζῶντες
6. οἱ αὐτοὶ γὰρ ὄντες ἐκείνοις γένει συγγνώμην ἀλλήλοις ἔχομεν
7. ὧν τ' ἐποιήσαμεν
8. ὧν τ' ἐπάθομεν.
9. μετὰ δὲ τοῦτο παντελῶς εἰρήνης ἡμῖν γενομένης, ἡσυχίαν ἦγεν ἡ πόλις, τοῖς μὲν βαρβάροις συγγιγνώσκουσα, ὅτι παθόντες ὑπ' αὐτῆς κακῶς ἱκανῶς οὐκ ἐνδεῶς ἠμύναντο, τοῖς δὲ Ἕλλησιν ἀγανακτοῦσα, μεμνημένη
10. ὡς εὖ παθόντες ὑπ' αὐτῆς οἵαν χάριν ἀπέδοσαν, κοινωσάμενοι τοῖς βαρβάροις, τάς τε ναῦς περιελόμενοι αἵ ποτ' ἐκείνους ἔσωσαν, καὶ τείχη καθελόντες
11. ἀνθ' ὧν ἡμεῖς τἀκείνων ἐκωλύσαμεν πεσεῖν
12. διανοουμένη δὲ ἡ πόλις μὴ ἂν ἔτι ἀμῦναι μήτε Ἕλλησι πρὸς ἀλλήλων δουλουμένοις μήτε ὑπὸ βαρβάρων, οὕτως ᾤκει.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ:
1. Πρέπει ακόμη να μνημονεύουμε εκείνους που έπεσαν σ' αυτόν τον πόλεμο από αμοιβαία κτυπήματα και να τους συμφιλιώσουμε με προσευχές και θυσίες, προσευχόμενοι σ' αυτούς που τους εξουσιάζουν,
2. όπως μπορούμε σε τέτοιες περιπτώσεις
3. επειδή κι εμείς έχουμε συμφιλιωθεί.
4. Γιατί δεν πιάστηκαν μεταξύ τους από κακία ούτε από έχθρα αλλά από κακή τύχη.
5. Και εμείς οι ίδιοι οι ζωντανοί είμαστε μάρτυρες αυτών.
6. Γιατί, επειδή είμαστε οι ίδιοι με εκείνους ως προς την καταγωγή, αλληλοσυγχωρεθήκαμε
7. και για αυτά που κάναμε
8. και γι' αυτά που πάθαμε.
9. Μετά από αυτά, όταν είχαμε πλήρη ειρήνη, η πόλη ησύχαζε, συγχωρώντας τους βαρβάρους, γιατί εκδικήθηκαν σκληρά, επειδή πολύ κακοποιήθηκαν από αυτή, αγανακτώντας όμως εναντίον των Ελλήνων, γιατί αναλογιζόταν
10. ποια ευγνωμοσύνη της απέδωσαν (άνθρωποι) αν και ευεργετήθηκαν απ' αυτήν, επειδή συνεργάστηκαν με τους βαρβάρους και αιχμαλώτισαν τα πλοία, τα οποία κάποτε τους έσωσαν , και γκρέμισαν τα τείχη,
11. με τα οποία εμποδίσαμε να πέσουν τα δικά τους.
12. Και σκεπτόμενη η πόλη να μη βοηθήσει πλέον τους Έλληνες, όταν θα υποδουλώνονταν από Έλληνες ή από βαρβάρους, με αυτόν τον τρόπο πολιτευόταν.
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ:
1. διάλλαξον
2. διαλλαγήτω
3. ἥπτοντο
4. τῇ νηί
5. ταῖς πόλεσι(ν)
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΑΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ:
1. τὰς σωσάσας ποτ' ἐκείνους
2. εὖ ποιήσασα αὕτη τούτους
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου