Ο μέλλοντας και ο αόριστος των ενρινόληκτων και υγρόληκτων ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής



της
Αλεξάνδρας Μπογατσά




Ο ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΤΩΝ ΕΝΡΙΝΟΛΗΚΤΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΟΛΗΚΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ


Ορισμός
Ενρινόληκτα ονομάζονται τα ρήματα που έχουν χαρακτήρα -μ-, -ν- και υγρόληκτα εκείνα που έχουν χαρακτήρα λ, ρ
π.χ.: γέμ-ω, μέν-ω, βούλ-ομαι δέρ-ω κ. ά.



ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

ΑΠΟ ΤΟ 2001 - 2011



Θέματα Έκθεσης στις Πανελλαδικές Εξετάσεις από το 2001 έως το 2011


ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΘΕΜΕΛΙΩΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ



 
του
Γεωργίου Ν. Κωνσταντινίδη Μ.Α.                                                                  Φιλολόγου- Θεολόγου



Η σημερινή ημέρα, αφιερωμένη στη μνήμη των τριών Ιεραρχών, είναι απολύτως ταυτισμένη και με  την Παιδεία μας. Και βεβαίως, όχι τυχαία. Οι τρεις Ιεράρχες είναι οι πρωτεργάτες της θεμελίωσης ενός νέου προσανατολισμού της Παιδείας: η σύνθεση ελληνικής Παιδείας και Χριστιανισμού είναι στα χρόνια τους και χάρη στις προσπάθειές τους μία πραγματικότητα.
Ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος συμβολίζουν αξίες απαραίτητες για την ορθή αγωγή και εκπαίδευση των νέων μας: την ενότητα της πίστεως, το ακαταγώνιστο της φιλίας, τη δύναμη της αγάπης, την ομορφιά του αληθινού ανθρώπου, του μαχητή- του «μπροστάρη» αν θέλετε- στους κοινωνικούς αγώνες για ελευθερία και δικαιοσύνη, για ισότητα και ειρήνη. Οι άνθρωποι των γραμμάτων και της επιστήμης, όσοι ασχολούνται με την παιδεία και την αγωγή της νεότητας, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, από τα νηπιαγωγεία μέχρι και τα πανεπιστήμια, τιμούν και πρέπει να τιμούν ιδιαίτερα τους τρεις αυτούς οικουμενικούς δασκάλους, γιατί συνδύασαν στη ζωή αρμονικά και γόνιμα την ανθρώπινη γνώση και σοφία με τη χριστιανική πίστη και την ευαγγελική ζωή.
Πρέπει λοιπόν πάντοτε να θυμόμαστε τους πνευματικούς μας αυτούς ηγέτες, για να παίρνουμε μαθήματα από την αρετή τους και να παρακινούμαστε σε μίμηση της υποδειγματικής σε όλα ζωής τους. Για να οδηγηθούμε όμως στη δημιουργική μίμηση, πρέπει να πλησιάσουμε τους μελίρρυτους ποταμούς της θείας και ανθρώπινης σοφίας με πνεύμα μαθητείας, με διάθεση ειλικρινή και απροκατάληπτη, με πείνα  και δίψα πνευματική και να αφουγκρασθούμε τα θεία λόγια τους.
Ας θυμηθούμε λοιπόν μαζί τα σημαντικότερα σημεία της ζωής και του έργου τους. Οι τρεις μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας έζησαν το δεύτερο μισό του 4ου μ.Χ. αι. Σπούδασαν σε ελληνικές σχολές, μελέτησαν τα κλασικά κείμενα, έτυχαν γενικά άρτιας κλασικής εκπαίδευσης, ανατράφηκαν χριστιανικά, έζησαν και αφομοίωσαν τους πνευματικούς θησαυρούς της αρχαιότητας, εμβάθυναν σε αυτούς και άντλησαν «από τα μεταλλεία αυτά υλικόν».  Χάρη στην ευρυμάθεια και τη διορατικότητά τους, αντιλήφθηκαν και αναγνώρισαν την τεράστια σημασία και την πνευματική δύναμη της ελληνικής παιδείας και έδωσαν σε αυτήν την αρμόζουσα θέση σε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα των Βυζαντινών καθώς και στο σύστημα αγωγής των νέων χριστιανών. ΄Ηδη από τον 5ο αι. μ.Χ. άρχισε η Εκκλησία να τους τιμά στην Ανατολή πρώτα και σύντομα και στη Δύση. Ταυτόχρονα, τα έργα τους μεταφράστηκαν και διαδόθηκαν στις γλώσσες όλων των χριστιανικών λαών.
Με την προσπάθειά τους συντελείται η σταδιακή μεταφορά της αρχαίας κληρονομιάς στο βυζαντινό χώρο και έπαιξαν λίγο ή πολύ σαφή ρόλο ως γέφυρα στην πολιτιστική και πνευματική ιστορική συνέχεια. Σ’ αυτούς οφείλεται η τελική σύνθεση του νεοπλατωνισμού και της χριστιανικής διδασκαλίας, που εφοδίασε το χριστιανισμό με θεωρητικές βάσεις και τον επέβαλε στους πνευματικούς κύκλους για πρώτη φορά. Οι τρεις Καππαδόκες Πατέρες θεωρούσαν την κλασική       παιδεία όχι ως απόβλητο, αλλά ως αναγκαίο προπαιδευτικό στάδιο, που οδηγούσε στην καλύτερη κατανόηση των χριστιανικών αληθειών. Εύλογα, λοιπόν, αντιλαμβάνεται ο καθένας γιατί μιλάμε σήμερα για αυτούς σαν να είναι σύγχρονοί μας, αξεπέραστοι από το χρόνο. Η ανοιχτή και ξεκάθαρη σκέψη τους, το ενδιαφέρον τους για τον άνθρωπο εν γένει, ανεξάρτητα από εθνικές ή θρησκευτικές διαφορές, η τρυφερή και ζεστή αντιμετώπιση των νέων, τους αναδεικνύουν σε διαχρονικούς δασκάλους, σε οικουμενικούς Πατέρες, σε άριστους οδηγούς μιας κοινωνίας όπως η σημερινή, πολυπολιτισμικής και τόσο περίπλοκης, που έχει μεγάλη ανάγκη από πνευματικούς οδηγούς του διαμετρήματός τους.
 Ο Μέγας Βασίλειος προτρέπει τους χριστιανούς να σέβονται τα έργα των «έξωθεν συγγραφέων». Θεωρεί ότι η Παιδεία είναι ωφέλιμη αγωγή για την ψυχή. Ευρυμαθέστατος ο ίδιος, φρονούσε ότι οι νέοι πρέπει να μελετούν όλα εκείνα τα κείμενα τα οποία βοηθούν στην ηθική εξύψωση, και ιδίως την ποίηση του Ομήρου. Οι εκπαιδευτικές προτάσεις του θα μπορούσαν να αποτελούν σύγχρονες προτάσεις για τα αναλυτικά προγράμματα των σχολείων μας, και ίσως ορισμένοι, που δεν γνωρίζουν καλά τα πράγματα ή κρατούν ηθελημένα μία δύσπιστη στάση απέναντι στην εκκλησία και του κατά πόσον αυτή μπορεί να συνδεθεί με την έννοια της Προόδου, θα εκπλαγούν ακούγοντας τα μορφωτικά παραδείγματα που παρελαύνουν μέσα από το έργο του: ο ΄Ομηρος, ο Πλάτων, ο Ευριπίδης, ο Σωκράτης, ο Θέογνης, ο σοφιστής Πρόδικος, οι αθλητές Πολυδάμας και Μίλων, ο μουσικός Τιμόθεος, ο Πιττακός, ο Διογένης, ο Πυθαγόρας, ο Αρχίλοχος. Για το Μέγα Βασίλειο όλοι αυτοί οι «ρητήρες λόγων» και «πρηκτήρες έργων» είναι σε θέση να προπαιδεύσουν τους χριστιανούς νέους στην καλύτερη κατανόηση των ιερών βιβλίων. Μέσα λοιπόν σε μια εποχή που η αρχαιότητα θεωρούνταν ειδωλολατρική και τα αρχαία γράμματα ρίπτονταν «εις τον κάλαθον των αχρήστων», ο Μέγας Βασίλειος άντλησε από την αρχαία σοφία άπειρα παραδείγματα, χρήσιμα για την αγωγή των παιδιών. Προχώρησε όμως και πέρα από αυτό, κατέθεσε συγκεκριμένες και ρηξικέλευθες προτάσεις για το πού πρέπει να χτιστούν σχολεία, για το πώς πρέπει να λειτουργούν αυτά, για το τι πρέπει να διδάσκεται εκεί, ώστε οι νέοι να αντλούν τη μεγαλύτερη δυνατή ωφέλεια.
Το χριστιανικό ανθρωπισμό του Μεγάλου Βασιλείου διαπιστώνουμε στο παραινετικό σύγγραμμα με τίτλο «προς τους νέους, όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων». Το έργο αυτό είναι επιστολικού τύπου πραγματεία, απευθυνόμενη προς τους ανεψιούς του, οι οποίοι σπούδαζαν σε εθνικές φιλοσοφικές σχολές. Η παραίνεση αυτή αποσκοπεί στην εκτίμηση της αξίας και της σημασίας που έχει για ένα χριστιανό η Παιδεία δια μέσου της ελληνικής λογοτεχνίας και φιλοσοφίας. Ο Βασίλειος αποτελεί για όλους μας πρότυπο δασκάλου. Δεν περιορίζεται σε θεωρητικές συμβουλές και κανόνες, αλλά περνά σε πρακτικές προτάσεις. Προσωπικά, ως Διευθυντή Εκπαίδευσης, ο λόγος του μου τραβά ιδιαίτερα το ενδιαφέρον: απλές, αλλά μεστές και ουσιαστικές εκπαιδευτικές προτάσεις. Για να προστατέψει τις αθάνατες ψυχές των ανεψιών του, τους θέτει το εξής ερώτημα: πώς μπορεί να ωφεληθεί κανείς από την ελληνική γραμματεία; Ο ίδιος δίνει την απάντηση: αρχίζοντας από τους ποιητές, λέει ότι πρέπει οι νέοι να ενδιαφέρονται και να αγαπούν όσους ασχολούνται με τις πράξεις και τα λόγια των ενάρετων ανθρώπων, ενώ πρέπει να απορρίπτουν όλα τα παραδείγματα ασωτείας. Ο Ποιμενάρχης τονίζει επίσης ότι είναι ανάγκη να αποφεύγουν τη μίμηση της τέχνης των ρητόρων που ψεύδονται και να δέχονται εκείνα τα έργα τους, στα οποία επαινούν την αρετή. Κάπως έτσι δεν πρέπει να λειτουργούν και σήμερα οι νέοι μας; Οι προσλαμβάνουσες σήμερα είναι ποικίλες, ο καταιγισμός των πληροφοριών διαρκής, και εμείς οφείλουμε να βοηθήσουμε τους μαθητές μας να κρατήσουν από όλα όσα ακούν και βλέπουν μόνο τα χρήσιμα και τα ωφέλιμα.
Το έργο απέκτησε πολλούς θαυμαστές στη Δύση, κυρίως την εποχή της Αναγέννησης, οπότε και εκδόθηκε πολλές φορές, γιατί θεωρούνταν η πιο σπουδαία μαρτυρία για την αξία των ανθρωπιστικών σπουδών.
Ζωηρότατη όμως είναι και η επίδραση των έργων του Γρηγορίου του Θεολόγου σε Ανατολή και Δύση. Πολλές μεταφράσεις των έργων του κυκλοφόρησαν από την Αναγέννηση έως σήμερα στις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Η βιβλιογραφία άλλωστε για το έργο του είναι ιδιαίτερα πλούσια. Ο Γρηγόριος συνιστούσε στους μαθητές να μελετούν «βίβλους ποιητών». Απευθυνόμενος προς το Σέλευκο, στο έργο του Έπη Ιστορικά και στο κεφάλαιο «περί εαυτού» του δίδει ποικίλες συμβουλές. Στον Επιτάφιο Λόγο του για το φίλο του, το Μέγα Βασίλειο, τονίζει την αξία της Παιδείας, τόσο της χριστιανικής, όσο και της κλασικής. Επισημαίνει ότι είναι ανάγκη να αντλείται από την κλασική παιδεία ό, τι είναι χρήσιμο και θα συντείνει στη θεοσέβεια και στον εμπλουτισμό της γνώσης. Συνιστούσε η μελέτη της Αγίας Γραφής να γίνεται κατά τη διάρκεια της κατώτερης εκπαίδευσης, ενώ τόνιζε ότι η ελληνική παιδεία μπορεί και πρέπει να υπηρετεί τη χριστιανική εκπαίδευση. Θεωρεί λανθασμένη τη στάση ορισμένων χριστιανών που απορρίπτουν την κλασική παιδεία και δεν την αποδέχονται ως εσφαλμένη και επικίνδυνη. Εκφράζει έτσι την ανθρωπιστική του θέση για την αναγκαιότητα της σύνθεσης του χριστιανικού με το ελληνικό ιδεώδες σε κοινή και ενιαία εκπολιτιστική δύναμη, τη δύναμη του λεγόμενου ελληνοχριστιανικού πολιτισμού.
Για την αναγκαιότητα μελέτης της Αγίας Γραφής έκανε λόγο και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος.  Η Αγία Γραφή, ωστόσο, δε δίδασκε «την τέχνη της συλλογιστικής», που ήταν απαραίτητη για την υπεράσπιση της αληθινής πίστης. Τα εθνικά κείμενα θεωρούνταν, στο πλαίσιο αυτό, αναγκαία για την άσκηση του μυαλού και για την απόκτηση ευγλωττίας. Ακόμη και ο τόσο «αυστηρός ηθικολόγος», ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, δεν καταδικάζει την παρακολούθηση των κανονικών (πέραν των θρησκευτικών) σχολείων, αλλά τη θεωρεί δεδομένη. Ο ίδιος σπούδασε στην Αντιόχεια κοντά σε χριστιανούς δασκάλους αλλά και  στον εθνικό Λιβάνιο, ο οποίος τον προόριζε ως διάδοχό του στην εθνική σχολή του.
Την αξία της Παιδείας και της Αγωγής εξαίρει ο ιερός Χρυσόστομος σε ειδική μελέτη του περί κενοδοξίας και όπως δει τους γονέας ανατρέφειν τα τέκνα. Οι απόψεις του θα έβρισκαν σύμφωνους πολλούς από εμάς που ασχολούμαστε ενεργά με την Παιδεία. Τονίζει πως επειδή καμιά πρόνοια δεν λαμβάνεται για την Παιδεία, για την οποία λέει ότι «της τέχνης ταύτης ουκ έστιν άλλη μείζων», επικρατεί στον κόσμο η κακία. Και ενώ όλοι οι γονείς αποστέλλουν τα παιδιά τους να μάθουν ανάγνωση και μουσική, κανείς δεν ενδιαφέρεται πώς θα μορφωθεί η ψυχή τους. Μήπως κάτι τέτοιο δεν ισχύει και σήμερα; Δε θα έπρεπε και σήμερα να ενδιαφερθούμε όλοι μας, όχι μόνο για την παροχή γνώσεων, αλλά και για τη βιωματική μάθηση, για μια μάθηση που θα τρέφει την ψυχή και το πνεύμα; Ο Χρυσόστομος κατέχει βέβαια την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, και μάλιστα την αριστοτελική και την πλατωνική, τις παιδαγωγικές του όμως αντιλήψεις αντλεί αφενός από τη βαθιά γνώση της ψυχολογίας του παιδιού, αφετέρου από τη «ζέουσαν» πίστη στη θρησκεία, η οποία τον εμπνέει σε υψηλούς οραματισμούς.
Μέγας Βασίλειος, Γρηγόριος ο Θεολόγος, Ιωάννης ο Χρυσόστομος: οι τρεις μεγάλοι Ιεράρχες της τρισηλίου θεότητος. Υποστήριξαν με τα έργα τους, το κύρος τους και γενικά τη διδασκαλία τους τη διατήρηση της κλασικής παιδείας και συνέβαλαν στη διαμόρφωση του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού, της ελληνοχριστιανικής παιδείας. Με απλότητα αναπτύσσουν την ωφέλεια της κλασικής παιδείας, η οποία προπαρασκευάζει για την κατανόηση της Αγίας Γραφής, με τα παραδείγματα των καλών και κακών πράξεων καθώς και με τις καλές και ηθικές ιδέες που περιέχονται στα συγγράμματα των ποιητών, λογογράφων και ρητόρων. Η ελληνική παιδεία είναι χρήσιμη για την κατανόηση των «απορρήτων», των χριστιανικών γραμμάτων. Αξίζει κατά τους Ιεράρχες η μελέτη των κλασικών συγγραφέων, η ευρεία γνώση και μάθηση, γιατί η Παιδεία διαπλάθει το ήθος, το χαρακτήρα, την προσωπικότητα του ανθρώπου. Η θετική στάση τους απέναντι στην κλασική παιδεία συνετέλεσε τα μέγιστα, ώστε η μετέπειτα Βυζαντινοί να μελετούν με αγάπη τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς παράλληλα με τη Βίβλο και τα Πατερικά Κείμενα.
30η Ιανουαρίου, η ημέρα των τριών Ιεραρχών, η ημέρα των γραμμάτων. Ο Βασίλειος υπήρξε ένας Έλληνας δάσκαλος, ο οποίος απέδωσε τεράστια σημασία στα καλά έργα, χάρη στο Γρηγόριο η ακρόπολη του πνευματικού πολιτισμού κερδήθηκε για την πίστη, ο Χρυσόστομος έχει να μας δώσει ένα συγκεκριμένο μάθημα για τις σχέσεις εκκλησίας και κοινωνίας. Ανέπτυξαν και ανέλυσαν την ιδανική μορφή κοινωνικής ζωής. Αρνούνται ότι μπορεί σε μια κοινωνία να είναι κάποιος δούλος λόγω πολιτικών και κοινωνικών δεδομένων. Είναι αντίθετοι στη διάκριση πλούσιων και φτωχών. Οι ιδέες τους παραμένουν διαχρονικές και συχνά ζητούμενα της εποχής μας. Είναι αυτοί που πρώτοι αναφέρθηκαν στον τρόπο συμπεριφοράς των μαθητών στην τάξη και έξω από αυτήν, στους τρόπους και μεθόδους διδασκαλίας των μαθημάτων, στους δασκάλους και τα σχολικά κτίρια, ώστε να είναι υγιεινά και έξω από τις πόλεις, ενώ πρότειναν και παιδαγωγικά κίνητρα για τους μαθητές.
Οι τρεις Ιεράρχες θέλουν τα νιάτα μυροβόλα, γεμάτα φως, που να σκορπούν με παντού την ευωδιά της πνευματικής ζωής, να ακτινοβολούν σφρίγος, ενθουσιασμό, καθάριο βλέμμα, ηρωισμό, αληθινή δημιουργία. Να είναι σε κίνηση προς τα άνω, προς τις ακατάλυτες αξίες της ζωής, προς τον αληθινό πολιτισμό της ψυχής. Αγάπησαν ό, τι ωραίο και αληθινό υπάρχει στον άνθρωπο. Η διδασκαλία τους δε στηρίζεται στα ψεύτικα φαντάσματα και στα αντιεπιστημονικά κατασκευάσματα της μηχανοκρατικής θεώρησης του ανθρώπου, ούτε στις άλλες υλιστικές κοσμοθεωρίες, αλλά στο χριστιανικό ανθρωπισμό.
Αν θέλουμε επομένως ένα σωστό μαζί και σωστικό προσανατολισμό στην εκκλησιαστική, πολιτική, κοινωνική, πνευματική και εκπαιδευτική μας ζωή, είναι ανάγκη να ακολουθούμε τις βασικές ανθρωπιστικές, οικουμενικές, ανθρωπολογικές αρχές των τριών Ιεραρχών. Οι νέοι κρατήστε την ψυχή σας ανεπηρέαστη από τη μηχανιστική ερμηνεία του ανθρώπου και της ζωής, και κοιτάξτε τον κόσμο με την άδολη και καθάρια ματιά που πρότειναν οι μεγάλοι δάσκαλοι. Οι γονείς αφουγκρασθείτε με προσοχή όσα σπουδαία και σοφά μας πρόσφεραν οι Ιεράρχες. Εμείς, οι φορείς της Παιδείας, θα  βοηθήσουμε και τους μεν και τους δε, στον αγώνα αυτό της ζωής, κρατώντας ως πολύτιμο φυλαχτό τα διδάγματα των τριών μεγάλων Πατέρων μας, των τριών Θεμελιωτών της Παιδείας μας.

                                     

        


Ο ρόλος του Διευθυντή του Σχολείου




του
Γεωργίου Ν. Κωνσταντινίδη
Φιλολόγου – Θεολόγου, Msh



Α. Έννοια της Διοίκησης

Η διοίκηση νοείται ως στατική και ως δυναμική έννοια. Στατική είναι η πράξη του να τεθεί κάποιος επικεφαλής μιας οργάνωσης, ενός οργανισμού, ενώ δυναμική διοίκηση είναι η ενέργεια, είναι η πράξη να διευθύνει κάποιος και να συντονίζει τις ενέργειες εκείνων που έχουν οργανωθεί για την επίτευξη ενός σκοπού. 



Η ΠΟΜΠΗ ΤΩΝ ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΩΝ




του
Χρίστου Τσούντα

 

Τὰ Παναθήναια ἦσαν μέγιστη ἐορτὴ τῶν ᾽Αθηνῶν, δὶεκρίνοντο δὲ εἰς μεγάλα καὶ εἰς μικρά. Καὶ τὰ μὲν μικρά ἐωρτάζοντο κατ’ ἔτος, τὰ δὲ μεγάλα κατὰ πᾶν τέταρτον ἔτος καὶ διήρκουν περισσοτέρας ἡμέρας ἀπὸ τὰ μικρά.



Η δοτική προσωπική





επιμελεία της
Όλγας Τσόκα

 
Η δοτική προσωπική, η δοτική ονόματος ή αντωνυμίας, συνήθως προσωπικής, φανερώνει το πρόσωπο για το οποίο υπάρχει ή γίνεται κάτι.



Παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής

>


επιμέλεια της
Κολιοπούλου Ιωάννας



ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ


Τα επίθετα σχηματίζουν τους λεγόμενους βαθμούς των επιθέτων.



Ο παρακείμενος και υπερσυντέλικος μέσης φωνής των αφωνόληκτων και ενρινόληκτων ρημάτων της Αρχαίας Ελληνικής




επιμελεία της
Αλεξάνδρας  Μπογατσά





Α. Μέσος Παρακείμενος και Υπερσυντέλικος
των αφωνόληκτων ρημάτων

Τα αφωνόληκτα ρήματα σχηματίζουν τον παρακείμενο και υπερσυντέλικο της μέσης φωνής όπως τα φωνηεντόληκτα με τις καταλήξεις -μαι, -σαι, -ται κ.λπ. και –μην, -σο, -το κ.λπ. αντιστοίχως. Κατά τον σχηματισμό των τύπων αυτών όμως συμβαίνουν τα κανονικά πάθη του χαρακτήρα μπροστά από τις προσωπικές καταλήξεις.



ΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑΙ ΠΑΡΟΙΚΙΑΙ




του
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ




᾽Αλλὰ καὶ μετὰ τὸ τέλος τῶν πολέμων τῆς Γαλλικῆς ἐπαναστάσεως ἐξηκολούθησε νὰ προοδεύῃ ἡ ἑλληνικὴ ναυτιλία καὶ τὸ ἐμπόριον. ῾Η ἀντοχή, ἡ ἐπιμέλεια καὶ ἰδίως ἡ λιτότης τῶν ῾Ελλήνων κατέστησαν αὐτοὺς ἀκαταγωνίστους εἰς πολλὰ εἵδη ἐπιχειρήσεων. ᾽Αποτέλεσμα αὐτοῦ ἦτο, ὅτι εἰς τὴν Βιέννην, τὴν Μασσαλίαν, τὴν Γένουαν, τὴν Βενετίαν, τὴν ᾽Αμβέρσαν, εἰς τὸ Λονδῖνον καὶ τοὺς Παρισίους καὶ εἰς ἄλλα μεγάλα κέντρα τοῦ εὐρωπαϊκοῦ ἐμπορίου ἐδημιουργήθησαν Παροικίαι ἑλλήνων ἐμπόρων. 



Τα δραματικά γεγονότα που οδήγησαν στην καταστροφή της Σμύρνης





του
ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΔΑΦΝΗ



Η ΑΠΟΧΩΡΗΣΙΣ ΕΚ Μ. ΑΣΙΑΣ
Οὐδεμία ἀξιὸλογος στρατιωτική ἐπιχείρησις ἐσημειώθη εἰς τὸ μέτωπον τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἀπὸ τοῦ Ὀκτωβρίου 1921 μέχρι τοῦ Αὐγούστου 1922. Μὸνον κατ’ Ἀπρίλιον 1922 μικρὰ ἑλληνικὴ δύναμις κατέλαβε τήν νοτίως τοῦ ποταμοῦ Μαιάνδρου περιοχήν (Νέα ῞Εφεσος - Σώκια), ἐκ τῆς ὁποίας ἀπεχώρησαν οἱ ᾽Ιταλοί, κατόπιν συμφωνίας μέ τήν κυβέρνησιν Κωνσταντινουπόλεως. ᾽Εκ τῆς περιοχῆς Ἀτταλείας εἶχον ἀποχωρήσει οἱ Ἰταλοὶ τὸ προηγούμενον ἕτος, κατόπιν συμφωνίας μέ τὸν Κεμάλ.



Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΝΗΣ





του
ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΔΑΦΝΗ



Ἀμὲσως μετὰ τὴν ἀνακωχὴν τῶν Μουδανιῶν, οἱ Σύμμαχοι ἐκινήθησαν διὰ τὴν σύγκλησιν διασκέψεως πρὸς ὑπογραφὴν τῆς συνθήκης εἰρήνης. Ἡ διάσκεψις αὕτη συνῆλθε εἰς τὴν ἑλβετικὴν πόλιν Λωζάννην. Αἱ ἐργασίαι της ἤρχισαν τὴν 21ην Νοεμβρίου 1922. Διεκόπησαν τὴν 4ην Φεβρουαρίου 1923, λόγῳ τῆς τουρκικῆς ἀδιαλλαξίας, ἐπανελήφθησαν τὴν 23ην Ἀπριλίου καὶ ἐτερματίσθησαν τὴν 24ην Ἰουλίου διὰ τῆς ὑπογραφῆς τῆς συνθήκης.



Το ποιητικό αίτιο – Ενεργητική και παθητική σύνταξη της Αρχαίας Ελληνικής




επιμελεία της
Κολιοπούλου Ιωάννας



Ποιητικό αίτιο ονομάζεται το πρόσωπο ή το πράγμα από το οποίο προέρχεται η ενέργεια που δέχεται το υποκείμενο ενός παθητικού ρήματος.



ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΘΕΣΕΩΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ




ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΘΕΣΗΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ



ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ



των
Μάριου Π. Μπέγζου &
Αθανασίου Ν. Παπαθανασίου



Οι "βιοεπιστήμες" στη ζωή μας

          Η ελληνική γλώσσα έχει το χάρισμα να διαθέτει πολλές λέξεις για να ονομάσει ένα πράγμα. Για παράδειγμα, λέμε "ζωή" και "βίος" που σημαίνει ακριβώς το ίδιο. Στην καθημερινή γλώσσα μιλάμε για ζωή, ενώ στην επιστημονική ορολογία κάνουμε λόγο για το "βίο".
Βιολογία είναι η επιστήμη που μελετά το ζωικό βασίλειο. Βιοχημεία είναι ο κλάδος που συνδυάζει τη βιολογία με τη χημεία. Βιοτεχνολογία είναι η εφαρμογή της τεχνολογίας στη βιολογία. Βιοηθική λέγεται η έρευνα των ηθικών προβλημάτων που σχετίζονται με τις εφαρμογές της βιολογίας στην καθημερινή ζωή μας. Σήμερα πια έχουμε τις "βιοεπιστήμες", δηλαδή όλους εκείνους τους κλάδους που έχουν ως αντικείμενο έρευνας το φαινόμενο της ζωής. από τα κύτταρα και τους μικροοργανισμούς μέχρι τα ζώα και τον άνθρωπο, αυτό το υπέρτατο έμβιο ον.
Οι "βιοεπιστήμες" έχουν σημειώσει τέτοια αλματώδη εξέλιξη που κυριολεκτικά μοιάζουν σαν να γράφουν μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Τα επιτεύγματά τους κρίνονται από τους υποστηρικτές τους θετικά και είναι πάμπολλα. Θα αναφέρουμε μερικά μόνο, τα πιο εντυπωσιακά. Η τεχνητή γονιμοποίηση επιτρέπει σε άτεκνα ζευγάρια να αποκτήσουν επιτέλους απογόνους και να ζήσουν ευτυχισμένα κάνοντας πραγματικότητα το όνειρο μιας ζωής. Οι λεγόμενες "τράπεζες σπέρματος" διευκολύνουν την τεκνογονία. Η κλωνοποίηση (ή "κλωνισμός") επιτρέπει, κατά τους θιασώτες της, την παραγωγή επιθυμητών κλώνων του ζωικού βασιλείου, πιστεύεται ότι καθιστά εφικτή την τελειοποίηση του είδους και ότι διευκολύνει την παραγωγή του άριστου απογόνου. Η στείρωση και η αντισύλληψη γίνονται πια πραγματικότητα.
Ο καθορισμός του φύλου και η βελτίωση του είδους περνούν πια από τη σφαίρα του ονείρου στο χώρο της πραγματικότητας. Υποστηρίζεται από μερικούς επιστήμονες ότι ακόμη και η ανθρώπινη συμπεριφορά[1]
μπορεί να προβλεφθεί κι έτσι να αποφευχθεί η ελαττωματική φύση, για να επιτευχθεί η ιδεώδης προσωπικότητα με τέλεια χαρακτηριστικά γνωρίσματα ανάλογα με τις προδιαγραφές της κοινωνίας μας σε κάθε στιγμή. Τέλος, η αφαίρεση οργάνων και η μεταμόσχευσή τους σώζουν ζωές και χαρίζουν την επιβίωση σε συνανθρώπους μας που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με ζωτικά όργανά τους. Όλα αυτά είναι μερικά από τα μέχρι τώρα πιο γνωστά και εντυπωσιακά επιτεύγματα της βιοϊατρικής, στα οποία μπορούμε να συμπεριλάβουμε κι άλλα ακόμη σημαντικότερα, που σήμερα μπορούμε μόνο να τα φανταζόμαστε.

Βίος αβίωτος;

Ας θυμηθούμε ότι το φάρμακο γίνεται φαρμάκι: μεγάλη δόση γιατρικού δηλητηριάζει, μόνο η κατάλληλη ποσότητα θεραπεύει. Σε κάθε τι χρειάζεται μέτρο και διάκριση, κρίση και κριτήρια για το τι είναι καλό και τι είναι κακό, πού τελειώνει το ένα και πού αρχίζει το άλλο. Η βιοηθική καλείται να προσδιορίσει τις ενέργειες και τις παρενέργειες της βιοϊατρικής, δηλαδή να θέσει τα όρια ανάμεσα στις θετικές και τις αρνητικές συνέπειες της επιστήμης στη ζωή μας. Τα βιοϊατρικά επιτεύγματα οφείλουμε να τα μελετήσουμε και να τα αντιμετωπίσουμε με βάση τη χριστιανική πίστη και παράδοση. Η χριστιανική ηθική μπορεί, και πρέπει, να συμβάλει πάρα πολύ θετικά και δημιουργικά με το δικό της τρόπο σ' αυτό ειδικά το κρίσιμο σημείο. Όλα αυτά είναι θέματα τα οποία η κοινωνία δεν είναι ακόμη έτοιμη να αντιμετωπίσει και οι νομικές ρυθμίσεις για την αποφυγή παρανομιών και λαθών ή ενεργειών που αντίκεινται στην ηθική έρχονται, συνήθως, καθυστερημένα.
Χρειάζεται ιδιαίτερα να προσέξουμε τις υπερβολές και τις καταχρήσεις της βιοτεχνολογίας. Οι κίνδυνοι από τέτοια παράχρηση ή κατάχρηση των νέων επιτευγμάτων είναι ορατοί και επισημαίνονται από επιστήμονες και θεολόγους. Σύμφωνα με τον Γρηγόριο Ναζιανζηνό, τον Θεολόγο (329-390): το καλό δεν είναι καλό, όταν δεν γίνεται με καλό τρόπο".
Με τρία κριτήρια της χριστιανικής ηθικής, μετρούμε το καλό και το κακό. Αυτά είναι: η αλήθεια, η αγάπη και η ελευθερία.
(θα γνωρίσετε την αλήθεια, και η αλήθεια θα σας ελευθερώσει) (Ιωάν: 8, 32). Ο Θεός δηλώνει απερίφραστα ότι Εκείνος είναι η αγάπη, η αλήθεια και η ελευθερία.
Ο Απόστολος Παύλος συσχετίζει την αγάπη με την ελευθερία ως εξής:

«Ο Θεός, λοιπόν, αδερφοί μου, σας κάλεσε για να ζήσετε ελεύθεροι. Μόνο να μη γίνει η ελευθερία αφορμή για αμαρτωλή διαγωγή, αλλά με αγάπη να υπηρετείτε ο ένας τον άλλο. Άλλωστε όλος ο νόμος συνοψίζεται σε μια φράση: Στο ν' αγαπήσεις τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου» (Γαλ. 5: 13-14).

Με αυτά υπόψη μας προχωρούμε στη βιοηθική. Σκοπός μας είναι μόνον ένας: να μη γίνει ο βίος αβίωτος, δηλαδή να μην επιτρέψουμε να υφίστανται συνθήκες που καταντούν αδύνατη την ευτυχία στη ζωή μας. Με άλλα λόγια, θέλουμε κυρίως ένα πράγμα: να ζήσουμε τη ζωή. Αλλιώτικα δε θα μπορέσουμε να ευτυχήσουμε.

Μαζική  και ατομική κατάχρηση της βιοτεχνολογίας

Η χρήση της βιοτεχνολογίας είναι επιθυμητή και επιτρεπτή. Η κατάχρησή της όμως κρίνεται ανεπιθύμητη και απαράδεκτη, επειδή γίνεται απάνθρωπη και στρέφεται εναντίον του ανθρώπου παραβιάζοντας την ελευθερία του και στερώντας την ανθρωπιά του. Συγκεκριμένα κάτι τέτοιο συμβαίνει σε δυο περιπτώσεις.
Πρώτον, η μαζική χρήση της βιοτεχνολογίας από την κρατική εξουσία σε βάρος κάποιας μειοψηφίας του πληθυσμού είναι η χειρότερη μορφή ολοκληρωτισμού. Κάτι τέτοιο συνέβη στον 20ό αιώνα από τη ναζιστική δικτατορία στη χιτλερική Γερμανία, όπου κυρίαρχος ήταν ο ρατσισμός. Οι Εβραίοι θεωρήθηκαν δήθεν "κατώτεροι", γιατί ανήκαν στη σημιτική φυλή, με ανατομικά χαρακτηριστικά πού διέφεραν από εκείνα της τάχα "ανώτερης" αρίας φυλής των Ινδοευρωπαίων. Με τέτοια βιολογική πρόφαση εξοντώθηκαν εκατομμύρια αθώων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, αφού προηγουμένως χρησιμοποιήθηκαν ως πειραματόζωα στα εργαστήρια ευγονικής και υποβλήθηκαν σε αφάνταστα βασανιστήρια. Τα ανθρωποκτόνα αυτά πειράματα εφαρμόστηκαν βέβαια και σε πολλούς άλλους ανθρώπους, παρά την ινδοευρωευρωπαϊκή καταγωγή τους. Ένας παρόμοιος κίνδυνος επισημαίνεται από πολλούς σήμερα με την ανάπτυξη των νέων τεχνικών. Ο κίνδυνος να δημιουργηθούν ανθρώπινα όντα με επιλογή γενετική, για να δημιουργηθεί η ανώτερη "ράτσα" (κάτι αντίστοιχο με την "αρία" φυλή). Αυτό μπορεί να αποβεί καταστρεπτικό για το ανθρώπινο γένος, καθώς δεν είναι γνωστό αν μια τέτοια στην ουσία τεχνική μετάλλαξη θα κάνει πιο ευάλωτο το ανθρώπινο είδος στις αρρώστιες.
Δεύτερον, η ατομική εφαρμογή της βιοτεχνολογίας σε ειδικές περιπτώσεις (π.χ. τεχνητή γονιμοποίηση) δεν επιτρέπεται, όταν δε γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη και την απολύτως ελεύθερη συγκατάθεση του προσώπου που θίγεται από αυτήν τη βιολογική παρέμβαση στην ιδιωτική του ζωή. Η δυνατότητα του ανθρώπινου προσώπου να επιλέγει εκούσια, συνειδητά και ελεύθερα, είναι ο απαράβατος όρος που η χριστιανική ηθική απαιτεί να τηρείται σε περιπτώσεις πρόληψης ή θεραπείας ανίατων νοσημάτων και ανατομικών δυσπλασιών, καθώς επίσης αδυναμίας τεκνογονίας. Παράλληλα, όμως, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και τρίτα πρόσωπα που εμπλέκονται σε μια βιοϊατρική διαδικασία, όπως τα παιδιά που πρόκειται να γεννηθούν. Ένα καίριο ερώτημα π.χ. είναι: κατά πόσον η απόφαση ενός υπερήλικου ζευγαριού να φέρει στον κόσμο ένα παιδί με τεχνητή γονιμοποίηση αποτελεί αθώο δικαίωμά τους ή -αντίθετα- εκδήλωση εγωισμού. Σε μια τέτοια περίπτωση πρέπει να τεθεί το ερώτημα: Είναι λιγότερο σημαντικό να προχωρήσει ένα άτεκνο ζευγάρι στην υιοθεσία ενός δυστυχισμένου παιδιού, που για ποικίλους λόγους είναι ορφανό, από το να προχωρήσει με κάθε μέσο στην απόκτηση απογόνων "εξ αίματος"; Γενική αρχή, πάντως, πρέπει να είναι ότι η ιατρική εφαρμογή της βιολογίας δεν μπορεί να πλήττει την αλήθεια, την ελευθερία και την ανθρωπιά του ανθρώπου, δηλαδή την επίγεια εικόνα του Θεού.




[1] Επειδή είναι καθοριστικός ο ρόλος του περιβάλλοντος στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς και δεν είναι μόνο θέμα γονιδίων, πολλοί επιστήμονες διατείνονται ότι δε θα μπορέσουμε ποτέ να δημιουργήσουμε με την κλωνοποίηση απόλυτα όμοιους ανθρώπους.







Η ΚΛΙΣΙΣ ΤΩΝ ΑΟΡΙΣΤΩΝ Β΄: ἔβην, ἔγνων, ἔδραν, ἔφυν, ἐρρύην




 του
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ





Ορισμένα βαρύτονα ρήματα της α΄ συζυγίας (ρήματα σε -ω) σχηματίζουν τον αόριστο β΄ κατά τα ρήματα σε -μι και κλίνονται όπως ο αόριστος ἔστην.



Ο παθητικός Αόριστος Α’ & Β’ της Αρχαίας Ελληνικής





του
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ




Α. ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ Α΄

Ο παθητικός αόριστος α΄σχηματίζεται από:



Ατομικά δικαιώματα




του
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ 



α) Η προσωπική ασφάλεια

 Η προσωπική ασφάλεια είναι θεμελιώδες στοιχείο της ελευθερίας. Για τον λόγο αυτό, το Σύνταγμα προβλέπει ειδικές εγγυήσεις, ώστε κανένα κρατικό όργανο να μην μπορεί να ασκήσει δίωξη κατά ενός ατόμου, αν δεν υπάρχει νόμος που να προβλέπει την πράξη του ως αξιόποινη: «κανένα έγκλημα δεν τιμωρείται, καμιά ποινή δεν επιβάλλεται χωρίς νόμο» (λατ. ‘nullum crimen nulla poena sine lege’).



Η Παγκοσμιοποίηση





 του
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ





 Η παγκοσμιοποίηση είναι ένα πολυσύνθετο φαινόμενο που εκτείνεται σε πολλά επίπεδα στο οικονομικό, το πολιτικό, το κοινωνικό, το πολιτιστικό κ.ά. Πριν απ’όλα, πάντως, η παγκοσμιοποίηση αναφέρεται στη μεταβολή που σημειώθηκε στην παγκόσμια οικονομία τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα.



Παραθετικά επιθέτων & επιρρημάτων Λατινικής γλώσσης




του
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ


1. ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ

Παραθετικά σχηματίζουν τα επίθετα, τα επιρρήματα αλλά και οι επιθετικές μετοχές.

Δεν έχουν όμως όσα δηλώνουν ύλη, τόπο ή χρόνο, μέτρο, συγγένεια ή καταγωγή, τέλεια ή αρνητική έννοια (immortalis -34, αθάνατος), προέρχονται από ουσιαστικά (sonorus-27, ηχηρός από το sonor) ή έχουν ως α΄ συνθετικό τις προθέσεις super-, per-, prae-. Εξαιρούνται τα praeclarus (12) και praecox (25).



ΗΡΩΩΝ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΑΙΜΑ



ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ ΑΓΩΝΑ


του
῎Ιωνος Δραγούμη

επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου





Στὁ βιβλίο του μὲ τὸν τίτλο « ῾Ηρώων καὶ μαρτύρων αἷμα » ὁ Ἴων Δραγούμης περιγράφει περιστατικὰ ποὐ σχετίζονται μὲ τὴ Μακεδονία τῶν ἐτῶν 1902 - 1904. ᾽Απὸ τὸ 1902 ὁ Δραγούμης εἶχε διοριστῆ στὸ Τουρκικὸ Προξενεῖο Μοναστηριοῦ, καὶ τὸ 1904 σκοτώθηκε ὁ Παῦλος Μελᾶς. Στὸ πιὸ κἀτω ἀπόσπασμα περιγράφεται πῶς ὁ Παῦλος Μελᾶς ἐπὶ κεφαλῆς ἐθελοντῶν πέρασε τὰ σύνορα, μπῆκε στὴ Μακεδονία καὶ ἄρχισε τὴν ἐθνική του δράση. 

Φεύγοντας ἀπὸ τὰ σύνορα ἔγραφε στὴ γυναίκα του :
«᾽Αναλαμβάνω αὐτὸν τὸν ἀγῶνα μἐ ὅλην μου τὴν ψυχὴν καὶ μὲ τὴν ἰδέαν ὅτι εἶμαι ὑποχρεωμένος νὰ τὸν ἀναλάβω».
῎Αλλοτε ὅμως τὸν συνέπαιρνε ἡ ἰδιαίτερη τρυφερότητα τῆς ἀγάπης του γιὰ τὴ γυναίκα καὶ τὰ παιδιά του. «Κλαίω ἀκόμη καμιὰ φορά, ἀλλὰ μὴν ἀνησυχῆς, θὰ περάση γρήγορα καὶ αὐτό... ῞Ολους τους πόνους θὰ τοὺς συνηθίσω πρὶν φθάσω ἐκεῖ... Διὰ σὲ καὶ τὰ παιδιά μου αἰσθάνομαι τρυφερότητα, τὴν ὁποίαν δὲν μπορῶ νὰ περιγράψω ». Καὶ πάλι ἔγραφε : « Ποῦ καὶ ποῦ κανένα δάκρυ, καὶ ἀμέσως μιὰ Μεγάλη ᾽Ιδέα καὶ ἔτσι στεγνώνει τὸ δάκρυ».
Μιὰ μέρα κοντὰ στὰ σύνορα φόρεσε καὶ τὰ ροῦχα καὶ τὰ ὅπλα τοῦ πολέμου καὶ πρώτη φορὰ φανερώθηκε καπετάνιος στὰ παλικάρια του, ὁ Μίκης Ζέζας. Τοὺς κάλεσε καὶ τοὺς εἶπε λόγια ζεστὰ καὶ φωτεινὰ γιὰ τοὺς Μακεδόνες ποὺ ὑποφέρουν τόσο ἀπὸ τοὺς Βουλγάρους καὶ γιὰ τὸ τί πρέπει νὰ κάμουν νὰ τοὺς σώσουν ἀπὸ τὰ βάσανα τοὺς ἐξὴγησε καὶ πῶς θέλει νὰ φέρωνται μαζἱ του καὶ ἀναμεταξύ τους. ᾽Ενθουσιάστηκαν, πολλοὶ δάκρυσαν καὶ όλοι φώναξαν «ζήτω!».
Ἀμέσως πρόσταξε τὸν ὁδηγὸ νὰ πάη μπροστά αὐτὸς τὸν ἀκολούθησε καὶ οἱ ἄντρες ἔρχουνταν ἀπὸ κοντά.
Πῆγαν ἔτσι ὡς τὴ γραμμὴ κι ἐκεῖ περίμεναν τὴν νύχτα ἃμα ῆρθε, ἔκαμαν τὸ σταυρό τους καὶ πέρασαν τὰ σύνορα. Σκοτάδι φοβερὸ καὶ ἀνήφορος, δάση καὶ λαγκάδια καὶ ρεματιὲς θεοσκότεινα, καὶ ἕπειτα κατήφορος φοβερός· τρεῖς ὧρες πήγαιναν ἔτσι, καὶ ὕστερα ἀπὸ ἄλλες τόσες δρόμο, κατὰ τὸ πρωί, βρέθηκαν ἀντίκρυ σ’ ἕναν τούρκικο σταθμὸ πάλι στὰ σύνορα. Κρύβονται τὴν ἡμέρα καὶ τὴ νύχνα ξεκινοῦν πάλι. Τὰ μέρη εἶναι δύσκολα, γεμάτα δάση πυκνὰ καὶ πέτρες ποὺ κατακόβουν τὰ πόδια. ῾Ο ἕνας ὁδηγὸς μιὰ μέρα φεύγει κρυφά· ὁ ἄλλος δὲν ξέρει τὸ δρόμο· καὶ ὁ τρίτος εἶχε ἀρρωστήσει πρὶν ξεκὶνήσουν. ᾽Απαντοῦν Βλάχους, κι ἄλλους μὲ τὸ καλό, ἄλλους μὲ τὸ κακό, τοὺς βάζει ὁ ἀρχηγὸς καὶ ὁδηγοῦν τὸ σῶμα, βλέπει πὼς οἱ ἄντρες του ἀρχίζουν νὰ κουράζωνται· οὔτε μιὰν ὥρα δὲν περπάτησαν σὲ δρόμο πατημένο καὶ ὅλο περνοῦσαν ἀπάτητα βουνά, ρεματιὲς, λαγκάδὶα καὶ δάση τὰ δάχτυλα τῶν ποδαριῶν, ἀπὸ τὴν κακοτοπιά, καὶ τὰ γόνατά τους φριχτὰ πονοῦσαν, καὶ ὁ ὁδηγὸς δὲν ἤξερε οὔτε κὰν τὴ δημοσιὰ ποὺ πάει στὴ Σαμαρίνα· μερικοὶ, ἀπὸ τὴ θέρμη, μόλις μποροῦσαν ν’ ἀκολουθήσουν˙ ἕναν τὸν ἄφησαν σ’ ἑνὸς βλάχου στάνη νὰ γιατρευτῆ. Ψωμὶ καὶ γάλα καὶ κρέας μὲ τὴ βία σχεδὸν ἔπαιρναν ἀπὸ τὶς στάνες, καὶ συχνὰ ἔμεναν χωρὶς ψωμί ἄλλοτε πάλι ὧρες πολλὲς ἔμεναν δίχως νερό.
Κάποτε τοὺς ἔλεγε λίγα λόγια ὁ Παῦλος ποὺ τοὺς ἐγκαρδίωναν πάντα˙ μερικοὶ τοῦ ἀποκρίθηκαν μιὰ φορὰ πὼς τὰ βάσανά τους δὲν τοὺς πειράζουν, μόνο συλλογίζονται αὐτόν· τότε ὁ γερο - ᾽Αντρουλὴς γυρίζει καὶ λέει: «Ὁ καπετάνιος μας, βρὲ παιδιά, μπορεῖ νὰ μὴν ἔχη τὶς δυνάμεὶς μας, μὰ ἔχει ψυχὴ πιὸ δυνατὴ ἀπὸ μᾶς· αὐτὴ τὸν βαστᾶ».
῞Ο,τὶ δῆ τοῦ θυμίζει πάντα τὸ σπίτι καὶ τὰ παὶδιά του. ῞Ενας βοσκὸς ποὺ πῆραν γιὰ ὁδηγὸ τοὺς εἶπε νὰ κόψουν δαδὶ ἀπὸ ἕνα πεῦκο καὶ ν’ ἀνάψουν δαυλιά˙ πῆρε καὶ ὁ Παῦλος ἕνα καὶ τοῦ ῆρθε μονομιᾶς στὸ νοῦ ένας περίπατος στὴν Κηφισιὰ μὲ τὰ παὶδιά του μιὰ μέρα ποὺ μάζεψαν μαζὶ δαδὶ σ’ ένα κομμένο πεῦκο. Καὶ ρωτᾶ ἡ πονεμένη του ψυχὴ ὰν θὰ ξαναδῆ ποτὲ τέτοιες εὐτυχισμένες μέρες.
Ὅλη τὴ νύχτα περπατοῦν στὸ βουνό, καὶ ἅμα κατὰ τὸ πρωὶ ἔφτασαν στὴν κορυφή, ἕπεσαν κατακομμένοι χάμου καὶ κοιμήθηκαν, μ’ ένα κρύο δυνατό. Μόλις ξύπνησε ὁ ἀρχηγός, τοῦ εἶπαν πὼς ἕνα ἀπὸ τὰ καλὰ παιδιά του ἔλειπε ἔστειλε ἄλλους νὰ τὸ γυρέψουν, ἀλλὰ δὲν τὸ ῆβραν καὶ προχώρησαν. Τὴν ἄλλη νύχτα ἀρχίζει ἡ βροχὴ ποὺ βαστᾶ μέρες καὶ μέρες περπατοῦν, κοιμοῦνται, σηκώνονται, καὶ ἡ βροχὴ πάντα πέφτει παγωμένη καὶ οἱ πέτρες τοῦ βουνοῦ γλιστροῦν περισσότερο. Ἔλειψε καὶ τὸ ψωμί, ἀλλὰ ἡ πείνᾳ δουλεύει χωρὶς νὰ λείψη τὸ θάρρος. « ῾Ως πρόγευμα ἔχω ἕνα μικρὸν τεμάχιον ἄρτου, τὸ ὁποῖον μᾶλλον μοῦ ἀνοίγει τὴν ὄρεξιν. ῾Ο ᾽Αντρουλὴς μὲ ἐρωτᾶ μήπως θέλει ἀκόμη ὀλίγον ἅλας τὸ φαγητόν μου ». Μερικὲς φορὲς κόντεψαν νὰ πέσουν στὰ χέρια τῶν Τούρκων. ῎Αλλες φορὲς ἀκοῦν σκυλιῶν γαυγίσματα καὶ ἄνθρωποι ξετρυπώνουν ἀπὸ μέσα ἀπὸ τὰ κλαριά, ποὺ τοὺς βλέπουν.
Προβαίνουν ἔτσι κατὰ τὴ μέση τῆς Μακεδονίας, ἐκεῖ ποὺ πλάκωσαν οἱ πολλοὶ Βούλγαροι.
῞Υστερα ἀπὸ τοὺς Βουλγάρους ἦρθαν ἐκεῖνοι, ποὺ ὁ λαὸς τοὺς πρόσμενε μὲ λαχτάρα. Ὕστερα ἀπὸ τὴν ἀγριάδα τῶν Βουλγάρων φάνηκε τῶν ῞Ελλήνων ἡ γλύκα, ἐκείνη ποὺ δὲ δέρνει, δὲ σφάζει, δὲ βασανίζει οὐδὲ φαρμακώνει, ἐκείνη ποὺ καὶ τὴ φοβέρα δὲ θέλει νὰ ξεστομίζη, ἐκείνη ποὺ μ’ ἕναν καλὸ λόγο μαγεύει καὶ φωτίζεὶ, καὶ τὴ φεγγοβολή της ἀκολουθοῦν καὶ σκοτώνονται γι’ αὐτὴν οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ λατρεία.
῎Ερχονται ἀπὸ τὰ χωριὰ ἄντρες ποὺ θέλουν νὰ τὸν βοηθήσουν ἄλλοι ὅμως φοβοῦνται ἀκόμα μὴν ἐκδικηθοῦν ἔπειτα οἱ Βούλγαροι· τόσες φορὲς τοὺς ἄφησαν στὴ μέση οἱ ῞Ελληνες. Διψοῦσαν καλοσύνη καὶ ἀγάπη καὶ ἡσυχία, μὰ χαμήλωναν ἀπὸ προφύλαξη τᾲ μάτια νὰ μὴ δοῦν, καὶ σφαλοῦσαν τὴν καρδιὰ νὰ μὴν ἀκούσουν τὸν καλὸ λόγο, νὰ μὴ νιώσουν τὴ γλύκα, νὰ μὴν ἀκολουθήσουν. Καὶ σὰ νὰ τρόμαξε τὸ παλικάρι, ὅταν εἶδε πὼς μόνο μὲ τὸν τρόμο θὰ μποροῦσε νὰ τοὺς ξετρομάξη ἀπὸ τοὺς Βουλγάρους. Δὲν ἤξερε πῶς θανατώνουν, αὐτὸς ποὺ πονοῦσε κι ένα μαμούνι νὰ ἔβλεπε νὰ σκότωναν, κι ἕνα σκύλο νὰ χτυποῦσαν. Καἵ τυραννιέται, γιατὶ πρέπει νὰ σκοτώση˙ θυμᾶται πὼς ὁ ἴδιος εἶναι πατέρας, καὶ συλλογίζεται τὰ παιδιὰ ἐκείνων ποὺ πρέπει νὰ σκοτώση. « Τρέμω, ἀλλ’ ἀνυπομονῶ νὰ τὸ κάμω », γράφει τῆς γυναικός του. Δὲν ἤξερε νὰ ἐκδικηθῆ σὲ ἄλλους ἐπάνω γιὰ ἄλλων ἀνθρώπων κρίματα, ἀλλὰ καὶ σωστὴ νὰ ἦταν ἡ τιμωρία καὶ δίκια, τοῦ φαινόταν ἄσκημη, γιατὶ δὲν ἤξερε ἂν εἶχε δικαίωμα αὐτὸς νὰ τιμωρήση˙ γιὰ τέτοια δουλειὰ δὲν ἦταν καμωμένος δὲν ἦταν δήμιος. Καὶ ὅμως εἶπε: Γιὰ τὴν Πατρίδα μου καὶ αὐτὸ θὰ τὸ κάμω.
Στὴ ράχη ἑνὸς βουνοῦ φανερώθηκε τὴ χαραυγὴ ὁ Ζήσης μὲ τὰ ἐννιὰ παλικάρια του, ποὺ ὡς τὴν ὥρα ἐκείνη ἔμενε κρυμμένος στὸ χωριὸ ἀπὸ τὸ φόβο τῶν Βουλγάρων γιατὶ ὕστερα ἀπὸ τὸν καπετὰν Βαγγέλη οἱ Βούλγαροι αὐτὸν ἤθελαν νὰ ξεπαστρέψουν. ῞Αμα εἶδε τὸν Παῦλο, τοὺς ὁδήγησε ὅλους ἀμέσως στὸ λημέρι, σ’ ένα δάσος ἀπὸ ὀξυὲς κοντὰ στὸ χωριό του. Τυλίχτηκαν στὶς κάπες νους, ποὺ εἶχαν γίνει μολύβι ἀπὸ τὴ βροχή, καὶ πλάγιασαν στὴ λάσπη, ἐνῶ ἕβρεχε δυνατά. ῞Υστερα ἀπὸ τρεῖς ὧρες ξύπνησαν κατακομμένοι καὶ μὲ πονεμένα πόδια, παγωμένα ἀπὸ τὸ νερὸ ποὺ ἦταν στὰ τσαρούχια τους μέσα. ῎Εφαγαν λίγο ψωμὶ σὰ λάσπη γενωμένο ἀπὸ τὴ βροχή, ὥσπου νὰ στείλη ὁ Ζήσης στὸ χωριὸ νὰ φέρουν ψωμί, ἐλιές, κρεμμύδια καὶ κρασί· τοὺς ἄφησε καὶ ἄναψαν μεγάλη φωτιά, γιατὶ ἡ πυκνὴ καταχνιὰ ἔκρυβε τὸν καπνό˙ αὐτὴ ἡ φωτιὰ ἦταν ἡ μεγαλύτερη χαρὰ ἀφότου ἔφυγαν ἀπὸ τὴν ῾Ελλάδα. ᾽Εκεῖ ἔρχονται ὅλοι οἱ πρῶτοι τοῦ χωριοῦ καὶ τοὺς φιλοῦν σὰ σωτῆρες.
Φεύγουν νύχτα καὶ πηγαίνουν σ’ ἄλλο χωριό, ὅπου έπρεπε νὰ βροῦν καὶ νὰ σκοτώσουν τοὺς δολοφόνους ἐνὸς παπᾶ˙ καὶ πάλι γράφει στὴ γυναίκα του ὁ Παῦλος: «Δὲν θὰ λησμονήσω ποτὲ πόσον ὑπέφερα σήμερον τὸ ἀπόγευμα. Διαρκῶς ἠρώτων τὸν ἑαυτόν μου, ἐὰν εἶχον δικαίωμα νὰ συλλάβω οἵονδήποτε ἄνθρωπον, ὁσονδήποτε κακοῦργος καὶ ἂν εἶναι, νὰ τὸν τραβήξω ἀπὸ τὴν οἰκογένειάν του καὶ νὰ τὸν φονεύσω. Καὶ διαρκῶς ἀπήντων: ὅχι, ὄχι!... Μά τὴν ἀλήθειαν πολὺ θὰ ἀγαπῶ καὶ τὴν Πατρίδα καὶ τὸ Γένος, διότι, ἂν καὶ ὑποφέρω, ἂν καὶ κλαίω, θὰ ἀφήσω νὰ γίνη ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον ἀπεφασίσθη». ᾽Αλλὰ κείνη τὴ φορὰ δὲν ἔγινε ἡ τὶμωρία, γιατὶ ὁ χειρότερος ἀπὸ τοὺς κακούργους εἶχε ξεφύγει. Καὶ τὸ παλικάρι χαίρεται σχεδὸν καὶ ἀνασαίνει· καλεῖ μπροστά του τοὺς ἄλλους δυὸ δολοφόνους σ’ ένα σπίτι μαζὶ μὲ τοὺς δημογέροντες. Πρῶτα μιλεῖ γλυκὰ σὰ χρι
στιανὸς στοὺς χωριανοὺς καὶ τοὺς ὀνομάζει ἀδελφοὺς καὶ τοὺς λέγει γιὰ τὴν Εκκλησία καὶ τὸν Πατριάρχη, γιὰ τὴν Πατρίδα καὶ γιὰ τοὺς Βουλγάρους δολοφόνους. Ὅλοι συγκινήθηκαν καὶ δάκρυσαν. ῞Υστερα ἄλλαξε ἀπότομα καὶ τόνο καὶ ὄψη, καὶ μἑ πάθος φοβερίζει τοὺς δυὸ δολοφόνους καὶ τοὺς δηλώνει ὅτι ἐκεῖνο τὸ βράδυ ῆταν νὰ διαταχθῆ καὶ νὰ ἐκτλεσθῆ ὁ θάνατός τους, ἀλλὰ ότι ἀνάβαλε τὴν τιμωρία γιὰ νὰ τοὺς δώση καιρὸ νὰ μετανιώσουν, Κι ἀγάλι - ἀγάλι ἔπειτα ἐλαττώνοντας τὴν ὁρμή, τοὺς συμβούλεψε καὶ αὐτοὺς σὰν ἀδελφοὺς καὶ τοὺς εἶπε πὼς εἶναι ἐλεύθεροι νὰ λέγωνται ὅπως θέλουν, ἀλλ’ ὰν μάθη ποτὲ πὼς ἐξακολουθοῦν τὴ φριχτὴ δουλειὰ ποὺ ἔμαθαν στὴν Βουλγαρία, νὰ ξέρουν πὼς θὰ τοὺς θανατώση ἀλύπητα. Καὶ οἱ δυὸ μὲ κλάματα τοῦ φιλοῦσαν ἀπὸ εὐγνωμοσύνη τὰ χέρια καὶ διαμαρτυρήθηκαν πὼς μὲ τὴ βία τοὺς ἀνάγκασαν οἱ Βούλγαροι νὰ σκοτώσουν. Προτοῦ φύγη ἔδωσε στοὺς δημογέροντες χρήματα νὰ μοιραστοῦν στὴ φτωχολογιὰ τοῦ χωριοῦ καὶ γιατρικὰ γιὰ μερικοὺς ἀρρώστους.
Ἀπὸ χωριὸ σὲ χωριὸ πήγαινε καὶ ὀρμήνευε τοὺς χωριανοὺς καὶ φοβέριζε άλλους, κι ἕδινε ὅπλα σ’ ἐκείνους ποὺ μπορῦσαν νὰ τὰ βα-στάξουν καὶ νὰ τὰ φυλάξουν, καὶ ξεδιάλεγε ἀνθρώπους χωριστὰ γιὰ κάθε δουλειά, καὶ διάταζε νὰ ξεπαστρεύουν κακοὺς Βουλγάρους. ῾Ο ἴδιος ποτὲ δὲν ἔβαλε χέρι σὲ κανένα φόνο.
Ἕναν καπετάνιο του, τὸν Εὐθύμη, μὲ εἴκοσι παιδιὰ τὸν ἔστεὶλε ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ τοῦ βουνοῦ γιὰ νὰ κάμη τὰ ἵδια καὶ πιάστηκε ὁ Εὐθύμης μιὰ μέρα μὲ ὀγδόντα Βουλγάρους, σκότωσε πέντε καὶ πλήγωσε δεκαπέντε, χωρὶς νὰ πάθη κανεὶς τίποτε ἀπὸ τοὺς εἴκοσι δικούς του. ῎Εφευγαν κρυφά, γιὰ νὰ γλιτώσουν κάποιοι δάσκαλοι Βούλγαροι ποὺ ἄκουαν τί γινόταν τριγύρω τους. ῞Ομως ἀκόμα φοβοῦνταν τοὺς Βουλγάρους τὰ κακότυχα τὰ χωριά.



ΤΟ ΣΟΥΠΙΝΟ




του
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ



Το σουπίνο είναι ρηματικό ουσιαστικό αρσενικού γένους, δ΄κλίσης.
Έχει δυο πτώσεις: αιτιατική σε -um και αφαιρετική σε -u.
Σουπίνο έχουν τα ενεργητικά, τα αποθετικά και τα ημιαποθετικά ρήματα.



ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ




του
Α. Σ. ΤΣΟΥΚΑΝΤΑ



ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

Για να αναλύσουμε τις μετοχές σε αντίστοιχες προτάσεις ακολουθούμε τα παρακάτω βήματα:



ΑΓΧΟΣ, ΜΟΝΑΞΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΠΟΙΗΣΗ



των
Μάριου Π. Μπέγζου - Αθανασίου Ν. Παπαθανασίου




Ένας ίσον
κανένας!
          
Ζούμε στην "εποχή της ανθρώπινης απομόνωσης", σύμφωνα με την προφητική ρήση του κλασικού της παγκόσμιας λογοτεχνίας Ντοστογιέφσκι. Ας ακούσουμε την περιγραφή του που ταιριάζει σήμερα, εκατό χρόνια μετάτην κυκλοφορία του μυθιστορήματος "Αδελφοί Καραμαζώφ":

"Όλοι στον αιώνα μας χώρισαν και γίνανε μονάδες, ο καθένας αποτραβιέται στη μοναξιά του, ο καθένας απομακρύνεται απ' τον άλλον, κρύβεται και κρύβει το έχει του και καταλήγει ν' απωθεί τους ομοίους τον και ν' απωθείται απ' αυτούς".

Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι μοναδικός και μοναχικός: ως αξία θεωρείται μοναδικός κι ανεπανάληπτος, αλλά ως ύπαρξη παραμένει μοναχικός. Έσπασε τα δεσμά που του στερούσαν την ελευθερία του, αλλά έχασε τους δεσμούς που τον συνέδεαν με το περιβάλλον του. Η γονική μέριμνα μοιάζει τυραννία στα μάτια κάθε νέου ανθρώπου, γι' αυτό αποδεσμεύεται από την οικογενειακή εστία σε πρώτη ευκαιρία. Σπάζει δεσμά, μα κόβει δεσμούς κιόλας, αφού μένει μόνος του. Η μοναξιά είναι το τίμημα της ελευθερίας. Μιας ελευθερίας που δε δέχεται δεσμούς, που κινείται όμως στα πλαίσια ενός ατομοκεντρισμού ξένου προς τη χριστιανική αντίληψη και παράδοση.
Το ίδιο συμβαίνει στις προσωπικές σχέσεις κάθε ζευγαριού. Η αγάπη φαίνεται να δεσμεύει τους συντρόφους με την υπερβολή της, γι' αυτό αναζητά την ατομική ελευθερία του ο ένας από τον άλλο. Το διαζύγιο, η διάσταση, ο χωρισμός χαρίζουν ελευθερία στερώντας την αγάπη, σπάζοντας δεσμά και κόβοντας δεσμούς. Μοναξιά κι ελευθερία παρομοιάζονται με την "καλή" και με την "ανάποδη" ενός ρούχου ή τις δυο όψεις κάθε νομίσματος.
Ένας ίσον κανένας! Κάθε άνθρωπος γεννιέται για να ζει μαζί με άλλους συνανθρώπους του. Επειδή κάτι τέτοιο ανήκει στην ανθρώπινη φύση, γι' αυτό η μοναξιά είναι αφόρητη. Παρόλο που χαρίζει ελευθερία, ωστόσο ποτέ κανείς δεν ένιωσε ευτυχισμένος σαν βρεθεί μοναχός του. Ένας άνθρωπος είναι κανένας άνθρωπος. Ίσως τελικά να μην υπάρχει άνθρωπος, αλλά συνάνθρωπος, αφού κανείς ποτέ δε ζει μόνος του, αλλά πάντα υπάρχει μαζί με άλλους ανθρώπους, δηλαδή συνανθρώπους. Έτσι λοιπόν αυτό που γνωρίζουμε δεν είναι ο άνθρωπος, αλλά ο συνάνθρωπος. Από τη μοναξιά προέρχεται το άγχος, η αγωνία δηλαδή για την ταυτότητα: ποιος είμαι, τι θέλω, πού πάω, από πού έρχομαι, πού και πώς θα καταλήξω; Αγωνιώδη υπαρξιακά ερωτήματα υψώνονται ολόγυρά μας, όχι σαν τα τείχη που μας προστατεύουν, μα σαν τους τοίχους που μας φυλακίζουν. Η μοναξιά γεννά ανασφάλεια, αβεβαιότητα, αστάθεια. Καρπός τους είναι το άγχος της ύπαρξης και η συναίσθηση του κενού στο νόημα της ζωής.
Μια συγκεκριμένη περίπτωση αρνητικού βιώματος σήμερα είναι η περιθωριοποίηση, δηλαδή το να ζεις στο περιθώριο της κοινωνίας, σαν απορριμμένος από τους άλλους. Ο άνεργος, ο άστεγος και ο μετανάστης είναι τρεις σημερινές τραγικές φυσιογνωμίες. Η ανεργία στερεί την αξιοπρέπεια του ανθρώπου και τον καταδικάζει να φυτοζωεί με το πενιχρό κρατικό επίδομα ή να πέφτει εύκολο θύμα εκβιασμών που τον οδηγούν άλλοτε στην εκμετάλλευση κι άλλοτε πάλι στην παρανομία του υποκόσμου.
Ο άστεγος, προέρχεται από την τάξη των ανέργων, κι όχι μόνο. Νεαρά άτομα από διαλυμένες οικογένειες, χωρίς προσωπικές σχέσεις ή σταθερή απασχόληση, απογοητεύονται κι επιδίδονται είτε στη βία των χούλιγκανς είτε στην παθητικότητα των ναρκωτικών, για να καταλήξουν να παρασιτούν σε σιδηροδρομικούς σταθμούς, δημόσιους κήπους ή ερειπωμένα σπίτια. Στους άστεγους ανήκουν επίσης ηλικιωμένοι, που έχουν εγκαταλειφθεί από τους οικείους τους και μη διαθέτοντας σταθερό εισόδημα (σύνταξη, μισθώματα) καταντούν να διαβιούν στο περιθώριο της κοινωνίας μας, σε άθλιες τρώγλες και ρυπαρά υπόγεια. Ο μετανάστης, συνήθως, προέρχεται από κάποια χώρα (βαλκανική, ανατολικοευρωπαϊκή, αφρικανική ή ασιατική), που έχει πληγεί κυρίως από τη φτώχεια, τον πόλεμο ή εσωτερικά πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα. Καταφεύγει σε μια χώρα, που θεωρείται ότι ευημερεί, πολλές φορές για ένα κομμάτι ψωμί. Αποξενωμένος από τον τόπο του και τους ανθρώπους του, δουλεύει σκληρά κι απάνθρωπα, γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης, χωρίς κοινωνική ασφάλιση, με εξευτελιστικά χαμηλό ημερομίσθιο, σε σκληρές εργασιακές συνθήκες, ανθυγιεινές και επικίνδυνες για τη ζωή του πολλές φορές. Κάθε στιγμή διατρέχει τον κίνδυνο της απόλυσης από τη δουλειά του, χωρίς αποζημίωση φυσικά, και απειλείται με απέλαση από τη χώρα μας και βίαιη επάνοδο στην πατρίδα του, όποτε ο δυστυχής αλλοδαπός τολμήσει να παραπονεθεί για τις αδικίες που υφίσταται. 

Για την υπέρβαση από το πλέγμα της μοναξιάς υπάρχει διέξοδος που απαιτεί θυσία και ανθρωπιά. Η θυσία του εγωισμού και της ατομοκεντρικής αντίληψης είναι ο μόνος δρόμος που οδηγεί στην επανασύνδεση με το συνάνθρωπο.






Ρήματα - Η κλίση των ρημάτων εἶμι, φημί, οἶδα




του
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ




Α. Ρήμα εἶμι (θ. ισχυρό εἰ-, θ. αδύνατο ἰ-) (= θα πάω)



Η μετοχή και η ανάλυσή της στα Λατινικά




του
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ



Η μετοχή είναι ένας από τους 5 ονοματικούς τύπους των ρημάτων. Πρόκειται για ρηματικό επίθετο που εκφράζει το σύγχρονο (μετοχή ενεστώτα ενεργητικής φωνής), το προτερόχρονο (μετοχή παρακειμένου παθητικής φωνής) και το υστερόχρονο (μετοχή μέλλοντα ενεργητικής φωνής) σε σχέση με το ρήμα της πρότασης που αναφέρεται είτε στο παρόν είτε στο παρελθόν.



Μετατροπή ενεργητικής σύνταξης σε παθητική στα Λατινικά




του
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ






Α. ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΕ ΠΑΘΗΤΙΚΗ

Για να μετατρέψουμε την ενεργητική σύνταξη μιας πρότασης σε παθητική ακολουθούμε την εξής διαδικασία: 




ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ cum




του
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ





Ο cum άλλοτε εμφανίζεται ως πρόθεση (εκφερόμενη πάντα με οργανική αφαιρετική) και άλλοτε ως υποτακτικός σύνδεσμος (χρονικός, αιτιολογικός, εναντιωματικός). Στο μάθημα αυτό θα τον εξετάσουμε ως χρονικό σύνδεσμο.