Ἡ Νῆσος τῶν Λεπρῶν

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Μια μικρή χερσόνησος μήκους τριών μιλίων, η χερσόνησος της Σπιναλόγγας, είναι παράλληλη προς την δυτική ακτή του κόλπου του Μεραμπέλου και τέλος καταλήγει προς βορρά σε νησί που είναι βραχώδες και άγονο και ως που πριν κάποια χρόνια ήταν τόπος μεγάλης τραγωδίας. Η χερσόνησος αυτή είναι η αρχαία Καλυδώνα. Οι Βενετοί όμως, όταν την κυρίευσαν τω 1205, από το σχήμα της την ωνόμασαν Σπίνα Λόγγα, όνομα που σημαίνει το «μακρύ αγγάθι» και έχει μεταφρασθεί επίσημα σε Μακρακάνθη.

 

Πρίν από το 1526 το βραχώδες τούτο νησί ήτο ενωμένο με την απέναντι χερσόνησο της Σπιναλόγγας με έναν χαμηλό ισθμό πλάτους 50 μ. που τον έκοψαν οι Βενετοί. Ο ισθμός σιγά σιγά έγινε και πάλι στεριά, τον ξαναέκοψε όμως ο γαλλικός στρατός κατοχής τω 1897. Το έτος 1579 οι Βενετοί έχτισαν πάνω στο βραχώδες τούτο νησί ένα φρούριο που το κράτησαν και μετά την άλωση της Κρήτης από τους Τούρκους, από το 1669 δηλαδή ως το 1715. Σε αυτό το μεσαιωνικό φρούριο η νεαρή Κρητική Πολιτεία ίδρυσε τον Οκτώβρη του έτους 1904 λεπροκομείο που ήταν το μόνο που ως πριν λίγα χρόνια υπήρχε σε όλην την Ελλάδα.

Εκεί μέσα έκλειναν υποχρεωτικά τους λεπρούς όλης της χώρας που συλλαμβάνονταν βιαίως από τα σπίτια τους κι εγκαταλειμμένοι εκεί μέσα από τους ανθρώπους τερμάτιζαν οικτρά τις μέρες τους, μέσα σε πολύ αθλιότητα που την μετρίαζε κάπως μια μικρή περίθαλψη. Δύο εκατοντάδες περίπου λεπροί κατοικούσαν σε μικρά σπιτάκια, εν ώ η πύλη του φρουρίου τους απομόνωνε για όλην τους την ζωή από τον υπόλοιπο κόσμο.

Σήμερα όμως η Μακρακάνθη, αληθινή παλιά «Νήσος του Διαβόλου», έπαψε να στεγάζει το λεπροκομείο, που έχει μεταφερθεί σε άλλα πολιτισμένα ιδρύματα, όπου οι χανσενικοί ασθενείς, κοινώς οι λεπροί έχουν πλήρη περίθαλψη, χωρίς παράλληλα να εξαναγκάζονται σε απόλυτη απομόνωση από την κοινωνία των ανθρώπων.