Της Μενελίας Τολόγλου
Το παιδικό σχέδιο είναι μια γνωστική διεργασία, καθώς το παιδί “μαθαίνει σχεδιάζοντας”. Στη σημερινή σχολική τάξη παραμερίζεται στο δημοτικό και στις μεγαλύτερες εκπαιδευτικές βαθμίδες. Στο νηπιαγωγείο δε, θεωρείται μία δραστηριότητα “απασχόλησης” των μικρών παιδιών. Ωστόσο, είναι εξίσου σημαντικό με τα υπόλοιπα μαθήματα ή και δραστηριότητες μιας και μπορείς να εκπαιδεύσεις μέσω της τέχνης.
Επιπροσθέτως, μέσω του παιδικού σχεδίου μπορούμε να δούμε ενδείξεις για την κοινωνική, αντιληπτική, αισθητηριακή και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Συν τοις άλλοις, όταν το παιδί ζωγραφίζει ταυτίζεται συναισθηματικά με το σχέδιο. Μολαταύτα, το παιδικό σχέδιο δεν αναπαριστά ούτε μιμείται την πραγματικότητα. Τα παιδιά ζωγραφίζουν έννοιες και σύμβολα που έχουν κατακτήσει.
Επίσης, στα πρώτα στάδια του παιδικού σχεδίου τα παιδιά μπορεί να κάνουν γραμμές και καμπύλες χωρίς όμως να έχουν κάποιο νόημα ή να αναπαριστούν συγκεκριμένες έννοιες, ανθρώπους ή πράγματα. Το λάθος που κάνουμε εμείς οι εκπαιδευτικοί είναι ότι πιέζουμε τα παιδιά να αποδώσουν κάποια σημασία στα σχέδια τους.
Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι ότι μπορούμε να αναπτύξουμε το σχέδιο των παιδιών με μια απλή πράξη. Όταν καθίσουμε δίπλα τους και ζωγραφίσουμε και εμείς. Τα παιδιά θα μιμηθούν, θα προβληματιστούν και στη συνέχεια θα εμπλουτίσουν το σχέδιο τους. Και όχι μόνο, αλλά μπορούμε να τους κάνουμε διάφορες εκμαιευτικές ερωτήσεις έτσι ώστε να προσπαθήσουν να εξελίξουν το κατά τα άλλα αυθόρμητο παιδικό τους σχέδιο.
Αυτό που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να κάνουμε είναι να τους δίνουμε "εργοστασιακές" φωτοτυπίες με τυποποιημένες ασκήσεις, να κάνουμε κατασκευές για τα μάτια των γονιών και οποιαδήποτε άλλη πράξη μπορεί να καταστείλει την αυθόρμητη, ανεκτίμητη δημιουργική έκφραση.
Το μυστικό όλων των συλλογικών δεινών μας, βρίσκεται στην καταστολή της αυθόρμητης δημιουργικής ικανότητας του ατόμου. Η καταστροφικότητα είναι συνέπεια μιας ζωής που δεν έχει βιωθεί.
(Herbert Read, 1943)
Βιβλιογραφικές Παραπομπές
Τολόγλου Μενελία - Μαρία (2017), Η “αυθόρμητη” ανάπτυξη του παιδικού σχεδίου, Ημερίδα με θέμα: Η ανάπτυξη του παιδιού, IST College, Αθήνα.
Read H. (1943), Education through Art, N.Y., Pantheon.
