Τα ἐνεργειακὰ ποτά

του

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλου

Ὁλοένα καὶ περισσότερα ἐνεργειακὰ ροφήματα, ὅπως λέγονται, ἐμφανίζονται στὰ ράφια τῶν καταστημάτων. Σὲ ἀπογειώνουν, λέει, σοῦ δίνουν φτερά…

Πρωτοεμφανίστηκαν στὶς ΗΠΑ πρὶν ἀπὸ μία 15ετία κι ἔχουν πραγματοποιήσει περὶ τὰ 20 δισ. δολ. πωλήσεις ὡς τώρα…Ὅπως χαρακτηριστικὰ λένε, ἦρθαν ἀπʼ τὸ πουθενὰ, γιὰ νὰ προκαλέσουν εὐχάριστη ἔκπληξη στὴ βιομηχανία τῶν ποτῶν! Μάλιστα ὁ κλάδος τῶν χυμῶν καὶ τῶν ἀναψυκτικῶν, ἐλέγχεται ἀπὸ μεγάλο ἀριθμὸ ἐπιχειρήσεων, ποὺ ἔχουν σκληρὸ ἀνταγωνισμὸ μεταξύ τους.

Μὲ τὴν ἀλλαγὴ στὶς διατροφικές μας συνήθειες ἡ κατανάλωση τῶν χυμῶν αὐξάνεται συνεχῶς (στὴ Χώρα μας γύρω στὸ 3%), ἐνῶ τῶν ἀναψυκτικῶν μειώνεται συνεχῶς (στὴ Χώρα μας 1- 2%) κάθε χρόνο! Αὐτὸ φαίνεται ὁδήγησε τὶς βιομηχανίες αὐτὲς στὴν ἀνακάλυψη νέων προϊόντων καὶ φαίνεται πὼς αὐτὸ τὸ πέτυχαν μὲ τὰ ἐνεργειακὰ ποτά!

Πελάτες τῶν ἐνεργειακῶν ποτῶν εἶναι κυρίως ἄνδρες 20-30 ἐτῶν, ποὺ ὅμως ἡ ἡλικία αὐτὴ μειώνεται συνεχῶς, γιὰ νὰ προσελκύσει ἀκόμη καὶ παιδιὰ 12-13 ἐτῶν!

Ἐπίσης καταναλώνονται καὶ ἀπὸ ἀθλητές, ἂν καὶ ὅλοι οἱ παράγοντες τοῦ ἀθλητισμοῦ εἶναι ἐναντίον

τους!

Τρία εἶναι τὰ βασικά τους

προβλήματα…

Τὰ παραπλανητικὰ μηνύματα ποὺ γράφονται στὰ κουτιὰ καὶ σʼ ὅλες τὶς διαφημίσεις τους, ἡ μὴ ἀναγραφὴ τῆς ἐπικινδυνότητάς τους (ὅπως στὰ τσιγάρα) καὶ ὁ ἐθισμὸς ποὺ προκαλοῦν, εἰδικὰ κατασκευασμένος κι αὐτὸς γιὰ νὰ ἔχουν μόνιμους πελάτες καὶ… ὀπαδούς!

Στὴ σύνθεσή τους τὰ ποτὰ αὐτὰ περιλαμβάνουν φρουτοχυμούς,

τσά ϊ, διαιτητικὰ συμπληρώματα ὅπως τὸ τζινσένγκ καὶ ἡ γλουκομαζίνη. Συνήθως περιέχουν καὶ ταυρίνη, ποὺ εἶναι ἕνα ἀμινοξὺ ἀπαραίτητο γιὰ τὴν ἀνάπτυξη τῶν βρεφῶν. Τὸ μυστικὸ ὅμως ὅλων αὐτῶν τῶν ποτῶν, ἐκεῖνο ποὺ τοὺς δίνει τὴν διαφορά, εἶναι ἡ μεγάλη δόση καφεΐνης, τὴν ὁποία περιέχουν.

Ἐπιπλέον διατηροῦν, ὅπως καὶ τὰ ἄλλα ποτὰ μὲ ἀνθρακικό, τὴν

ἴδια ποσότητα ζάχαρης κι ἔχουν 3πλάσια ποσότητας καφεΐνης. Στὴν ἐπιστημονικὴ ἐπιθεώρηση «Analytical Toxicology» δημοσιεύτηκε ἔρευνα γιὰ τὴν περιεκτικότητα σὲ καφεΐνη, ποὺ εἶχαν 10 δημοφιλῆ ἐνεργειακὰ ποτά.

Οἱ ἐρευνητὲς ἀνέλυσαν τὸ περιεχόμενο κάθε συσκευασίας καὶ διαπίστωσαν ὅτι σὲ κάθε μισὸ λίτρο ποτοῦ ἀντιστοιχοῦσαν 141 μιλιγκρὰμ καφεΐνης!

Ἡ περιεκτικότητα αὐτὴ εἶναι πολὺ μεγάλη, ἂν σκεφθεῖ κανεὶς ὅτι στὶς ΗΠΑ ὁ ἐκεῖ Ὀργανισμὸς Τροφίμων καὶ Φαρμάκων συνιστᾶ ἡ περιεκτικότητα σὲ καφεΐνη στὰ ποτὰ τύπου cola νὰ μὴ ὑπερβαίνουν τὰ 68 μιλιγκρὰμ ἀνὰ συσκευασία τῶν 330 ml.

Ἀπὸ τὰ 10 ποτὰ, ποὺ ἐξέτασαν οἱ εἰδικοί, μόνο τὰ 4 εἶχαν στὴ συσκευασία τους τὴν προειδοποίηση ὅτι περιέχουν καφεΐνη, χωρὶς ὅμως καὶ νὰ προσδιορίζουν τὴν ποσότητα.

Αὐτὸ ποὺ προκαλεῖ ἔντονο προβληματισμὸ στοὺς ἐπιστήμονες εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι μέχρι σήμερα ἔχουν γίνει ἐλάχιστες ἔρευνες, γιὰ νὰ διαπιστωθεῖ τὸ πόσο ἐπικίνδυνη μπορεῖ νὰ εἶναι γιὰ τὰ νεαρὰ ἄτομα ἡ μεγάλη λήψη καφεΐνης καὶ μάλιστα γιὰ μεγάλο χρονικὸ διάστημα.

Οἱ εἰδικοὶ ὑποστηρίζουν ὅτι εἶναι δύσκολο νὰ μὴ ἐνοχοποιηθεῖ ἡ καφεΐνη. Ἀνεπιθύμητες παρενέργειες μποροῦν νὰ ἐμφανιστοῦν ἀκόμη καὶ σὲ μικρὲς δόσεις, ἐνῶ σημάδια τοξικότητας παρατηροῦνται ἀπʼ τὴν ὑπερκατανάλωση.

Τὸ χειρότερο ὅλων εἶναι ὅτι ἡ μόδα θέλει νὰ τὰ καθιερώσει σὲ συνδυασμὸ καὶ μὲ τὸ ἀλκοόλ!

Οἱ εἰδικοὶ ἐκφράζουν τὸν προβληματισμό τους γιὰ τὶς ἐπιδράσεις τους στὴν ὑγεία τῶν ἐφήβων, ἀποδίδουν δὲ τὴν ἑλκυστικότητά τους στὴν ἱκανότητα ποὺ ἔχουν νὰ προκαλοῦν ἐθισμὸ στοὺς νέους, τὸν ὁποῖο καὶ μὲ τοὺς δικούς τους τρόπους προπαγανδίζουν κιόλας!

Σύμφωνα μὲ τὶς ἔρευνες, ἐκεῖνοι ποὺ τὸ παρακάνουν μὲ τὴν οὐσία αὐτὴ εἶναι οἱ ἔφηβοι καὶ οἱ νέοι.

Στὰ Κέντρα Ἐλέγχου Δηλητηριάσεων τῶν ΗΠΑ, τουλάχιστον, κα ταγράφεται μεγάλος ἀριθμὸς περιστατικῶν νέων ἀνθρώπων κάθε χρόνο ἀπὸ κατανάλωση ὑπερβολικῶν δόσεων ἐνεργειακῶν ποτῶν, κάτι ποὺ δείχνει τὴν σημαντικὴ ἐξάρτηση πολλῶν ἀπʼ αὐτήν.

Εἰδικοὶ ἐπιστήμονες λένε πὼς «οἱ νέοι ποὺ τὰ πίνουν τὰ ποτὰ αὐτὰ γιὰ νὰ ἔχουν ἐνέργεια ἢ γιὰ νὰ νοιώσουν εὐφορία, κινδυνεύ ουν νὰ καταλήξουν στὰ ἐπείγοντα περιστατικὰ πολὺ πιὸ εὔκολα ἀπʼ ὅ,τι φαντάζονται»!

Οἱ νέοι ποὺ περιθάλπονται ἐξ αἰτίας τους, νοιώθουν πόνους στὸ

στῆθος, ταχυπαλμίες ἢ καὶ καρδιακὰ ἐπεισόδια!

Στοὺς ἀθλητὲς τὰ ποτὰ αὐτὰ προπαγανδίζουν πὼς ἀποκαθιστοῦν τάχα τοὺς ἠλεκτρολῆτες (μέταλλα), ποὺ χάνονται κατὰ τὴν ἔντονη ἄσκηση. Αὐτὸ ὅμως εἶναι μῦθος! Γιατί τὰ ἀεριοῦχα ποτὰ –διεγερτικὰ ἢ μὴ– εἶναι διουρητικά, πράγμα ποὺ

σημαίνει πὼς ἐνισχύ ουν τὴν ἀφαίρεση ὑγρῶν ἀπʼ τὸν ὀργανισμό, ὁδηγώντας μάλιστα σὲ μεγαλύτερη ἀφυδάτωση!

Ἔπειτα, οἱ χαμένοι ἠλεκτρολύτες μποροῦν εὔκολα νὰ ἀποκατασταθοῦν πίνοντας κανεὶς νερὸ καὶ τρώγοντας τροφὲς πλούσιες σὲ μέταλλα.

Πέραν τοῦ ὅτι, πίνοντας κανεὶς ἀεριοῦχα ποτὰ μὲ προσθήκη ζάχαρης, ἀφυδατωμένος μετὰ ἀπὸ ἄσκηση, συγκεντρώνει στὸ στομάχι μεγάλη ποσότητα αἵματος, γιὰ νὰ ἐπιτευχθεῖ ἡ χώνευση. Αὐτὸ μπορεῖ νὰ μειώσει τὸν ρυθμὸ ροῆς τοῦ αἵματος σὲ ἄλλα σημεῖα τοῦ σώματος, ἀφήνοντάς τα ἐκτεθειμένα σὲ κράμπες καὶ καρδιακὰ ἐπεισόδια!

Μάλιστα τὸ Ἀμερικανικὸ Κολλέγιο Ἀθληατρικῆς ἔχει προειδοποιήσει τοὺς μαθητὲς, ποὺ ἀσχολοῦνται μὲ τὸν ἀθλητισμὸ νὰ ἀπέχουν ἀπʼ τὴν κατανάλωση τῶν ποτῶν αὐτῶν, ἐπειδὴ ἡ περιεκτικότητά τους σὲ καφεΐνη μπορεῖ νὰ τοὺς προκαλέσει ἀφυδάτωση.

Σὲ πολλὰ σχολεῖα στὶς ΗΠΑ ἔχουν ἀφαιρεθεῖ τὰ ἐνεργειακὰ πο τὰ ἀπʼ τὰ αὐτόματα μηχανήματα πώλησης, ἐπειδὴ πολλοὶ μαθητὲς παραπονέθηκαν γιὰ πονοκεφάλους καὶ ναυτίες. Σὲ τέσσερις χῶρες (Γαλλία, Δανία, Νορβηγία καὶ Ἀργεντινὴ) ἔχει ἀπαγορευτεῖ ἡ κυκλοφορία τους!

Τέλος, ἂς προσέξουμε καὶ τούτη τὴ δήλωση τοῦ καθηγητῆ Ἰατρικῆς Ψυχολογίας στὸ Πανεπιστήμιο Duke Τζέιμς Λέϊν: «Ὑπάρχει μία ὑποκουλτούρα στὴν Ἀμερικὴ ποὺ ἐνθαρρύνει τὴν ἰδέα ὅτι κάποιος πρέπει νὰ εἶναι συνεχῶς στὴν τσίτα καὶ ἄρα νὰ πίνει δυναμωτικὰ ποτά»!

Καὶ ποιὸ εἶναι τὸ χειρότερο; Νὰ «εἴμαστε στὴν τσίτα» ὄχι κατὰ τὸ διάβασμα ἢ τὶς ἐξετάσεις μας, ἀλλὰ γιὰ τὶς… διασκεδάσεις μας!

Καὶ τὰ ποτὰ αὐτά, ἔρχονται νὰ προστεθοῦν στὰ τόσα ἄλλα τῆς ἐποχῆς μας (ἀπʼ τὰ κινούμενα σχέδια, ὡς τὴ μουσική, τὶς παραθρησκεῖες κ.λπ) ποὺ ὑπόσχονται δύναμη! Προσοχὴ καλοί μου φίλοι…