Όσοι εμεγάλυναν την πατρίδα

επιμελεία του

ΝΙΚΟΛΆΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΎΛΗ

-φιλολόγου-

Sed quo sis,africane,alacrior ad tutandam rem publicam,sic habeto:Esse in caelo locum certum definitum omnibus qui conservarerint, adiuverint, auxerint patriam, ubi fruantur

beati aevo sempiterno;Nihil enim, quod quidem in terries fiat,

est acceptius illi principi deo, qui omnem mundum regit,

quam concilia coetusque hominum iure sociati quae appelantur civitates[1]; Harum rectores et conservatores

hinc profecti huc[2] revertuntur.

 Αλλά δια να είσαι,ω Αφρικανέ,θαρραλεώτερος προς διαφύλαξιν της πολιτείας τούτο νόμιζε ως βέβαιον:

Ότι δηλ. υπάρχει εις τον ουρανόν τόπος μόνιμος

προωρισμένος δι’όλους εκείνους οι οποίοι διεφύλαξαν,

εβοήθησαν, εμεγάλυναν την πατρίδαν, όπου δύνανται

ν’απολαύσουν ευδαίμονες ζωής αιώνίας.

Διότι ουδέν, οπερ τουλάχιστον εν τη γή ενεργείται

είναι μάλλον ευπροσδεκτον εις εκείνον τον άρχοντα θεόν,

οστις όλον τον κόσμον κυβερνά, παρα αι συναθροίσεις

και αι ανεπίσημοι συγκεντρώσεις των ανθρώπων

αι δια νόμων συνδεδεμέναι, αιτινες καλούνται πολιτείαι.

Τούτων οι κυβερνήται και οι σωτήρες ενθένδε προελθόντες

δεύρο επιστρέφουν.

εκ του ενυπνίου του Σκιπίωνος του Κικέρωνος

---

[1]  Κατά τον Σκιπίωνα εν τη πολιτεία εγκειται ο σκοπός του ανθρώπου διότι δεν έχει πλέον θέσιν προς εκτέλεσιν του καθήκοντός του έναντι εαυτού,απέναντι του πλησίον και απέναντι του θεού.Εν άλλοις λόγοις,η θέσις του ανθρώπου είναι εν τη πολιτεία και εν τη κοινωνία,διότι ο ζων εκτός αυτής ή θεός είναι ή θηρίον

[2] Την Πυθαγόρειον θεωρείαν,καθ’ήν  αι ψυχαί απορρέουν εξ αυτής της ουσίας του θεού,εκ του καθολικού,του παγκοσμίου πνεύματος όπερ κυβερνά και εμψυχώνει τον κόσμον,παραδέχεται και ο Πλάτων.Την δράσιν δε τούτου εδέχθη κι ο Κικέρων.Εξ άλλου κατά λαικήν δοξασίαν κοινήν εις τας ιταλοελληνικάς θρησκείας,αι ψυχαί των καλώς κυβερνώντων τα δημόσια επανέρχονται μετα θάνατον εις τους αιωνίους χώρους ως εις την πραγματικήν πατρίδαν των,εξ ής και προήλθον.Οι κακώς κυβερνώντες;