ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΛΑΤΙΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ / ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΟΧΗΣ (ΜΕΡΟΣ Β’)



 επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-



Ι. ΧΡΟΝΙΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Α) εκφέρονται καθ’ οριστικήν παντός χρόνου
-         Οσάκις δηλούν πραγματικόν τι γεγονός, κατά τη διάρκειαν του οποίου ή πρό του οποίου ή μετά το οποίον γίνεται ή έγινεν ή θα γίνη τι.
Π.χ  dum more prisco omen nuptiale petit filiae sororis

-         Οσάκις δηλούν αόριστον επανάληψιν, είτε εις το παρόν, είτε εις το παρελθόν

Π.χ  quoties hostes instabant, nostril succedebant (= οσάκις οι εχθροί επετίθεντο, οι ημέτεροι υπεχώρουν)



ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΛΑΤΙΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ / ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΟΧΗΣ (ΜΕΡΟΣ Α’)



 επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-


 
Ι. Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
ΕΙΣ ΤΑΣ ΕΞΗΡΤΗΜΕΝΑΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Αι δευτερεύουσαι ή εξηρτημέναι προτάσεις εις την Λατινικήν, όταν εκφέρωνται καθ’ υποτακτικήν, ακολουθούν την κατά χρόνον εκφοράν της κυρίας προτάσεως, εκ της οποίας εξαρτώνται. Το ιδιάζον εις την Λατινικήν τούτο συντακτικόν φαινόμενον λέγεται ακολουθία των χρόνων, η οποία εξ ολοκλήρου, πλήν σπανίων περιπτώσεων, διέπει την κατά χρόνον εκφοράν του υποταγμένου λόγου.



ΝΕΟΣ ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ!!!


ΝΕΟΣ ΘΡΙΑΜΒΟΣ!!!




ΜΕΤΑ ΤΟ ΑΓΝΩΣΤΟ
ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ
ΤΩΡΑ
ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Ιδού οι ερωτήσεις που σας είχα δώσει να διαβάσετε:

·  Για ποιους λόγους δόθηκε περισσότερο βάρος στην αγροτική αποκατάσταση (γεωργία);
·  Για ποιους λόγους δόθηκε προτεραιότητα στην εγκατάσταση προσφύγων στη Μακεδονία και Θράκη;

17.       Η συμφωνία των Μουρνιών Κυδωνίας (2/11/1905)
18.       Οι εξελίξεις στο κρητικό ζήτημα από την άφιξη της Διεθνούς Επιτροπής (Φεβρ. 1906) έως το διορισμό του Αλ.Ζαϊμη ως Υπάτου Αρμοστή Κρήτης.

1.  Ποιο το περιεχόμενο των όρων: Πεδινοί, Ορεινοί, Εκλεκτικοί, Εθνικόν κομιτάτον, Αρχή της Δεδηλωμένης.
2.  2. Σύνταγμα του 1844: α) ποια θεμελιώδη δικαιώματα κατοχυρώθηκαν και ποιο δεν κατοχυρώθηκε; β)πώς καθορίστηκαν οι εξουσίες του βασιλιά; γ) ποιο το πολίτευμα της χώρας; δ) άλλες διατάξεις.

6.Η ελληνική οικονομία κατά την περίοδο του μεσοπολέμου.
Πώς χαρακτηρίζεται η οικονομική πορεία της Ελλάδας κατά την περίοδο του μεσοπολέμου και γιατί; (ή τα πλεονεκτήματα.



ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ


επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-κλασσικού φιλολόγου-



 

ΘΕΜΑ Α1
α. Φεντερασιόν
Η μεγάλη πολυεθνική εργατική οργάνωση της
Θεσσαλονίκης , με πρωτεργάτες σοσιαλιστές από την ανοιχτή σε νέες
ιδέες εβραϊκή κοινότητα της πόλης, που αποτέλεσε σημαντικό δίαυλο για
τη διάδοση σοσιαλιστικής και εργατικής ιδεολογίας στη χώρα

Η Φεντερασιόν ιδρύθηκε το 1909. Το όνομα της Σοσιαλιστική Εργατική Ομοσπονδία. Απετελείτο από πολλούς εργάτες, κυρίως Εβραίους της Θεσσαλονίκης και μερικούς διανοούμενους. Οι περισσότεροι από τους διανοούμενους ήταν σοσιαλιστές οι οποίοι επηρέασαν την ιδεολογική κατεύθυνση της Φεντερασιόν. Συνδέθηκε με την Β’ Διεθνή.
Η οργάνωση προσπάθησε να συγκεντρώσει ομάδες από τις πολλές εθνότητες στη Θεσσαλονίκη. Γι’ αυτό και πήρε ομοσπονδιακό χαρακτήρα στη συγκρότησή της. Εκτός των Εβραίων, Έλληνες, Βούλγαροι, Αρμένιοι, Τούρκοι. Ηγέτες οι Αβραάμ Μπεναρόγια, Σαμουέλ Γιονάς, Αλβέρτος Αρδίτι, Σ. Γκικόπουλος.
Το 1910 ίδρυσε και τη σοσιαλιστική νεολαία για την εκπαίδευση των νέων στη σοσιαλιστική ιδεολογία, όπως έλεγαν. Η Νεολαία έφτασε να έχει 250 μέλη και στο Πρώτο Σοσιαλιστικό Συνέδριο για την ίδρυση του ΣΕΚΕ παρουσίασε 300. Η Φεντερασιόν αντιπροσώπευσε 500 μέλη το 1918. Εκτός της Θεσσαλονίκης, είχε οργανώσεις στην Καλαμαριά και την Καβάλα, η οποία ήταν και καπνεργατικό κέντρο.
Οργάνωσαν βιβλιοθήκη, πολιτιστικό θεατρικό Όμιλο, αθλητικό Όμιλο. Έκαναν πολλές ομιλίες για τις ιδέες τους.
Όπως αναφέρει το Καταστατικό της: «Η Σοσιαλιστική Εργατική Ομοσπονδία σκοπόν έχει να οργανώση το προλεταριάτο διά την πάλην των τάξεων…».
Η κίνηση της Φεντερασιόν αναπτύχθηκε μετά την επανάσταση των Νεότουρκων που επέτρεψε στους εργάτες να συνδικαλίζονται και να υπερασπίζουν τα συμφέροντά τους.
Τα μέλη της Φεντερασιόν ανέπτυξαν μεγάλη δραστηριότητα μεταξύ των εργατών της Θεσσαλονίκης. Την Πρωτομαγιά του 1910 πραγματοποίησαν μεγάλη διαδήλωση. Είχαν καλέσει για ομιλητή τον γνωστό τότε Ρουμάνο σοσιαλιστή Κριστιάν Ρακόφσκι.
Τα μέλη της Φεντερασιόν βοήθησαν στη δημιουργία πολλών σωματείων εκ των οποίων μαζικότερα ήταν τα καπνεργατικά. Επίσης καθοδήγησαν εργατικές απεργίες.
Η Φεντερασιόν βρήκε δυσκολίες μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και την ένταξη στο ελληνικό κράτος. Η ελληνική διοίκηση τους κατεδίωξε, φυλάκισε και εξόρισε. Η Ομοσπονδιακή οργάνωση αλλά και η πειθαρχία στη Β’ Διεθνή τότε την οδήγησαν να υπερασπίζεται τη θέση μιας ανεξάρτητης Μακεδονίας. Ο Μπεναρόγια, από τους ηγέτες της οργάνωσης, και άλλοι εξορίστηκαν. Η οργάνωση όμως διατηρήθηκε μέχρι το 1918 οπότε και προσεχώρησε στο Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα.
Το κύρος της Φεντερασιόν στο εργατικό κίνημα εκείνης της εποχής ήταν μεγάλο. Όχι μόνο για το μέγεθός της αλλά και για τους αγώνες που είχε κάνει για την εργατική τάξη. Τα στελέχη της έπαιξαν ρόλο στις διαπραγματεύσεις της προετοιμασίας του Συνεδρίου.


β. Πεδινοί
  • Σελ. 77: «Οι πεδινοί είχαν......σε άνεργους πτυχιούχους και στους
μικροκαλλιεργητές»

γ. Εθνικό Κόμμα (Κ. Μαυρομιχάλη)
Ως αντιβενιζελικά θεωρούνταν τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Παρά τις διαφορές που υπήρχαν ανάμεσά τους, τα ένωνε ένας συντηρητικός προσανατολισμός. Πάντως, δεν ήθελαν να επιστρέψουν στην προ του 1909 εποχή. Επομένως, ως προς αυτό δεν διέφεραν κατ' αρχήν από τους Φιλελευθέρους. Διέφεραν όμως στο εύρος των σχεδιαζόμενων μεταρρυθμίσεων και στις μεθόδους άσκησης της πολιτικής. Οι Αντιβενιζελικοί απεχθάνονταν τη διαρκή παρέμβαση του κράτους, επειδή, εκτός των άλλων, αυτή θα είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της εκτελεστικής εξουσίας. Δεν είχαν μακροπρόθεσμη πολιτική, αντίθετα, επικέντρωναν την προσοχή τους στην επίλυση επίκαιρων προβλημάτων. Τα αντιβενιζελικά κόμματα εξελίχθηκαν σε κόμματα υπεράσπισης των συμφερόντων που κινδύνευαν από την πολιτική των Φιλελευθέρων. Η σύγκρουση με τους Φιλελευθέρους τα οδηγούσε σε διαρκώς συντηρητικότερες θέσεις. Από τα αντιβενιζελικά κόμματα, πιο αδιάλλακτα ήταν τα κόμματα του Δημητρίου Ράλλη και του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, ενώ το κόμμα του Γεωργίου Θεοτόκη ήταν πιο διαλλακτικό. Το Εθνικό Κόμμα του Κ. Μαυρομιχάλη δεν διέφερε από το ραλλικό. Οι εκπρόσωποι του προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν τη συμμετοχή του αρχηγού τους στα πολιτικά πράγματα μετά το κίνημα του 1909. Υποστήριζαν την «Ανόρθωση», που κατά την εκτίμησή τους δεν μπόρεσαν να υλοποιήσουν οι Βενιζελικοί.

ΘΕΜΑ Α2
Σωστό ή Λάθος

 α. Λ (σελ. 42)
β. Σ (σελ. 94)
γ. Σ (σελ. 157)
δ. Σ (σελ. 213)
ε. Λ (σελ. 251)



ΘΕΜΑ Β1
Οι  πολιτικές εξελίξεις στο Κρητικό Ζήτημα μετά
τη συμφωνία στις Μουρνιές (2 Νοεμβρίου 1905) και έως την
ανάληψη της Ύπατης Αρμοστείας της Κρήτης από τον
Αλέξανδρο Ζαΐμη
Μετά την κάθοδο του πρίγκιπα Γεωργίου ως ύπατου αρμοστή ο Βενιζέλος διετέλεσε σύμβουλος επί της Δικαιοσύνης.
Το 1901 παραιτείται από το υπουργείο Δικαιοσύνης λόγω διαφωνίας με τον Γεώργιο και στις 10 Μαρτίου 1905 κηρύσσει την Επανάσταση του Θερίσου
Η επαναστατική συνέλευση κήρυξε στις 23 Μαρτίου την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Τότε οι Μεγάλες Δυνάμεις ανέλαβαν να διευθετήσουν το θέμα, πράγμα που έθιξε τον πρίγκιπα Γεώργιο που παραιτήθηκε τον Ιούνιο του 1906.
Η παραίτηση του Γεωργίου, η άφιξη του νέου αρμοστή Αλέξανδρου Ζαΐμη (το 1906), οι ογκώδεις λαϊκές συγκεντρώσεις στο πεδίο του Άρεως στα Χανιά που κηρύσσουν την ανεξαρτησία, κινούνται, κατά κύριο λόγο, από τον Βενιζέλο.
Επί αρμοστίας Ζαΐμη ο Βενιζέλος διετέλεσε πρόεδρος της Κρητικής Βουλής και κατόπιν τον Οκτώβριο του 1908 η Κρητική Συνέλευση διόρισε πενταμελή επιτροπή, με υπουργό Εξωτερικών και Δικαιοσύνης το Βενιζέλο. Αργότερα ο Βενιζέλος γίνεται και πρωθυπουργός της Κρήτης
.
Το τέλος της επανάστασης της Θερίσου
…Ακολούθησε νέος κύκλος διαπραγματεύσεων, με αποτέλεσμα να συνταχθεί κοινή διακοίνωση στον πρίγκιπα Γεώργιο, στις 10/23 Ιουλίου και την επομένη στον πατέρα του. Η διακοίνωση αυτή περιείχε τις ακόλουθες προτάσεις: μεταρρυθμιστικά μέτρα για τη χωροφυλακή· δημιουργία πολιτοφυλακής με τη συνεργασία Ελλήνων αξιωματικών (όχι από τα ενεργά στελέχη)· υπαγωγή και των δύο οργανώσεων στις διαταγές του ύπατου αρμοστή· δάνειο 9.300.000 φράγκων υπό τον έλεγχο της δημοσιονομικής επιτροπής της Αθήνας· πλήρη ισότητα μωαμεθανών και χριστιανών και τέλος το διορισμό μικτής επιτροπής για την αντιμετώπιση θρησκευτικών διοικητικών προβλημάτων. ..
Η διακοίνωση αυτή δεν ικανοποίησε την Κρητική Συνέλευση ούτε το βασιλιά και την κυβέρνηση της Ελλάδας… Ο Βενιζέλος όμως είδε ότι, όπως παρουσιαζόταν η διεθνής κατάσταση, ο προτεινόμενος διακανονισμός αποτελούσε ό,τι καλύτερο μπορούσε να γίνει προς το παρόν. Έβλεπε επίσης ότι, εφόσον η Μεγάλη Βρετανία εξακολουθούσε να παρέχει την υποστήριξή της, η Κρήτη θα κέρδιζε τελικά την ένωση με την Ελλάδα. …
Το αποτέλεσμα ήταν να συμβουλέψει ο βασιλιάς Γεώργιος το γιο του να παραιτηθεί από το αξίωμά του. Ο πρίγκιπας, που είχε σταθεί υπερβολικά άτυχος, δέχτηκε απρόθυμα για το καλό της πατρίδας του και του νησιού, που το είχε αγαπήσει και δεν ήθελε να το εγκαταλείψει. Ο βασιλιάς Γεώργιος διόρισε αντικαταστάτη του τον Αλέξανδρο Ζαϊμη, πρώην πρωθυπουργό της Ελλάδας, που έφτασε στην Κρήτη στις 18 Σεπτεμβρίου/1 Οκτωβρίου 1906.

ΘΕΜΑ Β2
Ποια πλεονεκτήματα, εξασφάλισε η Ελλάδα στη διάρκεια του
Μεσοπολέμου (1919-1939);
Η περίοδος του Μεσοπολέμου (1919-1939)  
Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε επηρεάσει αρνητικά όλες τις ανεπτυγμένες χώρες τις Ευρώπης, ενώ, αντίθετα, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής βρήκαν ενισχυμένες καθώς η βιομηχανία και η εμπορική τους ναυτιλία είχαν σημειώσει μεγάλη πρόοδο . Η δημιουργία τεράστιων επιχειρήσεων είχε ως αποτέλεσμα τη μαζική παραγωγή προϊόντων που σε υψηλές τιμές τα διέθεταν στην παγκόσμια αγορά . Προς τα τέλη της δεκαετίας του ’20 είχε διπλασιαστεί η βιομηχανική παραγωγή και τα εισοδήματα των Αμερικανών πολιτών είχαν αυξηθεί πολύ («Αμερικανική ευημερία») . Το 1929, όμως, επειδή οι οικονομικοί παράγοντες εκτιμούσαν ότι οι τιμές των προϊόντων θα πέσουν, άρχισαν να ρευστοποιούν τις μετοχές τους, δημιουργήθηκε ένας πανικός γύρω από το θέμα αυτό και μέσα σε λίγες μέρες τεράστιες περιουσίες εξαφανίστηκαν, έκλεισαν επιχειρήσεις, εκατομμύρια εργάτες έμειναν άνεργοι . Το γεγονός είχε μεγαλύτερες συνέπειες στην εξασθενημένη από τον πόλεμο Ευρώπη . Αυτή είναι η λεγόμενη οικονομική «κρίση του 1929» . Οι Η.Π.Α. ξαναμπήκαν στο δρόμο της προόδου λίγα  χρόνια μετά, με πρόεδρο το Φραγκλίνο Ρούσβελτ (1932)    
Οι βασικές συνιστώσες που αποτελούσαν τη νέα αφετηρία στην οικονομική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας ήταν η ολοκλήρωση της αγροτικής μεταρρύθμισης και η οριστική επίλυση του αγροτικού ζητήματος, η βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας, η ανασυγκρότηση και η επαύξηση της ναυτιλίας, η ανάπτυξη του τραπεζικού κεφαλαίου και ο πολλαπλασιασμός των ανωνύμων εταιρειών. Από την άλλη πλευρά, τα μεγάλα παραγωγικά έργα, οι οδικές κατασκευές, οι επισκευές λιμανιών, τα στεγαστικά έργα για τους πρόσφυγες, τα εγγειοβελτιωτικά έργα στη Μακεδονία, καθώς και τα οικονομικά μέτρα, όπως η σταθεροποίηση του νομίσματος και η δημιουργία της Τράπεζας Ελλάδος και η εφαρμογή της νέας διατίμησης για την προστασία της εθνικής βιομηχανίας, συνέβαλαν ουσιαστικά στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

ΘΕΜΑ Γ1
Το περιεχόμενο του Συντάγματος του 1844
Το Σύνταγμα του 1844 δεν αποτέλεσε έργο μιας κυρίαρχης εθνικής συντακτικής συνέλευσης, αλλά η Συνέλευση απλώς συνέπραξε στην κατάρτισή του. Για τον λόγο αυτό χαρακτηρίσθηκε «Σύνταγμα-συμβόλαιο», «Σύνταγμα-συνθήκη» ή τέλος, «Σύνταγμα-συνάλλαγμα». Καθιέρωνε δε την κληρονομική συνταγματική μοναρχία, με κυρίαρχο όργανο του Κράτους τον μονάρχη, στον οποίο αναγνωρίζονταν εκτεταμένες και ουσιώδεις εξουσίες καθώς και το «τεκμήριο της αρμοδιότητας». Το πρόσωπό του ανώτατου άρχοντα χαρακτηριζόταν ιερό και απαραβίαστο. Ο ανώτατος άρχων ασκούσε την εκτελεστική εξουσία «δια των υπουργών του», τη νομοθετική από κοινού με την εκλεγμένη Βουλή και τη διορισμένη Γερουσία και, τέλος, τη δικαστική, η οποία πήγαζε από εκείνον, «δια των δικαστηρίων». Επίσης, το Σύνταγμα καθιέρωνε την αρχή της διάκρισης των εξουσιών, την ευθύνη των υπουργών για τις πράξεις του μονάρχη, ο οποίος τους διόριζε και τους έπαυε, αναγνώριζε θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα, μεταξύ των οποίων, για πρώτη φορά, το απόρρητο των επιστολών και το άσυλο της κατοικίας, και προέβλεπε στο ακροτελεύτιο άρθρο 107 ότι «η τήρησις του παρόντος Συντάγματος αφιερούται εις τον πατριωτισμόν των Ελλήνων». Τέλος, ο εκλογικός νόμος, που ψηφίσθηκε το Μάρτιο του 1844, καθιέρωσε την εκλογή των βουλευτών με πλειοψηφικό σύστημα δύο γύρων, που θα διεξαγόταν με άμεση, σχεδόν καθολική και μυστική ψηφοφορία.



ΘΕΜΑ Δ1
για ποιους λόγους η ΕΑΠ, κατά
την αποκατάσταση των προσφύγων, έδωσε το βάρος στη
γεωργία και προτεραιότητα στην εγκατάσταση των
προσφύγων στη Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη.
Παράθεμα 14 (σελ. 154-155): Όπως προκύπτει από την πηγή, η εγκατάσταση των προσφύγων δε συμφωνούσε πάντοτε με τη λογική και το σχεδιασμό της ΕΑΠ. Ο λόγος ήταν ότι οι πρόσφυγες, εξαιτίας των άθλιων συνθηκών διαβίωσης και λόγω της περιστασιακής απασχόλησης, μετακινούνταν συχνά επιζητώντας καλύτερη μοίρα (εδώ: από Χίο Πάτρα, Κόρινθο, Βέλο, Αθήνα, Βέλο και ξανά Αθήνα).
Βλέπε και βιβλίο (σελ 154): «Βέβαια, η εγκατάσταση…αστούς ανταλλάξιμους».
   «Με την ιστορική ανταλλαγή των ελληνοτουρκικών πληθυσμών ενάμισυ περίπου εκατομμύριο Ελλήνων προσφύγων κατακλύζει την Ελλάδα.(...). Οι περισσότεροι Έλληνες πρόσφυγες από τη Βουλγαρία, οι οποίοι ως τότε κατοικούσαν τις ακτές του Ευξείνου Πόντου, στις αρχαίες πατρίδες τους, στη Σωζόπολη, στον Πύργο, στην Αγχίαλο, Μεσημβρία κλπ., ή στο εσωτερικό της χώρας, στη Φιλιππούπολη, Στενίμαχο κλπ., καθώς και οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες της Τουρκίας (Ανατολικής Θράκης και Μικράς Ασίας) εγκαταστάθηκαν στους οικισμούς των Βουλγάρων και των Τούρκων της ελληνικής Μακεδονίας, ενώ αυτοί στις ελληνικές περιοχές της Βουλγαρίας και της Τουρκίας.
  «Το έργο της αποκατάστασης των προσφύγων, που αρχικά είχε αναλάβει το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων, συνέχισε η διεθνής Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων, η γνωστή ως ΕΑΠ, που, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Γενεύης, έργο της ήταν η ένταξη των προσφύγων στο κοινωνικό σύνολο, αφού εξασφαλιζόταν, εκτός από τη στέγη, δυνατότητα επαγγελματικής αποκατάστασης. Η ΕΑΠ εξαρχής βρήκε τη λύση της ταπητουργίας ως «πανάκεια» και σε κάθε προσφυγικό συνοικισμό χρηματοδοτούσε την ανέγερση ενός ή περισσοτέρων μεγάλων οικοδομημάτων, ώστε η οικιακή ενασχόληση των προσφύγων να μετατραπεί σε σύγχρονη βιομηχανική διαδικασία».




ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) - ΘΕΜΑΤΑ


επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-κλασσικού φιλολόγου-




ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ
ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2012
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ
ΘΕΜΑ Α1
Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:
α. Φεντερασιόν
β. Πεδινοί
γ. Εθνικό Κόμμα (Κ. Μαυρομιχάλη).
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Α2
Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν
γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη Σωστό ή Λάθος δίπλα
στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση:
α. Στον ελληνικό χώρο το πρόβλημα της έγγειας ιδιοκτησίας
γνώρισε τις εντάσεις που παρατηρήθηκαν και σε άλλα
ευρωπαϊκά κράτη.
β. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α΄ το 1915 προκάλεσε δύο φορές την
παραίτηση της κυβέρνησης Βενιζέλου.
γ. Η αστική στέγαση των προσφύγων που κατέφυγαν στην Ελλάδα
μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922) συνάντησε
περισσότερα εμπόδια από την αγροτική.
δ. Ο παλαίμαχος κρητικός πολιτικός Ι. Σφακιανάκης κάλεσε τον
λαό σε καθολική συμπαράσταση προς τους επαναστάτες του
Θερίσου (21 Μαρτίου 1905).
ε. Η πολιτική των νεοτουρκικών κυβερνήσεων έναντι των
Ελλήνων βρισκόταν σε πλήρη συμφωνία με τις εξαγγελίες του
προέδρου των ΗΠΑ Ουίλσον.
Μονάδες 10
ΘΕΜΑ Β1
Ποιες ήταν οι πολιτικές εξελίξεις στο Κρητικό Ζήτημα μετά
τη συμφωνία στις Μουρνιές (2 Νοεμβρίου 1905) και έως την
ανάληψη της Ύπατης Αρμοστείας της Κρήτης από τον
Αλέξανδρο Ζαΐμη;
Μονάδες 13

ΘΕΜΑ Β2
Ποια πλεονεκτήματα, που επέτρεπαν μια θετική οικονομική
πορεία, εξασφάλισε η Ελλάδα στη διάρκεια του
Μεσοπολέμου (1919-1939);
Μονάδες 12
ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ
ΘΕΜΑ Γ1
Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας
στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται παρακάτω, να
αναφερθείτε στο περιεχόμενο του Συντάγματος του 1844
σχετικά με:
α) τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών (μονάδες 4)
β) το δικαίωμα της ψηφοφορίας και την εκλογική
διαδικασία (μονάδες 9)
γ) την κατανομή των εξουσιών (μονάδες 12).
Μονάδες 25
ΚΕΙΜΕΝΟ Α
Ὁ Ἐκλογικὸς Νόμος καθιέρωνε τὴν ἐκλογὴ τῶν βουλευτῶν
μὲ πλειοψηφικὸ σύστημα δύο γύρων, ποὺ θὰ διεξαγόταν μὲ
ἄμεση, σχεδὸν καθολική, καὶ μυστικὴ ψηφοφορία. Δικαίωμα
ψήφου δινόταν στοὺς πολίτες (ἄρρενες) ἡλικίας 25 ἐτῶν
συμπληρωμένων, «ἔχοντας προσέτι ἰδιοκτησίαν τινὰ ἐντὸς
τῆς ἐπαρχίας, ὅπου ἔχουσι τὴν πολιτικὴν διαμονήν των, ἢ
ἐξασκοῦντας ἐν αὐτῇ ὁποιονδήποτε ἐπάγγελμα, ἢ ἀνεξάρτη-
τον ἐπιτήδευμα». Ἐξαιροῦνταν «α) Οἱ διατελοῦντες ὑπὸ
ἀνάκρισιν ἐπὶ κακουργήματι, β) Οἱ προσκαίρως ἢ διὰ
παντὸς στερηθέντες κατὰ συνέπειαν δικαστικῆς ἀποφάσεως
τοῦ δικαιώματος τοῦ ψηφοφορεῖν, γ) Οἱ στερούμενοι τῆς
ἐλευθέρας διαχειρίσεως τῆς περιουσίας των».
Ν. Διαμαντοῦρος, Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους,τ. ΙΓ΄: Νεώτερος
Ἑλληνισμὸς ἀπὸ 1833 ὥς 1881, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 22000,
σ.112.
ΚΕΙΜΕΝΟ Β
Ο Βασιλιάς δεν ήταν μόνον ο ανώτατος άρχοντας, ο
αρχηγός του κράτους αλλά και το ανώτατο και κυρίαρχο
όργανο του κράτους, αποδεχόταν δηλαδή μόνον εκείνους
τους περιορισμούς της εξουσίας του, που είχαν διατυπωθεί
ρητώς στο Σύνταγμα.
Η μοναρχική πηγή της εξουσίας προέκυπτε και από το
ίδιο το συνταγματικό κείμενο, που αναγνώριζε το πρόσωπο
του Βασιλιά ως ιερό και απαραβίαστο αλλά και από την
πρόβλεψη ότι η δικαιοσύνη πηγάζει από το Βασιλιά και
απονέμεται εν ονόματί του. Η μοναρχία ήταν όμως
περιορισμένη μέσα στα όρια που έθετε η ίδια με το
παραχωρημένο Σύνταγμα.
Το Σύνταγμα του 1844 εισήγαγε την αρχή της διάκρισης
των εξουσιών. [...] Η νομοθετική πρωτοβουλία και το
δικαίωμα της κυρώσεως των νόμων ανήκε στο Βασιλιά. Με
το διορισμό των μελών της Γερουσίας και της διάλυσης,
χωρίς περιορισμό, της Βουλής, ο Βασιλιάς συγκέντρωνε
εκτεταμένες αρμοδιότητες.
Η. Μαυρομούστακου, Πολιτικοί Θεσμοί και Διοικητική Οργάνωση,
στο: Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, 1770-2000, 4ο ς τόμος: Το
Ελληνικό Κράτος, 1833-1871, Η Εθνική Εστία και ο Ελληνισμός
της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2003,
σ.43.
ΚΕΙΜΕΝΟ Γ
Περί συντάξεως της Πολιτείας
Άρθρον 15. Η νομοθετική εξουσία ενεργείται συνάμα υπό
του Βασιλέως, της Βουλής και της Γερουσίας.
Άρθρον 20. Η εκτελεστική εξουσία ανήκει εις τον Βασιλέα,
ενεργείται δε διά των παρ’ αυτού διοριζομένων
υπευθύνων Υπουργών.
Άρθρον 21. Η δικαστική εξουσία ενεργείται διά των
δικαστηρίων, αι δε δικαστικαί αποφάσεις
εκτελούνται εν ονόματι του Βασιλέως.
Περί της Βουλής
Άρθρον 59. Η Βουλή σύγκειται εκ Βουλευτών, εκλεγομένων
των εχόντων δικαίωμα προς τούτο πολιτών,
κατά τον περί εκλογής Νόμον.
Α. Σβώλος, Τα Ελληνικά Συντάγματα, σσ. 153, 155, 161 (Στο:
Αξιολόγηση των μαθητών στο μάθημα: «Θέματα Νεοελληνικής
Ιστορίας», τεύχ. 1ο, Αθήνα:ΥΠ.Ε.Π.Θ.–Κ.Ε.Ε., 1999, σ. 197).

ΘΕΜΑ Δ1
Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας
στοιχεία από το κείμενο και τον πίνακα που σας δίνονται
παρακάτω, να εξηγήσετε για ποιους λόγους η ΕΑΠ, κατά
την αποκατάσταση των προσφύγων, έδωσε το βάρος στη
γεωργία και προτεραιότητα στην εγκατάσταση των
προσφύγων στη Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη.
Μονάδες 25
ΚΕΙΜΕΝΟ
[...] Σε καμία χώρα δεν μπορούσε να αποκλειστεί η
πιθανότητα εσωτερικών ταραχών. Οι πρόσφυγες διεκδικού-
σαν όλο και περισσότερα, ιδιαίτερα εκείνοι που ζούσαν στις
πόλεις και ήταν σε θέση να κάνουν την οργή τους αισθητή
διαδηλώνοντας στους δρόμους. Η όλη προσπάθεια
εγκατάστασης των προσφύγων στην Ελλάδα έχει πολλές
φορές κατηγορηθεί για «προκατάληψη υπέρ των αγροτών»
και για το γεγονός ότι σε μία επταετία εντατικής λειτουρ-
γίας [της ΕΑΠ] διατέθηκαν μόνο δύο εκατομμύρια στερ-
λίνες για τα στεγαστικά προγράμματα των πόλεων, ενώ για
τα προγράμματα της υπαίθρου διατέθηκαν 10,5 εκατομ-
μύρια.
Είναι αλήθεια ότι υπήρχαν κοινωνικοί, πολιτικοί και
στρατηγικοί λόγοι για την εγκατάσταση των προσφύγων
κυρίως στα εδάφη της βόρειας Ελλάδας. Οι πόλεις και οι
κωμοπόλεις ήταν ήδη υπερπλήρεις, ανθυγιεινές και
κινδύνευαν να μετατραπούν σε εστίες πολιτικής και
κοινωνικής αναταραχής. Δεν υπήρχε απλός τρόπος να βρεθεί
εργασία για τους πρόσφυγες των αστικών κέντρων χωρίς να
δημιουργηθεί δυσφορία στον υπάρχοντα πληθυσμό. Οι
αγροτικές περιοχές στο βορρά, αντίθετα, ήταν σχετικά
έρημες ακόμα και πριν την έξοδο των μουσουλμάνων. Μετά
την έξοδο, η κυβέρνηση συνειδητοποίησε τη στρατηγική
ανάγκη να εποικίσει το συντομότερο αυτά τα εδάφη με
αγρότες που [...] αποτελούσαν πολύτιμο προμαχώνα στις
τυχόν βλέψεις των Σλάβων για την βόρεια Ελλάδα. Όσο πιο
γρήγορα πήγαιναν να εγκατασταθούν στα εδάφη της
ελληνικής Μακεδονίας τόσο το καλύτερο.
Br. Clark, Δυο φορές ξένος: Οι μαζικές απελάσεις που διαμόρφωσαν
τη σύγχρονη Ελλάδα και Τουρκία, μετ. Β. Ποταμιάνου, Αθήνα:
Ποταμός, 2007, σ. 243
ΠΙΝΑΚΑΣ
Κατανομή των προσφύγων κατά γεωγραφικό διαμέρισμα
(1928)



ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ            ΑΡΙΘΜΟΣ                  ΠΟΣΟΣΤΟ
Μακεδονία                       638253                              52.2%
Στερεά Ελλάδα                 306193                             25.1%
Δυτ. Θράκη                      107607                                8.8%
Νησιά Ανατ. Αιγαίου         56613                                4.6%
Θεσσαλία                           34659                                2.8%
Κρήτη                                 33900                                2.8%
Πελοπόννησος                  28362                                2.3%
Ήπειρος                                8179                               0.7%
Κυκλάδες                              4782                               0.4%
Ιόνια νησιά                           3301                               0.3%
ΣΥΝΟΛΟ                       1221849                              100%

Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας, Γ΄ Τάξη Γενικού Λυκείου
(Θεωρητική Κατεύθυνση), Αθήνα: ΟΕΔΒ, 2010, σ. 155.
















ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) –ΜΙΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ




επιμελεία
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-





προτεινόμενα θέματα
για μια ματιά στα γρήγορα…

Συνθήκη Λοζάνης/ Ανταλλαγή πληθυσμών Ελλάδας-Τουρκίας
Επιτροπή Αποκατάστασης προσφύγων
Συμφωνία της Άγκυρας
Συνέδριο Ποντίων στην Αθήνα
Οργανικός Νόμος του 1900
Συνθήκη Λονδίνου
-------------------------------------------------------------------------------
το Αγροτικό Ζήτημα στην Ελλάδα από τη σύσταση του ελληνικού κράτους έως και τα τέλη του 19ου αι.
-------------------------------------------------------------------------------
Λαϊκό Κόμμα
Α’ Κρητική Συνέλευση 1899
Αίτια προκήρυξης της Κρητικής Αντιπολίτευσης 26/02/1905
Η αρμοστεία του Αλ. Ζαΐμη στην Κρήτη 1906-1908
------------------------------------------------------------------------------
Η πνευματική και καλλιτεχνική αναγέννηση του Ελληνισμού στον Εύξεινο Πόντο κατά τον 19ο αι. και τις αρχές του 20ου.
-Διαμετακομιστικό εμπόριο κατά το 2ο ήμισυ του 19ου αι. στην οικονομική ζωή του Παρευξείνιου Ελληνισμού.




ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ ΣΤ’) (ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΝ)



επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-





ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Η ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΩΝ            ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΤΙΚΕΣ  ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ
  •  «Χάτι Σερίφ» (1839)
  • «Χάτι Χουμαγούν» (1856)
  • θεωρητική ισονομία
  • θρησκευτική ελευθερία                             ανάπτυξη εμπορίου –οικονομίας
  • δημογραφική αύξηση ποντιακού πληθυσμού
  • καλλιέργεια ελληνικής παιδείας
  • ανάπτυξη της νεοελληνικής συνείδησης
  • ποντιακός ελληνισμός από κρησφύγετα στα παράλια (καινούρια χωριά, εκκλησίες, σχολεία)
  • έλεγχος εμπορίου Εύξεινου Πόντου και ενδοχώρας
  • Τραπεζούντα ακμάζει ξανά



ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Ε’)



 επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-




Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ
Η ανάληψη των καθηκόντων του Ύπατου Αρμοστή Πρίγκιπα Γεωργίου (9 Δεκεμβρίου 1898)
Ναύαρχος Ποττιέ παραδίδει επίσημα τη διοίκηση
Πλοία Δυνάμεων χαιρετίζουν σημαία Κρητικής Πολιτείας
Ύπατος Αρμοστής απευθύνει το πρώτο διάγγελμα προς τον κρητικό λαό
Η κρητική σημαία στο φρούριο Φιρκά (τουρκική στη Σούδα)
Το νησί υπό διεθνή προστασία



ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Δ’)



 επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-



 Ερωτήσεις μελέτης
  • Οι μετακινήσεις ελληνικών πληθυσμών προς την επαναστατημένη Ελλάδα στη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 : από ποιες περιοχές έγιναν, ποιες οι αιτίες και ποιες οι συνέπειές τους
  • Ποιες ήταν οι αιτίες των προσφυγικών ρευμάτων του 20ου αιώνα;
  • Ποια ήταν τα πρώτα μεταναστευτικά ρεύματα του 20ου αιώνα και ποιες οι αιτίες τους;
  • Να αναφέρετε τους λόγους για τους οποίους οι Έλληνες και οι Αρμένιοι αποτέλεσαν τους κύριους στόχους του διωγμού του 1914.
  • Με ποιο πρόσχημα άρχισε ο διωγμός του 1914 και πώς μεθοδεύτηκε; Ποιες υπήρξαν οι αντιδράσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της ελληνικής κυβέρνησης;
  • Να αναφερθείτε στις μορφές καταπίεσης των Ελλήνων από τους Τούρκους κατά το διωγμό του 1914.
  • Να αναφερθείτε στα προσφυγικά ρεύματα της περιόδου 1912-1920, εκτός από το διωγμό του 1914.
  • Να αποδώσετε το περιεχόμενο των όρων : Υπηρεσία Ανοικοδομήσεως Ανατολικής Μακεδονίας, Σύμφωνο περί αμοιβαίας μεταναστεύσεως Ελλάδος και Βουλγαρίας
  • Σε ποιες περιοχές εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες που κατέφυγαν στην Ελλάδα έως το 1920; (βλ. και πίνακα)
  • Ποια μέτρα έλαβε το ελληνικό κράτος για την περίθαλψη των προσφύγων την περίοδο 1914-1921;
  • Να αποδώσετε το περιεχόμενο των όρων : Οργανισμός (1914), Ανωτάτη Διεύθυνσις Περιθάλψεως, Υπουργείο Περιθάλψεως.



ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ Γ’)




 επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-φιλολόγου-


 
Ανανέωση-Διχασμός (1909-1922)

Ερωτήσεις
·        Ποιοι ήταν οι φορείς νέων ιδεών στην εκλογική αναμέτρηση του 1910 (Αύγουστος) και ποια η εκλογική τους δύναμη ;
·        Ποιες ήταν οι προγραμματικές θέσεις του κόμματος του Βενιζέλου ;
·        Ποιο το αποτέλεσμα των εκλογών του Νοεμβρίου του 1910 ;
·        Ποια σημεία αφορούσαν οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις του 1911 ;
·        Ποιο το αποτέλεσμα των εκλογών του Μαρτίου του 1912 ;
·        Ποια ήταν η δομή του βενιζελικού κόμματος ;
·        Ποιους τομείς αφορούσαν οι νόμοι που ψηφίστηκαν από τη Β’ Αναθεωρητική Βουλή
·        Ποια τα κοινά ιδεολογικά στοιχεία των αντιβενιζελικών κομμάτων ;
·        Ποιες οι θέσεις του ραλλικού κόμματος ;
·        Τι γνωρίζετε για τα κόμματα των Κ. Μαυρομιχάλη και Γ. Θεοτόκη ;
·        Τι ήταν η Κοινωνιολογική Εταιρεία , ποιες οι πολιτικές θέσεις της και πώς τις προώθησε ;
·        Τι γνωρίζετε για το Λαϊκό κόμμα
·        Ποια ήταν τα αίτια του εθνικού διχασμού του 1916 και πώς εκδηλώθηκε ;
·        Ποιες οι σημαντικότερες πολιτικές εξελίξεις από τη συνθήκη των Σεβρών έως την ήττα στη Μικρασία ;
·        Ποιες ήταν οι συνθήκες ίδρυσης του Σοσιαλιστικού κόμματος και ποιες οι βασικές θέσεις του ;