της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου
Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται σε μια ανομοιογενή ομάδα διαταραχών που εκδηλώνονται με δυσκολίες στις εξής ικανότητες: ομιλία, ανάγνωση, γραφή, συλλογισμού ή μαθηματικής ικανότητας. Αυτές οι διαταραχές είναι εγγενείς.
Σύμφωνα με το DSM-V οι μαθησιακές δυσκολίες είναι οι εξης:
1. Διαταραχή ανάγνωσης (Δυσλεξία)
2. Διαταραχή στη γραπτή έκφραση
3. Διαταραχή στα Μαθηματικά
4. Μαθησιακή διαταραχή μη προσδιοριζόμενη αλλιώς
Δυσκολίες οπτικής και ακουστικής αντίληψης είναι χαρακτηριστικές στα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Οι κυριότερες περιοχές της οπτικής αντίληψης που εμφανίζονται προβλήματα είναι: οπτική διάκριση, οπτική μνήμη, οπτική ακολουθία και η αντίληψη σχέσεων του χώρου. Ενώ οι δυσκολίες στην ακουστική επεξεργασία σχετίζονται με την ακουστική μνήμη και την ακουστική ακολουθία. Επιπλέον, μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να εμφανίζουν ελλείψεις στην φωνολογική επίγνωση/ενημερότητα. Αυτό σημαίνει πως δυσκολευονται να αναγνωρίσουν τα διακριτά μέρη του προφορικού λόγου και να τα χειριστούν. Αρκετές έρευνες δεικνύουν πως το επίπεδο φωνολογικής επίγνωσης συνδέεται άμεσα με την επίδοση του μαθητή σε ορθογραφία και ανάγνωση.
Άλλη δυσκολία που συναντούν οι μαθητές με δυσκολίες μάθησης είναι στην μνήμη αλλά και στη συγκέντρωση. Η αργή επεξεργασία των πληροφοριών και η έλλειψη κινήτρων και στρατηγικών μάθησης είναι αιτιακοί παράγοντες δυσκολίας στην συγκέντρωση.
Σημαντική είναι η δυσκολία των μαθητών με δυσκολίες μάθησης και στην αυτορρύθμιση αλλά και στην μεταγνώση.
Ενδεικτικές προτάσεις αντιμετώπισης των δυσκολιών στην ανάγνωση:
1. επιλογή κειμένων με θεματικές που ενδιαφέρουν τον μαθητή
2. Ενημέρωση του μαθητή για το ύφος του κειμένου
3. Τεμαχισμός του κειμένου σε μικρότερες ενότητες
4. Ηχητική βιβλιοθήκη (ηχογραφήσεις κειμένων)
5. Ο εκπαιδευτικός ή ο γονιος να διαβάζει ο ίδιος το κείμενο μια φορά φωναχτά στον μαθητή
6. Χρησιμοποιηση έντονων χρωμάτων, υπογράμμιση λέξεων και καταλήξεων, εικονογραφήσεις κειμένων, αναδιήγηση κειμένου, αναπαράσταση κειμένου με παιγνιώδη τρόπο
Ενδεικτικές προτάσεις αντιμετώπισης των δυσκολιών στην γραφή:
1.Προγραφικές ασκήσεις
2. μείωση γραπτών εργασιών στο σπίτι
3.ασκήσεις λεπτής κινητικότητας
4. Να επιτραπεί στον μαθητή να γράφει σε διαφορετικής υφής επιφάνειες όπως στην άμμο, με κραγιόν, με κέτσαπ
Ενδεικτικές προτάσεις αντιμετώπισης των δυσκολιών στην ορθογραφία:
1. γραφή λέξεων στον αέρα και κατοπιν στο χαρτί
2. μάθηση κανόνων ορθογραφίας και δημιουργία αφισών με τους κανόνες
3. λίστες λέξεων, χρησιμοποιηση λεξικών
4. αντιγραφή κειμένων με θεατική που ενδιαφέρει τους μαθητες
5. χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή
Ενδεικτικές προτάσεις αντιμετώπισης των δυσκολιών στα Μαθηματικά:
1. Οι έννοιες και οι δεξιότητες να αναπαρίστανται πρώτα στο πραξιακό, στο εικονιστικό και κατόπιν στο συμβολικό επίπεδο
2. Διδασκαλία μέσα από εικόνες
3. χρησιμοποιηση φύλλων ανίχνευσης μαθηματικών δυσκολιών
4. Διδασκαλία μεταγνωστικών στρατηγικών
5. Επίλυση μαθηματικών πράξεων φωναχτά από τον μαθητή και εποπτεια μαθηματικού συλλογισμού από τον γονιό και τον εκπαιδευτικό
6. Χρησιμοποίηση Μοντεσσοριανού υλικού
Σύμφωνα με το DSM-V οι μαθησιακές δυσκολίες είναι οι εξης:
1. Διαταραχή ανάγνωσης (Δυσλεξία)
2. Διαταραχή στη γραπτή έκφραση
3. Διαταραχή στα Μαθηματικά
4. Μαθησιακή διαταραχή μη προσδιοριζόμενη αλλιώς
Δυσκολίες οπτικής και ακουστικής αντίληψης είναι χαρακτηριστικές στα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Οι κυριότερες περιοχές της οπτικής αντίληψης που εμφανίζονται προβλήματα είναι: οπτική διάκριση, οπτική μνήμη, οπτική ακολουθία και η αντίληψη σχέσεων του χώρου. Ενώ οι δυσκολίες στην ακουστική επεξεργασία σχετίζονται με την ακουστική μνήμη και την ακουστική ακολουθία. Επιπλέον, μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να εμφανίζουν ελλείψεις στην φωνολογική επίγνωση/ενημερότητα. Αυτό σημαίνει πως δυσκολευονται να αναγνωρίσουν τα διακριτά μέρη του προφορικού λόγου και να τα χειριστούν. Αρκετές έρευνες δεικνύουν πως το επίπεδο φωνολογικής επίγνωσης συνδέεται άμεσα με την επίδοση του μαθητή σε ορθογραφία και ανάγνωση.
Άλλη δυσκολία που συναντούν οι μαθητές με δυσκολίες μάθησης είναι στην μνήμη αλλά και στη συγκέντρωση. Η αργή επεξεργασία των πληροφοριών και η έλλειψη κινήτρων και στρατηγικών μάθησης είναι αιτιακοί παράγοντες δυσκολίας στην συγκέντρωση.
Σημαντική είναι η δυσκολία των μαθητών με δυσκολίες μάθησης και στην αυτορρύθμιση αλλά και στην μεταγνώση.
Ενδεικτικές προτάσεις αντιμετώπισης των δυσκολιών στην ανάγνωση:
1. επιλογή κειμένων με θεματικές που ενδιαφέρουν τον μαθητή
2. Ενημέρωση του μαθητή για το ύφος του κειμένου
3. Τεμαχισμός του κειμένου σε μικρότερες ενότητες
4. Ηχητική βιβλιοθήκη (ηχογραφήσεις κειμένων)
5. Ο εκπαιδευτικός ή ο γονιος να διαβάζει ο ίδιος το κείμενο μια φορά φωναχτά στον μαθητή
6. Χρησιμοποιηση έντονων χρωμάτων, υπογράμμιση λέξεων και καταλήξεων, εικονογραφήσεις κειμένων, αναδιήγηση κειμένου, αναπαράσταση κειμένου με παιγνιώδη τρόπο
Ενδεικτικές προτάσεις αντιμετώπισης των δυσκολιών στην γραφή:
1.Προγραφικές ασκήσεις
2. μείωση γραπτών εργασιών στο σπίτι
3.ασκήσεις λεπτής κινητικότητας
4. Να επιτραπεί στον μαθητή να γράφει σε διαφορετικής υφής επιφάνειες όπως στην άμμο, με κραγιόν, με κέτσαπ
Ενδεικτικές προτάσεις αντιμετώπισης των δυσκολιών στην ορθογραφία:
1. γραφή λέξεων στον αέρα και κατοπιν στο χαρτί
2. μάθηση κανόνων ορθογραφίας και δημιουργία αφισών με τους κανόνες
3. λίστες λέξεων, χρησιμοποιηση λεξικών
4. αντιγραφή κειμένων με θεατική που ενδιαφέρει τους μαθητες
5. χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή
Ενδεικτικές προτάσεις αντιμετώπισης των δυσκολιών στα Μαθηματικά:
1. Οι έννοιες και οι δεξιότητες να αναπαρίστανται πρώτα στο πραξιακό, στο εικονιστικό και κατόπιν στο συμβολικό επίπεδο
2. Διδασκαλία μέσα από εικόνες
3. χρησιμοποιηση φύλλων ανίχνευσης μαθηματικών δυσκολιών
4. Διδασκαλία μεταγνωστικών στρατηγικών
5. Επίλυση μαθηματικών πράξεων φωναχτά από τον μαθητή και εποπτεια μαθηματικού συλλογισμού από τον γονιό και τον εκπαιδευτικό
6. Χρησιμοποίηση Μοντεσσοριανού υλικού
