ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΘΡ/ΚΩΝ ΣΠΟΥΔ. - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ V (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2017)



ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
5ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ
 

Διδαγμένο κείμενο
Ἀριστοτέλους Ἠθικὰ Νικομάχεια Β6, 1-8

Δεῖ δὲ μὴ μόνον οὕτως εἰπεῖν, ὅτι ἕξις, ἀλλὰ καὶ ποία τις. Ῥητέον οὖν ὅτι πᾶσα ἀρετή, οὗ ἂν ᾖ ἀρετή, αὐτό τε εὖ ἔχον ἀποτελεῖ καὶ τὸ ἔργον αὐτοῦ εὖ ἀποδίδωσιν, οἷον ἡ τοῦ ὀφθαλμοῦ ἀρετὴ τόν τε ὀφθαλμὸν σπουδαῖον ποιεῖ καὶ τὸ ἔργον αὐτοῦ· τῇ γὰρ τοῦ ὀφθαλμοῦ ἀρετῇ εὖ ὁρῶμεν. Ὁμοίως ἡ τοῦ ἵππου ἀρετὴ ἵππον τε σπουδαῖον ποιεῖ καὶ ἀγαθὸν δραμεῖν καὶ ἐνεγκεῖν τὸν ἐπιβάτην καὶ μεῖναι τοὺς πολεμίους. Εἰ δὴ τοῦτ᾽ ἐπὶ πάντων οὕτως ἔχει, καὶ ἡ τοῦ ἀνθρώπου ἀρετὴ εἴη ἂν ἡ ἕξις ἀφ᾽ ἧς ἀγαθὸς ἄνθρωπος γίνεται καὶ ἀφ᾽ ἧς εὖ τὸ ἑαυτοῦ ἔργον ἀποδώσει. Πῶς δὲ τοῦτ᾽ ἔσται,… ὧδ᾽ ἔσται φανερόν, ἐὰν θεωρήσωμεν ποία τίς ἐστιν ἡ φύσις αὐτῆς.
Ἐν παντὶ δὴ συνεχεῖ καὶ διαιρετῷ ἔστι λαβεῖν τὸ μὲν πλεῖον τὸ δ᾽ ἔλαττον τὸ δ᾽ ἴσον, καὶ ταῦτα ἢ κατ᾽ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα ἢ πρὸς ἡμᾶς.... Λέγω δὲ τοῦ μὲν πράγματος μέσον τὸ ἴσον ἀπέχον ἀφ᾽ ἑκατέρου τῶν ἄκρων, ὅπερ ἐστὶν ἓν καὶ τὸ αὐτὸ πᾶσιν, πρὸς ἡμᾶς δὲ ὃ μήτε πλεονάζει μήτε ἐλλείπει· τοῦτο δ᾽ οὐχ ἕν, οὐδὲ ταὐτὸν πᾶσιν. 


Μετοχές - συντακτικό αρχαίων ελληνικών




της  
Χριστίνας Σμαραγδάκη

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


ΜΕΤΟΧΕΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ:

Πρόκειται για ρηματικούς τύπους, δηλαδή προέρχονται από ρήματα, και συγκεκριμένα για ρηματικά επίθετα. Αυτό σημαίνει πως οι μετοχές έχουν τα χαρακτηριστικά τόσο των ρημάτων όσο και των επιθέτων. Κάθε μετοχή έχει, όπως ακριβώς και τα ρήματα, χρόνους, διαθέσεις και συντακτικό (παίρνει υποκείμενο, αντικείμενο κτλ.). Συγχρόνως, κάθε μετοχή, όπως ακριβώς και ένα επίθετο, έχει τρία γένη, μπορεί με τη χρήση ενός άρθρου να γίνει ουσιαστικό (πχ. ο λέγων) και μπορεί να λειτουργεί ως επιθετικός, κατηγορηματικός ή επιρρηματικός προσδιορισμός.



Πώς να διαβάζουμε αποτελεσματικά για τις εξετάσεις;




Δρ Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου
Ψυχολόγος Σχολικής-Εξελικτικής κατεύθυνσης


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


Κοντεύουν οι εξετάσεις και ο μαθητόκοσμος πέρα από το διάβασμα έχει να αντιμετωπίσει και το άγχος των εξετάσεων. Για να αντιμετωπιστεί το άγχος των εξετάσεων θα πρέπει να δοθεί βάρος στην οργάνωση της μελέτης. Πριν αρχίσει το διάβασμα είναι καλό να ξεκαθαριστεί πόσο χρόνο θα διαθέσει ο μαθητής για το διάβασμα, πόση ύλη θα καλύψει, τι γνωρίζει ήδη για το μάθημα, ποιοι είναι οι στόχοι του για το σημερινό σου διάβασμα (να πάρει μια ιδέα για το θέμα ή αν θέλει να το μάθει καλά με λεπτομέρειες) και τέλος ποιες ερωτήσεις του κεφαλαίου θέλει να μπορεί να απαντά.


Η FORTUNA στα Carmina Burana (ΜΕΡΟΣ Α΄)

του Στεφάνου Αλιφιεράκη


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

Μοίρα, τύχη, πεπρωμένο ή αλλιώς Fortuna. Για να δηλώσουν τόσο την παντοδυναμία της όσο και το ρόλο που διαδραματίζει στις ζωές των ανθρώπων οι Λατίνοι την εισήγαγαν στο ρωμαϊκό πάνθεον. Επίσης χαρακτηριστικό είναι πως η παρουσία της είναι διάχυτη τόσο στα κείμενα της Αυγούστειας εποχής (Βλ. Οράτιος ωδή 1.35 ) όσο και στα κείμενα του Μεσαίωνα όπως φαίνεται από το γεγονός ότι μνημονεύεται 4 φορές επίκληση στη θεότητα στα Carmina Burana.


Όταν το ψυχολογικό παραμύθι συναντάει την Εικαστική θεραπεία



Δρ Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου
Ψυχολόγος Σχολικής-Εξελικτικής κατεύθυνσης
Εικαστική ψυχοθεραπεύτρια


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ
"Κι αν σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές, είναι γιατί τ'ακούς γλυκύτερα και η φρίκη δεν κουβεντιάζεται γιατί είναι ζωντανή γιατί είναι αμίλητη και προχωράει" Σεφέρης

Διαβάζοντας ένα παραμύθι με το παιδί μας και κοιτώντας τις εικόνες δεν διαισθανόμαστε πολλές φορές πόσες εικόνες και μηνύματα -συμβολικά, μεταφορικά- μεταφέρονται στο παιδί. Η εικόνα του κακού και του καλού, του αθώου και του ένοχου, η ταύτιση συγκεκριμένων ζώων με το κακό ή το καλό, το καλό τέλος. Όλα αυτά συνθέτουν αντιλήψεις, στερεότυπα, εικόνες για πράγματα και καταστάσεις. Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια πολύ καλή προσπάθεια να εκσυγχρονιστούν τα παραμύθια. Τα παραμύθια είναι διαδραστικά και πολλές φορές πιο ρεαλιστικά. Σε κάθε περίπτωση όμως, είναι καλό να έχουμε όλοι υπόψη μας ότι πίσω από ένα παραμύθι, μια εικόνα, μια σειρά στην τηλεόραση κρύβονται πολλαπλά μηνύματα που ανάλογα με την αντιληπτική δεινότητα των παιδιών μας συμβάλουν στο σχηματισμό αντιδράσεων και εντυπώσεων.


Οδύσσεια: Πηνελόπη και μνηστήρες.



της Ιωάννας Φάφκα
- φιλολόγου



ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ
"Οι μνηστήρες παρακολουθούν την Πηνελόπη"-John William Waterhouse, 1912

Η ΠΗΝΕΛΟΠΗ

Η Πηνελόπη καταλαμβάνει έναν από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στην εξέλιξη του έπους. Χαρακτηριστικό είναι το αρχικό αδιέξοδο, και κατόπιν δίλημμα, με το οποίο έρχεται αντιμέτωπη και από το οποίο η θεϊκή παρέμβαση δεν εκλείπει.

Όσον αφορά τη θεϊκή παρέμβαση, αυτή δεν εντοπίζεται μόνο στο επίπεδο του αδιεξόδου και του διλήμματος της Πηνελόπης. Ο χαρακτήρας της τελευταίας βρίσκεται σε στενή σχέση με τη δράση της Αθηνάς, η οποία ως Μέδοντας την πληροφορεί για το ταξίδι του Τηλέμαχου και για τα σχέδια δολοφονίας του από τους μνηστήρες (δ 696-714), γεγονός που ήδη από τις πρώτες ραψωδίες αποκαλύπτει την ευμένεια της θεάς απέναντι στην ηρωίδα. Η Πηνελόπη καταλογίζει στους θεούς τα βάσανα του οίκου της (δ 722-723) και παρακαλά την Αθηνά να προστατέψει τον Τηλέμαχο ως ανταπόδοση της ευσέβειας που ο Οδυσσέας πάντοτε επιδείκνυε (δ 762-766). Μάλιστα, ιδιαίτερα έντονη για τον ψυχισμό της Πηνελόπης είναι η παρέμβαση της Αθηνάς με την μορφή της αδερφής της ηρωίδας, Ιφθίμης, η οποία εμφανίζεται στον ύπνο της για να της δώσει κουράγιο για τη λύπη της τόσο για τον Οδυσσέα όσο και για τον Τηλέμαχο (δ 795-847).


Υπάρχουν, άραγε, κουρασμένες μητέρες;




Δρ Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου
Διδάκτορας Σχολικής-Εξελικτικής κατεύθυνσης



ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ



Για σένα που ονειρεύεσαι μια ζωή σαν παραμύθι...

Αρκετές γυναίκες μεγάλωσαν σαν <πριγκίπισσες> ωστόσο το παραμύθι τους αρχισε να ξεθωριάζει μετά το χορό του Ησαια. Κάποιες άλλες μεγάλωσαν σαν <υπηρέτριες> ωστόσο μέσα τους γνωρίζουν το πόσο δύσκολο είναι η δουλειά του νοικοκυριού ίσως όμως ενδόμυχα να ελπίζουν πως τα πράγματα μπορεί να είναι καλύτερα απ'όσο νομίζουν.


"PLACE-BASED EDUCATION:ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ;"

ΤΗΣ ΒΙΚΥΣ ΣΙΑΜΑΝΤΑ



ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


      Όλοι έχουμε βιώσει τη δύναμη ενός τόπου, μιας περιοχής. Είναι εκείνες οι στιγμές που βυθιζόμαστε βαθιά μέσα στην εμπειρία της εξερεύνησης του κόσμου γύρω μας και αυτό που πραγματικά μας συμβαίνει είναι αυθεντικό και ουσιαστικό. Και εκείνη την ώρα η μάθηση φυσικά λαμβάνει χώρα ποικιλοτρόπως, οργανικά συνδεδεμένη με τα φυσικά ερεθίσματα που δίνονται σε ανεξάντλητες ποσότητες και ποιότητες.
      Υπάρχουν πολλά να μάθουμε από τα μέρη που κατοικούμε. Ωστόσο, τυπικές εμπειρίες μάθησης που να βασίζονται και να δημιουργούνται έχοντας ως πηγή έμπνευσης τον τόπο μας ακόμα αποτελούν εξαίρεση και όχι τον τυπικό κανόνα για τα περισσότερα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα.
   
    Η Εκπαίδευση που βασίζεται στη Φυσική Τοποθεσία (Place-Based Education) είναι μια προσέγγιση της μάθησης που εκμεταλλεύεται τη γεωγραφία για να δημιουργήσει αυθεντική, ουσιαστική και προσωποποιημένη μάθηση για τους μαθητές. Πιο συγκεκριμένα, η Εκπαίδευση αυτή ορίζεται από το Center for Place-Based Learning and Community Engagement ως μια καταπληκτική μαθησιακή εμπειρία που «τοποθετεί τους μαθητευόμενους στην τοπική κληρονομιά, τους πολιτισμούς, τα τοπία, τις ευκαιρίες και τις εμπειρίες και τις χρησιμοποιεί ως βάση για τη μελέτη των γλωσσικών τεχνών, των μαθηματικών, των κοινωνικών σπουδών, των επιστημών και άλλων θεμάτων σε όλο το πρόγραμμα σπουδών».

     Ο νέος αυτός ορισμός τοποθετεί την Εκπαίδευση βάσει Τοποθεσίας μέσα σε παγκόσμιες συζητήσεις σχετικά με καινοτόμες εκπαιδευτικές προσεγγίσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση της πρόσβασης σε νέες εμπειρίες, τη βαθύτερη μάθηση και την προσωποποίηση αυτής.

Και πώς γίνεται αυτό; 

  • Δίνοντας στους μαθητές "φωνή και επιλογή" για να καθορίσουν τι, πότε, και πού μαθαίνουν. 
  • Προσαρμόζοντας τη μάθηση στις δυνατότητες, τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα κάθε μαθητή. 
  • Εξασφαλίζοντας τη γνώση υψηλών ακαδημαϊκών προτύπων, αλλά και προωθώντας τις μαθητικές δράσεις.
     Η Εκπαίδευση που βασίζεται στη Φυσική Τοποθεσία μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή, οπουδήποτε αρκεί να αξιοποιηθεί η δύναμη του τόπου που βρισκόμαστε κάθε φορά. Είναι μια προσέγγιση που συνδέει τη μάθηση με τις τοπικές κοινότητες έχοντας πρωταρχικούς στόχους την αύξηση της εμπλοκής των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία, την ενίσχυση των ακαδημαϊκών αποτελεσμάτων και την προώθηση της κατανόηση του κόσμου γύρω μας. Εκτός από αυτά υπάρχουν πολλά πρόσθετα οφέλη για τις εμπειρίες μάθησης βάσει τόπου. Αυτά τα οφέλη μπορούν να επηρεάσουν τους μαθητές, τους δασκάλους, κοινότητες αλλά και την κοινωνία ολόκληρη.

     Είναι ανάγκη οι μαθητές μας να αποφοιτούν από τα σχολεία μας έχοντας λάβει βαθύτερες και περισσότερο ουσιώδεις μαθησιακές εμπειρίες που να περιλαμβάνουν και να επεκτείνονται πέρα ​​από τις γνώσεις τις τυποποιημένες. Η ανάγκη για την παροχή αυθεντικών εμπειριών που προωθούν την ανάπτυξη κριτικής σκέψης, της συνεργασίας, της επίλυσης προβλημάτων είναι έκδηλη λοιπόν. Εκπαιδεύουμε τους μαθητές μας και εκπαιδευόμαστε μαζί τους και εμείς οι ίδιοι ώστε να μπορέσουν να αλλάζουν τον κόσμο και να προσφέρουν ένα καλύτερο μέλλον.
      
       Όπως αναφέρει και ο Nate McClennen, ένας από τους υπεύθυνους Εκπαίδευσης και Καινοτομίας που συμμετέχει στα προγράμματα Place-Based Education: Communities As Learning Environments: 

"Αντί να ζητάς από τους μαθητές να περιμένουν για 20 χρόνια για να καταλάβουν πραγματικά το «γιατί» που κρύβεται πίσω από το σχολείο, φανταστείτε έναν κόσμο με την Εκπαίδευση βάσει τόπου για κάθε παιδί. Έτσι αυτό συνδέεται με την τοπική, περιφερειακή και τελικά παγκόσμια μάθηση, ενώ του προσφέρονται πολλαπλές ευκαιρίες αλληλεπίδρασης με επαγγελματίες, με προβλήματα που αναζητούν λύσεις, με πραγματικές προκλήσεις, αναπτύσσοντας δεξιότητες μέσω των οποίων θα μπορέσει να κατανοήσει τον κόσμο. Αυτοί είναι οι πολίτες που χρειάζεται ο κόσμος για το αύριο"





ΕΣΕΙΣ ΕΧΕΤΕ ΠΑΕΙ ΠΟΤΕ ΣΤΟΥΣ..ΕΜΜΑΟΥΣ;;


Καλλιόπη Ζιώγου


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

Είναι γνωστό σε όλους θαρρώ, πως ο Χριστός μετά την Ανάστασή Του εμφανιζόταν στους μαθητές του για σαράντα (40) μέρες προκειμένου να τους βοηθήσει να καταλάβουν το θαυμαστό γεγονός της Ανάστασης και να τους ενθαρρύνει, να τους προετοιμάσει και να τους ενδυναμώσει στην πίστη τους για τις δύσκολες μέρες που έρχονταν για κείνους, εφ’ όσον πλέον δεν θα ήταν μαζί τους σωματικά. Είναι επίσης γνωστό πως οι μαθητές του Χριστού αμφισβητούσαν την αξιοπιστία της μαρτυρίας της Μαρίας της Μαγδαληνής πως είδε, προσκύνησε και μίλησε με τον Αναστημένο Δάσκαλό τους.


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΘΡ/ΚΩΝ ΣΠΟΥΔ. - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ IV (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2017)


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
4ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ
των φιλολόγων
Αθανασίας Σιούτη,
Φωτεινής Σιταρά.
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

Διδαγμένο κείμενο

α) Ἀριστοτέλους Πολιτικὰ Γ 1, 1-2

Τῷ περὶ πολιτείας ἐπισκοποῦντι, καὶ τίς ἑκάστη καὶ ποία τις, σχεδὸν πρώτη σκέψις περὶ πόλεως ἰδεῖν, τί ποτέ ἐστιν ἡ πόλις. Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν, οἱ μὲν φάσκοντες τὴν πόλιν πεπραχέναι τὴν πρᾶξιν, οἱ δ’ οὐ τὴν πόλιν ἀλλὰ τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον· τοῦ δὲ πολιτικοῦ καὶ τοῦ νομοθέτου πᾶσαν ὁρῶμεν τὴν πραγματείαν οὖσαν περὶ πόλιν, ἡ δὲ πολιτεία τῶν τὴν πόλιν οἰκούντων ἐστὶ τάξις τις. Ἐπεὶ δ’ ἡ πόλις τῶν συγκειμένων, καθάπερ ἄλλο τι τῶν ὅλων μὲν συνεστώτων δ’ ἐκ πολλῶν μορίων, δῆλον ὅτι πρότερον ὁ πολίτης ζητητέος· ἡ γὰρ πόλις πολιτῶν τι πλῆθός ἐστιν. Ὥστε τίνα χρὴ καλεῖν πολίτην καὶ τίς ὁ πολίτης ἐστὶ σκεπτέον. Καὶ γὰρ ὁ πολίτης ἀμφισβητεῖται πολλάκις· οὐ γὰρ τὸν αὐτὸν ὁμολογοῦσι πάντες εἶναι πολίτην· ἔστι γάρ τις ὃς ἐν δημοκρατίᾳ πολίτης ὢν ἐν ὀλιγαρχίᾳ πολλάκις οὐκ ἔστι πολίτης.

β) Ἀριστοτέλους Πολιτικὰ Γ 7, 1-3/5

Ύστερα από όσα είπαμε δίνοντας όλες τις απαραίτητες εξηγήσεις για τα θέματα που μας απασχόλησαν, σειρά στη διερεύνησή μας έχει τώρα το θέμα των πολιτευμάτων, να δούμε πόσα είναι και ποια η φύση του καθενός τους. Και πρώτα, βέβαια, τα ορθά· γιατί οι παρεκκλίσεις και οι διαστρεβλώσεις θα γίνουν φανερές μόλις θα έχουν καθοριστεί τα ορθά πολιτεύματα. Επειδή όταν λέμε "πολίτευμα" εννοούμε "αρχή, το σώμα δηλαδή που ασκεί τη διακυβέρνηση στην πόλη", και η "κυβέρνηση" είναι η ύψιστη αρχή στις πόλεις, αναγκαστικά η ύψιστη αρχή θα είναι ή ένα μόνο άτομο ή λίγα άτομα ή το σύνολο των πολιτών. Όταν λοιπόν ο ένας ή οι λίγοι ή το πλήθος ολόκληρο ασκούν την εξουσία για την εξυπηρέτηση του κοινού συμφέροντος, αυτά τα πολιτεύματα δεν μπορεί παρά να είναι ορθά· όταν, αντίθετα, η εξουσία ασκείται για την εξυπηρέτηση του ιδιαίτερου συμφέροντος είτε του ενός είτε των λίγων είτε του πλήθους, τα πολιτεύματα αυτά είναι παρεκκλίσεις και διαστρεβλώσεις των ορθών. Γιατί ή το όνομα του πολίτη δεν πρέπει να δίνεται σε ανθρώπους που είναι κατά το πολίτευμα μέλη της πόλης (ενν. μια και δεν λαμβάνονται υπόψη τα δικαιώματά τους), ή (ενν. αν τους δίνεται το όνομα του πολίτη) πρέπει να έχουν το μερτικό τους στα πλεονεκτήματα που ανήκουν στα μέλη της πόλης. Συνηθίζουμε λοιπόν να ονομάζουμε: "βασιλεία" τη μοναρχία που αποβλέπει στο κοινό συμφέρον και "αριστοκρατία" το πολίτευμα στο οποίο τη διακυβέρνηση ασκούν λίγα (περισσότερα του ενός) άτομα (το όνομα οφείλεται είτε στο ότι κυβερνούν οι άριστοι είτε στο ότι ασκούν την εξουσία αποβλέποντας σε ό,τι είναι άριστο για την πόλη και για τα μέλη της)· όταν, τέλος, κυβερνά ο λαός αποβλέποντας στο κοινό συμφέρον, αυτό το πολίτευμα (στα αρχαία ελληνικά: αυτή η πολιτεία) πήρε το όνομα "πολιτεία", μια λέξη που είναι κοινή για όλα τα πολιτεύματα (στα αρχαία ελληνικά: για όλες τις πολιτείες). ... Παρεκκλίσεις και διαστρεβλώσεις των πολιτευμάτων που αναφέραμε είναι: της βασιλείας η "τυραννία", της αριστοκρατίας η "ολιγαρχία", της πολιτείας η "δημοκρατία". Η τυραννία είναι, πράγματι, μια μοναρχία που υπηρετεί το συμφέρον του μονάρχη, η ολιγαρχία υπηρετεί το συμφέρον των πλουσίων και η δημοκρατία το συμφέρον των απόρων, κανένα όμως από τα πολιτεύματα αυτά δεν υπηρετεί το συμφέρον του συνόλου των πολιτών.


Πώς βοηθά ο εκπαιδευτικός τον μαθητή να συνεργάζεται



Δρ Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου



ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


Τα παιδιά που μαθαίνουν να συνεργάζονται μπορούν ευκολότερα να κοινωνικοποιηθούν και να δημιουργήσουν φιλίες. Ακόμη με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο τα παιδιά βοηθιούνται στο να ισορροπούν ευκολότερα στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Η συνεργασία των παιδιών διευκολύνει πολύ την διδασκαλία ευνοώντας παράλληλα την ανάπτυξη ακαδημαικών δεξιοτήτων. Επίσης η συνεργασία βοηθά τα παιδιά στο να συγκεντρώνονται καλύτερα, συμβάλλει στη διατήρηση της ηρεμίας τους και ενισχύει την ενσυναίσθηση των παιδιών.


Η αυτοκρατορική Μονή Λιβός της Κωνσταντινούπολης


της
Ιωάννας Αρβανιτίδου

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


Η Μονή Λιβός ήταν μία από τις σημαντικότερες γυναικείες, αυτοκρατορικές μονές της Κωνσταντινούπολης. Στους χώρους της μονής φιλοξενούνταν 50 μοναχές, οι οποίες προέρχονταν από τα υψηλότερα κοινωνικά στρώματα της πρωτεύουσας και γι αυτόν τον λόγο στο μοναστήρι διέμενε και υπηρετικό προσωπικό.


Διαγώνισμα Λατινικῶν Δ’ (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2017)


Λατινικά Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών
3ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ
(ΚΕΦ. 15-20)


της
Λάμπρης-Μπατσούλης Αγγελικής
-Φιλολόγου


 

Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:

Germani non student agriculturae; lacte, caseo et carne nutriuntur. Locis frigidissimis pelles solum habent et in fluminibus lavantur. Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur cum vitae necisque potestate. Equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt ac pedibus proeliantur: ephippiorum usus res turpis et iners habetur. Vinum a mercatoribus ad se importari non sinunt quod ea re, ut arbitrantur, remollescunt homines atque effeminantur.
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Paulo post rumore caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum et inter vela praetenta foribus se abdidit. Discurrens miles pedes eius animadvertit; eum latentem adgnovit; extractum imperatorem eum salutavit. Hinc ad commilitones suos eum adduxit. Ab his in castra delatus est tristis et trepidus, dum obvia turba quasi moriturum eum miseratur. Postero die Claudius imperator factus est.
Μονάδες 40



Όταν ο μαθητής δεν υπακούει..



Δρ Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου
Ψυχολόγος Σχολικής-Εξελικτικής κατεύθυνσης


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


Στις σχολικές αίθουσες υπάρχουν παιδιά που φαίνεται να αγνοούν τους άλλους και δεν παρακολουθούν το μάθημα. Ακόμη φαίνεται να μην ακολουθούν τους κανόνες ή να μην μπορούν να κάνουν κάτι από την αρχή μέχρι το τέλος ενώ δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν σε αυτά που λέει ο εκπαιδευτικός.


ΚΙΝΗΤΡΟ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΤΟ ΕΝΙΣΧΥΟΥΜΕ;

ΤΗΣ ΒΙΚΥΣ ΣΙΑΜΑΝΤΑ

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


    Η σημασία του κινήτρου σε όλες τις φάσεις της ζωής μας είναι ευρέως διαδεδομένη και πολυσυζητημένη. Φυσικά, το κίνητρο έχει καθοριστική σημασία και κατά τη μαθησιακή διαδικασία. Η τελευταία δεν επιτελείται μόνο στο σχολικό πλαίσιο, αλλά και γενικότερα στην καθημερινότητα ενός παιδιού. Ως μια έννοια επίκτητη, το κίνητρο μπορεί να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί και σε αυτό συμβάλλουν όλοι όσοι εμπλέκονται με τα παιδιά, και κυρίως η οικογένεια και οι εκπαιδευτικοί τους. Τα κίνητρα διακρίνονται σε εξωτερικά (αφορούν εξωτερικές ανταμοιβές/επιβραβεύσεις, όπως για παράδειγμα μια βόλτα, η αγορά ενός παιχνιδιού, αυτοκόλλητο κλπ) και σε εσωτερικά (αφορούν αισθήματα ικανοποίησης ως αποτέλεσμα της επίτευξης στόχων ή της εκμάθησης νέων γνώσεων και δεν εξαρτιούνται από εξωτερικούς παράγοντες. Είναι πιο σταθερά από τα εξωτερικά, και φυσικά διαφοροποιούνται ανάλογα με το ατομικό προφίλ του κάθε ατόμου). 

Πώς μπορούμε, λοιπόν, να καλλιεργήσουμε το κίνητρο στους μικρούς μας φίλους; 

  Αρχικά, είναι σημαντικό να έχουμε υψηλές προσδοκίες από αυτούς. Αυτό οδηγεί στην εξωτερίκευση θετικών συναισθημάτων απέναντί τους, γεγονός που συμβάλλει στην καλλιέργεια της αυτοπεποίθησής τους και άρα στην επιθυμία για επίτευξη περισσότερων στόχων. 

   Η αντιμετώπιση του παιδιού ως ξεχωριστή προσωπικότητα και άρα η δημιουργία κατάλληλων προσωποποιημένων περιβαλλόντων μάθησης ενισχύει τη δημιουργία εσωτερικών κινήτρων για το ίδιο. Αν, μάλιστα, αυτό συνοδεύεται και χαρακτηρίζεται από τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά του, τότε ενισχύεται ακόμα περισσότερο η διάθεση για εμπλοκή στα δρώμενα. Η διαφοροποίηση των μέσων μάθησης (κολλάζ, ζωγραφική, πηλός, νέες τεχνολογίες, επιτραπέζια κ.ο.κ., όπως και η συσχέτιση των μαθησιακών στόχων με την καθημερινή ζωή βοηθά, επιπλέον, στην ενδυνάμωση των εσωτερικών κινήτρων καθώς με αυτούς τους τρόπους το παιδί κατανοεί την κοινωνική πρακτική των γνώσεων και δεν τις θεωρεί πλέον ως κάτι απομακρυσμένο από τη ζωή του, ξένο προς αυτό. 

  Η συνεχή ενίσχυση των παιδιών μπορεί να ακούγεται πολύ απλό, αλλά παίζει καίριο ρόλο. Η επιβράβευση και η ενθάρρυνση καθ’όλη τη διάρκεια της προσπάθειας του για να επιτύχει ένα στόχο αναδεικνύει πρώτον το γεγονός ότι ο ενήλικας κατανοεί και υποστηρίζει αυτό που κάνει και δεύτερον ότι αναγνωρίζει τις δυνατότητες του. Αυτό οδηγεί με τη σειρά του το παιδί να κατανοήσει τον εαυτό του και να αναπτύξει τεχνικές που να το βοηθούν να επιτυγχάνει τους στόχους που θέτει, όπως επίσης και το γεγονός ότι η διαδικασία έχει το μεγαλύτερο νόημα και όχι το τελικό αποτέλεσμα. 

  Οι υλικές επιβραβεύσεις, επίσης, βοηθούν στην ενδυνάμωση του κινήτρου. Βέβαια, πρέπει να προσφέρονται με μέτρο και μετά από την ολοκλήρωση της δραστηριότητας, ώστε το παιδί να εμπλέκεται ενεργά σε αυτή και να μην την ολοκληρώνει διεκπεραιωτικά απλά για να λάβει την ανταμοιβή. 

   Το πιο σημαντικό, τέλος, είναι να δοθεί έμφαση στην κάθε μία επιτυχία του ξεχωριστά. Η κάθε κατάκτησή του πρέπει και οφείλουμε να την τονίζουμε και να την επικροτούμε. Η έμπρακτη αναγνώριση αυτών καλλιεργεί την αυτοπεποίθηση των παιδιών αλλά και την ώθηση αυτών στην εξερεύνηση νέων μονοπατιών στο κόσμο της γνώσης!



Τρωικός Πόλεμος: ο Δίας


της
Ιωάννας Φάφκα
φιλολόγου

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ
Anton Losenko, 1769, Δίας και Θέτιδα

Ήδη το προοίμιο της Ιλιάδας αναθέτει στο Δία αποφασιστικό ρόλο με τη φράση στο στίχο 5 Διὸς δ’ ἐτελείετο βουλή. Η φράση αυτή απασχόλησε ιδιαίτερα τους μελετητές, καθώς αφενός η ἔρις και η μῆνις, τα κεντρικά θέματα της Ιλιάδας, ανάγονται σε απόφαση του Δία και αφετέρου, σε συνδυασμό με το προοίμιο από τα Κύπρια Έπη, το σύνολο του Τρωικού πολέμου, προκύπτει ως αποτέλεσμα της βουλῆς του Διὸς .


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΘΡ/ΚΩΝ ΣΠΟΥΔ. - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ III (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2017)



ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ 
ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
3ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ



ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ
 
Διδαγμένο κείμενο

Ἀριστοτέλους Ἠθικὰ Νικομάχεια Β6, 10-16

Οἷον καὶ φοβηθῆναι καὶ θαρρῆσαι καὶ ἐπιθυμῆσαι καὶ ὀργισθῆναι καὶ ἐλεῆσαι καὶ ὅλως ἡσθῆναι καὶ λυπηθῆναι ἔστι καὶ μᾶλλον καὶ ἧττον, καὶ ἀμφότερα οὐκ εὖ· τὸ δ' ὅτε δεῖ καὶ ἐφ' οἷς καὶ πρὸς οὓς καὶ οὗ ἕνεκα καὶ ὡς δεῖ, μέσον τε καὶ ἄριστον, ὅπερ ἐστὶ τῆς ἀρετῆς. Ὁμοίως δὲ καὶ περὶ τὰς πράξεις ἔστιν ὑπερβολὴ καὶ ἔλλειψις καὶ τὸ μέσον. Ἡ δ' ἀρετὴ περὶ πάθη καὶ πράξεις ἐστίν, ἐν οἷς ἡ μὲν ὑπερβολὴ ἁμαρτάνεται καὶ ψέγεται καὶ ἡ ἔλλειψις, τὸ δὲ μέσον ἐπαινεῖται καὶ κατορθοῦται· ταῦτα δ' ἄμφω τῆς ἀρετῆς. Μεσότης τις ἄρα ἐστὶν ἡ ἀρετή, στοχαστική γε οὖσα τοῦ μέσου.

Ἔτι τὸ μὲν ἁμαρτάνειν πολλαχῶς ἔστιν (τὸ γὰρ κακὸν τοῦ ἀπείρου, ὡς οἱ Πυθαγόρειοι εἴκαζον, τὸ δ' ἀγαθὸν τοῦ πεπερασμένου), τὸ δὲ κατορθοῦν μοναχῶς (διὸ καὶ τὸ μὲν ῥᾴδιον τὸ δὲ χαλεπόν, ῥᾴδιον μὲν τὸ ἀποτυχεῖν τοῦ σκοποῦ, χαλεπὸν δὲ τὸ ἐπιτυχεῖν)· καὶ διὰ ταῦτ' οὖν τῆς μὲν κακίας ἡ ὑπερβολὴ καὶ ἡ ἔλλειψις, τῆς δ' ἀρετῆς ἡ μεσότης· ἐσθλοὶ μὲν γὰρ ἁπλῶς, παντοδαπῶς δὲ κακοί.

Ἔστιν ἄρα ἡ ἀρετὴ ἕξις προαιρετική, ἐν μεσότητι οὖσα τῇ πρὸς ἡμᾶς, ὡρισμένη λόγῳ καὶ ᾧ ἂν ὁ φρόνιμος ὁρίσειεν. Μεσότης δὲ δύο κακιῶν, τῆς μὲν καθ' ὑπερβολὴν τῆς δὲ κατ' ἔλλειψιν· καὶ ἔτι τῷ τὰς μὲν ἐλλείπειν τὰς δ' ὑπερβάλλειν τοῦ δέοντος ἔν τε τοῖς πάθεσι καὶ ἐν ταῖς πράξεσι, τὴν δ' ἀρετὴν τὸ μέσον καὶ εὑρίσκειν καὶ αἱρεῖσθαι.


Ο Οδυσσέας και οι ολύμπιοι θεοί

της 
ΙΩΑΝΝΑΣ ΦΑΦΚΑ
-φιλολόγου


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


H επέμβαση των θεών στις ανθρώπινες υποθέσεις αλλά και ο αριθμός των θεών που επεμβαίνουν σ’ αυτές μειώνονται αισθητά στην Οδύσσεια σε σύγκριση με την Ιλιάδα. Εξετάζοντας το θέμα της ανθρώπινης ελευθερίας της βούλησης στην Οδύσσεια, κρίνεται σκόπιμο να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας στη δράση των ίδιων των θνητών χαρακτήρων και ειδικότερα στην Πηνελόπη, τον Οδυσσέα, τον Τηλέμαχο, τους μνηστήρες και τους συντρόφους του Οδυσσέα κατά το ταξίδι της επιστροφής τους από την Τροία.

Ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ

Η επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη, μεθοδεύεται ήδη από τις πρώτες ραψωδίες της Οδύσσειας με πρωτοβουλία της Αθηνάς και συγκατάθεση του Δία (ε 7-20, 22-27 ) . Το σχέδιο της Αθηνάς εφαρμόζεται και ο Δίας στέλνει την ίδια στην Σπάρτη, προκειμένου ο Τηλέμαχος να επιστρέψει στην Ιθάκη και τον Ερμή στην Καλυψώ, ώστε να της μεταφέρει την θεϊκή απόφαση (ε 29-42). Η Καλυψώ, αν και θεότητα, αντιλαμβάνεται την υπεροχή του Δία και αποδέχεται τις εντολές του (ε 118-144). Αξιοσημείωτη είναι η αντίδραση της, που μοιάζει με κοινής θνητής, που την απομακρύνουν παρά τη θέληση της από το αντικείμενο του πόθου της. Η βούληση του Δία είναι ανώτερη της δικής της, κι έτσι αναγκάζεται να προβεί σε ενέργειες που δεν επιθυμεί. Το πεδίο της ελεύθερης βούλησής της περιορίζεται σημαντικά από τα όρια που θέτει ο Δίας. Έτσι, αποδέχεται την θεϊκή απόφαση για αναχώρηση του Οδυσσέα και του παραχωρεί ελεύθερα το δικαίωμα να επιλέξει αν προτιμά να επιστρέψει στην πατρίδα και την οικογένεια του ή να παραμείνει στο νησί της και της απολαύσεις του ( ε 203-213). Με την απόκρισή του ο Οδυσσέας, μολονότι επιλέγει την επιστροφή στην Ιθάκη, επισημαίνει την ανωτερότητα των αθανάτων, που δεν συγκρίνονται με τους θνητούς (ε 215-224 – εν προκειμένω σύγκριση Καλυψούς- Πηνελόπης).


Η Ηθική Φιλοσοφία ως γενεσιουργός δύναμις της Παιδαγωγικής



ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

- Πτυχιούχου Κλασσικῆς Φιλολογίας Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
- M.ed Ἐφηρμοσμένης Παιδαγωγικῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
- Ὑπ. Δρ. Κλασσικῆς Φιλολογίας Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν



ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


Η ηθική των λαών 
συμβαδίζει με την κατάσταση των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων. 
Οι νόμοι αναχαιτίζουν την βίαν, 
η δε θρησκεία εξευγενίζει και διαπλάττει την καρδιά. 
Portalis

Η Ηθική είναι η επιστήμη του αγαθού, η επιστήμη η διδάσκουσα το δέον, το καθήκον, η καθηκοντολογία, η επιστήμη του πρακτικού βίου. Πρώτος ο Σωκράτης μετατόπισε το κριτήριο της αλήθειας από το στάδιο των παραδόσεων και εγκατέστησε τούτο στην συνείδηση. Πρώτος αυτός κάλεσε ματαιοπονία τις άλλες αναζητήσεις και εξήρε το θεμελιώδες και λυσιτελές των ερευνών που αφορούν τα καθήκοντα του ανθρώπου. Η αρετή αποτελεί κατ’ αυτόν το τέρμα των αγώνων του γινώσκοντος την αποσστολήν του ανθρώπου. Η αληθής ευδαιμονία έγκειται κατά το Σωκράτη μόνον στην αληθινή παιδεία και μόνον στην αληθινή αρετή.


Δεν ακούω, όμως βλέπω!



Δρ Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


Ένα άτομο με φυσιολογική ακοή μπορεί να έχει απώλεια από 0-15 db. Κωφό άτομο είναι το άτομο που εξαιτίας του ότι δεν ακούει καλά, καθότι ο βαθμός της απώλειας της ακοής του είναι μεγαλύτερος από 70db, αδυνατεί να κατανοήσει την ομιλία μέσω του ακουστικού καναλιού γιαυτό το λόγο χρησιμοποιεί τεχνικά βοηθήματα. Βαρήκοο είναι το άτομο που ο βαθμός απώλειας της ακοής του κυμαίνεται συνήθως στα 25-69 db. Ο Moores (1996) αναφέρει πως κωφό είναι ένα παιδί που αντιλαμβάνεται τον κόσμο μέσω της όρασης του.


ΤΑ ΚΑΡΦΙΑ..

Καλλιόπη Ζιώγου


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

Πλησιάζει η ώρα των Πασχαλινών διακοπών..Έχεις ξεκινήσει τις ετοιμασίες; Ίσως..και με τις άλλες ετοιμασίες, τι έχει γίνει; Με τις «ετοιμασίες» για να μετέχεις στο Μυστήριο του Ευχελαίου και της Θείας Κοινωνίας, τη Μ. Εβδομάδα..είσαι έτοιμος; Ίσως όχι..Μα γιατί; Γιατί έχεις ακόμη στα χέρια σου τα καρφιά. Ποια καρφιά; Τα πάθη σου..


Θα συνεννοηθούμε επιτέλους;

 
 
του 
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
M.a Παιδαγωγού - Dph Φιλολόγου


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


Το ομιλείν και το ακούειν δεν είναι πράγμα τόσο απλούν όσον φαίνεται εξ αρχής. Είναι ολόκληρος τέχνη. Και εις το πεδίον αυτό θα έπρεπε να εισαχθούν οι νόμοι του ρυθμού και πρωτίστως η πειθαρχία η οποία διέπει τα μαθηματικά. Ώστε εάν η λογική έχη τους κανόνας της, η αποκατάστασις αμοιβαίας συνεργασίας, μεταξύ του ομιλούντος και του ακούοντος, έχει ανάγκη θεωρητικής εργασίας. Πολλάκις έχουν διατυπωθή κανόνες της τέχνης του να ομιλή κανείς καλά εις το κοινόν. Διδάσκουν καθ’ όμοιον τρόπον την τέχνην του ακούειν εις όσους η ηλικία διαφυλάττει ακόμη αυτό το προνόμιον. Αλλά πάντως κατεβλήθη προσπάθεια, όπως συνδεθή δια κοινού νήματος κάποιας διδασκαλίας αυτή η αρμονία η οποία πρέπει να ευρίσκεται εις την βάσιν του ομιλείν και ακούειν.


Κάποιοι νομίζουν πως σας ξέρουν...


Δρ Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου



ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

Τι είναι αυτό που μας δυσκολεύει τόσο πολύ στο να έρθουμε κοντά με την πατρική μας οικογένεια;

Η <ανυπαρξία ουσιαστικής σχέσης> θα μπορούσε να είναι μια απάντηση για αυτό το ερώτημα. Το οικογενειακό μας παρελθόν λειτουργεί ως πρόλογος για την ζωή μας και μεις καλούμαστε να αντιληφθούμε, να αφήσουμε πίσω μας αλλά και να διαφοροποιηθούμε από τακτικές και συμπεριφορές για να προχωρήσουμε. Ωστόσο η ιστορία της οικογένειας μας είναι ριζωμένη μέσα μας και η τελεία που εμείς θα κληθούμε να βάλουμε σε πάγιες τακτικες, σε στερεότυπικές αντιδράσεις, σε παγιωμένα αρχέτυπα θα μας στοιχίσει.Το τίμημα που θα πληρώσουμε; Το βίωμα της ψυχολογικής αποκλήρωσης.


2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΥΤΙΣΜΟ

 ΤΗΣ ΒΙΚΥΣ ΣΙΑΜΑΝΤΑ

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


            

  Σήμερα, 2 Απριλίου, είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για τον Αυτισμό, η οποία καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ το 2007 για πρώτη φορά στο γενικότερο πλαίσιο εφαρμογής «ενταξιακής» πολιτικής. Παρόμοιες δράσεις είναι η καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας Ατόμων με Σύνδρομο Down το 2006 (στο Πανεπιστήμιο Γενεύης), αλλά και της Ημέρας των Ατόμων με Αναπηρία (από τον ΟΗΕ το 1992). 

  Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση σε θέματα αναπηρίας είναι βασικές και καίριες κατά την άποψή μου. Αλλά πραγματικά μια ημέρα αρκεί για να θυμόμαστε ή να ενημερωνόμαστε για αυτά; Βλέποντας όλες τις ανακοινώσεις, τις ημερίδες άρχισα να προβληματίζομαι για το τι ακριβώς πετυχαίνουν στην ουσία. Οι στόχοι τους είναι σαφείς, ξεκάθαροι και ιδιαίτερα σημαντικοί. Αλλά ποια είναι τα αποτελέσματά τους; 

  Ο αυτισμός, όπως και κάθε άλλη αναπηρία αποτελεί μια μορφή διαφορετικότητας που πρέπει να τύχει άξια προσοχής και κατανόησης σε καθημερινή βάση. Η έννοια της διαφορετικότητας αφορά κάθε άνθρωπο ξεχωριστά σηματοδοτώντας τη μοναδικότητά του σε σχέση με τα ατομικά του χαρακτηριστικά, τα βιώματά του, τις εμπειρίες του, τις στάσεις και τις αντιλήψεις του. 

  Η διαφορετικότητα ως αξία στηρίζεται στην αναγνώριση, την αποδοχή και στο σεβασμό. Είναι μια διαρκής εξερεύνηση του άλλου, όπου διαφορετικά στοιχεία αναδεικνύονται και καλούνται να συνυπάρχουν μέσα σε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον που δεν καταπιέζει και αφήνει ελευθερία έκφρασης κάθε μορφής της. Το διαφορετικό αποτελεί κομμάτι της «ποιότητας», δηλαδή της ολότητας και της ύπαρξης ενός ανθρώπου. Και αυτή η «ποιότητα» είναι δύσκολο να γίνει κατανοητή σε μία μέρα! 

  Επομένως, η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση περί ζητημάτων αναπηρίας ναι είναι ιδιαίτερα σημαντική, αλλά κατ’ εμέ δεν θα έπρεπε να περιορίζεται εντός συγκεκριμένων χρονικών ορίων. Τα άτομα είτε φέρουν είτε όχι αναπηρία, οι οικογένειές τους, οι παιδαγωγοί τους, οι φίλοι τους, οι στιγμές τους υπάρχουν και αναπτύσσονται κάθε μέρα και κάθε λεπτό που περνά έχουν κάτι καινούριο να μας προσφέρουν. Τείνουν, όμως, να περνούν συνέχεια αόρατα μπροστά από τα μάτια μας, γιατί έτσι έχουμε μάθει να κάνουμε μεγαλώνοντας σε αυτήν την κοινωνία. 

  Στον κόσμο της αναπηρίας δεν ισχύει αυτό, γιατί κάθε μέρα είναι μια ημέρα αγώνα με όλους και με όλα. Κάθε μέρα η κοινωνία κρίνεται ανεπαρκής να ανταπεξέλθει. Και η γνώση αυτού έρχεται να παρουσιαστεί μέσα από αυτές τις Παγκόσμιες Ημέρες, οι οποίες για αυτό ακριβώς το λόγο αποκτούν νόημα. Όλα τα παραπάνω, ωστόσο, δε μπορούν να «χωρέσουν» σε μια μέρα! Τα αποτελέσματά τους, επομένως, φαίνεται να περιορίζονται και αυτά εντός συγκεκριμένων χρονικών ορίων, γιατί το ζήτημα είναι ότι η ανεπάρκειά της κοινωνίας, είναι ευρύτερη και όταν αγωνιστούμε όλοι γύρω από αυτό τότε ίσως κάτι μπορεί να αλλάξει και να μην είναι αναγκαίες αυτές οι Παγκόσμιες Ημέρες, οι οποίες φαίνεται να υπάρχουν για να «χρυσώνουν» το χάπι της αδιαφορίας!! 

  Είναι σημαντικό, λοιπόν, να δούμε πώς ο καθένας από εμάς σηματοδοτεί αυτές τις ημέρες, για ποιο λόγο και με ποιο σκοπό και τι δράσεις ακολουθεί για να πετύχει εν τέλει αυτό το σκοπό. Επιδιώκει να αλλάξει κάτι; Αν ναι, τι, για ποιο λόγο, με ποιο τρόπο και με τι αποτέλεσμα;

  



Τα Απόκρυφα Χριστιανικά Κείμενα και η Θεοτόκος


της
Ιωάννας Αρβανιτίδου

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ

Πολλά έχουν γραφτεί κατά καιρούς για τα «Απόκρυφα Ευαγγέλια». Ωστόσο, δεν υπάρχουν μόνο απόκρυφα ευαγγέλια, αλλά και απόκρυφες Αποκαλύψεις, απόκρυφες Επιστολές, απόκρυφες Πράξεις Αποστόλων κ.α. Γι αυτό τον λόγο ο όρος «Απόκρυφα χριστιανικά κείμενα» είναι ο πλέον δόκιμος γι αυτά τα κείμενα, τα περισσότερα από τα οποία είναι ανυπόγραφα, ενώ υπάρχουν και ορισμένα ψευδεπίγραφα.


Μήδεια: Μια παρεξηγημένη ηρωίδα




Το όνομα Μήδεια εδώ και χιλιάδες χρόνια έχει συνυφανθεί με τη μητροκτονία, την άκαρδη γυναίκα, τη δολοφόνο και άλλα αρνητικά πρότυπα συμπεριφοράς. Κι όμως, πρόκειται για μονόπλευρη θέαση του προσώπου αυτού, ενώ, όπως όλα τα πράγματα έχουν πάντα δύο όψεις, έτσι κι η προσωπικότητα αυτή είναι διττή. Η Μήδεια δεν ήταν πάντα σκληρή, δεν ήταν μοχθηρή ούτε παράφρων. Ήταν πολλά παραπάνω, που δυστυχώς οι περισσότεροι αγνοούν ή εσκεμμένα παραλείπουν, τα οποία την έπλασαν και την καθόρισαν για όλη της την πορεία.

Ποιά είναι όμως η Μήδεια; Πρόκειται για μια πανέμορφη βασιλοπούλα, κόρη του βασιλιά της Κολχίδος Αιήτη και της Ωκεανίδας Ιδυίας ή Εκάτης. Το γενεαλογικό της δέντρο δεν είναι τόσο ξεκάθαρο, ωστόσο φαίνεται με σιγουριά να έχει κάποιου είδους συγγένεια με τη μάγισσα Κίρκη, η οποία πιθανότατα ήταν θεία της και μάλιστα της έμαθε η ίδια την τέχνη της μαγείας, δυνατότατο όπλο και καθοριστικό για τη μοίρα της ηρωίδας. Ακόμη μια σημαντική αναφορά είναι η συγγένεια της με το θεό Ήλιο, του οποίου είναι εγγονή. Η βασιλοπούλα αυτή, λοιπόν, αρχίζει να γίνεται τραγική ηρωίδα από τη στιγμή της άφιξης του Ιάσονα στην Κολχίδα κατά την Αργοναυτική εκστρατεία. Ο Ιάσων έχει αναλάβει μια εξαιρετικά επικίνδυνη αποστολή, την αρπαγή, δηλαδή, του χρυσόμαλλου δέρατος από το άλσος του θεού Άρη, το οποίο φυλάει ένας άγρυπνος δράκος. Ο Ιάσων είναι το άτομο που πρόκειται να ανασύρει από την προσωπικότητα της Μήδειας κάθε γλυκό αλλά και αχρείο συναίσθημα, αυτός που θα δημιουργήσει μια σειρά από ψυχολογικές μεταπτώσεις στη γυναίκα αυτή και σταδιακά θα την οδηγήσει στην απόλυτη καταστροφή.

Είναι σημαντικό να καταλάβει κανείς το χαρακτήρα του Ιάσονα προκειμένου να ηθογραφήσει την ίδια τη Μήδεια έπειτα. Δεν γίνεται λόγος για έναν κακό ή μοχθηρό άνδρα, για κάποιο καταπατητή ή εκδικητή. Αντιθέτως, μιλάμε για ένα παιδί. Ο Ιάσων είναι παιδί ακόμα, άμαθο από δυσκολίες, χωρίς κάποιο ιδιαίτερο σωματικό ή πνευματικό χάρισμα, χωρίς ρώμη, δύναμη ή οξυδέρκεια. Η μοίρα επέλεξε αυτό το παιδί για μια σημαντική αποστολή, για την οποία είναι ο πλέον ακατάλληλος. Αν ήταν ο Οδυσσέας θα είχε ως όπλο το μυαλό του, αν ήταν ο Αχιλλέας θα είχε τη σωματική του δύναμη. Εκείνος ωστόσο έχει μονάχα την εξωτερική του ομορφιά. Με όπλο μόνο την ομορφιά θα καταφέρει να αποκτήσει όσα οι μεγάλοι ήρωες δεν απέκτησαν ποτέ: τη Μήδεια. Έχοντας αυτή τη γυναίκα στο πλευρό του θα πετύχει, θα σωθεί και θα γίνει πασίγνωστος για αρετές και κατορθώματα τα οποία, φυσικά, δεν του αρμόζουν. Με θεϊκή βοήθεια θα κερδίσει την καρδιά της Μήδειας, θα εκμεταλλευτεί τις ικανότητες και γνώσεις της πάνω στη μαγεία, θα τη χειραγωγήσει και τέλος θα την καταστρέψει. Πιο συγκεκριμένα, η Μήδεια, αψηφώντας, ή σωστότερα προδίδοντας τον πατέρα της, τον εφοδίασε με τα κατάλληλα μαγικά βότανα για να αναπληρώσει την σωματική δύναμη που του έλειπε, τον συμβούλεψε με σοφία για να αντιμετωπίσει κάθε εμπόδιο στους άθλους του και τον βοήθησε έπειτα να δραπετεύσει χωρίς να διστάσει να προδώσει για πρώτη φορά το συγγενικό αίμα. Όταν τίθεται το θέμα της ασφάλειας του Ιάσονα και της σώας διαφυγής του, η Μήδεια αρχίζει να γίνεται αδυσώπητη. Παραβιάζει για ακόμη μια φορά τους κανόνες, προδίδει ξανά τον πατέρα της και απαγάγει τον ίδιο της τον αδερφό, χρησιμοποιώντας τον ως ασπίδα κατά του πατέρα της που διώκει τον Ιάσονα. Μάλιστα, για να σιγουρευτεί πως ο Αιήτης δε θα θέσει σε κίνδυνο την αναχώρηση, προχωρά στο βιαιότατο θάνατο με διαμελισμό του αδελφού της Άψυρτου. Αυτή η απάνθρωπη κίνηση δε γίνεται για λόγους εκδίκησης, ούτε για αυτοάμυνα. Είναι αποτέλεσμα τυφλής αγάπης. Μπροστά στα αισθήματα της για τον Ιάσονα δεν υπολογίζονται συγγένειες, νόμοι, αιδώς ή άλλες αξίες. Ωστόσο, η θυσία της Μήδειας δε σταματάει εδώ, ούτε η απόδειξη της αγάπης της. Ο Ιάσων, έχοντας γλιτώσει το θάνατο, βρίσκει διαφυγή χάρη στις τέχνες της γυναίκας αυτής, αφού περιπλανιέται σε κάποιες ακόμα περιοχές, όπως την Κρήτη, όπου η Μήδεια καταφέρνει να εξολοθρέψει τον Τάλω, και την Ιωλκό, όπου πείθει τις κόρες του βασιλιά Πελία να τον σκοτώσουν με φρικτό τρόπο, σώζοντας ξανά τον Ιάσονα αλλά και παίρνοντας εκδίκηση για τις δοκιμασίες στις οποίες τον εξέθεσε. Ιάσων και Μήδεια καταλήγουν έπειτα στην Κόρινθο, έχοντας παντρευτεί και αποκτήσει μαζί δύο ή κατ' άλλους τρία παιδιά. Η Μήδεια έχοντας κάνει κυριολεκτικά τα πάντα για τον άνδρα που αγάπησε, ζει μερικά χρόνια ευτυχίας ώσπου εκείνος δείχνει για άλλη μια φορά με το σκληρότερο τρόπο πόσο ανάξιος της αλλά και εγωιστής είναι: Δέχεται την πρόταση του βασιλιά Κρέοντα να παντρευτεί την κόρη του, Γλαύκη, με την πρόφαση πως κάτι τέτοιο θα εξασφάλιζε λαμπρό μέλλον στα παιδιά του. Έτσι, η Μήδεια προδόθηκε από τον άνδρα για τον οποίο πρόδωσε και αψήφησε τα πάντα, μόλις άρχισε να γερνάει και να σβήνει η εξωτερική της ομορφιά ή όταν σωστότερα, όταν έπαψε να του είναι χρήσιμη.

Έχοντας, λοιπόν, παρακολουθήσει όλη την πορεία της Μήδειας, καταλήγουμε εύλογα στο συμπέρασμα πως από τη στιγμή που γνώρισε τον Ιάσονα άρχισε σταδιακά η παρακμή της: πρόκειται για μια γυναίκα που διέπραξε μια σειρά από άνομες πράξεις, αθετώντας νόμους θεϊκούς και ανθρώπινους, διέπραξε υπεράριθμες δολοφονίες, μη διστάζοντας να σκοτώσει ακόμα και τον ίδιο της τον αδερφό, εξαπάτησε τον πατέρα της, τον οποίο καταδίκασε σε αιώνιο πένθος και εξαχρείωση, εκδιώχτηκε από την πόλη της και έγινε μισητή από όλους. Όλα αυτά έγιναν για χάρη ενός άνδρα ο οποίος καθ' όλη την πορεία του δεν έδειξε τίποτα άλλο παρά δειλία, εγωισμό, αδυναμία και διάθεση να εξυπηρετήσει μονάχα το προσωπικό του συμφέρον, αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Σε αυτή τη γυναίκα, που πρόδωσε τα πάντα, αποφάσισε πως άξιζε η εγκατάλειψη όταν του προσφέρθηκε μια πιο συμφέρουσα πρόταση, με τον πλέον ατιμωτικό τρόπο. Η Μήδεια πλέον βρίσκεται χωρίς οικογένεια, χωρίς σύζυγο, χωρίς βοήθεια και πρόκειται να εξοριστεί σύντομα από την Κόρινθο. Ουσιαστικά βρίσκεται μετέωρη χωρίς καμία σωτηρία, οπότε η λύση για αυτήν είναι μία. Παίρνοντας την πιο δύσκολη απόφαση, καταστρώνει το σχέδιο εξόντωσης της αντιζήλου της και του βασιλιά, χρησιμοποιώντας ως μέσο τα ίδια της τα παιδιά, κομιστές των θανατικών της μαγικών. Αφού έχει ολοκληρωθεί το σχέδιο της, τελευταία πράξη στο δράμα της ζωής της αποτελεί η δολοφονία των παιδιών της με τα ίδια της τα χέρια. Από όλη την παραφροσύνη της, ο μόνος που τελικά παραμένει σώος είναι η πηγή όλων των δεινών, ο Ιάσων. Σωματικά ακμαίος θα παραμείνει πίσω να θρηνεί τη ζωή του που χάθηκε, τη νέα του γυναίκα που δε ζει πια και το χαμό των παιδιών του που δε μπόρεσε καν να αποχαιρετήσει. Ο ήρωας αυτός επιδίωκε διαρκώς μιαν καλύτερη τύχη, καταλήγοντας τέλος να χάνει τα πάντα εκτός από τη ζωή του.

Συνοψίζοντας όλα τα παραπάνω, φαίνεται πως η Μήδεια δεν είναι απλά μια άκαρδη μάνα ή μια ψυχρή δολοφόνος. Ήταν ένα κορίτσι που έχασε τον έλεγχο όταν ερωτεύτηκε, μεταμορφώθηκε σε μια γυναίκα ικανή να διαπράξει κυριολεκτικά τα πάντα για χάρη του έρωτα και κατέληξε ένα άτομο χαμένο που χρησιμοποιεί τα τελευταία της όπλα προκειμένου να φύγει από τη σκηνή με το κεφάλι ψηλά. Σαφώς, οι πράξεις της ήταν σκληρές, ωστόσο ποιος μπορεί να είναι λογικός όταν ερωτεύεται; Ό, τι κι αν έκανε, σίγουρα είναι μια δυναμική γυναίκα, ικανή να ρισκάρει, να θυσιάσει ό, τι αγαπάει περισσότερο και να δώσει την ψυχή και το σώμα της, όλο της το είναι σε ότι πιστεύει. Είναι μια τραγική και συγχρόνως παρεξηγημένη ηρωίδα, θύμα της μοίρας αλλά και εξαιρετικά δυνατή αγωνίστρια με σαγηνευτικά όπλα, που υποτάσσεται στον έρωτα, τη ζήλια, τη νιότη που δε μπορεί να ανταγωνιστεί, την αχαριστία.


Mastronarde, D. J. (2006). Ευριπίδου Μήδεια, μτφρ. Δήμητρα Γιωτοπούλου. Αθήνα: Πατάκης

Charles Rowan Beye (1982). Epic and Romance in the Argonautica of Appolonius. Southern Illinois University Press: ed. John Gardner.

Richard Hunter (1993). The Argonautica of Apollonius. Cambridge.




Για λύσεις που εμπεριέχουν απώλειες



Δρ Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ



-Ποια είσαι; την ρώτησα

-Είμαι κάποια που ακροβατεί ανάμεσα στην αποδοχή και την απόρριψη. Κείνη η απόρριψη σουβλιά μες στη ψυχή μου. Με απόρριπτουν για τα όσα πιστεύω, για τα όσα γνωρίζω για όσα πρεσβεύω. Ίσως η λύση είναι να είσαι ένα καλοβολεμένο ανθρωπάκι. Να είσαι ένα πιόνι στην σκακιέρα του συστήματος. Για να κερδίζουν οι λίγοι από τους πολλούς. Αυτοί οι λίγοι με τις όποιες γνώσεις περιμάζεψαν δίχως να αφομοιώσουν καλά καλά πορεύτηκαν με πλάνα ψιλώματα. Την γνώση την αφομοιώνεις ζυμώνοντας την μέσα από σένα. Γνωρίζεις καλά κάτι όταν μπορείς να το αναπαραγάγεις, όταν μπορείς να του ασκήσεις κριτική, όταν μπορείς να το αλλάξεις, να το συγκρίνεις, να το πάρεις ένα βήμα πιο κάτω. Στείρες γνώσεις έχουν οι στείροι άνθρωποι. Η γνώση είναι εκ φύσεως δημιουργική, δεν μπαίνει σε καλούπια και δεν ακολουθεί κανονιστική πορεία. Δεν τελειώνει η γνώση, είναι ατέρμονη και πορεύεται προς το άπειρο.


Υπήκοοι της Δημοκρατίας των συμφερόντων



Δρ Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου


ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


Από την απαρχή της νέας ταυτότητας της πραγματικότητας, αυτής της πραγματικότητας που παρουσιάζεται ως πραγματική από τα ΜΜΕ έχουν εφερευθεί πολλοί τρόποι ελέγχου της σκέψης οι οποίοι τρόποι αναπτύχθηκαν σε δημοκρατικές κοινωνίες.