ΝΑΞΟΣ: από πού πήρε το όνομα το νησί


ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-


Νήσος Νάξος


Για την νήσον Νάξο ο Ιωάννης Ν. Βαλέττας διευθυντής του εν Ερμουπόλει ελληνικού Παιδαγωγείου τω 1851 στο σύγγραμμά του «ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΤΕ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΑΣ» γράφει τα εξής:

Γεωγραφια της Ἑλλαδος ἀρχαιας τε και νεωτερας



«Αύτη η νήσος είναι η ωραιοτάτη και ευφορωτάτη πασών των Κυκλάδων, έχουσα περίμετρον 20 γεωγραφικών μιλίων. Αρχαιότατα εκαλείτο Στρογγύλη ως εκ του σχήματος αυτής, έτι δε Δία και Διονυσιάς, διότι εν αυτή ετιμάτο προ πάντων ο Διόνυσος. Δια δε την πολλήν ευφορίαν και τας ωραίας αυτής εξοχάς ωνομάζετο υπό τινων και Μικρά Σικελία»


ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2019 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ) - ΘΕΜΑΤΑ – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ



ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2019 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ) 
- ΘΕΜΑΤΑ – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ



ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους)
1. Στο εξώφυλλο να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνω-πάνω να συμπληρώσετε τα ατομικά σας στοιχεία. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω - πάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να μη γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας.
2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων, αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας, να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα.
3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει.
4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.
5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων.
6.Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ. 

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ
KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ 


Σταυροφορίες: Η Προδοσία του 1204


Eugène Ferdinand Victor Delacroix

Την άνοιξη του 1203, όταν οι σταυροφόροι μετά την κατάκτηση της Ζάρας (σημερινό Ζαντάρ) βρεθήκαν σε παρόμοια κατάσταση με εκείνην της Βενετίας περίπου ένα χρόνο πριν, ότι δηλαδή δεν μπορούσαν να εξοφλήσουν τα χρέη τους προς τους Ενετούς, η λύση που δόθηκε φάνηκε σαν από μηχανής θεός. Στην πραγματικότητα όμως ήταν πολύ καλά προετοιμασμένη. Όταν ο Ενρίκο Ντάντολο πρότεινε την πλεύση προς την Κων/πολη με την προϋπόθεση να υπάρχει ουσιαστικός λόγος, τον λόγο αυτό προσέφερε αμέσως ο Βονιφάτιος του Μονφερράτ. Ήδη από την επίσκεψή του το χειμώνα του 1201-1202 στον Φίλιππο της Σουαβίας, όπου έγιναν κοινά σχέδια με τον Αλέξιο Δ΄, ήταν προετοιμασμένος για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Το σχέδιο ήταν απλό, η αποκατάσταση του Αλεξίου Δ΄, του υιού του Ισαακίου Β΄, ο οποίος είχε εκθρονιστεί και τυφλωθεί από τον αδελφό του Αλέξιο Γ΄, στον αυτοκρατορικό θρόνο της Κων/πόλεως. Αυτός ήταν ο ουσιαστικός λόγος, τον οποίο αναζητούσε ο Ντάντολο. Για να γίνει πιο ελκυστικό ακόμα το εγχείρημα, ο Αλἐξιος Δ΄ υποσχέθηκε αρχικά για την εξυπηρέτηση αυτή να υπάγει όλη την αυτοκρατορία του στην πνευματική κυριαρχία της Ρώμης. Επίσης υποσχέθηκε την καταβολή 200.000 Κολωνικών Μάρκων Αργύρου (1 μάρκο = 234 γραμμάρια), και την παροχή 10.000 στρατιωτών για τη συνέχιση της σταυροφορίας.[1]


ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ) - ΘΕΜΑΤΑ – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ



ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ́ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΤΕΤΑΡΤΗ 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ






Τα σημερινά θέματα στην Ιστορία Προσανατολισμού κάλυπταν όλο το εύρος της εξεταστέας ύλης και απαιτούσαν κριτική σκέψη από τους μαθητές και στις δύο ομάδες.

Στην πρώτη ομάδα οι ερωτήσεις είχαν διατυπωθεί με σαφήνεια, ωστόσο προϋπέθεταν την πλήρη αφομοίωση της διδαχθείσας ύλης.

Στη δεύτερη ομάδα, στα θέματα Γ1 και Δ1, που αφορούν στον σχολιασμό πηγών, δόθηκαν κατανοητά κείμενα που απαιτούσαν ωστόσο τη συνθετική ικανότητα των υποψηφίων.


Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΞΑΝΘΙΠΠΟΥ ΣΤΗΝ ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ


της Αγγελικής Μουστάκου
φιλολόγου


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

Συχνά ακούμε να μιλούν για τον χρυσό αιώνα του Περικλή και να υμνούν την τελειότητα της τέχνης του Φειδία. Κι όμως,δεν πρέπει να μένει κανείς με την εντύπωση ότι τα γλυπτά του Παρθενώνα γεννήθηκαν μέσα σ΄ένα ιδανκό περιβάλλον. Τα έργα αυτά είναι προϊόν μιας εποχής με σοβαρές πολιτικές ανατροπές, ισχυρή δοκιμασία της πρώτης εύθραυστης δημοκρατίας και πρωτόγνωρες εφαρμογές στην οικονομία.


Τα Θεάματα παρά τοῖς Ῥωμαίοις




ἐπιμελεία τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-Πτυχιούχου Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Μεταπτυχιακοῦ(Med) Ἐφηρμοσμένης Παιδαγωγικῆς
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Ὑποψηφίου Διδάκτορος(Dph) Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν



Εν Ρώμη υπήρχε παλαιά συνήθεια να τελούν εορτάς προς τιμήν των θεών δι’ αγώνων. Έκαστος αγών ηδύνατο να διαρκέση πλείστας ημέρας και απετελείτο εκ σειράς δημοσίων θεαμάτων. Ο αριθμός των αγώνων ηυξάνετο αδιακόπως. Επί Αυγούστου υπήρχον επτά εορταί του έτους, αι οποίαι διήρκουν 66 ημέρας. Κατά δε το τέλος της αυτοκρατορίας υπήρχον κατ’ έτος 175 ημέραι θεαμάτων, 101 θεάτρων, 64 ιπποδρομιών, 10 δι’ αγώνας μονομάχων. Τα θεάματα ηδύναντο να διαρκούν από πρωίας μέχρι εσπέρας. Οι πολίται εκάθηντο εις αυτά ευχαρίστως. Το θέαμα κατέστη πάθος δεσπόζον του ρωμαϊκού λαού.



Ιστορία των Σφαγών (Κωνσταντινούπολη, 5 Δεκεμβρίου 1918)


Σημείωση στην Ιστορία των Σφαγών 
για τον ειδικό ανταποκριτή 
της Morning Post (Κωνσταντινούπολη, 
5 Δεκεμβρίου 1918) N. Lygeros
Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Οι σφαγές των Ελλήνων που οργανώθηκαν από τους Τούρκους και τους Γερμανούς όπως και εκείνες των Αρμενίων, είχαν στόχο την εξολόθρευση μιας φυλής.

Με την πρόφαση να βρεθεί καταφύγιο για τους κυνηγημένους Τούρκους στην Ευρώπη εξαιτίας των βαλκανικών πολέμων, εκτοπίσθηκαν 250.000 Έλληνες.

Ενώ οι διώξεις πριν τον πόλεμο είχαν στόχο την απέλαση των Ελλήνων από τη Θράκη και τη Μικρά Ασία, εκείνες της δεύτερης περιόδου έγιναν για να εξαφανίσουν την ελληνική φυλή της Τουρκίας.

Τον Απρίλιο του 1914, ο von Jagow δικαιολόγησε αυτές τις διώξεις δηλώνοντας ότι ο κάθε Έλληνας στην Τουρκία ήταν πράκτορας του πανελληνίου και κατά συνέπεια αποτελούσε κίνδυνο για τη χώρα.

Γερμανικά πρακτορεία, όπως η γερμανική τράπεζα της Παλαιστίνης, επιδόθηκαν σε μια βίαιη προπαγάνδα, που έσπρωξε τους Μουσουλμάνους σε έχθρα εναντίον των Χριστιανών.

Συμφωνία της Αδριανούπολης τον Ιούνιο 1915 ανάμεσα στους Τούρκους και τους Βούλγαρους: 

1) Δημιουργία τουρκοβουλγαρικής εμπορικής ένωσης ως επακόλουθο της πολιτικής ένωσης.
2) Αφαίρεση του εμπορίου της Ανατολής από τα ελληνικά χέρια.
3) Ίδρυση μουσουλμανικών πρακτορείων προορισμένων μόνο για μουσουλμάνους για να σπάσουν οι εμπορικές σχέσεις με τους Έλληνες.
4) Μείωση των προνομίων του Πατριάρχη.
5) Υπεράσπιση της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας στο μέλλον.
6) Εξαναγκαστική αλλαξοπιστία του πληθυσμού των χριστιανικών ομάδων στο Ισλάμ, επιβολή μικτών γάμων.

Μέθοδοι των διώξεων:
1) Κατάργηση των προνομίων
2) Στρατολόγηση των Ελλήνων
3) Συνεισφορές και επιτάξεις
4) Εξαναγκαστικές αλλαξοπιστίες στο Ισλάμ
5) Εκτοπίσεις
6) Δολοφονίες 

Οι Χριστιανοί ενσωματώθηκαν στα τάγματα εργασίας και στάλθηκαν στο εσωτερικό. Εκείνοι που ανήκαν σ’ αυτά έγιναν σκελετοί από τις κακουχίες στις καυτές πεδιάδες της Mεσοποταμίας και στα παγωμένα βουνά του Καυκάσου. Χιλιάδες πέθαναν. Ολόκληρα τάγματα υπέκυψαν στον τύφο και στη χολέρα. Πολλοί ήταν εκείνοι που σφάχτηκαν από τους Τούρκους φύλακες διότι κουράζονταν να τους εποπτεύουν. Αξιόπιστες πληροφορίες αναφέρουν ότι 150.000 Έλληνες που είχαν εγγραφεί σε αυτά τα τάγματα χάθηκαν. 

Περίπου 250.000 Έλληνες από τη Θράκη και τις ακτές της Mικράς Ασίας κατάφεραν να διαφύγουν στην Ελλάδα, εκ των οποίων οι 40.000 υπηρέτησαν στον ελληνικό στρατό στη Μακεδονία. 

Εξαιτίας 300 λιποταξιών στην περιοχή της Κερασούντος, 88 χωριά ξεριζώθηκαν μέσα σε διάστημα των τριών μηνών. Περίπου 30.000 κάτοικοι, κυρίως γυναίκες και παιδιά, υποχρεώθηκαν να πορευθούν μέσα στο καταχείμωνο μέχρι την Άγκυρα χωρίς να έχουν το δικαίωμα να πάρουν μαζί τους ούτε ένα αντικείμενο. Το ένα τέταρτο πέθαναν καθ’ οδόν. 

Παλιά Κ/πολη - Ο Κεράτιος από ψηλά στα 1918- Haliç havadan 1918

Το Δεκέμβριο του 1914, η πόλη Αϊβαλί περικυκλώθηκε από τους Τούρκους. Όλοι οι άνδρες συνελήφθησαν, οι γυναίκες και τα κορίτσια τους βιάστηκαν. 

Αυτές οι μαζικές εκτοπίσεις αποφασίστηκαν από την Επιτροπή στις αρχές του 1915. Μία πολύ μετριοπαθής εκτίμηση ανεβάζει τον αριθμό των εκτοπισθέντων σε 450.000. O Rafet Pacha, πρώην κυβερνήτης της Bitlis, στάλθηκε στη Σαμψούντα με την επίσημη διαταγή να γίνει η μάστιγα των Ελλήνων. Εκπληρώνει πλήρως την αποστολή του. 

Πάνω από 150.000 εκτοπίσθηκαν από αυτή την περιοχή και εκείνη της Τραπεζούντας. Εκατοντάδες νέα κορίτσια, φοβούμενα τη μοίρα των Αρμενίων, αυτοκτόνησαν πέφτοντας στους ποταμούς. Στην επαρχία Σαμψούντα, 108 χωριά εκκενώθηκαν εξ ολοκλήρου και κάηκαν. 

Συνοπτικά βεβαιώνεται ότι 450.000 Έλληνες έχουν εκτοπισθεί και έχουν πεθάνει, 150.000 έχουν εγγραφεί στα τάγματα εργασίας και έχουν πεθάνει, 250.000 έχουν διαφύγει από τη Μ. Ασία και τη Θράκη προς την Ελλάδα και 350.000 εκτοπίσθηκαν μετά τους βαλκανικούς πολέμους πριν το μεγάλο πόλεμο.

Σοφία Ντρέκου / Νίκος Λυγερός Λόγοι

[5 Δεκεμβρίου 1918] Επιστολές
Αποστολέας: Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
Παραλήπτης: Αλέκος Σεγκόπουλος
Μεταγραφή και επιμέλεια: Κατερίνα Γκίκα