ΠΑΡΑΓΩΓΗ Ή ΕΠΑΓΩΓΗ;

Προσθήκη λεζάντας

Παρακολουθώ τις δύο βασικές συλλογιστικές οδούς : την παραγωγή και την επαγωγή. Ο παραγωγικός συλλογισμός μας μεταφέρει απ'το γενικό στο ειδικό. Είναι σημαντικός ,καθώς η εξειδίκευση είναι απαραίτητη πλέον στο χώρο της επιστήμης.  Δίχως εστίαση στη λεπτομέρεια , η γνώση δεν είναι το ίδιο διαφωτιστική.  Ωστόσο, δεν είναι όλοι οι άνθρωποι το ίδιο επιδέξιοι  ,ώστε να σκεφτούν και να αναλύσουν μ'αυτόν τον τρόπο  .Κάποιοι πάντως εκστασιάζονται με την δυνατότητα της εξονυχιστικής ανάλυσης  και  τους καθηλώνει η περιέργειά τους . Η ερευνητική διάθεση κυριαρχεί στο έργο τους. Μετέρχονται και τα πιο δύσβατα μονοπάτια για ν'αγγίξουν το ζητούμενό τους. Η επιστήμη χρωστά πολλά στην υπομονή και την επιμονή τους. Το πιθανότερο είναι βέβαια πως αυτή η νοοτροπία τους ακολουθεί και στην καθημερινή τους πράξη και σκέψη. Αναζητούν συγκεκριμένες αιτίες κι εξηγήσεις για όλα όσα τους συμβαίνουν ή τους αφορούν . Δεν αφήνουν τίποτα να πέσει κάτω δίχως να το φιλτράρουν. Τα μεγάλα μεγέθη τους κεντρίζουν ακριβώς επειδή αποτελούνται από πολλά επιμέρους κομμάτια. Κινούνται μέσα σε δοσμένα ή αποδεκτά πλαίσια με στόχο να τους αποδώσουν εγκυρότητα  ,να τ' αμφισβητήσουν ή να τα επαναπροσδιορίσουν. Μερικές φορές μοιάζουν δύστροποι,αλλά η πρσφορά τους στον κόσμο της σκέψης είναι σημαντική.
Στην αντίπερα όχθη βρίσκεται ο επαγωγικός συλλογισμός,ο ρηξικέλευθος. Τ'άτομα που προτιμούν τον ενστερνίζονται είναι ασυμβίβαστα και προτιμούν ν'ανασαίνουν εκτός πλαισίων. Συνήθως δεν τους γοητεύουν τα μεγάλα και τα βροντερά του κόσμου. Και μάλλον δεν τους συγκινεί καθόλου η ιδέα να τ'ανατάμουν ,να τα διυλίσουν και να τα ερμηνεύσουν. Ασχολούνται με τα πιο μικρά,εκείνα που για τους προηγούμενους φαντάζουν μάλλον υποδεέστερα και ανάξια της προσοχής τους. Και προσθέτουν οι επαγωγικοί μεγάλες ιδέες κι αλήθειες σ΄αυτά τα μικρά. Αναλαμβάνουν οι ίδιοι να τους φτιάξουν το πλαίσια που δεν είχαν εξαρχής,για να μπορούν να υπάρξουν, να ζήσουν, να γίνουν τρόποι σκέψης και ζωής .Είναι στ'αλήθεια δημιουργικοί. Ίσως να μη έχουν πολλά για να προσάψουν στον κόσμο της επιστήμης, αλλά αν έχει ο κόσμος ιδέες και οράματα ,σ'αυτούς το χρωστά. Κι είναι δύσκολο να μπορεί κανείς απ'το λίγο και το ειδικό να οδηγεί τον νου στο πολύ και σε γενικές αλήθειες. Θέλει ελευθερία και κότσια.
Είμαι φιλόλογος από επιλογή ή από τύχη .Παρατηρώ,χρόνια τώρα,μαθητές ν'αναλύουν το αρχαίο ελληνικό ή το λατινικό κείμενο. Άλλοι μπορούν να απομνημονεύσουν ή ν'αναγνωρίζου την κάθε λεπτομέρεια του συντακτικού και της γραμματικής. Φύλλο και φτερό μου κάνουν την εκάστοτε πρόταση.Είναιμάλλον  οι θιασώτες της παραγωγικής σκέψης.  Άλλοι πάλι κρατιούνται από μια λέξη,μια ετυμολογία,μια νέα πληροφορία κι ανοίγουν πανιά ιδεών -λάτρεις της επαγωγής- το ξέρω καλά που δεν θα μπορέσω ποτέ να τους εγκλωβίσω στα περιορισμένα και συγκεκριμένα ζητούμενα της διδακτέας ύλης.Τους αγαπώ όλους πολύ,το ίδιο πολύ και θέλω να  καταφέρνουν τ'όνειρό τους . Για τους πρώτους είμαι πο σίγουρη. Γνωρίζω πως έχουν χαρακτήρα,είναι πειθαρχημένοι κι οργανωτικοί -κι είναι αυτό όπλο ισχυρό. Για τους δεύτερους συνήθως ανησυχώ κάπως ,γιατί έχουν το χάρισμα της δημιουργικότητας-και τό'χω προσέξει πως όπου η φύση δίνει χάρισμα, η ζωή γίνεται πιο απαιτητική. Έχω λοιπόν παραπάνω χτυποκάρδι γι'αυτούς. Και δεν μπορώ να το κρύψω-ή μάλλον... δεν θέλω.

Διαβάστε Περισσότερα

ΤΟ ΛΙΟΝΤΑΡΙ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ

 

 Όλοι εκπλαγήκαμε απ'ταρχαιολογικά ευρήματα του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης.  Με θαυμασμό είδαμε κι ακούσαμε για τις δυο σχεδόν ακέραιες Σφίγγες, για το ψηφιδωτό που απεικονίζει με λεπτομέρειες την αρπαγή της Περσεφόνης απ'τον Πλούτωνα και τον θεό Ερμή να προπορεύεται-όσο για τις δυο γοητευτηκές Καρυάτιδες, μας καθήλωσαν με την εξαιρετική τέχνη και με τις πλούσιες πτυχώσεις των χιτώνων τους. Οι αρχαιολόγοι μας είχαν πει τότε πως  αυτά τα έργα προέρχονταν απ'το ίδιο εργαστήριο του Λέοντα της Αμφίπολης, ο οποίος εικάζεται ότι κοσμούσε την κορυφή του λόφου Καστά.
 Και μετά σιωπή...
Κι όμως εκείνη την εποχή υπήρξαν μελετητές που -πέρα από σκοπιμότητες -αναζητούσαν μ'έντιμο τρόπο υλικό για τη περιοχή . Έτσι,ανακαλύφθηκε στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα μια διατριβή του Oscar Broneer'' The Monument at Amphipolis'' To έργο έμεινε άγνωστο στην Ελλάδα ,καθώς τυπώθηκε στην Αμερική το 1941 ( απ'το Harvard University Press).Αντιλαμβανόμαστε πόσο δύσκολη ήταν εκείνη η εποχή για την Ελλάδα. Το έργο μεταφράστηκε πρόσφατα απ'την Σόφη,Ν. Παπαγεωργίου.
 Ο Broneer δεν έκανε καμία υπόθεση σχετικά με το ποίου ή  ποίων σημαντικών ανθρώπων ήταν ο τάφος ,αλλά σημειώνει πως σε ομαδικούς τάφους πολλών ανθρώπων-τα λεγόμενα πολυάνδρια- τοποθτούνταν ένα γλυπτό λιοντάρι ή μια σφίγγα ως  φύλακας και ως υπόμνηση της ανδρείας των νεκρών  . Αυτά ήταν τα μόνα υπέργεια και ορατά στοιχεία του τάφου.
 Είναι καλό να γνωρίζουμε πως το μνημείο με τον Λέοντα της Αμφίπολης στην αποκατεστημένη μορφή του είναι αποτέλεσμα διεθνούς συνεργασίας . Η ανακάλυψή του οφείλεται σ'Έλληνες και Βρετανούς στρατιώτες, ενώ αρχαιολόγοι από Ελλάδα ,Γαλλία και ΗΠΑ βοήθησαν στην εκσκαφή και μελέτη των θραυσμάτων.Τα χρήματα που απαιτήθηκαν για την αναστήλωση του Λέοντα συγκεντρώθηκαν από οργανισμούς και ιδιώτες πολλών κρατών.  Η ίδια η αποκατάσταση ήταν έργο Έλληνα γλύπτη σε συνεργασία μ'Έλληνες , Γάλλους κι Αμερικανούς αρχαιολόγους. Ακόμη και οι φωτογραφίες που χρησιμοποιήθηκαν για την εικονογράφηση, που μας επιβεβαιώνει την περιπέτειά του , είναι προσφορά πολλών ιδιωτών.
 Η πρώτη γνώση των ερειπίων στην περιοχή χρονολογείται απ'τον Βαλκανικό πόλεμο του 1912-13, όταν Έλληνες στρατιώτες βρήκαν τυχαία τη βάση και ειδοποίησαν την Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία.  Δύο Έλληνες αρχαιολόγοι έσπευσαν να καθαρίσουν τη βάση,  αλλά νέες εχθροπραξίες στην περιοχή έβαλαν τέλος στην έρευνα. Κατά τον Πρώτα Παγκόσμιο Πόλεμο η περιοχή του Στρυμόνα έγινε πάλι θέατρο εκτεταμένων πολεμικών επιχειρήσεων . Τότε, κάποιοι αξιωματικοί του Βρετανικού στρατού έφεραν στο φως κάποια κομμάτια του λιονταριού και αποπειράθηκαν να τα μεταφέρουν στην ακτή-όμως ισχυροί βομβαρδισμοί ματαίωσαν την προσπάθειά τους. Στην συνέχεια, αν και τα περισσότερα κομμάτια και μεγάλο μέρος των θεμελίων του μνημείου βρισκόταν ακάλυπτα- πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι οι αρχαιολόγοι να ενδφερθούν πάλι γιατην ανασκαφή.  
 Το 1929 η ελληνική κυβέρνηση συνήψε συμβόλαιο με την Αμερικανική Εταιρεία Monks-Ulen για την αποξήρανση της πεδιάδας των Σερρών  και της Δράμας . Για το σημαντικό αυτό έργο θα κατασκευάζονταν νέοι δρόμοι και γέφυρες  και θα καθαριζόταν το ποτάμι ώστε να διευκολύνεται ο πλους μικρών πλοίων. Χωρίς την ανάληψη αυτού του έργου τα σκόρπια θραύσσματα του μνημείου πιθανότατα θα έμεναν ακόμα κρυμμένα κάτω απ'τ'α χόρτα και τους θάμνους που είχαν φυτρώσει στην περιοχή.
Το καλοκαίρι του 1930 δύο μέλη τς Γαλλικής Σχολής ,οδηγημένοι στον χώρο από άνθρωπο της Monks Ulen Co. έκαναν μια προκαταρκτική μελέτη των θραυσμάτων,η οποία δημοσιεύτηκε στο Bullein de Correspondance Hellenique. Η μελέτη αυτή υπήρξε η πρώτη επίσημη λεπτομερής περιγραφή των θραυσμάτων. Έγιναν τότε πολλές μελέτες, έρευνες και προσπάθειες  από ξένους για να συλλεγούν ταθραύσματα και ν 'ανακατασκευαστεί ο Λέων. Δημοσιεύσεις σε αρχαιολογικές εκδόσεις είχαν σκοπό να προσελκύσουν το ενδιαφέρον .Η εκστρατεία γι'ανεύρεση πόρων από τον κ. MacVeagh ,τον Αμερικανό πρεσβευτή στην Ελλάδα. Έλληνες, Αμερικανοί ,καθώς και άλλοι ξένοι ανταποκρίθηκαν πρόθυμα στην έκκληση. Το πείραμα για διεθνή συνεργασία ακαδημαϊκής φύσης αποδείχτηκε όχι μονάχα εφικτό ,αλλά και ωφέλιμο. Από κάθε ίδρυμα διορίστηκε ένα μέλος για να εποπτεύει την εργασία. Από τις 8 έως τις 17 Ιουνίου 1936 απασχολήθηκαν είκοσι περίπου άνθρωποι.Μία άκατος είχε διατεθεί για την μεταφορά ανθρώπων και υλικών από και προς το σημείο των ανασκαφών.
 Ο σκοπός της ανασκαφής ήταν τριπλός : να γίνει νέα έρευνα για θραύσματα του μνημείου,να ερευνηθεί η επιχωμάτωση κοντά στη βάση, με την ελπίδα ότι θα βρεθούν μερικά χρονολογημένα υλικά που θα μπορούσαν να ρίξουν φως στο πρόβλημα της χρονοόγησης και τέλος ν'απομακρυνθούν οι σωροί των χωμάτων για να γίνει η τοποθεσία παρουσιάσιμη. Αξίζει να σημειώσουμε πως καθώς το αρχαίο υλικό βρισκόταν σε ιδιωτικό οικόπεδο, χρειάστηκε πριν αρχίσουν οι εργασίες ν'αγοραστεί το οικόπεδο.  Δέκα μέρες του Ιουνίου αφιερώθηκαν  στο έργο της ανασκαφής.Προσφέρθηκαν εργάτες ,εργαλεία κι άλλος αναγκαίος εξοπλισμός . Οι ανασκαφείς στεγάστηκαν σε καμπίνα που κατασκευάστηκε στο νεοχώρι,κοντά στην Αμφίπολη.. Η αποχετευτική εργασία που είχε γίνει εκεί πριν από κάποια χρόνια ,διευκόλυνε την κατάσταση σ'εκείνη την περιοχή που προηγουμένως ήτανσυσπρόσιτη και μαστίζονταν από ελονοσία.
 Η ανασκαφή του 1936 δεν είχε δώσει τελικά νέες ανακαλύψεις,αλλά οι πληροφορίες που κερδήθηκαν από την προσεκτικότερη μελέτη του προϋπάρχοντος αρχαίου υλικού ,είχαν θεμελιώδη σημασία. Καθώς οι ανασκαφές τελείωσαν τον Ιούνιο του 1936 ,μπορούσε πλέον ν'αρχίσει η εργασία της ανακατασκευής. Ο γλύπτης Ανδρέας Παναγιωτάκης ήταν πρόθυμος ν'αναλάβει αυτήν την εργασία.Προς το τέλος του καλοκαιριού και το φθινόπωρο του 196 εργάτηκε επι τρεις μήνες στην Αμφίπολη μ'έμπειρους συνεργάτες. , ακατσκευαστές προπλασμάτων και βοηθούς,οι οποίοι κατασκεύαζανγύψινα εκμαγεία από τα υπάρχοντα θραύσματα. Με την βοήθεια όλων αυτών στήθηκε ένα ολόσωμο γύψινο αντίγραφο του Λέοντα σε πραγματικό μέγεθος ,σ'ένα ξύλινο παράπηγμα ,που κατασκευάστηκε γι'αυτόν τον σκοπό. Σημαντικά μέρη του κολοσσιαίου αυτού κατασκευασματος έλειπαν -αυτά τα κατασκεύασε ο γλύπτης. Στο τέλος της περιόδου ο Λέων είχε ολοκληρωθεί σε γύψο.
-------------------------------------------έτσι καμαρώνει μέχρι σήμερα.

Διαβάστε Περισσότερα

ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ Α'2.

Για να καρπώνεσαι τον Όμηρο και να νιώθεις υπερηφάνεια , θεωρώ πως είναι ανάγκη να κατανοείς τα λόγια του και να τα ταιριάζεις με την εποχή σου. Να τα ερμηνεύεις με τρόπο ελκυστικό κι όχι με τον αποστεωένο τρόπο των λεξικών. Τά λήμματα των λεξικών πρέπει να τα μετατρέπεις σε οχήματα που θα σε οδηγούν σε ιδέες εμπνευστικές ,ώστε  να ομορφαίνεις μ'αυτές την καθημερινότητά σου. Να δείχνεις αυτόν τον δρόμο και σ' άλλους .
Μ'αυτό το σκεπτικό και δίχως άλλη χρονοτριβή, συνεχίζω το ταξίδι που έχω προτείνει με τις λέξεις του Ομήρου από Α...
ΑΙΘΗΡ : προέρχεται από το ρήμα ''αίθω'' που σημαίνει καίω ,λάμπω. Είναι ο καθαρότερος και υψηλότερος αήρ. Ο Δίας παρουσιάζεται ως ''αιθέρι ναίων'' -αυτός που κατοικεί στον αιθέρα. Εξάλλου κι εμείς σήμερα χαρακτηρίζουμε ως αιθέρια όντα εκείνα που η ουσία τους δεν είναι συνηθισμένη, δηλαδή ανθρώπινη και γήινη. Είναι πιο πολύ ουράνια ,διαυγής -δίχως εκείνο το βάρος που ισοπεδώνει τον κόσμο μας.
ΑΙΜΩΝ : τον γνωρίσαμε αυτόν-ήταν ο γιος του Κρέοντα που τόσο αγαπούσε την αρραβωνιαστικιά  του,την Αντιγόνη. Έχει γραφτεί λοιπόν για τ'όνομά του πως αυτό από τους παλιούς ερμηνευόταν ως Δαίμων. Θα μπορούσαμε ίσως να υποθέσουμε πως σ'ένα ΄΄αλλο επίπεδο κρυμμένο -και συνεπώς πιο γνήσιο-ο Αίμων-δαίμων  εκπροσωπούσε την μοίρα της Αντιγόνης ή-εάν αο πάμε παραπέρα-τον φύλακα άγγελο που μάχονταν για να την σώσει κα αν μπορούσε,  να σωθεί κι ο ίδιος.
ΑΙΘΟΥΣΑ: πρόκειται για τη μετοχή του ρήματος ''αίθω '' που- όπως  αναφέρθηκε-σημαίνει λάμπω -καίω. Την πρωτοσυναντάμε στην εποχή των ανακτόρων. Ήταν μια υπόστεγος σειρά κιόνων  ,η οποία απείχε λίγο από το τοίχο΄(gallerie). Επρόκειτο για την είσοδο του ανακτόρου -(αίθουσα-πρόδομος-μέγαρο) -μπροστά απ'την οποία ήταν η ανοιχτή αυλή-κι έτσι ΄΄έλαμπε αυτή από το φως του ήλιου που εισχωρούσε άπλετος και ανεμπόδιστος με τους μεγαλοπρεπείς κίονες να τον υποδέχονται . Σ'αυτή την δομή επιδόθηκαν αργότερα, στην κλασική εποχή-οι θαυμαστοί απ'όλους  ναοί των θεών .
AIMA  το αίμα παρουσιάζεται στον Όμηρο ως η έδρα της ζωής. Ο όρος ''αίμος'' σημαίνει και κορυφή,οπότε μπορούμε να αισθανθούμε την διασύνδεση .   Και θυμόμαστε επίσης πως οι σκιές του κάτω κόσμου πρέπει να πιουν αίμα για ν'αποκτήσουν συναίσθηση για λίγο και να επικοινωνήσουν με τον επάνω κόσμο
ΑΙΧΜΗΤΗΣ : ενας εξαιρετικός χαρακτηρισμόςτου γενναίου πολεμιστή. Είναι εκείνς ο πολεμιστής που μάχεται με την λόγχη, με την αιχμή του δόρατός του-φαντάζομαι τόσο καλά που στο τέλος κι οίδιος γίνεται αιχμηρός,ένα με την αιχμή . Είναι οαιχμτής!
ΑΚΕΩΝ: είναι ο ήσυχος ,ο σιωπηλός. Κι επειδή ''άκεσμα'' ονομάζεται απ'τον Όμηρο το γιατρικό, είναι φανερό πως οι σοφοί μας πατέρες είχαν μαντέψει καλά τις θεραπευτικές ιδιότητες της ηρεμίας.
ΑΚΗΡΑΤΟΣ: ( α+κεραννυμι=αναμειγνύω) -είναι ο καθαρός,ο ακηλίδωτος,ο αβλαβής. Το χρησιμοποιούσαν πιο πολύ για να ονομάσουν το καθαρό νερό ή τον οίνο. Αλλά θα μπορούσαμε ευρύτερα να φανταστούμε-απ'αυτό ορμώμενοι-τις αρνητικές επιπτώσεις των πολλών προσμείξεων και αναμείξεων γενικότερα.Εξάλλο η καθαρότητα είναι το ζητούμενο.
ΑΚΡΟΚΟΜΟΣ : έχε κάτι το πολύ σύγχρονο αυτός ο χαρακρηρισμός (άκρη=κορυφή+ κόμη =μαλλιά). Ακρόκομος λοιπόν ήταν εκείνος που είχε ξυρισμένο όλο το κεφάλι εκτός από μια τουφα στην κορυφή,την οποία έδενε.Οι Θράκες προτιμούσαν αυτό το χτένισμα. Και πολλοί νέοι σήμερα .Είναι εκκεντρικό και μοντέρνο.
ΑΛΕΙΦΑΡ : το άλειφαρ ήταν η αλοιφή,το άλειμμα. Εκείνη η κατάληξη του -ρ που φανερώνει την ροή και το συνεχές συμμετέχοντας έτσι στην σημασία της λέξης ήταν συναρπαστική.---άλειφαρ...μαγευτικό ακούγεται!
ΑΛΕΚΤΩΡ  εντάξει,το γνωρίζουμε πως πρόκειται για τον πετεινό. Αλλά αρχικά σήμαινε αυτόν που δεν ξεκουράζεται,δεν ξαπλώνει ποτέ. Συνεπώς δεν αφήνει και τους υπόλοιπους.
ΑΛΕΞΩ : το ρήμα αυτό σημαίνει υπερασπίζομαι και αποκρούω. Κι έτσι ,ένα αλεξικέραυνο αποκρούει τον κεραυνό ,ένα αλεξίπτωτο την πτώση κι ένας Αλέξανδρος τους άνδρες που είναι εχθροί.  (με την ευκαιρία : Χαίρε Μέγα !)
ΑΛΙΖΩΝΕΣ: Αγαπώ αυτόν τον χαρακτηρισμότου στα έπη. Οι Αλιζώνες είναι εκείνοι που είναι περιζωσμένοι από θάλασσα (άλς+ζώννυμι) . Πόσους τέτοιους θεϊκούς τόπους έχει η Ελλάδα μας.
Αυτές ήταν άλλες δέκα ομηρικές λέξεις δοσμένες με μια πιο οικεία,πιο κουβεντιαστή λογική. Με μια οπτική ταξιδιάρικη,όπως εκείνη που έχουν τα όνειρα που αγαπήσαμε.
Εύχομαι να τις χαρήκατε όσο κι εγώ.
--Φιλότητα!

Διαβάστε Περισσότερα

ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ Α'1.

Η αρχαία ελληνική γλώσσα διαπερνά τους αιώνες ήρεμη και ισχυρή. Την γνωρίσαμε μέσα απ'την αττική διάλεκτο, εφόσον μόνη αυτή διασώθηκε ή μόνο αυτήν δέσωσαν  (κανείς ποτέ δεν θα μάθει). Προστέθηκε και η ινδοευρωπαϊκή θεωρία,  που παραποίησε την προϊστορία. Μπορεί τα θεμέλιά της θεωρίας αυτής να είναι σαθρά ,αλλά πετυχαν κάπως τον στόχο τους κι έτσι μειώθηκαν εκείνοι που ένιωσαν την ανάγκη να διερευνήσουν βαθύτερα στα ήδη βαθιά  μονοπάτια του χρόνου.
 Ο Όμηρος είναι ο επίσημος και μοναδικός σήμερα χωροχρόνος  όπου διασώθηκαν όσες πληροφορίες απ'την παλαιότερη εποχή  κατάφεραν να τρυπώσουν μέσα στους στίχους των δύο επών.  Ανάσες λέξεων απ'τις ελληνικές διαλέκτους ,κυρίως την δωρική -που επιβεβαιώνεται ως η αρχαιότερη- κυκλοφορούν ακόμα μέσα στα ομηρικά λόγια.  Έθιμα, παραδόσεις, τρόποι ενδυμασίας, φιλοξενίας, μάχης,  όπλων και ταξιδιών  ζωντνεύουν στην φαντασία μας . Στοιχεία απ'οσους επικούς κύκλους προηγήθηκαν μας δίνουν εικόνα και γνώμη για τους ήρωες,τους βασιλιάδες-άνακτες  και τ'ανάκτορα που χορήγησαν την ιδέα και την λάμψη ώστε να κατοικήσουν  πλέον  σ'αυτά οι νέοι βασιλιάδες-άνακτες  ,που ήταν  οι θεοί του Ομήρου ,που έγιναν θεοί της Ελλάδας,  θεοί του κόσμου .
 Ο Μέγας Αλέξανδρος αγάπησε τον Όμηρο και τον έκανε οδηγό του γιατί δεν υπήρχε τίποτα πιο παλιό,τίποτα πιο θεϊκό που θα του χάριζε υπερφυσικές δυνάμεις. Οι λέξεις,τα λόγια του Ομήρου είναι ποτισμένες με μυστικά γνώσης-μυστικά που είναι ικανά ν'αλλάξουν για πάντα την ψυχή και το μυαλό του ανθρώπου που επιλέγουν ν'αγγίξουν.
 Συγκέντρωσα κάποιες λέξεις-αυθόρμητα τις συγκέντρωσα- κι έπειτα  διαχώρισα κάποιες που θεώρησα πως η ερμηνεία τους είναι από μόνη της μια μικρή κοσμοθέαση. Σκέφτηκα να τις μοιραστώ και να παρουσιάζω εδώ κάποις απ'το  Α αρχίζοντας. Τις παρουσιάζω πάντως  μ'εναν δικό μου τρόπο :περισσότερο αυθόρμητο και όσο γίνεται λιγότερο τυπικό.
Αγάκλειτος :  (άγαν+ κλέος) είναι ο ξακουστός ,που έχει κερδίσει πολύ κλέος. Προφανώς θα έχει δώσει πολλούς αγώνες με νίκες-οπότε αγαπήθκε άγαν,όπως όλοι οι ξεχωριστοί-τουλάχιστον έτσι θ'άξιζε.
----
Αγάλλομαι : το γνωρίζουμε ότι σημαίνει χαίρομα,ευχαριστιέμαι. Πιο συγκεκριμένα όμως  σημαίνει χαίρομα με υπερηφάνεια. Και βέβαια δεν είναι κακό νά'ναι κανείς περήφανος όταν έχει λόγους να χαίρεται μετά τον κόπο του-κι ας ενοχλούνται οι άλλοι.
----
Αγαμέμνων: ο περίφημος αρχιστράτηγος ,ο  βασιλιάς των Μυκηνών, ο γιός του Ατρέα, ο εγγονός του Πέλοπα. Με τέτοιυς τίτλους πώς να μην είναι κανείς Αγαμέμνων; (άγαν +μίμνω)-που σημαίνει επιμένω πολύ,είμαι μεγαλόφρων,αλλά και ευσταθής και καρτεριός συνάμα.  Έτσι είναι-οφείλει να υπηρετεί καθείς τ' ωραίο όνομά του.
---
Αγάννιφος (άγαν+νίφω) : χιονοσκεπής Είναι το επίθετο του Ολύμπου. Σε πιο άλλο βουνό να έδινε κανείς έναν τόσο επιβλητικό χαρακτηρισμό αν όχι στο βουνό των θεών,το απόλυτο βουνό;
---
Αγανόφρων  (άγαν + φρην ) : αυτός που έχει γλυκιά διάθεση ,που είναι φιλόφρων πολύ κι επιεικής. Τόσο πολύ είχαν οξύνει την παρατηρητικότητα και την ενσυναίσθησή τους εκεινοι οι άνθρωποι που με μια λέξη, έναν χαρακτηρισμό μόνο μπορούσαν να ψυχογραφήσουν ένα άτομο.
---
Αγάρρος (άγαν+ρέω)  : αυτός που έχει ορμητικά νερά. Αυτό το επίθετο δόθηκε στον Ελλήσποντο. Επίθετο πού είναι ήχος ,εικόνα και ιδιότητα συνάμα.
----
Άγη: η άγη είναι το θαύμα και ο θαυμασμός-''άγη μ'έχει''=με κατέχει ο θαυμασμός. Απ'τις κορυφαίες στιγμές της ανθρώπινης ζωής.
---
Αγνός : άξιος θαυμασμού και συνεπώς ιερός. Θεωρώ πως είναι από τις πλέον διαυγείς λέξεις της γλώσσα μας.
---
Αγών :   ο όρος αγών στη αρχαία ελληνική δήλωνε τον τόπο συναγωγής,συνήθως μια πλατεία πριν απ'τους ναούς όπου συγκεντρώνονταν οι προσευχόμενοι άνθρωποι. Μπορεί και οι θεοί -λένε κάποιοι. Μπορεί, Ο καθένας έχει μερίδιο στον αγώνα. Και οι θεοί.
----
Αδάμας  ( α+δαμάζω ): είναι ο αδάμαστος, που δεν διασπάται ,δεν κατακτιέται. Είναι ο χαρακτήρας που χαράζει μα δεν χαράζεται. Ποτέ,από κανέναν.
----
Αεθλοφόρος : πιο όμορφη λέξη -θεωρώ -απ'τη λέξη  νικητής. Έτσι είναι. Πρέπει κανείς  να φέρει τους άθλους του  μονάχος. Και να τους υποφέρει ενίοτε. Έχουν κι οι νίκες ένα βάρος ειδικό.
----
Αήρ : ο κατώτερος και πυκνότερος αήρ,. Αυτή η ατμώδης σφαίρα που υπάρχει  για όλους μας. Η ατμόσφαιρα.
---
Αία : η γη -πατρίς αία =η πατρική γη. Σαν κραυγή βαθιά ηχεί. Μάλλον...ηχούσε.
----
Αιγαίων  : μ'αρέσει πολύ αυτό τόνομα. Είναι ένας θαλάσσιος εκατόγχειρος γίγαντας που συμβολίζει την τρικυμία της θάλασσας. Σίγουρα γιος του Ποσειδώνα.  Λέγεται πως οι άνθρωποι  του έδωσαν τ'όνομα Αιγαίων.  Για τους θεούς ήταν ο Βριάρεως. Ξέρω όμως πως οι καταλήξεις των ονομάτων σε -εω ήταν προϊστορικές. Αναρωτιέμαι ποιο νά 'ταν οι θεοί λοιπόν...
Με την εσκεμμένη  αφορμή αυτού του προβληματισμού θα δώσω το έναυσμα για να ρίξουμε μια διαφορετική ματιά  στα λόγια του Ομήρου. Κι αν αντεχουμε και θέλουμε,θα επανέλθω για την συνέχεια.

Διαβάστε Περισσότερα

ΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΛΑΣΠΕΣ

της Αγγελικής Μουστάκου

- Φιλολόγου

Οι κοιτίδες του ελληνικού πολιτισμού χάνονται στο βάθος του χρόνου και πίσω απ'την αχλύ των μύθων. ¨Ενας πολιτισμός ελεύθερων ψυχών, που κλείστηκε μέσα σε κλουβιά συμφερόντων κι αποσιωπάται. Βέβαια, δεν θά'πρεπε να μας κάνει ιδιαίτερη εντύπωση αυτό. Ζούμε σ'έναν κόσμο αρπαγής. Μόνο όσα καταφέρνουμε να διασφαλίσουμε νομικά μας ανήκουν (αν και στις μέρες μας, ούτε κι αυτό δεν είναι πια σίγουρο) . Ο πολιτισμός είναι ιδέες . Ιδέες που μορφοποιήθηκαν και αποτυπώθηκαν σε κτίσματα ,σε έργα τέχνης, σε λέξεις που χαράχτηκαν. Είναι ιστορικά αποδεδειγμένο, πως ο πολιτισμός αυτός είχε ανάγκη να ταξιδεύει για να γνωρίσει τον κόσμο. Σίγουρα δημιουργήθηκαν αποικίες παντού και αναπτύχθηκαν οι ανταλλαγές και το εμπόριο, αλλά το βασικό κίνητρο ήταν η ανάγκη των σπουδαίων εκείνων ανθρώπων να γνωρίσουν τον κόσμο ,να τον δουν από κοντά ,να τον αγγίξουν. Αυτή η λαχτάρα τους ήταν έκδηλη ήδη 5000 χρόνια πριν-αν όχι παραπάνω.

Διαβάστε Περισσότερα

Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΠΟΥ ΠΟΝΑ..

Με το τέλος των Βαλκανικών πολέμων η Ελλάδα συσσωματώθηκε στο Ελληνικό Βασίλειο κι έτσι με τον καιρό περιορίστηκε η πλήρης μονοπώληση της αρχαιολογίας από τα δυτικά έθνη. Ελληνικές ανασκαφές εγκαινιάζονται στους κυριότερους αρχαιολογικούς χώρους: Πέλλα , Δίον, Έδεσσα και Παλατίσια-Βεργίνα, η οποία αργότερα θα ταυτιστεί με τις Αρχαίες Αιγές. Εντωμεταξύ οι Αμερικανοί φέρνουν στο φως την Όλυνθο στην Χαλκιδική, οι Γάλλοι τους Φιλίππουςστην Ανατολική Μακεδονία, ενώ η Ακαδημία του Βερολίνου εμπιστεύεται την έκδοση του συντάγματος των επιγραφών της Μακεδονίας στον Αμερικανό Ch. Edson και στον Βρετανό J.M.R. Cormack. Αυτά τα εγχειρήματα θα διακοπούν από τον Β'Παγκόσμιο πόλεμο και τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο , που θα μαίνεται στην Μακεδονία ως το 1949.

Διαβάστε Περισσότερα