Τα ρήματα εις «-άζομαι»



τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-Πτυχιούχου Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Μεταπτυχιακοῦ Ἐφηρμοσμένης Παιδαγωγικῆς
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Ὑποψηφίου Διδάκτορος Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν



ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ


«Προσῆλθεν αὐτῷ ἄνθρωπος γονυπετῶν αὐτὸν καὶ λέγων· Κύριε, ἐλέησόν μου τὸν υἱόν, ὅτι σεληνιάζεται καὶ κακῶς πάσχει· πολλάκις γὰρ πίπτει εἰς τὸ πῦρ καὶ πολλάκις εἰς τὸ ὕδωρ.» Η Κραυγή αγωνίας του πατρός προς τον Ιησού είναι αύτη: «Κύριε, λυπήσου καί σπλαχνίσου τό παιδί μου, διότι σεληνιάζεται καί ὑποφέρει ἄσχημα, ἀλλά καί κινδυνεύει τόν ἔσχατο κίνδυνο. Διότι πολλές φορές πέφτει στή φωτιά, καί πολλές φορές στό νερό, καί κινδυνεύει ἔτσι νά καεῖ ἤ νά πνιγεῖ.»

Θα μείνω εις το ρήμα «σεληνιάζεται» ή «σεληνιάζομαι» αν προτιμάτε… Όλοι το αφήνουν ανερμήνευτο… διότι όλοι πάνω κάτω το θεωρούν ταυτόσημον του «δαιμονίζεται». Και τη σχέσιν έχει η σελήνη μετά των δαιμόνων; Και είναι άρα γε το ρήμα σύνθετο ή κάτι άλλο; Ας δούμε κι άλλα ρήματα σε –άζομαι. Ματιάζομαι, Εκστασιάζομαι, Υποψιάζομαι, Βιάζομαι, Παραμυθιάζομαι, Ετοιμάζομαι, Χρειάζομαι, Παθιάζομαι, Ασπάζομαι, Εκφράζομαι, Γυμνάζομαι, Ασπάζομαι, Αρπάζομαι… κ.α

Το ρήμα «ἃζομαι» στην αρχαία ελληνική θρησκεία έχει τη σημασία της εκδηλώσεως φόβου προς το Θεό. Σε παλαιότερο λεξικό ο όρος αυτός προέρχεται από τη λέξη «άγος» ή «άζω», που έχει την έννοια του καθαρού, ιερού, σεβάσμιου… αλλά δεν μπορώ να καταλλάβω πόσο ιερότητα δύνανται να περιέχουν λέξεις ως μερικές εκ των ανωτέρω, φερ’ ειπείν Ματιάζομαι, Βιάζομαι, Παθιάζομαι… κτλ.

Να σας πώ λοιπόν ότι δέον να έχομεν υπόψιν δύο ρήματα «άζω»… το ένα με δασεία «ἃζω» και «ἃζομαι» που τω όντι σημαίνει «σέβομαι» και το άλλο με ψιλή «ἂζω» και παθ. «ἂζομαι» που σημαίνει «ξηραίνω» και «ξηραίνομαι». Υπολανθάνω ότι η άγνοια αυτού του δεύτερου «ἂζω» στους πολλούς είναι που προκαλεί αμηχανία.

Όταν λοιπόν λέγω «ματι-ἂζομαι» φυσικά εννοώ ότι το κακόν μάτι τινός αποξηραίνει με έως θανάτου, μου απομυζά την ενέργειαν και την ζωήν και όχι βέβαια ότι το μάτι τινός με σέβεται… Όταν λέγω πάλι «παθι-ἂζομαι» σαφώς εννοώ ότι το κακόν πάθος μου ευθύνεται δια την αποξήρανσιν της ψυχής μου. Ούτως και το παράδειγμα το οποίο έφερα εις την αρχή, αυτό του «σεληνι-ἀζομένου» νέου δεν δηλοί τίποτα άλλο παρά το γεγονός ότι ο παίς εκείνος, εξηραίνετο υπό της Σελήνης, υπό του δαίμονος, όστις του απομυζούσε την ζωή ολίγον κατ’ ολίγον. Η Σελήνη βέβαια εις τον αντίποδα του Ηλίου της πηγής της ζωής, είναι η πηγή του θανάτου. Χαριτολογών τώρα, ετούτο αν εγνώριζον πολλοί, νομίζω δεν θα έκαμαν ουρές ξάγρυπνοι τας νύχτας του Αυγούστου, ίνα ίδουν την παν-Σέληνον. Κατά αυτόν τον τρόπον και το «Υποψι-ἂζομαι» δηλοί ότι κατακαίομαι εκ της υποψίας, το «Βι-ἂζομαι» ότι η σπουδή μου, η βιασύνη μου απομυζά όλην την ενεργειάν μου κτλ.

Απεναντίας, όταν ρήμα τι εις –αζομαι έχει θετικήν σημασίαν, τότε σαφώς τούτο έλκει εκ του «ἃζομαι». Φερ’ ειπείν όταν λέγω «ἐκ-φρ-ἃζομαι» σαφώς υπονοώ ότι έξω εκ των έσω φημί, λέγω τι ιερώς, ότι εκ-μυστηρεύομαι κοινώς. Το ίδιο όταν λέγω «ἀσπ-ἃζομαι» ότι ιερώς, σεβόμενος τινά του αποδίδω ασπασμόν κτλ.

Νομίζω τώρα όλα είναι καθαρά εις τον καθένα. Αρκεί να ενθυμούμεθα το ρ. «ἂζομαι».


DMCA.com Protection Status Copyrighted.com Registered & Protected


author image

About the Author

This article is written by: Φιλόλογος Ερμής - He has already written over 2.200 articles for Φιλόλογος Ερμής. He has Graduate Diploma in Classical Philology, Postgraduate Diploma in Applied Pedagogic, and is Candidate Doctor(Dph) of Classical Philology. Stay touch with him or email him