Διδακτική Ενηλίκων (ΜΕΡΟΣ Β')


του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-
-μεταπτυχιακού εφηρμοσμένης
παιδαγωγικής-

    Διδακτική Ενηλίκων (ΜΕΡΟΣ Β')


Εξετάσεις ομογενών 2012 - ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ


επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-


Α. ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ


ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Στη διδακτέα-εξεταστέα ύλη του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου περιλαμβάνονται τα εγχειρίδια:

1. "Έκφραση - Έκθεση" Τεύχος Γ΄ της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου των Χ. Τσολάκη κ.ά., έκδοση Ο.Ε.Δ.Β. 2011, εκτός από τα εξής :
·         Η ενότητα : Η πειθώ στο δικανικό λόγο
·         Η ενότητα : H ιστορία του δοκιμίου
·         Το κεφάλαιο : Ερευνητική Εργασία
2. Έκφραση – Έκθεση για το Γενικό Λύκειο – Θεματικοί Κύκλοι των Α΄, Β΄, Γ΄ τάξεων Γενικού Λυκείου και Γλωσσικές Ασκήσεις για το Γενικό Λύκειο.
Στόχος της αξιολόγησης του μαθητή στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας είναι γενικότερα η συνολική αποτίμηση των γλωσσικών του δεξιοτήτων (ως πομπού και ως δέκτη).
Συγκεκριμένα :

Ι. ΔΙΑΒΑΖΩ / ΚΑΤΑΝΟΩ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ
1. Ο μαθητής απαντά γραπτά σε ερωτήσεις που αφορούν ένα κείμενο.
α) Όσον αφορά το περιεχόμενο ενός κειμένου, επιδιώκεται ο μαθητής να είναι σε θέση να κατανοεί το περιεχόμενο του κειμένου, και συγκεκριμένα:
·      να διακρίνει:
○ τους τρόπους πειθούς (επίκληση στη λογική, επίκληση στο συναίσθημα του δέκτη, επίκληση στο ήθος, επίκληση στην αυθεντία)
○ τα μέσα πειθούς (επιχειρήματα, τεκμήρια κ.ά.)
○ το είδος της συλλογιστικής πορείας (παραγωγική-επαγωγική) μιας παραγράφου ή ενός κειμένου
·      να διακρίνει τους τρόπους και τα μέσα πειθούς:
○ στη διαφήμιση
○ στον πολιτικό λόγο
○ στον επιστημονικό λόγο
·      να αξιολογεί τα μέσα πειθούς, και συγκεκριμένα:
○ να ελέγχει την αλήθεια, την εγκυρότητα και την ορθότητα ενός επιχειρήματος
○ να ελέγχει την αξιοπιστία των τεκμηρίων
·      να διακρίνει την πειθώ από την προπαγάνδα
·      να διακρίνει τα είδη του δοκιμίου, με βάση:
○ την οργάνωση / δομή (συνειρμική-λογική)
○ τον σκοπό (απόδειξη μιας θέσης-ελεύθερος στοχασμός)
○ την οπτική (υποκειμενική-αντικειμενική)
○ τη γλώσσα του (ποιητική, αναφορική λειτουργία) κ.ά.
·      να αναγνωρίζει ορισμένα χαρακτηριστικά του δοκιμίου, όπως είναι ο υποκειμενισμός, ο αντιδιδακτισμός, ο κοινωνικός χαρακτήρας, ο εξομολογητικός τόνος κ.ά.
·      να διακρίνει το δοκίμιο από άλλα συγγενή είδη του λόγου, όπως το άρθρο και την επιφυλλίδα.
·      να εντοπίζει σε ένα κείμενο (δοκίμιο/ άρθρο/ επιφυλλίδα κ.ά.):
○ το θέμα
○ την άποψη του συγγραφέα
○ τα μέσα πειθούς που χρησιμοποιεί για να τεκμηριώσει την άποψή του
○ τις προτάσεις του για την αντιμετώπιση του προβλήματος κ.ά.
·      να διακρίνει σε ένα κείμενο το καίριο και το ουσιώδες από τη λεπτομέρεια και το επουσιώδες.


β) Όσον αφορά την οργάνωση / δομή ενός κειμένου επιδιώκεται ο μαθητής να είναι σε θέση:
·      να εντοπίζει τα βασικά μέρη (πρόλογο, κύριο μέρος, επίλογο) ενός κειμένου
·      να χωρίζει το κείμενο σε παραγράφους / νοηματικές ενότητες
·      να αναγνωρίζει τα μέσα με τα οποία επιτυγχάνεται η συνεκτικότητα και η συνοχή ενός κειμένου (διαρθρωτικές λέξεις, φράσεις κ.ά.)
·      να επισημαίνει τους τρόπους με τους οποίους οργανώνονται οι παράγραφοι, π.χ. με αιτιολόγηση, με σύγκριση και αντίθεση, με ορισμό, με διαίρεση, με παράδειγμα κ.ά.
·      να διακρίνει την οργάνωση/δομή ενός κειμένου (λογική ή συνειρμική οργάνωση, παραγωγική ή επαγωγική συλλογιστική πορεία κ.ά.)

γ) Όσον αφορά τη γλώσσα ενός κειμένου (λεξιλόγιο, στίξη, μορφοσυντακτικά φαινόμενα, γλωσσικές ποικιλίες, λειτουργίες της γλώσσας, ύφος κ.ά.), επιδιώκεται ο μαθητής να είναι σε θέση:
·      να εντοπίζει και να αιτιολογεί επιλογές του πομπού οι οποίες αφορούν τη χρήση
-       ενεργητικής ή παθητικής φωνής
-       συγκεκριμένου ρηματικού τύπου (προσώπου / χρόνου / έγκλισης)
-       μακροπερίοδου ή μη λόγου
-       παρατακτικού ή υποτακτικού λόγου
-       ρηματικών ή ονοματικών συνόλων
-       αναφορικής ή ποιητικής λειτουργίας της γλώσσας
-       των σημείων της στίξης
-       λόγιων ή λαϊκών λέξεων, ειδικού λεξιλογίου, όρων κ.ά.
·      να αιτιολογεί την ορθογραφία λέξεων
·      να ερμηνεύει λέξεις
·      να αξιολογεί την ακρίβεια και τη σαφήνεια του λεξιλογίου
·      να βρίσκει συνώνυμα, αντώνυμα ομόρριζα, να αντικαθιστά λέξεις ή φράσεις του κειμένου με άλλες, να σχηματίζει με ορισμένες λέξεις φράσεις ή περιόδους λόγου κ.ά.
·      να χαρακτηρίζει το ύφος του κειμένου, λαμβάνοντας υπόψη την επικοινωνιακή περίσταση (σκοπό, δέκτη, είδος λόγου κ.ά.).

2. Ο μαθητής – με βάση συγκεκριμένο κείμενο – παράγει γραπτό κείμενο. Συγκεκριμένα, επιδιώκεται ο μαθητής να είναι σε θέση:
·      να πυκνώνει ένα κείμενο, να κάνει την περίληψη του
·      να δίνει τίτλο στο κείμενο ή πλαγιότιτλους σε παραγράφους/ νοηματικές ενότητες ενός κειμένου
·      να οργανώνει το διάγραμμα του κειμένου
·      να αναπτύσσει ένα κειμενικό απόσπασμα (μια φράση ή ένα επιχείρημα του κειμενογράφου)
·      να ανασκευάζει τα επιχειρήματα του κειμενογράφου και να αναπτύσσει την αντίθετη άποψη
·      να μετασχηματίζει ένα κείμενο, π.χ. από ένα επίπεδο ύφους σε άλλο κ.ά.

ΙΙ. ΓΡΑΦΩ
Ο μαθητής παράγει κείμενο, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο, το θέμα του οποίου σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με οικείους θεματικούς κύκλους από τη γλωσσική διδασκαλία.
Από τα διάφορα είδη γραπτού λόγου δίνεται έμφαση στην παραγωγή κριτικού–αποφαντικού λόγου, δηλαδή στην παραγωγή κειμένου στο οποίο κυριαρχούν η πειθώ, η λογική οργάνωση, η αναφορική λειτουργία της γλώσσας, π.χ. άρθρου, επιστολής, γραπτής εισήγησης κ.ά.
Στο πλαίσιο της παραγωγής κειμένου θα πρέπει να επιδιώκεται από τον μαθητή:
Α. Ως προς το περιεχόμενο του κειμένου
η συνάφεια των εκτιθέμενων σκέψεων με τα ζητούμενα του θέματος
η επαρκής τεκμηρίωση των σκέψεών του με την παράθεση κατάλληλων επιχειρημάτων
η ανάπτυξη όλων των θεματικών κέντρων
η πρωτοτυπία των ιδεών
ο βαθμός επίτευξης του στόχου που επιδιώκεται με το παραγόμενο κείμενο κ.ά.
Β. Ως προς την έκφραση/μορφή του κειμένου
η σαφής και ακριβής διατύπωση
ο λεκτικός και εκφραστικός πλούτος
η επιλογή της κατάλληλης γλωσσικής ποικιλίας ανάλογα με το είδος του κειμένου
η τήρηση των μορφοσυντακτικών κανόνων
η ορθογραφία και η σωστή χρήση των σημείων στίξης κ.ά.
Γ. Ως προς τη δομή/διάρθρωση του κειμένου
η λογική αλληλουχία των νοημάτων
η συνοχή του κειμένου (ομαλή σύνδεση προτάσεων, παραγράφων και ευρύτερων μερών του κειμένου)
η ένταξη του κειμένου στο ζητούμενο επικοινωνιακό πλαίσιο κ.ά.

Β. ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

1. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Από το βιβλίο «Αρχαία Ελληνικά, Φιλοσοφικός Λόγος», Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου Θεωρητικής Κατεύθυνσης, των Μ. Κοπιδάκη, Δ. Λυπουρλή, κ.ά., έκδοση Ο.Ε.Δ.Β. 2011.

Α. Εισαγωγή:
Ι.
Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ:


σ. 34-39 (Κεφ. Δ2: Οι φιλοσοφικές ιδέες του Σωκράτη. Διαλεκτική, μαιευτική, ειρωνεία. Η αναζήτηση των ορισμών, η επαγωγική μέθοδος και η ηθική.
Κεφ. Δ3 : Η δίκη και ο θάνατος του Σωκράτη).


ΙΙ.

Ο ΠΛΑΤΩΝ:
σ. 40-42 (Κεφ. Ε1: Ο βίος του).


ΙΙΙ.

Πλάτωνος Πρωταγόρας:

α) σ. 49-52 (Α. Η διάρθρωση του διαλόγου και τα πρόσωπα: «Εισαγωγή…» έως και «Η απάντηση του Πρωταγόρα…»)
β) σ. 56-57 (Β. Η φιλοσοφική σημασία του διαλόγου).

IV.

Πλάτωνος Πολιτεία: Εισαγωγή στην Πολιτεία

α) σ. 92-93 (1. Νεανικές φιλοδοξίες και απογοητεύσεις, 2. Η συγγραφή της Πολιτείας και 3. Η σκηνοθεσία και τα πρόσωπα του διαλόγου)

β) σ. 96-102 (6. Οι τρεις τάξεις, 8. Η αγωγή των φυλάκων, 12. Οι φιλόσοφοι-βασιλείς, 13. Η δικαιοσύνη και 14. Οι φαύλες πολιτείες).

γ) σ. 113 (Η αλληγορία του σπηλαίου).

V.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ (Βίος και έργα):

α) σ. 139-141 («Πότε και πού γεννήθηκε ο Αριστοτέλης-Λίγα λόγια για την καταγωγή του» και «Ο Αριστοτέλης στην Ακαδημία του Πλάτωνα: μαθητής πρώτα, δάσκαλος στη συνέχεια»).

 β) σ. 145-149 («Ο Αριστοτέλης στη Μακεδονία: δάσκαλος του Αλεξάνδρου», «Επιστροφή του Αριστοτέλη στην Αθήνα: αρχίζει η τρίτη περίοδος της φιλοσοφικής του δραστηριότητας. Ο Αριστοτέλης διδάσκει στο Λύκειο» και «Ο Αριστοτέλης εγκαταλείπει οριστικά την Αθήνα-Το τέλος της ζωής του»).

VI.

Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια, σ. 151-153

VII.

Αριστοτέλη Πολιτικά, σ. 178-179








Β. Κείμενα:
 Ι.
ΠΛΑΤΩΝ

Πρωταγόρας: οι ενότητες 1, 2, 3, 4, 5, 6 και 7.

Πολιτεία: οι ενότητες 11, 12, 13.
 ΙΙ.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Ηθικά Νικομάχεια: οι ενότητες: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 και 10.

Πολιτικά: οι ενότητες: 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19 και 20.


2. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ
Αδίδακτο πεζό κείμενο αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων της αττικής διαλέκτου.

Β. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ - ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ
i). Η ύλη που περιλαμβάνεται στα βιβλία του Γυμνασίου «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα» Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου, έκδοση Ο.Ε.Δ.Β. 2011.
ii) Ολόκληρη η ύλη που περιλαμβάνεται στο βιβλίο της Α΄ τάξης Γενικού Λυκείου «Εγχειρίδιο Γλωσσικής Διδασκαλίας», έκδοση Ο.Ε.Δ.Β. 2011 (ενότητες 1 - 21).


ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Από το βιβλίο «Νεοελληνική Λογοτεχνία» της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου Θεωρητικής Κατεύθυνσης των Κ. Ακρίβου, Δ. Αρμάου κ.ά έκδοση Ο.Ε.Δ.Β. 2011.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ (ΠΟΙΗΣΗ-ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ)
1. Διονύσιος Σολωμός, «Ο Κρητικός»
2. Γεώργιος Βιζυηνός, «Το αμάρτημα της μητρός μου»
3. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Όνειρο στο κύμα»
4. Ποιήματα για την ποίηση
·   Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, «Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή 595 μ.Χ.»
·   Μαρία Πολυδούρη, «Μόνο γιατί με αγάπησες»
·   Νίκος Εγγονόπουλος, «Ποίηση 1948»
·   Μανόλης Αναγνωστάκης, «Στο Νίκο Ε… 1949»
·   Γιώργης Παυλόπουλος, «Τα αντικλείδια»
5. «Σελίδες του Γ. Ιωάννου»
·   «Μες στους προσφυγικούς συνοικισμούς»
·   «Στου Κεμάλ το σπίτι»

Σημείωση
Τα λογοτεχνικά κείμενα (ποιητικά-πεζά) που περιλαμβάνονται στην εξεταστέα-διδακτέα ύλη διδάσκονται με τη σειρά που δίνονται παραπάνω, η οποία καθορίζεται από:
α) τη χρονολογική σειρά των κειμένων, σύμφωνα με την κατάταξή τους στην Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και
β) το είδος τους, με στόχο την εναλλαγή ποίησης και πεζογραφίας, ώστε να διατηρείται το ενδιαφέρον των μαθητών.

IΣΤΟΡΙΑ
Από το βιβλίο “Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας” της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου Θεωρητικής Κατεύθυνσης των Γ. Μαργαρίτη, Αγ. Αζέλη, Ν. Ανδριώτη, Θ. Δετοράκη, Κ. Φωτιάδη, έκδοση Ο.Ε.Δ.Β. 2011.

Ι. ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

Γ. Οι οικονομικές εξελίξεις κατά τον 20ο αιώνα, σ. 42-54

ΙΙ. Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1936)

Β. Χειραφέτηση και αναμόρφωση (1844-1880), σ. 70-79
Γ. Δικομματισμός και εκσυγχρονισμός (1880-1909), σ. 80-88
Δ. Ανανέωση-Διχασμός (1909-1922), σ. 89-98

ΙΙΙ. ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1930)

Πρόσφυγες στην Ελλάδα κατά το 19ο αιώνα, σ. 116
Πρόσφυγες στην Ελλάδα κατά τον 20ο αιώνα, σ. 137
Α. Προσφυγικά ρεύματα κατά την περίοδο 1914-1922, σ. 138-143
Β. Μικρασιατική καταστροφή, σ. 144-152
Γ. Η αποκατάσταση των προσφύγων, σ. 153-159
Δ. Η αποζημίωση των ανταλλαξίμων και η ελληνοτουρκική προσέγγιση, σ. 160-162
Ε. Η ένταξη των προσφύγων στην Ελλάδα, σ. 163-169

ΙV. ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ.

Ε. Η περίοδος της αυτονομίας και η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, σ. 206-220

V. ΠΑΡΕΥΞΕΙΝΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

Δ. Ο Παρευξείνιος Ελληνισμός τον 19ο και 20ο αιώνα, σ. 245-254



ΛΑΤΙΝΙΚΑ
            Από το βιβλίο "Λατινικά" της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου Θεωρητικής Κατεύθυνσης των Μ. Πασχάλη- Γ. Σαββαντίδη, έκδ. Ο.Ε.Δ.Β. 2011

 

Κείμενα - Γραμματική - Συντακτικό

Τα κείμενα των ενοτήτων 21-50, εκτός των ενοτήτων 22, 26, 33, 35, 39 και 50, από τις οποίες διδάσκονται  μόνο τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα.
Τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα που περιλαμβάνονται σ' όλες τις ενότητες (21-50) του διδακτικού εγχειριδίου της τάξης αυτής.
Επίσης, στην εξεταστέα-διδακτέα ύλη συμπεριλαμβάνονται τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα που περιέχονται και στις είκοσι ενότητες του βιβλίου "Λατινικά" της Β΄ τάξης Γενικού Λυκείου των Μ. Πασχάλη - Γ. Σαββαντίδη, έκδ. Ο.Ε.Δ.Β. 2011.



Προετοιμασία στις πανελλήνιες εξετάσεις 2012 τέκνων εξωτερικού (ομογενών)

επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-κλασσικου φιλολόγου-

( πατήστε ΕΔΩ )






Του νεκρού αδελφού




επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-


Δημώδες

Μάνα με τους εννιά σου γιους και με τη μια σου κόρη,
την κόρη τη μονάκριβη την πολυαγαπημένη,
την είχες δώδεκα χρονώ κι ήλιος δε σου την είδε!
Στα σκοτεινά την έλουζε, στ' άφεγγα τη χτενίζει,
(5)στ' άστρι και τον αυγερινό έπλεκε τα μαλλιά της.



O "Καλός" μάγος απέθανε; Ζήτω ο "καλός" Βρυκόλακας!(ΜΕΡΟΣ Β')


Ιωάννου Μηλιώνη



Πέραν όμως απ' τα ιστορικά στοιχεία κι από τη λαϊκή μας παράδοση, που χαρακτηρίζει το βρυκόλακα δαιμονικό κι αποφευκταίο, η λαϊκή φιλολογία και ο κόσμος τού θεάματος αγκάλιασε, στις μέρες μας, με ενδιαφέρον την αντίστοιχη θεματολογία μετά τη συχνή προβολή αυτού τού συνδρόμου και την πλύση εγκεφάλου από τα ΜΜΕ. Έτσι, ενώ η προ­βολή τού βαμπιρισμού στη δεκαετία τού '50 έχει τρομακτικό και αποκρουστικό χαρακτήρα, προωθώντας στον αναγνώστη ή στο θεατή κυ­ρίως την τρομολαγνεία, σταδιακά τις επόμενες δεκαετίες αρχίζει να γίνεται ήπια αποδεκτή από το κοινό -προσλαμβάνοντας κάποτε και χιουμοριστική χροιά1-, μέχρι πρόσφατα, που προβάλλεται πλέον με τρόπο που να την κα­θιστά ευχάριστη και απόλυτα αποδεκτή από το μέσο άνθρωπο.Το θέμα των βρυκολάκων τροφοδοτεί και τροφοδοτείται κι από το Γκόθικ (Gothic), κί­νημα «υποκουλτούρας» του 20ου αιώνα, που υποκατέστησε το κίνημα Punk της δεκαετίας του '70 και που δανείζεται μεσαιωνικά βαρβα­ρικά στοιχεία, σκοτεινές και ανατριχιαστικές φιγούρες και δαιμονικές μορφές και λειτουρ­γεί σαν μέσο προσωπικής έκφρασης, τρόπος ενδυμασίας και είδος μυθιστοριογραφίας ή μουσικής. Κύριοι εκφραστές του είναι δυσαρε­στημένοι νέοι της μεσαίας κοινωνικής τάξης, νεόπλουτοι σε σχέση με τους γονείς τους, με αίσθημα αστάθειας και έλλειψης ταυτότητας.Το πέρασμα των βαμπίρ στον κινηματογρά­φο έγινε το 1922, όταν ο Γερμανός σκηνοθέτης Φ. Β. Μουρνάου (Friedrich Wilhelm Murnau) γύρισε το «Νοσφεράτου, μια συμφωνία τρό­μου» (Nosferatu, Eine Symphonie Des Grauens), το πρώτο βουβό ασπρόμαυρο φιλμ βαμπίρ. Από αυτό εμπνεύστηκε το 1968 ο Αμερικανός Γ. Α. Ρομέρο (George Andrew Romero) για την ταινία «Η νύχτα των ζωντανών νεκρών» (Night of the Living Dead). Ήταν το πρώτο από τρία «b-movies» τρόμου που δημιούργησαν μόδα. Είχε προηγηθεί το 1931 ο «Δράκουλας» τού Τόντ Μπράουνινγκ (Tod Browning) και το «Δράκουλας, ο Βρυκόλακας των Καρπαθίων», που γύρισε το 1958 ο Τέρενς Φίσερ (Terence Fisher) κι ανήκει στη «βρετανική σχολή τρό­μου», που εδραιώθηκε στα τέλη της δεκαετίας τού 1950 και στις αρχές τού '60.Η κουλτούρα της μάζας, εξηγούν πολλοί μελετητές, πήρε σήμερα τη θέση των αρχαίων μυθολογικών διηγήσεων. Έτσι τα βαμπίρ και τα ζόμπι γίνονται το σημερινό σύμβολο τού ταμπού των νεκρών και οι ζωντανοί νεκροί δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι σύγχρονοι απόγονοι του Δράκουλα και του Φρανκεστάϊν. Στα χρόνια που ακολουθούν εμφανίζονται δεκάδες σχε­τικοί τίτλοι από τους οποίους αναφέρουμε τυ­χαία μερικούς: «Κόρες τού σκότους» (Daughters of Darkness - 1971), «Βρυκόλακες» (Vampyres - 1974), «Τα χαμένα παιδιά» (Lost Boys - 1987), «Σχεδόν σκοτεινά» (Near Dark -1987), «Βασίλισ­σα των καταραμένων» (Queen of the damned - 2002), «Βάν Χέλσινγκ» (Van Helsing - 2004). Η πρώτη και πιό κραυγαλέα αποδοχή του «καλού» βρυκόλακα θα πρέπει να αναζητη­θεί στα γραπτά της Στέφενι Μέϊερ (Stephenie Meyer)2, της «φιλήσυχης, μορμόνου νοικοκυράς και πολύτεκνης μητέρας», που με την τετραλογία της: «Το Έπος τού Λυκόφωτος» (The Twilight Saga) έχει ξετρελάνει ειδικά τον κοριτσόκοσμο σε διεθνές επίπεδο. Το «Λυκό­φως», ένα ρομαντικό μυθιστόρημα φαντασί­ας, που κυκλοφόρησε το 2005, είναι το πρώτο βιβλίο της σειράς και περιγράφει την ζωή της δεκαεπτάχρονης Ιζαμπέλας (Μπέλας) Σουάν που ερωτεύεται ένα «νέο» και ωραίο βρυκόλα­κα, τον Έντουαρτ Κάλεν θέτοντας τη ζωή της σε κίνδυνο. Το μυθιστόρημα ακολουθείται από τη «Νέα Σελήνη» (New Moon), την «Έκλειψη» (Eclipse) και τη «Χαραυγή» (Breaking Dawn). Μέχρι σήμερα, τα βιβλία έχουν πουλήσει πά­νω από 85 εκατομμύρια αντίτυπα έχοντας μεταφραστεί σε 38 γλώσσες. Το Λυκόφως γυρίστηκε σε ταινία το 2008 και απέσπασε 382.133.300 δολλάρια στο διεθνές box office, ενώ η «Νέα Σελήνη», η δεύτερη ταινία, είχε κόψει 72,7 εκατ. εισιτήρια κατά το ντεμπούτο της στους κινηματογράφους. Τα βιβλία και τις ταινίες αυτές έσπευσαν φυσικά να ακολουθήσουν κι οι σχετικές τηλε­οπτικές σειρές (tv series) πολλές από τις οποίες είχαμε την ευκαιρία να «απολαύσουμε» κι απ' την ελληνική TV. Κάποιες διατήρησαν την τηλεθέασή τους επί πολλά χρόνια σε εβδομα­διαία ή και καθημερινή βάση. Δειγματοληπτικά αναφερόμαστε στις σει­ρές: α) «True Blood»3 («Γνήσιο αίμα»), μία αμε­ρικανική τηλεοπτική σειρά, δημιουργημένη από τον Άλαν Μπόλ, που περιγράφει τη συμ­βίωση ανθρώπων και βρυκολάκων σε μια μικρή πόλη της Λουιζιάνα. Το σενάριο αφορά στη Σούκι Στάκχαουζ, που είναι ερωτευμένη με το βρυκόλακα Μπίλ Κόμπτον. Η σειρά έκανε μέχρι σήμερα τρεις σεζόν και ακολουθεί και τέταρτη. Στην Ελλάδα η σειρά ξεκίνησε το Μάιο 2010 στον ΑΝΤΙ και μέχρι στιγμής έχουν προβληθεί οι τρεις πρώτοι κύκλοι. Είναι ενδιαφέρον ότι ο ΑΝΤΙ χαρακτηρίζει το είδος της σειράς ως «επιστημονική» φαντασία. β) Δεύτερη και με αρκετή τηλεθέασή μπορεί να αναφερθεί και η σειρά «Vampire Diaries» («Τα ημερολόγια των Βρυκολάκων») παραγω­γής των Kevin Williamson και Julie Plec. Η σει­ρά αναφέρεται στη ζωή της 17χρονης Έλενας Γκίλμπερτ, που ερωτεύεται τον «νεαρό» (162 χρονών) βαμπίρ Στέφαν Σαλβατόρε στη φα­νταστική Mystic Falls, της Virginia και στις πε­ριπέτειες που προκύπτουν από τη σχέση τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Star Channel, που εκμεταλλεύεται τη σειρά στη χώρα μας, στην επίσημη ιστοσελίδα του με τον τίτλο «Οι... γητευτές των γυναικών»4 αναφέρει για τους άρρενες βρυκόλακες της σειράς μεταξύ άλλων και: «Αυτό είναι το προφίλ των πιο σέξι ανδρών στον κόσμο, σύμφωνα με διαδικτυακή ψηφοφορία στην οποία πήραν μέρος αυστηρά και μόνο γυναίκες. Ο πιο σέξι άνδρας παγκοσμί­ως δεν είναι άλλος από τον "βρυκόλακα" Robbert Pattinson, που συγκέντρωσε την συντριπτική πλειοψηφία στην ψηφοφορία του αμερικανικού γυναικείου περιοδικού "Glamour". Και επειδή τα βαμπίρ φαίνεται πως έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας και έχουν γίνει must, στην δεύτερη θέση συναντάμε τον έτερο πρωταγωνιστή του «Twilight», τον 18χρονο, τίγκα στα μούσκουλα, Taylor Lautner... Είδες φίλε μου σουξέ τα βα­μπίρ;». Ίσως από τα λίγα αυτά κατανοούμε ποιοί προωθούν το σύνδρομο του καλού και ωραίου βρυκόλακα. Τα σενάρια όλων των τίτλων είναι εντυπωσιακά πανομοιότυπα. Ο ωραίος νεαρός βαμπίρ αρνείται στην αρχή να αποδεχθεί την ερωτική σχέση με την ωραία, θνητή, νεαρή πρωταγωνίστρια από αλτρουισμό γιατί γνω­ρίζει ότι δε θα μπορέσει τελικά να αντισταθεί και να μη τη δαγκώσει Εκείνη όμως, μετά πολλές αμφιταλαντεύσεις, αποφασίζει να τον ακολουθήσει και να δεχθεί να γίνει κι εκείνη βαμπίρ κι έτσι να επωφεληθεί κι από τα «πλεο­νεκτήματα» αυτής της «μορφής ύπαρξης», την υπεράνθρωπη δύναμη, την υπερταχύτητα, τη μεταμόρφωση (νυχτερίδα κ. α.), το «διάβασμα» της σκέψης του άλλου, την υπνωτιστική επι­βολή της θέλησης στους άλλους, την «αιώνια νιότη», την αιώνια «ζωή». Μήπως όλ' αυτά -συνδυαζόμενα με την αιμοποσία- ακούγονται σε μας κάπως... δαιμο­νικά και σατανιστικά; Ας μην ανησυχούμε... η «Νέα Εποχή» έχει φροντίσει να τα παρουσι­άσει ρομαντικά, όμορφα, ηθικά κι αγγελικά πλασμένα (φιλία, αλτρουισμός, θυσία μητρική, αγνός νεανικός έρωτας...). Κι ο χορός των ΜΜΕ φροντίζει να συμπορεύεται με συνέπεια σε όλα τα επίπεδα! Θα πρέπει να συμπληρώσουμε ότι στη λαί­λαπα του βαμπιρισμού δε μπορούσαν να μην ενδώσουν και τα video games και τα computer games που έτσι κι αλλιώς πάντα ακολου­θούν τις «επιτυχημένες» κινηματογραφικές παραγωγές και τηλεοπτικές σειρές. Από τα μάλλον χαζά online Vampire Games (παιχνί­δια μέσω διαδικτύου) μέχρι τα πιο σοφιστικέ, σαν το «bitefight» (δάγκωμα/μάχη) και το «Vampires and Werewolves... allies or enemies?» (Βρυκόλακες και Λυκάνθρωποι., σύμμαχοι η εχθροί;), το διαδίκτυο βρίθει προτάσεων. Μεταξύ των PC games αξίζει να αναφερθεί το κλασσικό τού είδους adventure game (παιχνίδι περιπέτειας) «Dracula: Origin» (Δράκουλας: η προέλευση) ακολουθούμενο από μεγάλη σει­ρά άλλων τίτλων. Μέχρι και το υποτιθέμενα αθώο simulation game (παιχνίδι προσομοίω­σης), «The Sims», στις εκδόσεις του 2 και 3, διαθέτει ικανό μερίδιο από τη ζωή των βαμπίρ με ιδιαίτερα αληθοφανή κι αποκρυφιστικά συνεπή προβολή. Θα κλείσουμε με μικρή αναφορά στη χα­μηλού επιπέδου εγχώρια show business, σε σχέση με τα «Καλλιστεία Sexy Vampire 2010», που διοργανώθηκαν στο «Club Ano Kato», το Δεκέμβριο του 2009 για την εκλογή της «Μίς Βαμπιρέλα 2010», τίτλο τον οποίο διεκδίκησαν αρκετές «χαριτόβρυτες» νεαρές υπάρξεις. Δε θα επιμείνουμε στο όλο kits της διοργάνω­σης, ούτε στο ευτελές επίπεδο διαγωνιζομέ­νων, κριτών και παρουσιαστών. Εκείνο που είναι εξοργιστικό είναι η προβολή που είχε το happening από τα ΜΜΕ. Οι «επικρατέστε­ρες»: Lady D, Lady Theodosia, Lady Julia και Diva Lady φιλοξενήθηκαν, τόσο στην εκπο­μπή «Φώτης και Μαρία Live» τού Star Channel (4/1/2010), όσο και στην εκπομπή «10 με 1» του Antenna TV (13/1/2010), αλλά και το «Βήμα της Κ.», το «Κυριακάτικο Veto» κι η «Espresso» πρόβαλαν το γεγονός με τετρασέλιδα αφιερώματα, όπως και δεκάδες άλλα έντυπα. Η Lady D δήλωσε μεταξύ άλλων ότι «ειδικεύεται στα Gothic Sex Shows αλλά και στα BDSM5 Shows», ενώ η Diva Lady εξέφρασε ενθουσιασμό όταν ερωτήθηκε αν θα δεχόταν «γυναίκα στο κρεβάτι της». Οι διοργανωτές δήλωσαν φυσικά απόλυτα ικανοποιημένοι κι ότι ετοιμάζουν τη δεύτερη διοργάνωση το Δεκέμβριο τού 2011. Δε θα επιμείνουμε άλλο στην παράθεση περιπτώσεων προβολής τού συνδρόμου, ούτε θα σχολιάσουμε περαιτέρω το θέμα. Ένα μόνο αξίζει να υπογραμμιστεί: Τέτοιο παγκόσμιο πρόβλημα όπως ο βαμπιρισμός, που οι ειδικοί τον κατατάσσουν στο χώρο του σατανισμού, που οι πρακτικές του εντάσσονται στο ευρύτε­ρο πλαίσιο της σατανολατρίας, με παραδείγμα­τα όπως του Άλιστερ Κρόουλι -που «είχε τροχίσει τους κυνόδοντες του για να δίνει το "φιλί τού φιδιού" σε γυναίκες, δαγκώνοντας τους λαιμούς και τους καρπούς τους6»- ή του Anton LaVey -που καθιέρωσε το μύθο του psy vamp (psychic vampire, «ψυχικού» βρυκόλακα)7-, το κατεστημένο της «Νέας Εποχής» και της «Νέας Τάξης» το προβάλλει θετικά, σαν μέσο ψυχαγωγίας καθ' όλους τους δυνατούς τρόπους. Είναι εμφα­νές για το που ο κόσμος μας οδηγείται...Μόνο η κραταιά πίστη μας στον Κύριο μας Ιησού Χριστό και στην Εκκλησία Του είναι και η τελική ελπίδα της επιβίωσης μας σ’αυτούς τους όντως πονηρούς καιρούς.


Υποσημειώσεις β' Μέρους
1. Με την ταινία και τις τηλεοπτικές σειρές της «Μπάφυ, της σφαγέως των βρυκολάκων» (Buffy the Vampire Slayer) κ. α.
2. Βλ. και: «Διάλογος», τ. 59, Ιανουάριος-Μάρτιος 2010, σελ. 27.
3. http://el.wikipedia.org/wiki/True_Blood
4. 28/9/2011. http://www.star.gr/hot_of_the_day/56740/
5. Bondage, Discipline / Dominance, Sado-Masochism.
Δουλεία, πειθαρχία/κυριαρχία, σαδο-μαζοχισμός. «Ερω­τικά παιχνίδια» εξουσίας κι επιβολής που εξελίσσονται σε βασανιστήρια και κάποτε και σε δολοφονία τού «ερω­τικού» συντρόφου.
6. Εφημ. «Χρυσή Αυγή», 1/2/2002, αρ.φύλ. 407, σελ. 6 και «Διάλογος», τ. 63, Ιαν.-Μάρ. 2011, σ. 23.
7. http://en.wikipedia.org/wiki/Psychic_vampire





O "Καλός" μάγος απέθανε; Ζήτω ο "καλός" Βρυκόλακας!(ΜΕΡΟΣ Α')



του κ. Ιωάννου Μηλιώνη.

Μέλους της Πανελλήνιας Ένωσης Γονέων




Πάνω από μία δεκαετία, βομβαρδιζόμασταν, εμείς και τα παιδιά μας, με όλους τους δυνατούς τρόπους, από τα ΜΜΕ και το αδίστακτο μάρκετινγκ των εκατοντά­δων ενδιαφερομένων φορέων διεθνώς, αλ­λά και στη χώρα μας, με το προφίλ του «καλού» μάγου, με πρωταγωνιστή του εί­δους τον ήρωα της J. Κ. Rowling νεαρό μά­γο Χάρι Πότερ. Κι ενώ ο «βομβαρδισμός» δε σταμάτησε από το 1997 -με την κυκλοφο­ρία του πρώτου βιβλίου- μέχρι το 2011 -με την προβολή του 2ου μέρους της έβδομης ταινίας- οι συντελεστές αυτής της πρωτο­φανούς στα χρονικά της ανθρωπότητας παγκόσμιας πλύσης εγκεφάλου απεφάσι­σαν ότι θα πρέπει να συνεχιστεί η «επιχεί­ρηση» εις το διηνεκές με τη δημιουργία, στο Orlando της Florida[1], από τη Warner Bros, σε συνεργασία με τη Universal Studios, του «Πάρκου Διασκέδασης Χάρι Πότερ» (The Wizarding World of Harry Potter) -κάτι αν­τίστοιχο με τα διάφορα Disney Lands-, που άνοιξε στο κοινό το 2010.
Επειδή όμως, όσο και καλοστημένο να είναι από τη «Νέα Εποχή» ένα τέτοιο σενά­ριο, το κοινό κάποτε αρχίζει να κουράζεται, οι διεθνείς εγκέφαλοι για την υποδούλωση του ανθρώπου έσπευσαν να βρουν το υποκατάστατο· και το βρήκαν στο «πρόσωπο» του βαμπίρ. Σε παλαιότερο τεύχος του «Διαλόγου»[2] είχαμε ασχοληθεί με το θέμα των βρυκολάκων, από τη «μεταφυσική» του ή μάλλον από την αποκρυφιστική του πλευρά και θα άξιζε να μελετηθεί και πάλι σοβαρά εκεί­νο το άρθρο. Σήμερα όμως η χιονοστιβάδα που λέγεται «βαμπιρισμός» και που έχει κατακλύσει όλους τους τομείς της ζωής μας (φιλολογία, θέαμα, «τέχνη», παιχνίδι κ. ά., ακόμη και την πορνογραφία) καθιστά την επαναφορά μας στο θέμα απολύτως αναγκαία.Αλλά ας δούμε πρώτα τι είναι οι βρυκόλακες; Είναι, σύμφωνα με τη λαϊκή αντίλη­ψη, οντότητες που βγαίνουν από τον τάφο τους για να πιούν το αίμα των ανθρώπων, αφού δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς αυτό; Τι πιστεύει ο λαός μας για τους βρυκόλακες; Πρόκειται ή όχι για χθόνιες οντότητες; Τι λέει η παράδοση γι’ αυτούς, και πώς αντιμετωπίζει το θέμα η Εκκλησία μας; Ο βρυκόλακας, βουρδούλακας, βαμπίρ κ. ά. αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του λαϊκού θρύλου στην παγκόσμια μυθο­λογία. Κατά τη γνωστή συγγραφέα του είδους Κάρεν Τόμπσον (Karen Thompson) και τη μελέτη της για τη μυθολογία των βαμπίρ[3], ο βρυκόλακας αντιπροσωπεύει «ένα φάντασμα που έχει επιβληθεί μέσω του φόβου εδώ και αρκετούς αιώνες σχεδόν σε όλο τον κόσμο». Παρά τις αποστάσεις -τόπου και επο­χής- που χωρίζουν τους διάφορους πολι­τισμούς, οι ιστορίες που αφορούν τα βαμ­πίρ είναι εντυπωσιακά ομοιόμορφες. Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι οι περισσότερες από τις περιγραφές επιθέσεων βαμπίρ προέρ­χονται από την Κίνα, την Ελλάδα και τα σλαβικά έθνη. Κι αυτό είναι απορίας άξ­ιο, καθόσον, ενώ οι σλάβοι γειτνιάζουν το­πικά με τον ελλαδικό χώρο, η Κίνα, τόσον εδαφικά όσο και πολιτισμικά, απέχει πολύ από τη βαλκανική χερσόνησο[4].
Ο βρυκόλακας αντικατοπτρίζει μεταξύ άλλων, τον πρωτόγονο φόβο του μακράν της Εκκλησίας ανθρώπου για το θάνα­το, τους νεκρούς και την αναζήτηση της αθανασίας. Όλα αυτά συγκλίνουν στο πέ­ρασμα του χρόνου για να μας δώσουν τη σύγχρονη και σχετικά περίπλοκη εικόνα του σημερινού βαμπίρ. Το σημαντικότερο γεγονός για το βρυκόλακα είναι ότι «ζει» πέρα από το φυσικό θάνατο, ενώ οι μύθοι οι σχετικοί με την προέλευση του υποδεικνύουν μια πολύ ισχυρή σύνδεση με το σύμβολο του φιδιού. Το βαμπίρ συνδέεται με τους αρχαίους μύ­θους της γονιμότητας, και λόγω της συμ­βολικής σχέσης φιδιού και γονιμότητας, και λόγω των ζωικών χαρακτηριστικών του βαμπίρ που επαναλαμβάνονται, όπως ο τρόπος του ύπνου του, η επιστροφή του εκ νεκρών και η ανανέωση του μέσω της επαφής του με τη ζωή. Δύο μύθοι που σχετίζονται με την προέλευση του βαμπίρ είναι παρόμοιοι και είναι πιθανώς παραλλαγές του ίδιου λαογραφικού μοτίβου. Ο πρώτος σχετίζεται με την ιστορία της Λάμιας, της βασίλισσας της Λιβύης, που αγαπήθηκε από το Δία, με το παιδί που γεννήθηκε από την ένωσή τους και με τη ζηλοτυπία της Ήρας που έκλεψε το νήπιο. Η Λάμια αποσύρθηκε σε μια σπηλιά κι άρχισε να περιπλανιέται τις νύχτες, κλέβοντας και τρώγοντας τα νεο­γέννητα μωρά, ενώ αργότερα οι προτιμή­σεις της επεκτάθηκαν στην αποπλάνηση νεαρών ανδρών, που τους σκότωνε είτε κάνοντας έρωτα μέχρι θανάτου ή πίνοντας το αίμα τους. Η μυθολογία την περιγράφει με σώμα ερπετού από τη μέση και κάτω και φτερά. Τα σύγχρονα θηλυκά βαμπίρ συ­χνά παρουσιάζονται εικαστικά με χλωμό δέρμα, κάτω άκρα ερπετού, κόκκινη τριχο­φυία, πράσινα μάτια και φτερά δράκοντα. Ο δεύτερος μύθος αφορά στη Λίλιθ, την υποτιθέμενη πρώτη σύζυγο του Αδάμ, που συναντούμε σε διάφορα αρχαία θρησκεύ­ματα και στον αποκρυφισμό. Η Λίλιθ ήταν θηλυκός δαίμονας στη μυθολογία των λα­ών της Μεσοποταμίας, που σχετιζόταν με τον άνεμο και επιστεύετο ότι έβλαπτε τα παιδιά[5]. Ταλμούδ και Μιντράς[6], εμφανί­ζουν τη Λίλιθ σα νυχτερινό δαίμονα, που όπως λέγεται δημιουργήθηκε ταυτόχρονα με τον Αδάμ, από τον ίδιο πηλό -επομέ­νως ήταν ίση του σε όλα- αλλά αρνήθηκε υπακοή στον Αδάμ, έβγαλε φτερά και πέ­ταξε μακριά του, αφού πρώτα πρόφερε το τετραγράμματο, το απαγορευμένο όνομα του Θεού. Αναζητώντας τη Λίλιθ τη βρίσκουμε για πρώτη φορά σε αρχαία Σουμερικά μυστικιστικά γραπτά και φυλαχτά ως Λιλλάκε, που είναι το απόκρυφο όνομα της Θεάς Μπελίλι. Την ξανασυναντάμε ως Μπααλάτ -παράφραση του «Μπελίλι»- στους Καϊνίτες[7] κι αργότερα, στις Εβραϊκές δο­ξασίες σαν θηλυκό δαίμονα της έρημου. Η πρώτη σοβαρή αναφορά της Λίλιθ γίνεται στο Εβραϊκό Ταλμούδ. Στα Καμπαλιστικά γραπτά αναφέρεται κυρίως ως σύντροφος του Σαμαήλ (του Σατανά) και ως η θηλυκή έκφρασή του. Αναφέρεται επίσης και ως η προσωποποίηση του πειρασμού της Εδέμ καθώς και ως το πρώτο Succubus[8]. Συναντάμε τη Λίλιθ στη ζωγραφική από το Μεσαίωνα έως τις μέρες μας, όπου αναπαριστάται ως ο πειρασμός του Αδάμ και της Εύας, είτε σαν φίδι με γυναικείο κεφά­λι, είτε και σαν γυναίκα που τους προσφέ­ρει τον καρπό. Το 19ο αιώνα, ο Καρλ Γιουγκ (ψυχολόγος και αποκρυφιστής) τη χρησιμοποιεί σαν έκφραση και προσωποποίηση του αρσενικού άνιμους, της δήθεν θηλυκής πλευράς του άνδρα, που βρίσκεται καταπι­εσμένη. Τον ίδιο αιώνα, η Λίλιθ αρχίζει να μεταλλάσσεται, από πλάσμα δαιμονικό σε σύμβολο θηλυκότητας. Οι φεμινίστριες -κυρίως οι προερχόμενες από τη «Θεοσοφική Εταιρία» της Έ. Π. Μπλαβάτσκυ- τη λατρεύουν ως το αυθεντικό θηλυκό ίνδαλμα που απαρνείται ακόμα και τον κήπο της Εδέμ για χάρη της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας της· φυσικά η δαιμονική και η παιδοκτόνος πλευρά της παραμερίζονται τώρα και απορρίπτονται. Τα νεοπαγανιστικά κινήματα (Wicca κ. ά.) αποδέχονται τη Λίλιθ ως θεότητα-προστάτιδα της σκο­τεινής γυναικείας πλευράς, αλλά και του γυναικείου ερωτισμού. Λατρεύεται όμως μέχρι τις μέρες μας και από διάφορα σκο­τεινά τάγματα με την αρχική της μορφή, ως αρχόντισσα του σκότους και ως η ηγέτι­δα των άυλων βαμπίρ (incubi και succubi).
Τόσο η Λάμια όσο και η Λίλιθ έχουν μια ισχυρή σχέση με το φίδι. Και οι δύο αποπλανούσαν τα αρσενικά θύματά τους και τα οδηγούσαν στο θάνατο. Σε μια από τις μεταφράσεις της Βίβλου, συγκεκριμένα τη Vulgata[9], η μετάφραση του ονόματος Λίλιθ είναι Λάμια[10]. Σε ένα και μοναδικό στίχο της Παλαιάς Διαθήκης[11] η σχετική αναφορά ερμηνεύεται από δυτικούς μετα­φραστές κατά τρόπον που να παραπέμπει στη Λίλιθ[12] .Στην εξάπλωση του μύθου των βρυκολάκων φαίνεται πως ευθύνονται, εκτός των λαϊκών και κάποιοι κληρικοί, απλοί άνθρωποι της υπαίθρου. Μέχρι το Σχίσμα του 1054 μ.Χ. η Εκκλησία δεν είχε συγκεκριμένη στάση στο ζήτημα αυτό[13] . Τελικά και η Εκκλησία και ο παπισμός αποδέχθη­καν ότι τα περί βρυκολάκων συνιστούν δι­δασκαλίες περί δαιμονίων. Στην προσπά­θειά της η Εκκλησία να εκριζώσει αυτή την ειδωλολατρική δεισιδαιμονία χρησιμο­ποίησε σε κάποιες περιπτώσεις επιλεκτικά τους εξορκισμούς και τα αγιαστικά της μέσα, τον «αγιασμό», το αντίδωρο και τον Εσταυρωμένο. Αν και σε κάποιες περιπτώ­σεις και κληρικοί αναπαρήγαγαν τον μύθο για την καταπολέμηση των βρυκολάκων με μελέτες και συγγράμματα, κυρίως κα­τά το διάστημα 1600-1800, από λόγιους μοναχούς γράφτηκαν εκατοντάδες πραγ­ματείες, στις οποίες γινόταν απόπειρα εκλογίκευσης του θέματος, όπως π.χ. ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης που κατα­δικάζει στο Πηδάλιο όσους ασχολούνταν με τέτοια θέματα. Δύο ιστορικά πρόσωπα φαίνεται να ευθύνονται για την αναβίωση του μύθου για τους νεκροζώντανους γύρω στους 15ο και 16ο αιώνες. Πρώτος αναφέρεται ο Βλαντ ΙΙΙ’, Πρίγ­κιπας της Βλαχίας (1431-1476), που πέρασε στην ιστορία και ως Βλαντ Τέπες Ντράκουλα (Vlad Tepes), δηλαδή, «Βλαντ ο ανασκολοπιστής», γιός του Ντακούλ[14] , ηγεμόνας της Βλαχίας, δημοφιλής ήρωας στη Ρου­μανία και στη Μολδαβία, που «μετεξελί­χθηκε» από τον Άγγλο μυθιστοριογράφο Μπραμ Στόουκερ[15], το 1897, στον περιβό­ητο Κόμη Δράκουλα των Καρπαθίων. Ο Στόουκερ εμπνεύστηκε από την ιστορική φιγούρα του κόμη της Τρανσυλβανίας, ο οποίος βέβαια δεν ήταν βαμπίρ, αλλά ήρω­ας αγωνιστής κατά των Τούρκων κατακτη­τών στην περιοχή. Οι προφανώς σκληρές και βάρβαρες μέθοδοι της εποχής (ανασκολοπισμός-παλούκωμα κ. ά.) ήταν ο λόγος που ο Βλαντ ΙΙΙ’ έμεινε στην ιστορία ως «ο ανασκολοπιστής Πρίγκιπας» (Kaziglu Bey). Το δεύτερο πρόσωπο που έδωσε τροφή στους μύθους περί βρυκολάκων είναι η Ελίζαμπεθ Μπάθορυ (Countess Erzsebet Bathory de Ecsed), (1560-1614) -με καταγω­γή από τις πιο αριστοκρατικές οικογένειες της Ουγγαρίας-, μια γυναίκα που έμεινε στην ιστορία ως η «Ματωμένη Κόμισσα». Παντρεμένη με τον κόμη Φέρεντς Ναντάσντυ, στρατιωτικό, αρκετά μεγαλύτερό της, περιγράφεται ως μια εξαιρετικά όμορφη γυναίκα, η οποία όμως έκρυβε ένα διεστραμμένο και σαδιστικό χαρακτήρα[16]. Όταν ο άντρας της, ως στρατιωτικός, έλει­πε αρκετό καιρό από την συζυγική εστία, η Ελίζαμπεθ εκτόνωνε τις σαδιστικές της τάσεις πάνω στις υπηρέτριές της, κάτι που δεν εθεωρείτο μεμπτό την εποχή εκείνη, όταν επρόκειτο για το σωφρονισμό υπηρε­τών και ειδικά όταν αφορούσε σε ανθρώ­πους κατώτερης κοινωνικής τάξης. Σύμ­φωνα μάλιστα με κάποιες πηγές ο ίδιος ο κόμης «εκπαίδευσε» την γυναίκα του στην «τέχνη» των βασανιστηρίων και σε σατανιστικές τελετουργίες. Όταν ο Ναντάστυ πέθανε, το 1601 η Ελίζαμπεθ συνέχισε, στο οικογενειακό της φέουδο κοντά στην Μπρατισλάβα, το αγαπημένο της σπορ, τον σαδισμό πάνω στις υπηρέτριές της, δι­ανθισμένο με πρακτικές ομοφυλοφιλίας. Καθώς τα έργα της γίνονταν γνωστά στην τοπική κοινωνία κι οι κάτοικοι απέφευγαν να στέλνουν τις κόρες τους να μπουν στην υπηρεσία της, οδηγήθηκε στη λύση της απαγωγής νεαρών κοριτσιών από τις οι­κογένειες των χωρικών που ζούσαν γύρω από το κάστρο/κολαστήριο. Με τα πρώτα σημάδια γήρατος, η Ελίζαμπεθ ξέφυγε από κάθε όριο. Κατέφυγε στη μαγεία, σκοτώνοντας νεαρές παρθέ­νες για να κάνει μπάνιο στο αίμα τους και να διατηρήσει, όπως πίστευε, τη νεότητα και την ομορφιά της. Η αρχή του τέλους ήλθε όταν «έκανε το λάθος» να σκοτώσει δύο νεαρές αριστοκράτισσες. Ο βασιλιάς Ματίας Β', εξάδερφός της, έστειλε αντιπρο­σωπεία να ξεκαθαρίσει τα συμβαίνοντα στο κάστρο Csejthe. Οι εικόνες που αντίκρι­σαν οι απεσταλμένοι παραπέμπουν σε εφι­αλτικό θέαμα, με πτώματα παντού, ωχρά από την αποστράγγιση του αίματός τους. Η κόμισσα συνελήφθη και οδηγήθηκε σε δίκη. Οι κατηγορίες, βαρύτατες: φόνος, λυκανθρωπία, βαμπιρισμός, σαδισμός. Δια­βάστηκε και το ημερολόγιό της όπου είχε καταγράψει 850 θύματα της. Τέλος, ενώ οι συνένοχές της δεν απέφυγαν το θάνατο, εκείνη καταδικάστηκε σε εγκλεισμό στον πύργο της όπου χτίστηκε ζωντανή και πέ­θανε μετά 3 χρόνια.
 


Υποσημειώσεις Α' Μέρους

[1] http://en.wikipedia.org/wiki/The_Wizarding_World_ of_Harry_Potter
[2] «Διάλογος», τ. 32, Απρίλιος - Ιούνιος 2003, σσ. 25-29.
[3] http://kekrops.tripod.com/Mythology_Vampire.html
[4]  http://www.e-telescope.gr/el/mystery-and-strange/300-vampires-in-myth
[5] http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%AF%CE%BB%CE%B9%CE%B8
[6] Midrash: Μέθοδος βιβλικής ερμηνείας από τους εβραίους ραββίνους. Αποτελεί ραββινική παράδοση για τη συμπλήρωση των «κενών» στη Βίβλο. Σχετίζεται και με την αυθαίρετη καμπαλιστική ερμηνεία των Γραφών.
[7] Μερίδα του κινήματος των Γνωστικών του 2ου μ.Χ. αιώνα. Θεωρούσαν το Θεό της Παλαιάς Διαθήκης κατώ­τερο ον και τύραννο και τιμούσαν τον Κάιν ως τον κάτοχο της αληθινής γνώσης, που διά μέσου των αιώνων μετα­δόθηκε σε όλους τους αποβλήτους της Αγίας Γραφής μέ­χρι τον Ιούδα. Νομιμοποιούσαν την ανηθικότητα, ερμη­νεύοντας και βιώνοντας την ευαγγελική ελευθερία ως ακολασία.
[8] Succubus (πληθ.: succubi): Θηλυκός δαίμονας που πιστεύεται ότι επισκέπτεται άντρες στη διάρκεια του ύπνου και προχωρεί σε σεξουαλική επαφή μαζί τους.
[9] Η λατινική μετάφραση της Αγίας Γραφής. Έγινε στο τέλος του 4ου αιώνα μ.Χ., εντολή του Πάπα Δάμασου Α' και υιοθετήθηκε από τους παπικούς.
[10] http://www.etymonline.com/index.php?search=Bible +translations&searchmode=none
[11] «εκεί ενόσσευσεν εχίνος, και έσωσεν η γη τα παι­δία αυτής μετά ασφαλείας, εκεί συνήντησαν έλαφοι και είδον τα πρόσωπα αλλήλων...» (Ησαΐας ΛΔ' 15).
[12]  http://www.youtube.com/watch?v=6D3ssTsZdmI
[13]  http://www.livepedia.gr/content-provides/periskopio/crypto/3386BRIKOLAKES.pdf
[14]  Βλαντ ΙΙ', πατέρας του Βλαντ ΙΙΙ’, ο επονομαζόμε­νος «Δράκος» (Dracul), μετά την εισαγωγή του, το 1431, στο «Τάγμα του Δράκου» (Order of the Dragon), ιδρυθέν από τον αυτοκράτορα της «Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατο­ρίας» Σιγισμούνδο.
[15]  http://www.focusmag.gr/articles/view-article.rx?oid= 395124
[16]  http://foititikospalmosistoria.blogspot.com/2010/12/ blog-post.html